Մսերյան Մսեր Գրիգորի
Մսերյան Մսեր Գրիգորի | |
Мсерян Мсер Григорьевич | |
Պատկերիկի ստեղծման սխալ. Նման նիշք չկա
| |
Անգլերեն: | Mseryan Mser |
Հայերեն: | Մսերյան Մսեր Գրիգորի |
Ծննդյան տարեթիվը: | 24.12.1808 |
Ծննդավայրը: | Զմյուռնիա, Թուրքիա |
Մահվան տարեթիվը: | 02.08.1873 |
Մահվան վայրը: | Մոսկվա, Ռուսաստան |
Համառոտ տվյալներ: Մատենագիր, մշակութային գործիչ: |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1808թ. դեկտեմբերի 24-ին (1809թ. հունվարի 5-ին) Թուրքիայի Զմյուռնիա քաղաքում:
Կրթություն
- Սովորել է Զմյուռնիայի Մեսրոպյան վարժարանում, աշակերտել Հովհաննես Վանանդեցուն։
- 1825թ. տեղափոխվել է Էջմիածին, ուսումը շարունակել Գևորգյան ճեմարանում (Խաչատուր Աբովյանի հետ)։
Աշխատանքային գործունեություն
- Էջմիածնում եղել է կաթողիկոսի ատենադպիրը։
- 1848թ. հրավիրվել է Մոսկվա, կրոնի պատմություն և հայոց լեզու դասավանդել Լազարյան ճեմարանում։
- 1858-1862թթ. որդու՝ Զարմայր Մսերյանի հետ հրատարակել է «Ճռաքաղ» պարբերականը, իսկ 1861-1864թթ.՝ «Համբավաբեր Ռուսիո» պարբերականը։
Ձեռքբերումներ
- 2008թ.՝ պատմական գիտությունների թեկնածու:
- 2009թ.՝ Ակադեմիայի իսկական անդամ:
- 2012թ.՝ շքանշան «Վիլյամ Սարոյան»:
Այլ
- Զարմայր Մսերյանի հայրն է:
- «Ճռաքաղ», «Համբավաբեր Ռուսիո» պարբերականներում Մսերյանը տպագրել է կրոնաաստվածաբանական բնույթի հոդվածներ («Թէոդորոսի միայնակեցի գովեստի սուրբ աստուածածին», «Քրիստոսի թուականն»), գրաբար բանաստեղծություններ ու պոեմներ («Պարոյր պսակեալ», «Օթևանք դիւցազանց հայոց»), պահպանողական դիրքերից քննել հայ ժողովրդի ապագան։ Գաղափարների համար նրան խիստ քննադատել են Նալբանդյանը և Ա․ Նազարյանը։
- «Խմբագիր չափածո բանից» ժողովածուում Մսերյանը խորը գրաբարով գովերգել է պատմական Հայաստանն ու Աստվածաշնչի զանազան դրվագներ։
- «Յիշատակարան կենաց և գործոց մեծանուն Պայագատաց Լազարետն տոհմի» աշխատությունը Լազարյանների տոհմածառի գործունեությունը պատմական քննության ենթարկելու առաջին փորձն է։
- Նրա որոշ ուսումնասիրություններ («Միրզայան պեյ, պատմություն վարուց նորա») և նամակներ (Խաչատուր Աբովյանին, Հարություն Ալամդարյանին) ետմահու տպագրվել են կնոջ՝ Սոփիա Մսերյանի հրատարակած «Փարոս Հայաստանի» (1879-1881) հանդեսում։
Նկարներ
Տեսանյութեր
Հրապարակումներ մամուլում
Մատենագիտություն
- Մսերյան Մ.Գ., Խմբագիր չափածո բանից, ժողովածու, 1864:
- Մսերյան Մ.Գ., Յիշատակարան կենաց և գործոց մեծանուն Պայագատաց Լազարետն տոհմի, մատենագիտական-պատմաբանական աշխատություն, 1856: *Մսերյանին որպես մատենագրի է ներկայացնում «Պատմութիւն կաթողիկոսաց Էջմիածնի ի Սիմէօնէ մինչ ցՅոհաննէս» (1876) գործը։ Կրոնադավանաբանական բնույթի են «Հաւատապատում, կամ այն է մանր ումունք քրիստոնեական հաւատոյ․․․» (1850) երկհատոր մենագրությունը, «Հրահանգ քրիստոնեական հաւատոյ» (1850) և «Մանր ուսմունք ազգային եկեղեցական պատմության․․․» (1874) դասագրքերը։
- Վասակ: «Արարատ» (Թիֆլիս), 1851, № 17։
Վասակ ի դժոխս (բանաստեղծություն): «Արարատ» (Թիֆլիս), 1851, № 17։ Յաղթանակ հաւատոյ մեծին Վարդանայ (պոեմ): «Արարատ» (Թիֆլիս), 1851, № 28-31։
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Ճաղարյան-Ֆրիկ, 2007:
- Մսերեան, Մսեր, 1808-1873:
- ՄՍԵՐ ՄՍԵՐՅԱՆԸ ՆԱՄԱԿՆԵՐՈՒՄ. Լրաբեր հասարակական գիտությունների: