3148
edits
Changes
Նոր էջ «{{Person | name-am = Համազասպ | name-am-aliases = Սրվանձտյան Համազասպ Խաչատուրի | name-ru = Амазасп | name-ru-aliases =...»:
{{Person
| name-am = Համազասպ
| name-am-aliases = Սրվանձտյան Համազասպ Խաչատուրի
| name-ru = Амазасп
| name-ru-aliases = Срванцтян Амазасп Хачатурович
| name-lat =
| name-en = Hamazasp
| name-fr =
| image = Boy.jpg
| birth-date = 1873
| birth-place = Վան, Արևմտյան Հայաստան
| death-date = 1921
| death-place = Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն
| description = Հայ ազգային-ազատագրական շարժման գործիչ:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 1873թ. Արևմտյան Հայաստանի Վան քաղաքում:
Մահացել է 1921թ. Հայաստանի Հանրապետության մայրաքաղաք Երևանում:
==Կրթություն==
*Դպրոցական տարիներին նա հրապուրվում է վանեցիների ավանդական արհեստով` ոսկերչությամբ ու արծաթագործությամբ և թողնելով դպրոցը` վարպետի մոտ դասեր է առնում ու յուրացնում այդ արհեստը:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ նշանակվել է կամավորական 3-րդ գնդի հրամանատար
*Նշանակվել է Նոր Բայազետի շրջանի զորամասերի հրամանատար:
==Ձեռքբերումներ==
*Եղել է արմենական, ապա՝ ՀՀԴ հուսակցության անդամ:
==Այլ==
*Գ. Ս. Սրվանձտյանի եղբոր որդին:
*Վաղ հասակից ներգրավվել է հեղափոխական շարժման մեջ:
*Խուսափելով թուրք իշխանությունների հետապնդումներից՝ հեռացել է Վանից, անցել Երևան, Շուշի:
*Մասնակցել է 1905-1906թթ. հայ-թաթարական կռիվներին, աչքի է ընկել հատկապես Ասկերանի կիրճում մղված մարտում (1905թ. օգոստոսի 22):
*1906թ. կազմակերպել է Գանձակի հայության պաշտպանությունը:
*1908թ. դաշնակցական գործիչների հետ ձերբակալվել է ցարական կառավարության կողմից, դատապարտվել մահվան, որը փոխարինվել է 15 տարվա տաժանակրությամբ (Սիբիր):
*1913թ. փախել է բանտից, մեկնել Եվրոպա, ապա՝ Կոստանդնուպոլիս:
*1914թ. Կարինում կայացած ՀՅԴ կուսակցության 8-րդ ընդհանուր ժողովում կտրականապես դեմ է արտահայտվել երիտթուրքերի հետ որևէ համագործակցության։
*Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ նշանակվել է 3-րդ կա մավորական գնդի հրամանատար:
*Եղել է 1915-ի մայիսին Վանն ազատագրող հայ կամավորներից, կռվել է Բիթլիսի ուղղությամբ (հուլիսին), հոկտեմբերին՝ հաջող արշավանք ձեռնարկել Խիզան։
*Ռուսաստանում 1917թ. Փետրվարյան հեղափոխությունից հետո նշանակվել է Ալաշկերտի շրջանի զինվորական ոստիկանության հրամանատար:
*1918թ. մասնակցել է Բաքվի կոմունայի պաշտպանական մարտերին. Հայկական բրիգադի (3000 զինվոր ու սպա) հրամանատարն էր:
*Բաքվի կոմունայի անկումից հետո անցել է Պարսկաստան:
*Ապահովել է Բասենի և Ալաշկերտի շրջանից հայ բնակչության անվտանգ գաղթը։
*1918թ. վերադարձել է Հայաստան:
*Մասնակցել է ՀՀ (1918-1920) ԶՈՒ կազմավորման աշխատանքներին, բոլշևիկների 1920թ. Մայիսյան խռովության ճնշմանը:
*Հայաստանում խորհրդային իշխանության հաստատումից հետո ձերբակալվել է և 1921թ. փետրվարին սպանվել Երևանի բանտում:
*Ազգուրաց բոլշևիկների թեթև ձեռքով Երևանի բանտում հարյուրավոր հայ զինվորականներ կացնահար եղան: Եվ ամենազավեշտալին այն էր, որ իրենց եղեռնագործությունն իրականացնելու համար հայ բոլշևիկները վարձել էին թուրք մսագործի: 1949թ. «Յառաջ» թերթը հրապարակեց դեպքերի ականատեսի հետևյալ վկայությունը. «Կացնահար դիակները բերում են Երևանի բանտերի հորերից: Ահա և Համազասպի դիակը կառքի մեջ դրված, երկարաճիտ թաղիքե կոշիկները հագին, թուրք մսագործի կացնե հարվածը գլխին: Հայ բոլշևիկների շնորհիվ թուրք մսագործը Համազասպից լուծեց իր ցեղի վրեժը…»:
=Նկարներ=
<gallery>
Պատկեր: HAYAZG ENCI.jpg|նկարի նկարագրության տեքստ
</gallery>
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ.,Հ.1,Աբալյան-Ղուշչյան,2005:
*[http://www.armeniansgenocide.am/am/Encyclopedia_Of_armenian_genocide_Hamazasp ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ:]
*http://archive.ankakh.com/2011/12/166185/ Համազասպ Սրվանձտյան. Հայ բոլշևիկների շնորհիվ թուրքը նրանից լուծեց իր ցեղի վրեժը:
[[Category:Հայ ազգային-ազատագրական շարժման գործիչներ]]
| name-am = Համազասպ
| name-am-aliases = Սրվանձտյան Համազասպ Խաչատուրի
| name-ru = Амазасп
| name-ru-aliases = Срванцтян Амазасп Хачатурович
| name-lat =
| name-en = Hamazasp
| name-fr =
| image = Boy.jpg
| birth-date = 1873
| birth-place = Վան, Արևմտյան Հայաստան
| death-date = 1921
| death-place = Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն
| description = Հայ ազգային-ազատագրական շարժման գործիչ:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 1873թ. Արևմտյան Հայաստանի Վան քաղաքում:
Մահացել է 1921թ. Հայաստանի Հանրապետության մայրաքաղաք Երևանում:
==Կրթություն==
*Դպրոցական տարիներին նա հրապուրվում է վանեցիների ավանդական արհեստով` ոսկերչությամբ ու արծաթագործությամբ և թողնելով դպրոցը` վարպետի մոտ դասեր է առնում ու յուրացնում այդ արհեստը:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ նշանակվել է կամավորական 3-րդ գնդի հրամանատար
*Նշանակվել է Նոր Բայազետի շրջանի զորամասերի հրամանատար:
==Ձեռքբերումներ==
*Եղել է արմենական, ապա՝ ՀՀԴ հուսակցության անդամ:
==Այլ==
*Գ. Ս. Սրվանձտյանի եղբոր որդին:
*Վաղ հասակից ներգրավվել է հեղափոխական շարժման մեջ:
*Խուսափելով թուրք իշխանությունների հետապնդումներից՝ հեռացել է Վանից, անցել Երևան, Շուշի:
*Մասնակցել է 1905-1906թթ. հայ-թաթարական կռիվներին, աչքի է ընկել հատկապես Ասկերանի կիրճում մղված մարտում (1905թ. օգոստոսի 22):
*1906թ. կազմակերպել է Գանձակի հայության պաշտպանությունը:
*1908թ. դաշնակցական գործիչների հետ ձերբակալվել է ցարական կառավարության կողմից, դատապարտվել մահվան, որը փոխարինվել է 15 տարվա տաժանակրությամբ (Սիբիր):
*1913թ. փախել է բանտից, մեկնել Եվրոպա, ապա՝ Կոստանդնուպոլիս:
*1914թ. Կարինում կայացած ՀՅԴ կուսակցության 8-րդ ընդհանուր ժողովում կտրականապես դեմ է արտահայտվել երիտթուրքերի հետ որևէ համագործակցության։
*Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ նշանակվել է 3-րդ կա մավորական գնդի հրամանատար:
*Եղել է 1915-ի մայիսին Վանն ազատագրող հայ կամավորներից, կռվել է Բիթլիսի ուղղությամբ (հուլիսին), հոկտեմբերին՝ հաջող արշավանք ձեռնարկել Խիզան։
*Ռուսաստանում 1917թ. Փետրվարյան հեղափոխությունից հետո նշանակվել է Ալաշկերտի շրջանի զինվորական ոստիկանության հրամանատար:
*1918թ. մասնակցել է Բաքվի կոմունայի պաշտպանական մարտերին. Հայկական բրիգադի (3000 զինվոր ու սպա) հրամանատարն էր:
*Բաքվի կոմունայի անկումից հետո անցել է Պարսկաստան:
*Ապահովել է Բասենի և Ալաշկերտի շրջանից հայ բնակչության անվտանգ գաղթը։
*1918թ. վերադարձել է Հայաստան:
*Մասնակցել է ՀՀ (1918-1920) ԶՈՒ կազմավորման աշխատանքներին, բոլշևիկների 1920թ. Մայիսյան խռովության ճնշմանը:
*Հայաստանում խորհրդային իշխանության հաստատումից հետո ձերբակալվել է և 1921թ. փետրվարին սպանվել Երևանի բանտում:
*Ազգուրաց բոլշևիկների թեթև ձեռքով Երևանի բանտում հարյուրավոր հայ զինվորականներ կացնահար եղան: Եվ ամենազավեշտալին այն էր, որ իրենց եղեռնագործությունն իրականացնելու համար հայ բոլշևիկները վարձել էին թուրք մսագործի: 1949թ. «Յառաջ» թերթը հրապարակեց դեպքերի ականատեսի հետևյալ վկայությունը. «Կացնահար դիակները բերում են Երևանի բանտերի հորերից: Ահա և Համազասպի դիակը կառքի մեջ դրված, երկարաճիտ թաղիքե կոշիկները հագին, թուրք մսագործի կացնե հարվածը գլխին: Հայ բոլշևիկների շնորհիվ թուրք մսագործը Համազասպից լուծեց իր ցեղի վրեժը…»:
=Նկարներ=
<gallery>
Պատկեր: HAYAZG ENCI.jpg|նկարի նկարագրության տեքստ
</gallery>
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ.,Հ.1,Աբալյան-Ղուշչյան,2005:
*[http://www.armeniansgenocide.am/am/Encyclopedia_Of_armenian_genocide_Hamazasp ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ:]
*http://archive.ankakh.com/2011/12/166185/ Համազասպ Սրվանձտյան. Հայ բոլշևիկների շնորհիվ թուրքը նրանից լուծեց իր ցեղի վրեժը:
[[Category:Հայ ազգային-ազատագրական շարժման գործիչներ]]