Գրիգոր Օշականցի
| Գրիգոր Օշականցի | |
| Григор Ошаканци | |
| |
| Անգլերեն: | Grigor Oshakantsi |
| Հայերեն: | Գրիգոր Օշականցի |
| Ծննդյան տարեթիվը: | 1757 |
| Ծննդավայրը: | Օշական, Հայաստան |
| Մահվան տարեթիվը: | 29.12.1799 |
| Մահվան վայրը: | Կարին, Արևմտյան Հայաստան |
| Համառոտ տվյալներ: Բանաստեղծ, հնագետ, եկեղեցական գործիչ: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1757թ. Հայաստանի Օշական գյուղում:
Կրթություն
- Սովորել է Էջմիածնի վանքում՝ Սիմեոն Երևանցու նոր բացած դպրոցում:
Աշխատանքային գործունեություն
- 1795-1799թթ. շրջագայելով Արևմտյան Հայաստանում՝ ուսումնասիրել է հուշարձաններ, գրի առել արձանագրություններ:
Ձեռքբերումներ
- Ստացել է արքեպիսկոպոսության աստիճան:
Այլ
- Ճարտասանության մեջ Գրիգոր Օշականցին ցուցաբերում ա բացառիկ ձիրք և շնորհալիություն:
- Գրել է տաղեր և արձակ էջեր: Ուշագրավ են Անի քաղաքին նվիրված «Ողբ» և «Արձանագրութիւնք յիշատակաց» ոտանավորները:
- Գրիգոր Օշականցու ստեղծագործական ժառանգությունն ամբողջությամբ չի հասել մեզ, սակայն, բարեբախտաբար, նրա երգերը, զանազան ձեռագրերում ցրված լինելու հետ մեկտեղ, պահպանվել են նաև առանձին գրչագրերով: Մեզ ծանոթ են այդպիսի չորս ձեռագիր: Դրանցի երկուսը գտնվում է Երևանի Մատենադարանում (ձեռ. N 6682 և 7672), իսկ երկուսը՝ Վիեննայի մատենադարանում (ձեռ. N 884 և 885): Այս ձեռագրերի համար նախնական հիմք է հանդիսացել Գրիգոր Օշականցու ինքնագիր «Տաղարանը», որը մեզ չի հասել, և որը հեղինակը հրատարակության է պատրաստել Էջմիածնում՝ 1878թ.:
- Գրիգոր Օշականցուց մեզ հայտնի են շուրջ 20 բանաստեղծություններ, 23 ոտանավոր և 3 տեսիլ: Այս բոլորից անցյալում տպագրվել է միայն երկու երգ: Ն. Ակինյանի վկայությամբ Տրդատ Պալյանը հրատարակության է պատրաստել Գրիգոր Օշականցու «Տեսիլները», որոնց տպագրությունը, սակայն, չի իրականացվել:
- Իս ստեղծագործական երախայրիքը, երգերի առաջին գիրքը՝ «Տաղարանը», Գրիգոր Օշականցին նվիրում է իր հայրենի գավառում անմոռաց հիշատակ թողած Մեսրոպ Մաշտոցին՝ նշելով այն մեծ ու բարերար ազդեցությունը, որ թողել են նրա անունն ու գործը իր ստեղծագործական մտքի, իր կյանքի ու աշխատանքի վրա:
- Պահպանվել է Գրիգոր Օշականցու վարքը, որը գրել է XVIII դարի բանաստեղծ Հովհաննես Կարնեցին:
- Գրիգոր Օշականցին վախճանվել է Արևմտյան Հայաստանում իր շրջագայության ժամանակ: 1799թ. դեկտեմբերին, երբ նա Թիոմորա նահանգում ավարտում է իր գործերը և շտապում է Մուշ՝ Գլակա վանք ուխտի, որտեղից նա արդեն պիտի վերադառնար Էջմիածին, Հերթ գյուղում հիվանդանում է ժանտացավով և ստիպված կրկին վերադառնում է Կարին: Զգալով իր վիճակի անհուսալիությունը՝ Գրիգոր Օշականցին հրավիրում է իր մոտ բանաստեղծ և ուսուցիչ Հովհաննես Կարնեցուն, որի հետ մտերմացել էր Կարնո գավառում իր կատարած պտույտի ժամանակ, և խնդրում է նրան գրել իր կտակը: Վախճանվում է 42 տարեկան հասակում և թաղվում հենց այնտեղ՝ Կարինում՝ «ի կարգս գերեզմանին վարդապետաց»:
Մատենագիտություն
- Գրիգոր Օշականցի, Տեսիլքներ:
- Գրիգոր Օշականցի, Ողբ, բանաստեղծություն:
- Գրիգոր Օշականցի, Արձանագրութիւնք յիշատակաց, բանաստեղծություն:
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
- Գրիգոր Օշականցու կյանքն ու ստեղծագործությունը: