| Ճգնավորյան Լորիս Հայկազի | |
| Чкнаворян Лорис Айказович | |
| |
| Անգլերեն: | Chgnavoryan Loris |
| Հայերեն: | Ճգնավորյան Լորիս Հայկազի |
| Ծննդյան տարեթիվը: | 13.10.1937 |
| Ծննդավայրը: | Բորուջերդ, Իրան |
| Համառոտ տվյալներ: Դիրիժոր, կոմպոզիտոր: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1937թ. հոկտեմբերի 13-ին Իրանի Բորուջերդ քաղաքում:
Կրթություն
- 1950-1954թթ. սովորել Է Թեհրանի կոնսերվատորիայում (ջութակ):
- 1961թ. ավարտել է Վիեննայի երաժշտական ակադեմիան (ջութակ, կոմպոզիցիա):
- 1963-1964թթ. կատարելագործվել է Զալցբուրգի Մոցարտեումում:
- 1965-1966թթ. կատարելագործվել է Միչիգանի համալսարանում:
Աշխատանքային գործունեություն
- 1970-1975թթ.՝ Իրանի մշակույթի նախարարության ժողովրդական երաժշտության արխիվի տնօրեն և ներկայացուցիչ-կոմպոզիտոր:
- Օպերային թատրոնի գլխավոր դիրիժոր:
- Փեհլևի մշակութային հիմնադրամի գլխավոր երաժշտական տնօրեն:
- 1975թ.-ից ապրել և աշխատել Է Վիեննայում, Նյու Յորքում, Լոնդոնում:
- 1978թ. Լոնդոնում հիմնել Է Հայ երաժշտության ինստիտուտը:
- 1989թ.-ից գործել է Հայաստանում:
- 1989-2000թթ.՝ Հայաստանի ֆիլհարմոնիկ նվագախմբի գեղարվեստական ղեկավար և գլխավոր դիրիժոր:
- Կազմակերպել է սիմֆոնիկ երաժշտության փառատոներ («Աշխարհը և մենք», «Արամ Խաչատրյան-90», «Եղեռնիցմինչև անկախություն...»);
- Կազմակերպել է «Հոգևոր երաժշտության ժամ» համերգաշարը:
- 1991թ. Գյումրի կատարած ուխտագնացության ժամանակ հիմնել Է Գյումրու մշակութային կենտրոնը:
- 1992թ.՝ Գյումրու մշակութային կենտրոնի սիմֆոնիկ նվագախմբի պատվավոր գեղարվեստական ղեկավար:
- 1992թ. Երևանում հիմնել է Երիտասարդական սիմֆոնիկ նվագախումբը:
- 1994թ. հիմնել է Հայաստանի ֆիլհարմոնիկ երգչախումբը:
- Գրել է օպերաներ, բալետներ, օրատորիաներ, 5 սիմֆոնիա, կոնցերտներ, նվագախմբային սյուիտներ, խմբերգեր, կինոերաժշտություն ևն:
Ձեռքբերումներ
- 1971թ.՝ «Հոմայուն» շքանշան (Իրան):
- 1978թ.՝ Հայ Եկեղեցու Ս. Սահակ- Ս. Մեսրոպ շքանշան:
- 1996թ.՝ ՀՀ Մովսես Խորենացու մեդալ:
- 1991թ.՝ Երևանի պատվավոր քաղաքացի:
- Պարգևատրվել է Ավստրիայի նախագահի սահմանած Ոսկե մեդալով:
Ֆիլմեր
- 1991թ.՝«Ուխտագնացություն դեպի Գյումրի»: Հայկ Կինոստուդիա, ռեժիսոր Լևոն Մկրտչյան, սցենարի հեղինակ Հրաչուհի Տատուրյան:
- 1993թ.՝ «Հաղթանակների ճանապարհով», (Ավստրիա, Գերմանիա, Հունաստան):
- 2001թ.՝ «Պրեմիերա Թեհրանում - Ֆիրդուսի, Ռոստամ և Սոհրաբ»:
Այլ
- Քիմիական գիտությունների դոկտոր Արշալույս Հայկազի ճգնավորյան-Այզենբաուերի եղբայրը:
- 1988թ. Մեծ երկրաշարժից հետո ԱՄՆ-ից տեղափոխվել է Հայաստան և 1991թ. ոտքով քայլել է մինչև Գյումրի, որպեսզի երկրաշարժից ավերված քաղաքի համար դրամահավաք կազմակերպի և քաղաքում մշակութային Ակադեմիա ստեղծի:
- Ճգնավորյանը մեծ ներդրում ունի նաև Հայաստանի անկախության ճանաչման գործում, նա այդ օրերիրին կազմակերպեց ﬔծ համերգ՝ Այո Անկախությանը ի նպաստ ժողովրդի կողմից անկախության ճանաչմանը:
Նկարներ
Տեսանյութեր
Հրապարակումներ մամուլում
Մատենագիտություն
- Օպերաներ.
- Ճգնավորյան Լ.Հ., «Աղավնու վանքը», 1961:
- Ճգնավորյան Լ.Հ., «Ռոստամ և Զոհրաբ», 1962-1964:
- Ճգնավորյան Լ.Հ., «Փարդիս և Փարիսա», 1972:
- Բալետներ.
- Ճգնավորյան Լ.Հ., «Ֆանտաստիկ», 1958-1961:
- Ճգնավորյան Լ.Հ., «Սիմորգ», 1975:
- Ճգնավորյան Լ.Հ., «Օթելլո», 1984:
Տե՛ս նաև
- Ով ով է. հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Ճաղարյան-Ֆրիկ, 2007:
- Ճգնավորյանի պաշտոնական կայքը:
- ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ Ճգնավորյան Լորիս Հայկազի