Թովմա Արծրունի
| Թովմա Արծրունի | |
| Товма Арцруни | |
| |
| Անգլերեն: | Tovma Arcruni |
| Հայերեն: | Թովմա Արծրունի |
| Համառոտ տվյալներ: IX-X դդ. պատմագիր, վարդապետ: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծննդյան և մահվան թթ.անհայտ են:
Այլ
- 870-ական թթ. սկսել և X դ. սկզբին ավարտել է «Արծրունյաց տան պատմություն» երկը, որտեղ շարադրել է Արծրունիների նախարարական տոհմի պատմությունը՝ այն հարակցելով Հայաստանում ծավալված քաղաքական, կրոնական, մշակութային տեղաշարժերի հետ:
- Երկը բաղկացած է եղել չորս դպրությունից (վերջին՝ Դ դպրությունը, չի պահպանվել): Ա դպրությունն ընդգրկում է մինչև V դ. տեղի ունեցած եղելությունները, Հայաստանում քրիստոնեությունը պետական կրոն հռչակելու (301) հանգամանքները, Հայ եկեղեցու պատմությունը:
- Աշխատության Բ դպրությունն ընդգրկում է Հայոց Արշակունիների թագավորության անկմանը (428) հաջորդած իրադարձությունները՝ մինչև 850թ.:
- Գ դպրությունում խոսվում է արաբ զորավար Բուղայի 851թ. արշավանքի, Հայաստանում մահմեդական տարրի հաստատման և այլ հարցերի մասին: Կարևոր տեղեկություններ կան Հայաստանում ավատատիրական կարգերի զարգացման, տնտեսական պայմանների, ժողովրդի կենցաղի, հարկային հարաբերությունների, շինարարական աշխատանքների, հարևան երկրների պատմության մասին: *Պատմությունն առաջին անգամ տպագրվել է 1852թ. Կոստանդնուպոլսում, ապա թարգմանվել և հրատարակվել է ֆրանսերեն:
Նկարներ
Մատենագիտություն
- Թովմա Արծրունի, Պատմություն Արծրունյաց տան, Երևան, 1999:
- Թովմա Արծրունի և Անանուն, Պատմություն Արծրունյաց տան, Խմբագիր Ռ.Գ. Սարգսյան, Երևան, 1978:
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
- Artsruni Armenia History- Ardzruni Տան Ananun- ARMENIAN.
- Hanuman Home Library.
- Պատմութիւն տանն Արծրունեաց. քննական բնագիրը ...:
- ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի Հիմնարար գիտական գրադարան:
- Թովմա Արծրունի - eLibrary - ՀՀ սփյուռքի նախարարություն:
- ТОВМА АРЦРУНИ.
- Նորայր Բյուզանդացի, Թովմա Արծրունի և Անանուն Արծրունի երկու այլեւայլ պատմագիրներ ևն, «Բազմավեպ», 1905, № 5-10:
- Աբեղյան Մ., Երկ., հ. 3, Երևան, 1968:
- Վարդանյան Վ., «Պատմութիւն տանն Արծրունեաց» երկում հիշատակված մի քանի տեղանունների մասին, ՊԲՀ, 1973, № 1:
- Ծովական Ն., Թովմա Արծրունի. բնագրական սրբագրութիւններ,- Սիոն, 1965: