Զաքարե Բ Մեծ
| Զաքարե Բ Մեծ | |
| Закаре Б | |
| |
| Անգլերեն: | Zaqare B |
| Հայերեն: | Զաքարե Բ Մեծ |
| Մահվան տարեթիվը: | 1212 |
| Համառոտ տվյալներ: Պետական, քաղաքական և ռազմական գործիչ, իշխան: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծննդյան թիվն անհայտ է:
Աշխատանքային գործունեություն
- 1191թ. Վրաց Թամար թագուհուց ստացել է ամիրսպասալարի (գլխավոր հրամանատար) պաշտոն:
- 1203թ.՝ մանդատորթուխուցեսի (արքունի կնքապահ և թագուհու թիկնազորի պետ) պաշտոն:
- Դարձել է Վրաց պետության ազդեցիկ դեմք։
- Գլխավորելով վրացա-հայկական բանակը՝ եղբոր՝ Իվանե Ա-ի հետ ավելի քան 20 տարի ազատագրական կռիվներ է մղել սելջուկյան ամիրայությունների դեմ՝ Հայաստանի կենտրոնական և հարավային շրջաններում։
- 1195թ.՝ Շամքորի ճակատամարտում հաղթել է Ելտկուզյաններին, 1196թ. ազատագրել Ամբերդը, 1199թ.՝ Անին, 1201թ.՝ Բջնին, 1203թ.՝ Դվինը, նույն թվին Բասենի ճակատամարտում ջախջախել է Իկոնիայի (Դումի) սուլթանության զորքերին, 1206-1207թթ. ազատագրել Կարսը, Սուրմառին, Բագրևանդը, Նախճավանը, 1208-1209թթ.՝ Մանազկերտն ու Արճեշը, 1209թ. վերջին պաշարել Այուբյանների կենտրոն Խլաթը և 1210թ. 30-ամյա հաշտություն կնքել նրանց հետ։
- 1210-1211թթ. արշավել է Ատրպատական, գրավել Մարանդը, Թավրիգը, Ղազվինը։ Այս պատերազմներով ազատագրվել է Հայաստանի հյուսիս-արևելյան մասը, հիմնվել Զաքարյանների (XII դ. վերջ - XIV դ. կես) իշխանապետությունը։
- Հայաստանի ազատագրված մասում ստեղծված հայկական մանր իշխանություններն իրենց սյուզերեն («Պարոն» կամ «Պարոն Հայոց») են ճանաչել Զաքաեր Բ-ին։
- Շիրակը և շրջակա գավառները դարձել են վերջինիս հաջորդների տոհմական սեփականությունը, իսկ Անին՝ իշխանանիստը։
Ձեռքբերումներ
- Կրել է հայ Բագրատունիների «Շահնշահ» տիտղոսը:
- Անվանվել է «Թագավոր հայոց», «Կեսարոս», «Ինքնակալ», «Մանդատորթուխուցես, ամիրսպասալար Հայոց և Վրաց շահնշահ Զաքարիա»:
Այլ
- Զաքարյանների իշխանական (11-14-րդ դար) տոհմից:
- Սարգիս Զաքարյանի որդին:
- Զաքարե Բ-ն ծավալել է շինարարական աշխատանքներ, վերականգնել է ավերված քաղաքներ ու գյուղեր, կառուցել ճանապարհներ, կամուրջներ, ջրանցքներ և այլն։ *Հովանավորել է գիտությունն ու մշակույթը։ Մեծ հեղինակություն է ունեցել Կիլիկյան Հայաստանում, դավանաբանական հարցերի շուրջ բանակցել է Լևոև Բ-ի հետ, նախաձեռնել ու հրավիրել է Լոռու (1205թ.) և Անիի (1207թ.) ժողովները։ Նրան այդ գործերում օգնել է նրա հոգևոր հայրը՝ Մխիթար Գոշը:
- Թաղվել է Սանահինի վանքում՝ Զաքարյանների տոհմական դամբարանում։
Նկարներ
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ.,Հ.1,Աբալյան-Ղուշչյան,2005:
- Հայկական հանրագիտարան: