Հասան-Ջալալյան Բաղդասար
| Հասան-Ջալալյան Բաղդասար | |
| Асан-Джалалян Багдасар | |
| |
| Այլ անուններ: | Բաղդասար մետրոպոլիտ |
| Անգլերեն: | Hasan-Jalalyan Baghdasar |
| Հայերեն: | Հասան-Ջալալյան Բաղդասար |
| Ծննդյան տարեթիվը: | 01.12.1775 |
| Ծննդավայրը: | Վանք, Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն |
| Մահվան տարեթիվը: | 09.06.1854 |
| Մահվան վայրը: | Շուշի, Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն |
| Համառոտ տվյալներ: Եկեղեցական, հասարակական գործիչ: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1775թ. դեկտեմբերի 1-ին Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության Վանք գյուղում:
Կրթություն
- Կրթությունն ստացել է Գանձասարում:
Աշխատանքային գործունեություն
- 1820թ. ձեռնադրվել է եպիսկոպոս:
- Հովհաննես Ը Կարբեցին նրան կարգել է Ղարաբաղի թեմի առաջնորդ:
Ձեռքբերումներ
- 1939թ.՝ Ռուսաստանի Ս. Աննայի առաջին աստիճանի թագազարդ շքանշան:
Այլ
- Ամփոփված է Գանձասարի վանքում:
- Սերել է Արցախ-Խաչենի Հասան-Ջալալյան իշխանական տոհմից:
- Հովհաննես կաթողիկոսի նահատակությունից հետո հոր՝ Դանիել բեկի և հորեղբոր՝ Սարգիս Ջալալյանցի հետ փախել է Գանձասարի վանքից, ապաստանել Գանձակում՝ Ջավադ խանի մոտ:
- 1808թ. վերադարձել է Ղարաբաղ:
- 1815թ. Գանձասարի կաթողիկոսությունը վերացվել է, մետրոպոլիտ դարձած Սարգիս Հասան Ս. Ջալալյանը Հ. Ջ. Վարդապետին ուղարկել է Էջմիածին, որտեղ 1820թ. նա ձեռնադրվել է եպիսկոպոս:
- Սարգիս մետրոպոլիտի մահից (1828) հետո Ջալալյանը 1830թ. փոխարինել է նրան:
- Նրա ջանքերով Գանձասարի վանքին վերադարձվել են ավելի քան 60 գյուղ և կալվածք, հիմնվել է մասնավոր դպրոց, կառուցվել առաջնորդարան, վերականգնվել Ամարասի վանքի սեփականատիրական իրավունքները:
- 1837թ. նա տեղափոխվել է թեմի կենտրոն Շուշի. 1839թ. հրատարակել է Եսայի Հասան-Ջալալյանի «Պատմությունը», հետ է վերցրել պարսիկ բեկերի սեփականացրած ու հափշտակած ընդարձակ կալվածքները, կառուցել Շուշիից մինչև Քոլատակ գյուղը ձգվող Արցախի ամենաերկար ճանապարհը (ժողովուրդն այն անվանել է Բաղդասար մետրոպոլիտի ճանապարհ):
- Մետրոպոլիտ Բաղդասար Հասան-Ջալալյանի մասին Լեոն գրում է, որ Հայոց եկեղեցու, նրա միասնության ու ավանդական լավագույն կողմերի անխաթար, անաղարտ զարգացման գործիչ էր, իր պարտականությունների ու պաշտոնական դիրքի ճշմարիտ գիտակցությամբ ապրող մարդ:
- Այսքանից հետո բավական է ասել, որ, երբ մահացավ Բաղդասար մետրոպոլիտը, “Հայերի հետ վշտակիր էին նաև շուշիաբնակ ռուսները: Իսկ երբ կտակի համաձայն հանգուցյալի մարմինը պետք է տեղափոխեին Գանձասար, Շուշիից մինչև Գանձասար ամբողջ ճանապարհին ոտքի վրա էր սգվոր ժողովուրդը: Երախտապարտ արցախահայությունն այդպես հրաժեշտ էր տալիս իր հոգևոր հորն ու արժանավոր զավակին”:
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
- Հասան-Ջալալյան Բաղդասար: