| Դեմուրյան Ստեփան Գուրգենի | |
| Демурян Степан Гургенович | |
| |
| Անգլերեն: | Demuryan Stepan |
| Հայերեն: | Դեմուրյան Ստեփան Գուրգենի |
| Ծննդյան տարեթիվը: | 12(24).06.1872 |
| Ծննդավայրը: | Թիֆլիս, Վրաստան |
| Մահվան տարեթիվը: | 13.01.1934 |
| Մահվան վայրը: | Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն |
| Համառոտ տվյալներ: Երգիչ, խմբավար, երաժիշտ-ազգագրագետ, կոմպոզիտոր: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1872թ. հունիսի 12(24)-ին Վրաստանի Թիֆլիս քաղաքում:
Մահացել է 1934թ. հունվարի 13-ին Խորհրդային Հայաստանի Երևան քաղաքում:
Կրթություն
- 1892թ. ավարտել է Թիֆլիսի Ներսիսյան դպրոցը:
- 1892թ. դասեր է առել Մակար Եկմալյանի մոտ:
- 1898-1901թթ. կատարելագործվել Ս. Պետերբուրգի կոնսերվատորիայում:
Աշխատանքային գործունեություն
- 1892-1917թթ. մանկավարժ և խմբավար է աշխատել Շուշիի թեմական և Մարիամյան դպրոցում (ընդմիջումներով):
- 1895-1898թթ.՝ մանկավարժ և խմբավար Գորիում:
- 1903-1924թթ.՝ մանկավարժ և խմբավար Ռուսաստանի, Անդրկովկասի և Հյուսիսային կովկասի զանազան քաղաքներում:
- 1924-1926թթ.՝ մանկավարժ և խմբավար Բաքվում:
- 1926-1934թթ.՝ մանկավարժ և խմբավար Երևանի Աբովյանի և Միասնիկյանի դպրոցներում:
- 1921թ. աշխատել է Պյատիգորսկում որպես ուսուցիչ:
- 1926թ. աշխատել է Երևանի Մյասնիկյանի և Աբովյանի անվան դպրոցում՝ ուսուցիչ:
Բեմադրություններ
- Ա. Տիգրանյան` «Անուշը»:
- Դ. Ղազարյան` «Գյուլնազ տատի հեքիաթը», 1917թ.( Շուշի)
- «Անուշը», 1921թ. (Պյատիգորսկ):
Այլ
- Թ. Ս.Դեմուրյաևի հայրը:
- Դեմուրյանի ստեղծագործական գործունեությունը հիմնականում ծավալվել է անսամբլային ժանրում։:
- Կազմել և հայ իրականության մեջ առաջին անգամ եվրոպական ձայնանիշերով հրատարակել է «Քնար» երգարանը:
- Գրել է երգեր, մեղեդիներ, օպերաներ, հավաքել և մշակել է հայկական ժողովրդական երգեր:
- Դեմուրյանի երգերը կատարվել են Բաքվում (1926), Երևանում (1934):
- Բազմաթիվ համերgներ է տվել Կարմիր բանակի զինվորների համար:1929թ. ամռան ամիսներին Ստեփանակերտում կազմակերպել է մասսայական համերgներ, հանդես է եկել տարբեր ակումբներում:
- Պյատիգորսկում անվճար համերգներ է տվել կարիքավոր ընտանիքների համար և բեմադրել է Արմեն Տիգրանյանի Անուշ օպերան: Դեմուրյանների տունը հավաքատեղի է եղել հայ մտավորականներից շատերի համար: Այստեղ կարելի էր հանդիպել կոմպոզիտորներ Ռոմանոս Մելիքյանին, Արամ Քոչարյանին, Սպիրիդոն Մելիքյանին, Մարտին Մազմանյանին, երգչուհի Արուս Բաբայանին, երգիչ Պավել Լիսիցյանին և երաժշտագետ Ռուբեն Թերլեմեզյանին, գրողներ Չարենցին, Ազատ Վշտունիին, Գուրգեն Մահարիին, դերասաններ Ջանանին և Հրաչյա Հերսիսյանին, ռեժիսոր Վարդան Աճեմյանին և ճարտարապետ Գևորգ Քոչարին, նկարիչ Միքայել Արուտչյանին:
- Նկարահանվել է «Երկու գիշեր» կինոֆիլմում, ընդ որում Դեմուրյանի խաղը ռազմական ղեկավարի դերում բարձր գնահատականի է արժանացել: Նա կատարել է նաև Պեպոյի դերը ուսուցչական ուժերով կազմակերպած «Պեպո» ներկայացման մեջ:
- 1934թ հունվարի 13-ին կարճատև բայց տառապալից հիվանդությունից (արյան զեղում) վախճանվել է:
Նկարներ
Դեմուրյանի տապանաքարը պանթեոնում
Հրապարակումներ մամուլում
Մատենագիտություն
- Դեմուրյան Ս. Գ., Քնար, երգարան, Ս. Պետերբուրգ, 1907:
- Դեմուրյան Ս. Գ., Հարեմ, անավարտ օպերա:
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
- Բրուտյան Մ., Ստեփան Դեմուրյան, Երևան, 1969:
- ՍՏԵՓԱՆ ԴԵՄՈՒՐՅԱՆ:
- ՊԱՆԹԵՈՆԻ ԲՆԱԿԻՉՆԵՐԸ: Ստեփան Դեմուրյան: