Հոլոշի Շիմոն
| Հոլոշի Շիմոն | |
| Холлоши Шимон | |
| |
| Այլ անուններ: | Սիմոն |
| Անգլերեն: | Holoshi Shimon |
| Հայերեն: | Հոլոշի Շիմոն |
| Ծննդյան տարեթիվը: | 02.02.1857 |
| Ծննդավայրը: | Ռումինիա |
| Մահվան տարեթիվը: | 08.05.1918 |
| Մահվան վայրը: | Ուկրաինա |
| Համառոտ տվյալներ: Հունգարահայ նկարիչ, գծանկարիչ և մանկավարժ: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1857թ. փետրվարի 2-ին Ռումինիայում:
Մահացել է 1918թ.մայիսի 8-ին Ուկրաինայում:
Կրթություն
- 1875-1876թթ. սկկզբնական գեղարվեստական կրթությունը ստացել է Բերտալան Սզեկելի մոտ՝ Բուդապեշտի նատուրալ նկարի վարժարանում:
- 1878-1882թթ. սովորել է Մյունխենի գեղարվեստական ակադեմիայում:
Աշխատանքային գործունեություն
- 1886թ.-ից ղեկավարել է Մյունխենի գեղարվեստի դպրոցը:
Ստեղծագործություններ
- Եգիպտացորենի կեղևահանումը, 1885:
- Դրոշակակիրը, 1890-ական թթ.:
- Ռակոցիի երթը:
Այլ
- Համարվում է XIX դարի հունգարական կերպարվեստի նատուրալիզմի և ռեալիզմի մեծագույն ներկայացուցիչներից:
- Հունգարական կերպարվեստների ավանդույթները հարստացնելով արևմտաեվրոպական պլենէրային գեղանկարչության նվաճումներով՝ նա ստեղծել է ժողովրդական կյանքի պատկերներ, հեղափոխական թեմայով գործեր, նկարի էսքիզներ, 1890-1910թթ.:
- Հոլոշիին աշակերտել են Կ. Ֆերենցը, Յա. Խորման, Վ. Ֆավորսկին, Հ. Շամշինյանը և ուրիշները:
- Բուդապեշտում Հոլոշի անունով կոչվել է փողոց:
- Թաղված է ծննդավայրի կաթոլիկ գերեզմանոցում:
- 1896թ.-ից նա իր աշակերտների հետ միասին ամռան ամիսներին մեկնում է տրանսիլվանական Նագիբանյա (այժմ հայտնի է որպես Ռումինիայի Բայա-Մարե) քաղաք՝ այնտեղ հիմնելով արվեստի ճամբար:
- 1901թ. Հոլոշը լքում է Նագիբանյայի ճամբարը և իր հետևորդ ուսանողների հետ միասին հաջորդ տարվա ամռանը մեկնում Տիկսա:
- Ձմռանը վերադարնում է Մյունխեն՝ աշխատացնելով իր ստեղծած Գեղարվեստի մասնավոր դպրոցը:
- 1904թ.-ից համարելով Տիկսայի ամառային ճամբարի փորձը հաջողված՝ արդեն ամեն ամառ Մյունխենից իր աշակերտների հետ գալիս է այնտեղ:
- 1915թ. իր արվեստանոցը վերջնականապես տեղափոխվում է Տիկսա, որտեղ մինչև կյանքի վերջ շարունակում է իր ստեղծագործական և մանկավարժական աշխատանքները: Այստեղ կենտրոնական հրապարակի մոտ կանգնեցվել է Շիմոն Հոլոշիկի կիսանդրին, իսկ այն տան պատին, որտեղ իր վերջին տարիներն անցկացրեց նկարիչը, այժմ տեղադրված է մի հուշատախտակ, որի վրա երկլեզու՝ ռուսերեն և հունգարերեն գրված է՝ «Այս տանը ապրել և աշխատել է 1915թ. մինչև 1918թ. հայտնի հունգար նկարիչ՝ Շիմոն Հոլլոշին»՝ մոռացության տալով իր հայազգի պատկանելիությունը (տե՛ս լուսանկար 19): Ի տարբերություն նշված մոտեցման, Հոլոշի հայ լինելը հայերենով արձանագրված է մեկ այլ հուշատախտակի վրա, որը փաքցված է այն տանը, որտեղ ծնվել և կյանքի առաջին տարիներն է անցկացրել Շիմոնը (տե՛ս լուսանկար 20): Տունը գտնվում է ներկայիս Ռումինիայի Մարյամուրեշ շրջանի Սիգետու-Մարմացիե քաղաքում: Իր պատվին նաև փողոցներ են անվանվել Բուդապեշտում և Բայա-Մարեյում:
- Հունգարահայ Շիմոն Հոլոշիի պահպանված կտավները այժմ գտնվում են Բուդապեշտի, Պեշտի, Բայա Մարեյի, Սզագեդի և այլ քաղաքների տարբեր պատկերասրահներում:
Նկարներ
Մյունխեն, Շիմոն Հոլլոշի գեղարվեստի դպրոցը, 1890 թ. մոտ:
Ծիծաղող աղջիկը
Բարի գինի
Եգիպտացորենի մաքրում
Ցնորք (կնոջ դիմանկար)
Պանդոկ
Պանդոկում
Երկու կրակի արանքում
Երկրի հոքսերը
Պարող աղջիկները անտառի եզրին
Հուստի ամրոցը
Ռակոցի քայլերգ կամ հունգարական մարսելյեզա
Աշուն
Փոքրիկ աղջիկը մեծ կանաչ գլխարկով
Բերքահավաքից հետո
Դեզերը
Գարնանային տրամադրություն
Ինքնադիմանկար
Շիմոն Հոլլոշիի տան հուշատախտակը
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ.,Հ.1,Աբալյան-Ղուշչյան,2005:
- Մաս Ա: Հունգարահայ նկարիչ Հոլոշի Շիմոն:
- Մաս Բ: Հունգարահայ նկարիչ Հոլոշի Շիմոն: