Ֆանարջյան Վիկտոր

Ֆանարջյան Վիկտոր Բարդուղիմեոսի
Фанарджян Виктор Варфоломеевич
Անգլերեն:	Fanarjyan Victor
Հայերեն:	Ֆանարջյան Վիկտոր Բարդուղիմեոսի
Ծննդյան տարեթիվը:	30.03.1929
Ծննդավայրը:	Թիֆլիս, Վրաստան
Մահվան տարեթիվը:	06.03.2003
Մահվան վայրը:	Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն
Համառոտ տվյալներ: Ֆիզիոլոգ:

Բովանդակություն

Կենսագրություն

Ծնվել է 1929թ. մարտի 30-ին Վրաստանի Թիֆլիս քաղաքում:

Մահացել է 2003թ. մարտի 6-ին Հայաստանի Հանրապետության Երևան քաղաքում:

Կրթություն

• 1951թ. ավարտել է Երևանի բժշկական ինստիտուտը:

Աշխատանքային գործունեություն

• 1955թ.-ից աշխատել է ՀՀ ԳԱԱ ֆիզիոլոգիայի ինստիտուտում:
• 1965-1974թթ.՝ փոխտնօրեն:
• 1962թ.-ից միաժամանակ՝ կենտրոնական նյարդային համակարգի ֆիզիոլոգիայի լաբորատորիայի վարիչ:
• 1978-1990թթ.՝ ՀՀ ԳԱԱ փոխնախագահ:
• 1974-1978թթ. և 1983-2003թթ.՝ տնօրեն:
• «Ինտերմոզգ» պրոբլեմային հանձնաժողովում թեմայի ազգային կուրատոր:
• «Ուղեղիկի կառուցվածքային և ֆունկցիոնալ կազմակերպումը» պրոբլեմով պարբերաբար հրավիրվող Համամիութենական սիմպոզիումի կազմակերպիչ ու ղեկավար։

Ձեռքբերումներ

• 1965թ.՝ բժշկական գիտությունների դոկտոր:
• 1966թ.՝ պրոֆեսոր:
• 1982թ.՝ ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս:
• 1974թ.-ից՝ ԳԱԱ թղթակից անդամ:
• 1984թ.՝ ԽՍՀՄ ԳԱ թղթակից անդամ:
• 1980թ.՝ Վրաստանի գիտության վաստակավոր գործիչ:
• 1991թ.՝ «Արարատ» միջազգային ակադեմիայի (Փարիզ) պատվավոր անդամ:
• 1999թ.՝ ՌԴ բնական գիտությունների ակադեմիայի ակադեմիկոս:
• 1995թ.՝ Նյու Յորքի (ԱՄՆ) ԳԱ իսկական անդամ:
• Ուղեղի ուսումնասիրության գծով Միջազգային կազմակերպության Սովետական ազգային կոմիտեի (ԻԲՐՈ) անդամ:
• ԻԻՀ Խորեզմի միջազգային առաջին մրցանակի դափնեկիր:
• Պարգևատրվել է Գերմանիայի Ենայի համալսարանի Ֆրիդրիխ Շիլլերի անվան մեդալով:

Այլ

• Գիտական աշխատանքները վերաբերվում են նյարդային գործունեության, մասնավորապես ուղեղիկի և ուղեղաբնի գոյացությունների ինտեգրատիվ մեխանիզմների հետազոտմանը:
• Էապես լրացրել և վերանայել է մի շարք հարցեր, որոնք վերաբերում են ուղեղիկի կենտրոնաձիգ և կենտրոնախույս համակարգերի կազմակերպ-մանը, նրա սեփական ինտեգրատիվ գործունեությանը, ուղեղաբնային մի շարք շարժիչ զգացությունների՝ կարմիր կորիզի, անդաստակային կորիզների, դիմային նյարդի կորիզի, տեսաթմբային կորիզների և ենթակեղևային այլ կառուցվածքների սինապտիկ կազմակերպմանը։
• Առաջ է քաշել պայմանական կապի ռեցեպտորային տարբերակումը և կենտրոնախույս մասնագիտացումն ապահովող երկու անջատ համակարգերի առկայության վարկածը։
• Ցույց է տվել սկզբունքորեն նոր՝ ուղեղիկ-կեղևային ուղու առկայությունը, պայմանավորված տեսաթումբ-կեղևային ոչ առանձնահատուկ պրոյեկցիաների ակտիվացմամբ։
• Ուսումնասիրել է ուղեղիկի և ուղեղաբնի մի շարք կառուցվածքների փոխհարաբերությունների բջջային մեխանիզմները։

Մատենագիտություն

• Ֆանարջյան Վ.Բ., Ուղեղի կառավարման մեխանիզմները, ուսումնական ձեռնարկ,Ե., 1995:
• Фанарджян В.В., Регуляторные механизмы восходящего влияния мозжечка, Е., 1966.
• Фанарджян В.В., О нейронной организации эфферентных систем мозжечка, Л., 1975.
• Фанарджян В.В., Интегративные механизмы мозжечка, в кн. Частная физиология нервной системы, Л., 1983.
• Фанарджян В.В., Нейронные механизмы красного ядра, М., 1992.
• Фанарджян В.В., Нейронная организация ядра лицевого нерва: физиологические аспекты, СПБ, 1992.
• Фанарджян В.В., Избр. главы нейрофизиологии, Е., 2002.
• Fanarjyan V., Mechanisms Regulating the Activity of, Facial Nucleus Motoneurones - 2.
• Fanarjyan V., Synaptic Activation from the Caudal Trigeminal Nucleus, «Neuroscience*, vol. 9, № 4.

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Ճաղարյան-Ֆրիկ, 2007:
• Ակադեմիկոս Վիկտոր Ֆանարջյան