Աբեղյան Արտաշես Գաբրիելի
| Աբեղյան Արտաշես Գաբրիելի | |
| Абегян Арташес Габриелович | |
| |
| Անգլերեն: | Abeghyan Artashes |
| Հայերեն: | Աբեղյան Արտաշես Գաբրիելի |
| Ծննդյան տարեթիվը: | 01.01.1878 |
| Ծննդավայրը: | Աստապատ, Նախիջևան |
| Մահվան տարեթիվը: | 13.03.1955 |
| Մահվան վայրը: | Մյունխեն, Գերմանիա |
| Համառոտ տվյալներ: Բանասեր, մանկավարժ, պատմաբան, հասարակական-քաղաքական գործիչ: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1878թ. հունվարի 1-ին Նախիջևանի Աստապատ գյուղում (այժմ՝ Թազաքենդ՝ Նախիջևանի Բաբեկի շրջանում):
Կրթություն
- 1890թ. ավարտել է Շուշիի թեմական դպրոցը:
- 1895թ. ավարտել է Թիֆլիսի Ներսիսյան դպրոցը:
- 1899թ. ավարտել է Էջմիածնի Գևորգյան ճեմարանը:
- 1899-1904թթ. սովորել է Նարբուրգի, Բեռլինի, Լայպցիգի համալսարաններում:
Աշխատանքային գործունեություն
- Գերմանիայում թղթակցել է հայկական հանդեսների («Լումա», «Արարատ»):
- 1919-1920թթ.՝ ՀՀ խորհրդարանի անդամ:
- 1922-1945թթ.՝ Բեռլինի և Մյունխենի համալսարանների պրոֆեսոր:
- Գլխավորել է 1942թ. Բեռլինում ստեղծված Հայ ազգային խորհրուրդը, որի նպատակն էր Գերմանիայի օգնությամբ Հայաստանի ազատագրումը «բոլշևիկյան լծից ու ռուսական տիրապետությունից»:
Ձեռքբերումներ
- ՀՅԴ անդամ:
Այլ
- 1920թ. մեկնել է Գերմանիա:
- Գրել է պատմաբանասիրական աշխատություններ, ուսումնասիրություններ, կազմել բառարաններ և դասագրքեր, կատարել է թարգմանություններ:
Մատենագիտություն
- Աբեղյան Ա.Գ., Թլուատ Դաւիթ, 1902:
- Աբեղյան Ա.Գ., Քննութիւն Աստուածաշնչի հին հայերէնի թարգմանութեան, 1906:
- Աբեղյան Ա.Գ., Քերովբէ Պատկանեանը Դորպատում, 1949:
- Աբեղյան Ա.Գ., Ստեփանոս Նազարեան եւ Դորպատ, 1953:
- Աբեղյան Ա.Գ., Թատերգութիւններ (թարգմանություն Գյոթեից), 1995:
- Աբեղյան Ա.Գ., Հիւսիսային տիպերը Հայաստանում, տե՛ս Հայկականութիւն-արիականութիւն, Ե., 2001 (հոդվածների ժողովածու, թարգմանություն գերմաներենից):
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
- «Հայկական հարց» հանրագիտարան, Երևան, 1996:
- Երկեր Հայ և թուրք վավերաթղթեր, «Վեմ», 1936, N1, էջ 12-24:
- ԵՊՀ Հայագիտական հետազությունների ինստիտուտ. Աբեղյան Արտաշես:
- Արտաշես Աբեղյան, Գևորգյան հոգևոր ճեմարան:
- Արտաշես Աբեղյան, Բանասիրության հանրագիտարան:
- Արտաշես Աբեղյանի ուշագրավ հոդվածը: