Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1876 թ. մարտի 8-ին Կոստանդնուպոլսում: Մահացել է 1953 թ. ապրիլի 16-ին Երևանում:
Կրթություն
- 1893թ. ավարտել է Կոստանդուպոլսի Կեդրոնական վարժարանը:
- 1895-ից սովորել է Փարիզի Սորբոնի համալսարանում:
- Սովորել է Ստրասբուրգի համալսարանում :
Աշխատանքային գործունեություն
- 1898-1923-ին ուսուցչություն է արել էջմիածնի Գևորգյան ճեմարանում:
- Ուսուցչություն է արել Շուշիի, Նոր Բայազետի, Նոր Նախիջևանի, Թեհ-րանի, Թավրիզի դպրոցներում:
- 1923-ից՝ Երևանի պետական համալսարանի դասախոս,ապա ամբիոնի վարիչ:
Աճառյանը բացառիկ բարեխղճությամբ կազմել է տարբեր վայրերում պահվող հայոց հին ձեռագրերի ցուցակները, զբաղվել է նաև հայ գրականության և հայոց պատմության հարցերով: Նրա ուսումնասիրությունները հայագիտության յուրատեսակ համալսարան են: Աճառյանը հայ բարբառների գիտական դասակարգման հեղինակն է:
Ձեռքբերումներ
- 1897թ.Փարիզի լեզվաբանական ընկերության անդամ :
- 1924թ.`Բանասիրական գիտությունների պրոֆեսոր :
- 1937թ.Չեխոսլովակիայի արևելագիտական ինստիտուտի գիտական բաժնի թղթակից անդամ :
- 1943թ. `ՀԽԱՀ ԳԱ ակադեմիկոս:
Նկարներ
Տեսանյութեր
Մատենագիտություն
- «Հայ Բարբառագիտութիւն» Մոսկուա―Նոր-Նախիջեւան, 1911:
- « Հայերէն Արմատական Բառարան» ,Երեւանի Համալսարանի Հրատարակչութիւն, Երեւան, 1926։:
- «Հայերէն Գաւառական Բառարան» ,Լազարեան Ճեմարան Արեւելեան Լեզուաց, Թիֆլիս, 1913 :
- «Քննութիւն Ղարաբաղի բարբառին»:
- «Հայոց անձնանունների բառարան» հատոր Ա:
- «Հայոց անձնանունների բառարան» հատոր Բ:
- «Հայոց անձնանունների բառարան» հատոր Գ:
- «Հայոց անձնանունների բառարան» հատոր Դ:
- «Հայոց անձնանունների բառարան» հատոր Ե:
Տե՛ս նաև
- Հրաչյա Աճառյան :ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ:
- ՀՐԱՉՅԱ ԱՃԱՌՅԱՆ | Հուշեր Կոմիտասի մասին:
- Հրաչյա Աճառյան: Հայկական հանրագիտարան:
- Երևանի պետական համալսարան:Հրաչյա Աճառյանի կենսագրությունը:
- Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ.,Հ.1,Աբալյան-Ղուշչյան,2005: