Գրիգոր Ե Քարավեժ
| Գրիգոր Ե Քարավեժ | |
| Григорий V Каравеж | |
| |
| Անգլերեն: | Grigor V Karavezh |
| Հայերեն: | Գրիգոր Ե Քարավեժ |
| Մահվան տարեթիվը: | 1194 |
| Համառոտ տվյալներ: Ամենայն հայոց կաթողիկոս: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Մահացել է 1194թ.:
Աշխատանքային գործունեություն
- 1193թ.-ից՝ Ամենայն հայոց կաթողիկոս:
Այլ
- Պահլավունիների կաթողիկոսական տոհմից է (1066-1203): Ներսես Դ Շնորհալու եղբայր Վասիլ Պահլավունու թոռըն է՝ դստեր գծով: Մկրտության ավազանի անունը` Վահրամ:
- Հաջորդել է Գրիգոր Դ Տղային, ում ձեռքով էլ օծվել է եպիսկոպոս:
- Կաթողիկոսական աթոռին ընտրվել է Հայոց Մեծ իշխան Լևոն II–ի առաջարկությամբ և Մայր Հայաստանի բարձրաստիճան հոգևորականների հավանությամբ: Նրա ընտրությունը պաշտպանել է բուն Հայաստանի հյուսիս-արևելյան շրջանների հոգևորականությունը, որը դեմ էր ծիսական և դավանական նորմաուծություններին:
- Կենտրոնացած և հզոր միապետություն հաստատելու, Արևմուտքի քրիստոնյա պետությունների հետ բարեկամական կապերն ամրապնդելու մտահոգությամբ` Լևոն II Մեծագործը հետամտել է սահմանափակել Հայոց կաթողիկոսի ավանդական իրավասությունները, կասեցնել նրա միջամտություններն աշխարհիկ կառավարման գործերին, դադարեցնել կրոնական անպտուղ վեճերն ու թշնամությունները, ունենալ իր կամքին հնազանդ հայրապետ: Սակայն երիտասարդ և բնավորությամբ ըմբոստ կաթողիկոսը, հակառակ Լևոն II Մեծագործի ակնկալիքների, շարունակել է վարել ինքնիշխան քաղաքականություն` հարուցելով Հայոց Մեծ իշխանի և նրան շրջապատող ազդեցիկ հոգևորականների դժկամությունը:
- Շուտով Լևոն II Մեծագործը` Սսի արքեպիսկոպոս Հովհաննեսի (հետագայում Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Հովհաննես Զ Սսեցի) գործակցությամբ կաթողիկոսի աթոռանիստ Հռոմկլայում ձերբակալել է Գրիգոր Ե Քարավեժին, տարել Սիս, ապա բանտարկել Կոպիտառի բերդում: Այդ արարքը հարուցել է մասնավորապես Մայր Հայաստանի հոգևորականների դժգոհությունը: Իշխանությունը խոստացել է Գրիգոր Ե Քարավեժի մեղավորության հարցը քննել բարձրագույն դատական ատյանում, բայց բանտարկված կաթողիկոսին շուտով հայտնաբերել են բերդապարսպի ստորոտին` ժայռերի մեջ, ջախջախված, մեջքին` կտավե պարան: Պաշտոնապես հայտարարվել է, որ կաթողիկոսը քարավեժ է եղել փախուստի փորձ կատարելու պահին (այստեղից էլ Քարավեժ մականունը):
- Պատմիչների վկայությամբ` Գրիգոր Ե Քարավեժի հուղարկավորությունը կատարվել է ցուցադրական հանդիսավորությամբ, նրա աճյունն ամփոփվել է Դրազարկի վանքում` Գրիգոր Դ Տղայի շիրիմի կողքին:
- Կաթողիկոսական գահին նրան հաջորդել է Գրիգոր Զ Ապիրատը:
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
- Գրիգոր Ե Քարավեժ, Արա Նախշքարյան: