| Գրիգորյան Գևորգ Ստեփանի | |
| Григорян Геворг Степанович | |
| |
| Այլ անուններ: | Ջիոտտո |
| Անգլերեն: | Grigoryan Gevorg |
| Հայերեն: | Գրիգորյան Գևորգ Ստեփանի |
| Ծննդյան տարեթիվը: | 12.11.1897 |
| Ծննդավայրը: | Թիֆլիս, Վրաստան |
| Մահվան տարեթիվը: | 23.11.1976 |
| Մահվան վայրը: | Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն |
| Համառոտ տվյալներ: Նկարիչ: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1897թ. նոյեմբերի 12(24)-ին Վրաստանի մայրաքաղաք Թիֆլիսում:
Մահացել է 1976թ. նոյեմբերի 23-ին Հայաստանի Խորհրդային Հանրապետության մայրաքաղաք Երևանում:
Կրթություն
- 1916-1919թթ.՝ Սովորել է Թիֆլիսի Գեղարվեստը խրախուսող կովկասյան ընկերության նկարչության և քանդակագործության դպրոցում (դասատու՝ Ե. Թադևոսյան):
- 1921-1923թթ. սովորել է Մոսկվայի բարձրագույն գեղարվեստական արվեստանոցներում:
- 1924թ. ընդունվել է Լենինի անվան ՊՄԻ-ի ռուսական բանֆակ:
Աշխատանքային գործունեություն
- 1922թ.-ից նկարչության դասեր է տալիս աշխատանքային դպրոցներում:
Աշխատանքներ
- «Եղնիկներ», 1917:
- «Դերասան Աբովյանի դիմանկարը», 1921:
- «Բնանկար», 1922:
- «Նատյուրմորտ անձեռոցիկով», 1922:
- «Հայկուհու դիմանկարը», 1922:
- «Գրկախառնություն», 1925:
- «Երգահան Արմեն Տիգրանյանի դիմանկարը», 1925:
- «Մոր դիմանկարը», 1929:
- «Նատյուրմորտ: Մրգեր», 1929:
- «Հերոսի մահը», 1929:
- «Դիանայի դիմանկարը», 1945:
- «Երեք նկարիչ» (Լ. Գուդիաշվիլի, Վ. Խոջաբեկյան, Ն. Փիրումանի), 1959:
- «Նատյուրմորտ կիտրոններով», 1962:
- «Մայրս և ես», 1972:
Ձեռքբերումներ
- 1967թ.՝ ՀԽՍՀ վաստակավոր նկարիչ:
- Վրաստանի նկարիչների միության անդամ:
Այլ
- Յոթ տարեկանից ստիպված է եղել աշխատել. մանր ծառայություններ էր մատուցում մազութի պահեստում, վարսավիրանոցում, սուրհանդակություն էր անում, թերթեր բաժանում, կրպակում միրգ ու գրքեր վաճառում, ապակեգործությամբ զբաղվում և այլն:
- Ստեղծել է գունային և գծային ինքնատիպ կառուցվածքով դիմանկարներ, նատյուրմորտներ, բնանկարներ:
- Գործերում դրսևովրել է զուսպ գույներով խոր հույզեր արտահայտելու նրա գեղանկարչական հակումը:
- Թիֆլիսի մշակութային առանձնահատուկ մթնոլորտը, հայ ժողովրդի անցյալը, ռուսական, վրացական, հայկական մշակույթի ականավոր գործիչներդը տեղ են գտել Գրիգորյանի փոքրաչափ գործերում:
- Նրա նկարներն աչքի են ընկնում թիֆլիսահայ գեղանկարչական դպրոցին հատուկ զուսպ գեղեցկությամբ, կերպարային բազմազանությամբ:
- 1948թ. սկսվում են մոռացության տարիները: Հուսահատության և անելանելիության մեջ հայտնված նկարիչն այրում է 300 գեղանկարչական աշխատանք:
- 1948-1957թթ. հեռածված է եղել Վրաստանի նկարիչների միությունից:
- 1962թ. հայ որոշ մտավորականների ջանքերի շնորհիվ տեղափոխվում է Երևան։ Նրա մասին սկսում են հոդվածներ հայտնվել Հայաստանի և Վրաստանի թերթերում և ամսագրերում։
- 1977թ. Երևանում հիմնադրվել է Գևորգ Գրիգորյանի տուն-թանգարանը (1987թ.-ից՝ ՀԱՊ-ի մասնաճյուղ):
- Աշխատանքները գտնվում են Ջոտտոյի թանգարան-արվեստանոցում, Ժամանակակից արվեստի թանգարանում (Երևան), Հայաստանի Ազգային պատկերասրահում, Հայաստանի և աշխարհի տարբեր երկրների բազմաթիվ մասնավոր հավաքածուներում:
Ցուցահանդեսներ
- 1918թ.՝ դպրոցի աշակերտների հաշվետու ցուցահանդես:
- 1927թ.՝ թբիլիսյան նկարիչների ցուցահանդեսին, Հոկտեմբերյան հեղափոխության տասնամյակին նվիրված ԽՍՀՄ ժողովուրդների արվեստների ցուցահանդես (Մոսկվա):
- 1929-1948թթ. Երևանում և Թբիլիսիում կազմակերպված գրեթե բոլոր ցուցահանդեսները:
- 1965թ.՝ առաջին անհատական ցուցահանդեսը Հայաստանի նկարիչների միությունում (Երևան):
- 1972թ.՝ Անդրկովկասի նկարիչների ցուցահանդես (Մոսկվա):
Նկարներ
1910-ական թվականներ
Ադելաիդ, 1917
Եղնիկներ, 1917
Նատյուրմորտ, 1917
Ընթերցելիս, 1918
Այգում, 1918
Զբոսանք, 1918
Ծաղրանկար, 1918
Նրա սիրեցյալը, 1918
Սիրելիս, 1918
Լողացող կին, 1918
Համբույր, 1918
Աղջնակ, 1918
Այցում, 1918
Սրճարանում, 1918
Ընթերցելիս, 1918
Սրճարանում, 1918
Բանաստեղծի ողջույնը, 1919
Քնածը, 1919
Աբովյանի դիմանկարը, 1919
Նստածը, 1919
1920-ական թվականներ
Մուրացիկներ, 1920
Հայրս, 1920
Ճեպանկար, 1920
Քնածը, 1920
Ճեպանկար, 1920
Հայկական երգչախմբային ընկերության պլակատի էսքիզ, 1920
Նյու, 1920
Ճեպանկար, 1920
Քնածը, 1920
Մետեխ, 1921
Դերասան Աբովյանի դիմանկարը, 1921
Բանաստեղծուհի Լեյլան, 1921
Հանգիստ, 1921
Գևորգ Քացախյանի դիմանկարը, 1922
Մուրադյանի դիմանկարը, 1922
Մարգարիտի դիմանկարը, 1922
Նատյուրմորտ սպիտակ սփռոցով, 1922
Հայկուհի, 1922
Դերենիկ Դեմիրճյան, 1922
Դերասան Աբովյանի դիմանկարը, 1922
Կնոջ կիսադեմ, 1922
Կինը մանկան հետ, 1922
Աղքատը, 1922
Նյու (Մերկը), 1922
Ա.Ս. Պուշկին, 1923
Աղջկա կիսադեմ, 1923
Անելիայի դիմանկարը, 1924
Լյուսի Ալավերդյան, 1924
Վարյա Եղիկյան, 1924
Խորամանկը. Անյա, 1924
Տղամարդու կիսադեմ, 1924
Կիսադեմ, 1924
Աղջկա կիսադեմ (Ասյա), 1924
Աղջկա գլխանկար, 1924
Կիսադեմ (Վարյա), 1924
Աղջիկ, 1924
Կնոջ կիսադեմ, 1924
Գլխարկով կինը (Աննա), 1924
Մայրս, 1924
Սիրուշ Անտոնյան, 1924
Աղջկա կիսադեմ, 1924
Կնոջ դիմանկար (Վարյա), 1925
Հավլաբարցին (Տղամարդու գլուխ. Հին Թիֆլիսը), 1925
Ազատ Մանուկյան, 1925
Աղջկա կիսադեմ, 1925
Գրկախառնություն, 1925
Կնոջ դիմանկար, 1925
Ընկերոջ դիմանկարը, 1925
Երգահան Ա. Տիգրանյանի դիմանկարը, 1925
Կնոջ կիսադեմ, 1925
Ծեր կնոջ կիսադեմ, 1925
Գնացքին սպասելիս, 1926
Երեքը, 1926
Ստեփան Շահումյան, 1926
Եղիշե Չարենց, 1926
Դիանա, 1926
Հովհարոգ աղջիկը, 1926
Կարո Զաքարյան, 1926
Ամբոխները խելագարված, 1926
Արշավիր Մելիքյան, 1926
Պարտվածը, 1926
Նյու, 1926
Բժիշկ Դաստակյանը, 1926
Տղամարդու դիմանկար, 1926
Ռուս կին, 1926
Տատիկի դիմանկարը, 1926
Դերասան Մամիկոնյանը, 1926
Դերասանուհու դիմանկար, 1926
Իմ տատը, 1926
Կնոջ կիսադեմ, 1926
Տղամարդու դիմանկար, 1926
Կնոջ կիսադեմ, 1926
Սամիկո, 1927
Ռեքվիեմ «Առաջնորդի մահը», 1927
Նստած հաստլիկը, 1927
Պարողները, 1927
Մայր և մանուկ, 1927
Մտորումների մեջ, 1927
Տղամարդու գլուխ, 1927
Ձեռագործուհի, 1927
Բնանկար, 1928
Եղբոր դիմանկարը, 1928
Հրաժեշտ, 1928
Աղջկա կիսադեմ, 1928
Հանրաքավաք, 1928
Զբոսայգում, 1928
Աղջկա դիմանկար, 1928
Փորձ բեմի վրա, 1928
Քիմիայի ուսուցիչ Վելլերը, 1928
Բամբասող կին, 1928
Ավազակը, 1928
Հոգնածություն, 1928
Ծխամորճով տղամարդ, 1928
Հանգիստ բնության գրկում, 1928
Մի գավաթ գինու շուրջ, 1928
Դեպի քաղաք, 1928
Հանդիպում, 1928
Մովսես Խորենացի, 1928
Մանուշակի դիմանկարը, 1929
Տնակ, 1929
Բուսաբանական այգում, 1929
Ռեքվիեմ, 1929
Վերարտադրություն և բաժակ, 1929
Նատյուրմորտ. Մրգեր (Սաղարեջ), 1929
Մայրս, 1929
Ողբ, 1929
Կիսադեմ (Սալոմե), 1929
Աղջկա կիսադեմ, 1929
Լվացք, 1929
Ընկերական շարժ. Ա. Տիգրանյան, 1929
Հոգնածություն, 1929
Շոգ օր, 1929
Զբոսանք քաղաքում, 1929
Լողացող կանայք, 1929
Անուշ, 1929
Կինը նստարանի վրա, 1929
Թխսկանը, 1929
Ավագ քրոջ դիմանկարը, 1929
Նավամատույցի մոտ, 1929
Ավագ քույ Արուսյակը, 1929
Իմ ավագ քույրը, 1929
Հոգնածություն, 1929
Մանուշակ. Կինը մի աչքով, 1929
Վիշտ, 1929
Արդուկողները, 1929
1930-ական թվականներ
Շիրվանզադե, 1930
Նար-Դոս, 1930
Աղջկա կիսադեմ (Գալյա), 1930
Մտորումներ, 1930
Աղջկա դիմանկար, 1930
Գեղջկուհի, 1930
Շիրվանզադեի դիմանկարը, 1930
Կնոջ դիմանկար, 1930
Ընկերական շարժ. Ա. Մելիքյան, 1930
Ընկերական շարժ. Ա. Մելիքյան, 1930
Ֆանտազիա (Երևակայություն), 1930
Վերադարձավ, 1930
Մոր դիմանկարը, 1930
Աղջիկը դիմանկարով, 1930
Ընկերական շարժ. Ե. Քոչար, 1930
Նվարդ թագուհին, 1930
Մտորումներ, 1930
Տանձ վաճառող կինը, 1930
Գեղջկուհին իր աղջիկների հետ, 1931
Շապկի էսքիզ, 1931
Աղջկա կիսադեմ, 1931
Շարժ, 1931
Աղջկա դիմանկար, 1931
Տղամարդը կապով (ինքնադիմանկար), 1931
Դաշտային աշխատանքներ, 1931
Սամիկո, 1932
Վիրավոր բանվոր, 1933
Սայաթ-Նովա, 1933
Պիոներական շքերթ, 1933
Աղջկա գլուխ, 1933
Դեա, 1933
Աղջիկը խնձորով, 1934
Աղջկա կիսադեմ, 1934
Եղջերու, 1934
Զրույց (գյուղական պատկեր), 1934
Ծառ, 1934
Դեպի դպրոց, 1934
Հավի զրույց, 1934
Զրույց, 1934
Բնության գրկում, 1934
Աղջկա կիսադեմ, 1934
Ծառ, 1934
Դատողություն, 1935
Կինը Հավլաբարից (Հին Թիֆլիս), 1936
Սամիկոյի դիմանկարը, 1936
Տիկնիկը տիկնիկով, 1936
Սամիկո, 1936
Եղիշե Չարենցի դիմանկարը, 1937
Աղջկա կիսադեմ, 1937
Պուշկինը Թիֆլիսում, 1937
Աղջիկ, 1937
Պուշկինը Վրաստանում, 1937
Դիանայի կիսադեմը, 1938
Նիզամիի դիմանկարի համար, 1938
Կնոջ կիսադեմ (Դիանա), 1938
Աղջկա կիսադեմ, 1938
Իմ Դիանան, 1938
Իմ Դիանան, 1938
Դիմանկար, 1938
Քնածը, 1938
Բռնցքամարտ, 1938
Աղջիկ, 1938
Չեխով, 1938
Դիանայի մոր դիմանկարը, 1939
Դիանա, 1939
Կնոջ կիսադեմ (Դիանա), 1939
Ճեպանկար, 1939
Նախաճաշ, 1939
Մհեր, 1939
Կարմիր ժամավենով աղջիկ, 1939
1940-ական թվականներ
Դիանայի դիմանկարը, 1940
Կնոջ կիսադեմ, 1940
Իմ մանկության պատկերը, 1940
Մտորումներ, 1940
Մայրը դստեր հետ, 1941
Իմ կյանքը, 1941
Իմ կյանքը, 1941
Ձեռագործուհի, 1941
Նատյուրմորտ Պուշկինի դիմակով, 1942
Երկրաշարժ, 1942
Քնած Դիանայի գլուխը, 1942
1942 թվականին, 1942
Գծանկար, 1942
Ինքնադիմանկար, 1942
Մարիետա Շահինյան, 1943
Դիանայի դիմանկարը, 1944
Դիանա, 1944
Մտորումներ, 1944
Կնոջ գլուխ, 1944
Կնոջ գլուխ, 1944
Կիսաադեմ (Իմ Դիանան), 1945
Հին Թիֆլիսը, 1946
Աղջկա կիսադեմ, 1946
Նատյուրմորտ տանձերով, 1947
Դիանա, 1947
Դիանա, 1947
Գլուխներ, 1948
Աղջկա կիսադեմ, 1948
Աղջկա գլուխ, 1948
Իմ Դիանան, 1948
Նյու (2), 1949
Բնորդուհի, 1949
1950-ական թվականներ
Արա և Շամիրամ, 1950
Երեխայի կիսադեմ, 1950
Հին Թիֆլիս, 1950
Դոն Քիշոտ, 1950
Ծածուկ խոսակցություն, 1950
Աղջկա դիմանկար, 1950
Կիսադեմ, 1951
Սպիտակեղեն փռելը, 1951
Թումանյանի մայրը, 1952
Հիվանդ ճուտ, 1952
Դիանա, 1952
Դիանա, 1952
Աղջկա գլուխ (Մեդեա), 1954
Պարապմունք, 1954
Ընտանեկան դիմանկար, 1954
Հաստլիկ կին, 1954
Աղջկա կիսադեմ, 1954
Աղջիկը գրքով, 1955
Ասեղնագործուհի, 1955
Վերադարձավ, 1955
Պար, 1955
Ծեր կին, 1956
Քնած տղամարդ, 1956
Նյու, 1956
Տղամարդու գլուխ, 1956
Գեղուհի, 1956
Քայլող աղջիկը, 1956
Շամիրամ, 1956
Հիվանդ երեխա, 1956
Աղոփք, 1956
Կիսապառկած կին, 1956
Նիզամի, 1956
Կինը գրքով, 1957
Աղջիկ, 1957
Փողոցում, 1957
Ընտանեկան տեսարան, 1957
Վիկտոր Հյուգո, 1957
Կեկելա, 1957
Զիմզիմովը հայտնվեց, 1957
Ծովի աստվածուհի, 1957
Կինը լանջաբացվածքով, 1957
Պար տիեզերքում, 1957
Անծանոթը, 1957
Գնդակով ֆիգուր, 1957
Քույիկներ, 1957
Աղջկա գլուխ, 1958
Հին Թիֆլիսի աղջիկները, 1958
Աղավնիներով աղջիկներ, 1958
Գոհարի դիմանկարը, 1959
Երեք նկարիչ (Լ. Գուդիաշվիլի, Վ. Խոջաբեկյան, Ն. Փիրումանի), 1959
Դիմանկար 3/4 դիրքով, 1959
Աղջիկ (Հայուհի), 1959
Վանո Խոջաբեկով, 1959
Կնոջ կիսադեմ (Շուշանիկ), 1959
Դիմանկարի էսքիզ (Նվարդ թագուհին), 1959
Մտորում, 1959
Ուշագնացություն, 1959
1960-ական թվականներ
Նատյուրմորտ, 1960
Ընտանեկան դիմանկար, 1960
Անհետաքրքրաշարժ պիես, 1960
Երազանքներ տիեզերք թռիչքի մասին, 1960
Օթյակում, 1960
Հորինվածք, 1960
Պարուհի, 1960
Ժպիտ, 1960
Կույրերը, 1960
Խոջաբեկովի դիմանկարը, 1960
Վերադարձ գերեզմանոցից, 1960
Մայրություն, 1960
Մտածողը, 1960
Աղոթք, 1960
Սիրանուշի դիմանկարի համար, 1960
Հրաժեշտ, 1960
Երկրաշարժ, 1960
Վ. Խոջաբեկովի դիմանկարը, 1960
Կնոջ մայրը, 1960
Դիանա, 1960
Դիպված իմ կյանքից, 1960
Աղջիկը կարմիրով, 1960
Էսքիզ Նարեկացու դիմանկարի համար, 1960
Աղջիկը փողոցում գիշերով, 1960
Պառկած կին, 1960
Սպիտակ գլխաշորով աղջիկը, 1960
Դիմանկար, 1960
Կով, 1960
Ծաղիկով աղջիկը, 1960
Հին Թիֆլիս, 1960
Սեղանակիցներ, 1960
Երկու կնոջ գլուխ, 1961
Ջուլիետայի դիմանկարը, 1961
Դաշնակահարուհի, 1961
Պատրաստ, 1961
Ամսագրի շապիկ («Գարուն»), 1961
Աղջիկը կանաչ ֆոնին
Հանբույր, 1961
Գյուղացի, 1961
Արևալոգանք, 1961
Լացողը
Հավերին են կերակրում, 1961
Իմ կյանքից, 1961
Փողոց, 1961
Կոչ, 1961
Քանդակ, 1961
Մայրություն, 1961
Անուշ, 1961
Որմնանկարի նախանկար, 1961
Լեդի Մակբեթ, 1961
Առանց հայրրիկի, 1961
Մարդու ճակատագիր, 1961
Աղջիկ, 1961
Պար, 1961
Կինը հավանգով, 1961
Մոր փաղաքշանք, 1961
Անուշն ու Սարոն, 1962
Տղամարդու դիմանկար, 1962
Կիսադեմ, 1962
Տղամարդու դիմանկար, 1962
Գնացքում, 1962
Հանգիստ, 1962
Լողացողները, 1962
Բոլոր հայացքները դեպի երկինք, 1962
Հայացքները վեր, 1962
Կով, 1962
Կրկնակի դիմանկար, 1962
Գառնուկի գլուխ, 1962
Ջրահեղձը, 1962
Կվազիմոդո, 1962
Սեղանի մոտ, 1962
Եղնիկներ, 1963
Բնանկար, 1963
Դիանա, 1963
Զարուհի, 1963
Ուղտի ձագ, 1963
Մարդաձիերի մարտ, 1963
Սենյակում, 1963
Արաքյա, 1963
Բանտարկյան Սիկեյրոս (էսքիզ), 1963
Սայաթ-Նովա (էսքիզ), 1963
Դեկորատիվ մոտիվ, 1964
Բնորդուհիներ, 1964
Դիմանկար, 1964
Ստեղնաշար և ծիծեռնակ, 1965
Կոմիտաս, 1965
Պար, 1965
Նարեկացի, 1965
Քնած աղջիկ, 1966
Կնոջ դիմանկար, 1966
Դիմանկար, 1966
Դիմանկար, 1966
Կիսաննա, 1967
Տղամարդու դիմանկար, 1967
Հին Թիֆլիսը, 1968
Փարաջանով, 1968
Երեք գեղուհիներ, 1968
Սերվանտես, 1969
Սարսափ, 1969
1970-ական թվականներ
Իմ կյանքը, 1970
Սև ծառեր, 1970
Ուր է տանում մեզ ճակատագիրը, 1970
Պարող կինտո, 1971
Վերացություն, 1971
Շոգ օր. Երևանյան տոթ, 1971
Հին Թիֆլիսը, 1971
Մեծարենց, 1971
Նատյուրմորտ կապույր սփռոցով, 1971
Բալզակ, 1971
Պետրոս Դուրյան, 1972
Իմ մայրը և հայրը, 1972
Կինտոյի վերջին պարը (Համբարձում), 1973
Դանիել Վարուժան, 1975
Վանո Խոջաբեկյան, 1975
Դիմանկար, 1976
Ժպտացող կին, 1976
Սերվանտես, 1976
Ծառեր, 1976
Վերացություն, 1976
Աղջիկներ, 1976
Կիսադեմ, 1976
Ժամանակակից աղջիկ, 1976
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
- Գևորգ Գրիգորյան (ալբոմ, առաջաբանը՝ Պ. Հայթայանի), Ե., 1981:
- Գևորգ Գրիգորյանի (Ջոտտո) արվեստանոց-թանգարան, Հայաստանի ազգային պատկերասրահ:
- Գևորգ Գրիգորյան, Երևանի ժամանակակից արվեստի թանգարան:
- «Թիֆլիսյան դպրոցից»… Գևորգ Գրիգորյանի (Ջոտտո), Պանորամա:
- Գևորգ Գրիգորյան, Շեդեվր:
- Նկարեները՝ Հայաստանի ազգային պատկերասրահի կայքից: