Գագիկ Արծրունի

Գագիկ Արծրունի
Гагик Арцруни
Այլ անուններ:	Գագիկ-Խաչիկ
Անգլերեն:	Gagik Artsruni
Հայերեն:	Գագիկ Արծրունի
Ծննդյան տարեթիվը:	879
Մահվան տարեթիվը:	943
Համառոտ տվյալներ: Վասպուրականի թագավոր:

Բովանդակություն

Կենսագրություն

Ծնվել է 879թ.:

Մահացել է մոտ 943թ.:

Գործունեություն

904թ.՝ ավագ եղբոր՝ Աշոտի մահից հետո դարձել է Վասպուրականի իշխանապետ, ապա կրտսեր եղբոր՝ Գուրգենի հետ բաժանել նահանգի տարածքը: Հաջողությամբ պայքարել է կենտրոնախույս ուժերի, Ատրպատականում և Կորճայքում հաստատված օտարազգի իշխանությունների դեմ, Վասպուրականին է միացրել Մոկքը, արաբներից ազատագրել Ամյուկ ամրոցը, Պարսկահայքի Տամբեր և Ըռնա գավառները, Կորճայքի Ապուջաիրի բերդը: Հակադրվել է Հայոց արքա Սմբատ Ա-ին, որը Նախճավանը Վասպուրականից անջատել և հանձնել է Սյունիքին: 908թ.՝ Ատրպատականի կառավարիչ Յուսուփը, Հայաստանը մասնատելու և թուլացնելու նպատակով,Գագիկ Արծրունուն տվել է թագ և «Հայոց թագավոր» տիտղոս, որով հիմնադրվել է Վասպուրականի թագավորությունը (մինչև 1021): Մասնակցել է Սմբատ Ա-ի դեմ Յուսուփի գործողություններին և իր կենտրոնախույս քաղաքականությամբ ջլատել Հայաստանի միասնությունը, սակայն, ըմբռնելով Յուսուփի նպատակը, շուտով լքել է նրան: 915թ.՝ Վասպուրականին է միացրել Այրարատի Կոգովիտ, Բագրևանդ և Մասյացոտն գավառները: 927թ.՝ նպաստել է կաթողիկոսական աթոռի՝ Դվինից Աղթամար տեղափոխմանը (մնացել է մինչեւ 948-ը): 929թ.՝ թագադրել է Աբաս Բագրատունուն: 936թ.՝ աջակցել Աբաս Բագրատունուն Գիլանի ամիրայի դեմ պատերազմում: Ծավալել է շինարարական գործունեություն. նրա օրոք վերաշինվել են Ոստանը, Վանը, կառուցապատվել Աղթամարը:

Այլ

• Սերում է Արծրունիների նախարարական տոհմից:

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005: