| Կոստանյան Վռամ Քրիտափորի | |
| Костанян Врам Христафорович | |
| |
| Անգլերեն: | Kostanyan Vram |
| Հայերեն: | Կոստանյան Վռամ Քրիտափորի |
| Ծննդյան տարեթիվը: | 14(26).12.1898 |
| Ծննդավայրը: | Վաղարշապատ, Հայաստան |
| Մահվան տարեթիվը: | 23.11.1941 |
| Համառոտ տվյալներ: Տնտեսագետ, պետական գործիչ, ԵՊՀ ռեկտոր: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1898թ. դեկտեմբերի 14(26)-ին Հայաստանի Վաղարշապատ քաղաքում (այժմ՝ Էջմիածին):
Մահացել է 1941թ. նոյեմբերի 23-ին:
Կրթություն
- 1916թ. ավարտել է Էջմիածնի Գևորգյան ճեմարանը:
- Սովորել է Մոսկվայի Մ. Լոմոնոսովի անվան պետական համալսարանի տնտեսական իրավունքի ֆակուլտետում և ԽՍՀՄ պետպլանին առընթեր ասպիրանտուրայում:
- 1926թ. ավարտել է ԵՊՀ:
Աշխատանքային գործունեություն
- 1928թ.-ից՝ ԵՊՀ և ՀՊՄԻ դասախոս:
- 1932-1935թթ.՝ ԵՊՀ տնտեսական քաղաքականության և պլանավորման ամբիոնի վարիչ:
- 1935-1937թթ.՝ ԵՊՀ ռեկտոր:
Այլ
- Կոստանյանի գիտական հետաքրքրությունների ոլորտն ընդգրկում էր սոցիալիզմի քաղաքատնտեսության ինչպես ընդհանուր, տեսական հարցրերը, այնպես էլ մեր հանրապետության ժողովրդական տնտեսության զարգացման հետ կապված խնդիրները: Նրա մոտ մեկուկես տասնյակ աշխատությունները նվիրված են Հայաստանի ժողովրդական տնտեսության պլանավորմանն ու պլանների կատարման ընթացքին, նոր տնտեսական քաղաքականության՝ որպես սոցիալական շինարարության ծավալուն ծրագրի բնութագրությանը, արդյունաբերական արտադրանքի ինքնարժեքի իջեցման, աշխատանքի արտադրողականության և ապրանքի որակի բարձրացման, վարչատնտեսական ծախսերի կրճատման, խնայողության ռեժիմի խստիվ կիրառման, գյուղատնտեսական սոցիալիստական վերակառուցման և այլ հիմնահարցերին:
- Հեղինակ է 16 գիտական աշխատությունների, որոնք նվիրված են տնտեսական քաղաքականության ու սոցիալիստական շինարարության հարցերին։ Խմբագրել է Լենինի երկերի երրորդ հատորի հայերեն թարգմանությունը, ինչպես և տնտեսագիտական բուհական մի շարք դասագրքեր։
- 1937թ. սեպտեմբերի 25-ին, Ստալինյան բռնաճնշումների ժամանակաշրջանում, Կոստանյանը ՀՍԽՀ ներգործժողկոմատի մարմինների կողմից ենթարկվել է քրեական պատասխանատվության և կալանավորվել՝ Հայաստանում աջ-տրոցկիստական ազգայնական կազմակերպության մասնակից լինելու, խորհդային իշխանության դեմ ակտիվ պայքար տանելու մեղադրանքով: Կոստանյանի հարցաքննել են 3 անագամ՝ 1937թ. հոկտեմբերի 13-ին, 1938թ. դեկտեմբերի 10-ին և դեկտեմբերի 23-ին: Նրա նկատմամբ կիրառել են հարկադրական միջոցներ, սակայն իրեն մեղավոր չեն ճանաչել: Միայն խոստովանել է, որ անվերապահորեն կատարել է ՀԿ(բ)Կ Կենտկոմի նախկին առաջատար քարտուղար Աղասի Խանջյանի կարգադրությունները և 1917-1918թթ. Հարել է մենշևիկների կուսակցությանը: Հետաքննությունն ավատվեց 1938թ. դեկտեմբերի 23-ին, իսկ մեղադրական գործն ուղարկվեց ԽՍՀՄ ներգործժողկոմատին կից Հատուկ խորհրդակցություն: Վերջինիս 1939թ. մայիսի 29-ի որոշմամբ Վ. Կոստանյանն ազատազրկվեց 8 տարի ժամկետով: Մեկուկես ամիս քաղաքից քաղաք, բանտից բանտ տեղափոխվելուց հետո հասավ Վլադիվոստոկ, որտեղից էլ շոգենավով ուղևորվեց իր աքսորավայրը՝ Կոլիմա: Այստեղ էլ վախճանվեց 1941թ. նոյեմբերի 23-ին: ԽՍՀՄ Գերագույն դատարանի քրեական գործերով դատական կոլեգիայի 1955թ. սեպտեմբերի 17-ի որոշմամ, հանցակազմի բացակայության պատճառով, Վռամ Կոստանյանի գործը կարճվեց, և նա հետմահու լիովին արդարացվեց:
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
- Երևանի պետական համալսարանի ռեկտորները, կազմող՝ Լ.Պ. Ղարիբջանյան, Երևանի համալս. հրատ., 1999, 152էջ:
- Վռամ Կոստանյան, ԵՊՀ պաշտոնական կայք:
- ԵՊՀ ռեկտորները, ԵՊՀ պաշտոնական կայք: