| Դաշտենց Խաչիկ | |
| Фамилия Имя Отчество | |
| |
| Այլ անուններ: | Տոնոյան Խաչիկ Տոնոյի |
| Անգլերեն: | Dashtenc Khachik |
| Հայերեն: | Դաշտենց Խաչիկ |
| Ծննդյան տարեթիվը: | 25.05.1910 |
| Ծննդավայրը: | Դաշտադեմ, Արևմտյան Հայաստան |
| Մահվան տարեթիվը: | 09.03.1974 |
| Մահվան վայրը: | Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն |
| Համառոտ տվյալներ: Գրող, թարգմանիչ, բանասեր: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1910թ. մայիսի 25-ին Արևմտյան Հայաստանի Բիթլիս նահանգի Խութ-Բռնաշեն գավառի Դաշտադեմ գյուղում:
Մահացել է 1974թ. մարտի 9-ին Հայաստանի Հանրապետության Երևան քաղաքում:
Կրթություն
- 1932թ. ավարտել է ԵՊՀ:
- 1940թ.՝ Մոսկվայի օտար լեզուների ինստիտուտի անգլերեն բաժինը:
Աշխատանքային գործունեություն
- Դասախոսել է Երևանի բուհերում:
- 1965-1974թթ.՝ ՀԽՍՀ ԳԱ արվեստի ինստիտուտում որպես ավագ գիտաշխատող:
Ձեռքբերումներ
- 1965թ.՝ բանասիրական գիտությունների թեկնածու:
- 1967թ.՝ ՀԽՍՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչ:
Այլ
- Խաչիկ Դաշտենցը իր գրական ուղին սկսեց բանաստեղծություններով։ Նրա առաջին երգերն արժանացան Եղիշե Չարենցի հատուկ վերաբերմունքին։ Պահպանվել է Չարենցի երկու գրությունը՝ մեկն ուղղված Հայպետհրատի այն ժամանակվա տնօրեն Էդուարդ Չոփուրյանին, մյուսը՝ հայտնի ձևավորող-նկարիչ Տաճատ Խաչվանքյանին, ուր խոսք է գնում Խ. Դաշտենցի գրքի որակյալ տպագրության մասին:
- «Բոց» գրքի տպագրությունը այնքան աղմուկ հարուցեց իր շուրջը, որ Դաշտենցը հեռացավ Մոսկվա և խարիսխ նետեց օտար լեզուների ինստիտուտի անգլերեն լեզվի բաժնում, նախապատրաստվելով թարգմանչի կոչման:
- Մոսկովյան ուսումնագնացությունը վճռական դեր խաղաց Դաշտենցի ճակատագրի մեջ. անգլերենն այն հենարանն էր, որով նա գործի էր դնելու ներսում եղած բանաստեղծական ձիրքը:
- Դաշտենցին լայն ճանաչում է բերել արևմտահայության ողբերգությունը և սասունցիների նորոգ կյանքն արտացոլող «Խոդեդան» վեպը:
- «Ռանչպարների կանչը» վեպը պատմում է թուրքական լծի դեմ հայ հայդուկների մղած պայքարի մասին։
- Կազմել է հայկական դպրոցների համար անգլերենի դասագիրք:
Նկարներ
Տեսանյութեր
Հրապարակումներ մամուլում
Մատենագիտություն
- Դաշտենց Խ., Երգերի գիրք, բանաստեղծությունների ժողովածու, 1932:
- Դաշտենց Խ., Գարնանային երգեր, բանաստեղծությունների ժողովածու, 1934:
- Դաշտենց Խ., Բոց, ժողովածուներ, 1936:
- Դաշտենց Խ., Տիգրան Մեծ, չափածո ողբերգություն, 1947:
- Դաշտենց Խ., Խոդեդան, վեպ, 1950:
- Դաշտենց Խ., Ռանչպարների կանչը, վեպ, 1979:
- Դաշտենց Խ., Բայրոնը և հայերը, բանասիրական աշխատություն, 1959:
- Դաշտենց Խ., Ըղձյալ այգաբացի երգիչը, բանասիրական աշխատություն, 1967 (Ե. Չարենցի մասին)։
Թարգմանություններ անգլերենից՝
- Շեքսպիր՝ «Սխալների կոմեդիան»
- Շեքսպիր՝ «Անսանձ կնոջ սանձահարումը»
- Շեքսպիր՝ «Տասներկուերորդ գիշեր»
- Շեքսպիր՝ «Վինձորի զվարճասեր կանայք»
- Շեքսպիր՝ «Ռիչարդ Երրորդ»
- Շեքսպիր՝ «Հուլիոս Կեսար»
- Շեքսպիր՝ «Լիր արքա»
- Շեքսպիր՝ «Ռոմեո և Ջուլիետ»
- Լոնգֆելլո Հ.՝ «Հայավաթի երգը» (1958)
- Լոնգֆելլո Հ.՝ «Ռոբին Հուդ» (1945)
- Բրաունինգ Ռ.՝ «Համելինի նախշուն սրնգահարը» (1963)
- Սարոյան Վ.՝ «Իմ սիրտը լեռներում է»
- Սարոյան Վ.՝ «Խաղողի այգին»։
Տե՛ս նաև
- Ով ով է. հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ. 1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
- Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Հոդվածի վերնագիր, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2005, թիվ 2, էջ 41-45: