Թորոս Ռոսլին
| Թորոս Ռոսլին | |
| Торос Рослин | |
| |
| Անգլերեն: | Toros Roslin |
| Հայերեն: | Թորոս Ռոսլին |
| Համառոտ տվյալներ: XIII դ. 2-րդ կեսի մանրանկարիչ և գրիչ: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծննդյան և մահվան թվերն անհայտ են:
Աշխատանքային գործունեություն
- XIII դ. 2-րդ կեսի մանրանկարիչ և գրիչ:
- Կիլիկիայի մանրանկարչության դպրոցի խոշորագույն ներկայացուցիչ:
- Գործել է Կիլիկիայում՝ Հռոմկլայի դղյակին կից գրչատանը և Սիսում:
Պատկերազարդ մատյաններ
- «Զեյթունի Ավետարանը», 1256 (Մատենադարան, ձեռ. № 10450):
- «Մալաթիայի Ավետարանը», 1268 (Մատենադարան, ձեռ. № 10675):
- «Սեբաստիայի Ավետարանը», 1262 (ձեռ. № 539, Բալթիմորի Ուոլտերս պատկերասրահ):
- Ավետարաններ, 1260, 1262,1265 (Երուսաղեմի Ս. Հակոբյանց վանքի մատենադարան):
- Մաշտոց, 1266 (ձեռ. № 251, 2660, 1956, 2027, Երուսաղեմի Ս. Հակոբյանց վանքի մատենադարան):
Այլ
- Թորոս Ռոսլինին են վերագրվում երեք անստորագիր Ավետարանների՝ «Վասակ իշխանի Ավետարանի» (Վաշինգտոնի Ֆրիր պատկերասրահ, ձեռ. № 32.18), «Հեթում Ա-ի Ավետարանի» (1266) պատառիկների և 1250թ ամ 1251թ-ի Ավետարանի (բոլորը՝ Մատենադարան, ձեռ. № 5458, 8321) մանրանկարները:Պահպանվել են նրա ստորագրությամբ 7 պատկերազարդ մատյաններ:
- Հետևելով հայկական մանրանկարչության արվեստում ընդունված պատկերագրական նորմերին՝ Թորոս Ռոսլինը երբեմն, բյուզանդական օրինակների ազդեցությամբ, փոխել է պատկերագրման տեսակը կամ ընդունել բյուզանդական հորինվածքներ:
- Մարգարեական գրությունների ոլորաթերթերը բռնած հինկտակարանային մարգարեներին տեղադրելով նորկտակարանային առանձին տեսարաններում և խորանների ճակատամասերում՝ նա ցույց է տվել Հին և Նոր կտակարանների դաշնությունը՝ հիշեցնելով, որ Քրիստոսի կյանքի իրադարձությունները մարգարեացված էին Հին կտակարանում:Ավետարանիչների պատկերներում երբեմն զգացվում է միաժամանակ XI դ. Անիի և XII դ. կիլիկյան գրքարվեստի ազդեցությունը:
- Մանրանկարներում Թորոս Ռոսլինը վերածնել է վաղ քրիստոնեական արվեստից հայտնի բազմաթիվ թեմաներ («Երեք մանկունք կրակե հնոցում», «Ահեղ դատաստան», Հովնան մարգարեի պատմության դրվագները ևն), վերականգնել արքայական տան անդամների պատկերներով ձեռագրերը զարդարելու ավանդույթը:
- Նրա զարդագրերը նրբագեղ են և հարուստ:«Զեյթունի Ավետարանում» առկա առանձին զարդագրեր, ինչպես և մարդագիր «Ե»-ն նորություն էին հայ գրքարվեստում:
- Թորոս Ռոսլինը բացառիկ տեղ է գրավում միջնադարյան արվեստի մեջ՝ Արևելյան և Արևմտյան եկեղեցիների մանրանկարչա-գեղանկարչական դպրոցների ներկայացուցիչների շարքում:
- «Թորոս Ռոսլինը Վերածնունդ է: Ինչպիսի՛ էլեկտրականությամբ է այդ մարդը օժտված: Նա ամենամեծ նկարիչն է: Ուչելլոյի դժբախտությունն այն էր, որ չէր տեսել Թորոս Ռոսլինի նկարները: Ողբերգություն է, բայց իրականություն, որ աշխարհի մեծ արվեստը միշտ չէ, որ հասանելի է բոլոր նկարիչներին»:
Արշիլ Գորկի
Նկարներ
Թորոս Ռոսլինի հուշարձանը Մատենադարանի դիմաց
Տեսանյութեր
Հրապարակումներ մամուլում
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
- Թորոս Ռոսլին - Հայկական Հանրագիտարան:
- Թորոս Ռոսլին:
- Կյանքն ու գործունեությունը:
- ԹՈՐՈՍ ՌՈՍԼԻՆ:
- ԿԻԼԻԿՅԱՆ ՄԱՆՐԱՆԿԱՐՉՈւԹՅՈւՆ (ՄԱՍ Ա):
- Ավարտվել է Մինաս Ավետիսյանի «Թորոս Ռոսլին» որմնանկարի ռեստավրացումը:
- Toros Roslin - Armenian Studies Program.
- Մի սցենարի պատմությունից:
- Թորոս Ռոսլին: Փաստագրական վիպակ.:
- Manuscripts and Miniatures | Armenia T.
- Իրինա Դրամբյան. Թորոս Ռոսլին. Կյանքը ու արվեստը:
- Sirarpie Der Nersessian, Miniature Painting in the Armenian Kingdom of Cilicia from the Twelfth to the Fourteenth Century. Washington D.C.: Dumbarton Oaks Studies, 1993.
- Walters Art Museum Illuminated Manuscripts, T'oros Roslin Gospels, 1262.
- Walters Art Museum Ms. W.539.
- Торос Рослин.
- Ազարյան Լ., Կիլիկյան մանրանկարչությունը ХН-ХШ դդ., Երևան, 1964:
- Չուգասզյա ն Լ., Թորոս Ռոսլինի արվեստը, ԲԵՀ, 1987:
- Ղազարյան Վ., Սյուժետային մանրանկարը Կիլիկիայում (XIII դ. վերջ - XIV դ. սկիզբ), Երևան, 1984:
- Дурново Л.А. Древнеармянская миниатюра. Альбом. Ер., 1952.
- Дрампян И.Р. Художественные особенности искусства Тороса Рослина // Древнерусское искусство. Рукописная книга. Сб. 3. М., 1983.
- Дрампян Ирина, Торос Рослин, Ереван, 2000.