Հոհաննես Խիզանցի
| Հոհաննես Խիզանցի | |
| Оганес Хизанци | |
| |
| Անգլերեն: | Hovhannes Xizanci |
| Հայերեն: | Հոհաննես Խիզանցի |
| Համառոտ տվյալներ: 14-րդ դարի երջի և 15-րդ դարի սկզբի գրիչ, մանրանկարիչ: | |
Կրթություն
- Աշակերտել է Խիզանի Գամաղիելի վանքի առաջնորդներ Հովհաննես Րաբունուն և Կիրակոս վարդապետին:
Այլ
- Վասպուրականի մանրանկարչության դպրոցի ներկայացուցիչներից:
- Գործել է Խիզան քաղաքում:
- Նրա աշխատանքները համարվում են «վասպուրականյան ոճի» դասական նմուշներ։
- Հովհաննես Խիզանցու պատկերազարդած ձեռագրերը ընդօրինակել է նաև եղբայրը՝ Զաքարիան:
- Նրա 1390-1400-ական թթ. ընդօրինակած և պատկերազարդած ձեռագերից 12-ը (7 Ավետարան, մյուսները՝ Նարեկ, Մաշտոց, Աստվածաշունչ, Հայսմավուրք, Ճաշո, ձեռագրեր համար 346, 3717, 8904, 4283, 5562, 5727, 4684, 5444, 1875, 5458, 8897, 898) պահում են Մատենադարանում, 1368թ. Ավետարանը՝ Վենետիկի Մխիթարյան մատենադարանում:
- Նա պահպանել է Վասպուրականի պատկերագրության ավանդական ձևերը, նոր որակ հաորդել այդ մանրանկարչության «Խորհրդանշական Ֆոլկլորային» բնույթին:
- Արտասահմանյան հավաքածուներում գտնվող ձեռագրերից առավել հետաքրքրականը Վենետիկի Մխիթարյան մատենադարանում պահվող 1368 թվականի Ավետարանն է։
- Նա պահպանել է Վասպուրականի պատկերագրական հնամենի ձևերը։ Ի տարբերություն այլ նկարիչների, տոնական համարվող շարից զատ պատկերել է ավետարանական պատմությունների հետ կապված միջանկյալ, ինչպես նաև ծիսական զանազան թեմաներ։ Վասպուրականի մանրանկարչության «խորհրդանշական-ֆոլկլորային» բնույթը նոր որակ է ստացել նրա ստեղծագործություններում։ Հովհաննես Խիզանցին ձգտել է հասնել գծանկարի և գունապատկերի արտահայտչականության։ Նրա գիծը արտակարգ սահուն է, ճկուն, որը, հարաբերվելով հյութեղ գուներանգին, կերպարներին հաղորդում է կենդանություն։ Նա դիմում է նաև հանպատրաստից հորինումների, իմպրովիզացիոն ձևերի, որոնք դառնում են անմիջականության և իրականության տարրերի կրողներ։
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ.,Հ.1,Աբալյան-Ղուշչյան,2005:
- ՄԱՆՐԱՆԿԱՐԻՉ ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԽԻԶԱՆՑԻ: