Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1927թ. հոկտեմբերի 8-ին Հայաստանի Խորհրդային Հանրապետության Լենինական քաղաքում (այժմ՝ Գյումրի):
Մահացել է 2008թ. հոկտեմբերի 31-ին Հայաստանի Հանրապետության մայրաքաղաք Երևանում:
Կրթություն
- 1941թ. ավարտել է Լենինականի Մերկուրովի անվան նկարչական դպրոցը:
- 1947թ. ավարտել է ԵԳՈւ:
- 1957թ. ավարտել է ԵԳԹԻ:
Աշխատանքային գործունեություն
- Ստեղծել է գեղանկարչական հյութեղ, գույնի և գծի ներդաշնակությամբ կոմպոզիցիաներ, դիմանկարներ, բնանկարներ, խորհրդանշական պատկերներ:
Աշխատանքներ
- Էդուարդ Խոճիկի դիմանկարը, ՀԱՊ, 1960:
- «Վաղ գարուն: Գառնի», ՀԱՊ, 1966:
- «Նկարակալի առջև», ՀԱՊ, 1973:
- «Աղբյուրի մոտ», ՀԱՊ, 1976:
- «Արտավազդ 2-րդ, Անտոնիոս և Կլեոպատրա», 1978:
- «Աշոտ Երկաթի ճակատամարտը...», 1979:
- «Հայաստանի լեռներում», Մոսկվայի Տրետյակովի պատկերասրահ, 1982:
- «Ինքնանկար շնիկի հետ», Մոսկվային Տրետեկովյան պակերասրահ, 1984:
- Գյուտ սրբազանի դիմանկարը, 1996:
- «Հայուհին եղնիկով», 2003:
Շեքսպիրի նկարազարդումներ
- «Համլետ», 1964:
- «Ռոմեո և Ջուլիետ», 1965:
- «Մակբեթ», 1965:
- «Օթելլո», 1966:
Ձեռքբերումներ
- 1959թ.՝ Հայաստանի նկարիչների միության անդամ:
- 1961թ.՝ ԽՍՀՄ ԺՏՆՑ բրոնզե մեդալ (Հովհաննես Թումանյանի «Սուտլիկ որսկանը» գրքի նկարազարդումների համար):
- 1967թ.՝ Հայաստանի ՀԿԽՄՄ պատվոգիր:
- 1970թ.՝ ՀՀ վաստակավոր նկարիչ:
- 1973թ. Հայաստանի նկարիչների միության նախագահության անդամ:
- 1977թ.՝ Գրաֆիկայի հանրապետական ցուցահանդեսի երրորդ մրցանակ դիմանկարների համար:
- Վիսբադենի պատվավոր մեդալ քաղաքապետի կողմից:
- Կոմսոմոլի Կենտկոմի կողմից կազմակերպված «Հայաստանի երիտասադները» ցուցահանդեսի պատվոգիր:
- Բրոնզե մեդալ (Ավետիք Իսահակյանի «Լեգենդներ և հեքիաթներ» գրքի նկարազարդման համար, Մոսկվա):
Այլ
- Ա. Ղափանցանի ամուսինն է:
- 1960-ական թթ. հայկական կերպարվեստի նորարար շարժման ներկայացուցիչներից է:
- 1953 թվականից մասնակցել է հանրապետական, համամիութենական և միջազգային ցուցահանդեսների:
- 1998թ. լույս է ընծայել բանաստեղծությունների ժողովածու:
- Ալեքսանդր Գրիգորյանի աշխատանքները գտնվում են Տրետյակովյան պատկերասրահում (Մոսկվա), Արևելյան ժողովուրդների պատկերասրահում (Մոսկվա), Հայաստանի ազգային պատկերասրահում, Հովհաննես Թումանյանի, Ալեքսանդր Սպենդիարյանի թանգարաններում, Լիտվայի, Դոնեցկի (Ուկրաինա), Ղազախստանի, պատկերասրահներում, Մոսկվայի, Պետերբուրգի,Լոս-Անջելեսի, Բեյրութի, Փարիզի, Մադրիդի, Տորոնտոյի, Լոնդոնի, Նյու-Յորքի, Սան Պաուլոյի և այլ մասնավոր հավաքածուներում:
Ցուցահանդեսներ
- 1962թ. մասնակցում է Հայաստանի նկարչի տանը կազմակերպված «Հայաստանի հինգ նկարիչները» խմբակային ցուցահանդեսին (Արփենիկ Ղափանցյան, *Լավինիա Բաժբեուկ-Մելիքյան, Հենրիկ Սիրավյան, Մինաս Ավետիսյան, Ալեքսանդր Գրիգորյան):
- 1967թ.՝ «Հայ նկարիչներ» ցուցահանդես Մոնրեալ, Կանադա:
- 1968թ.՝ «Հայ արվեստի օրեր» Կանադայում և Բուխարեստում:
- 1969թ.՝ «Հայաստանի վեց նկարիչները» ցուցահանդես Մոսկվայում, Վոլգոգրադում, Տարտույում և Ալմա-Աթայում (Ալեքսանդր Գրիգորյան, Հակոբ *Հակոբյան, Մինաս Ավետիսյան, Գրիգոր Աղասյան, Վ. Կարապետյան, Գ. Գոջաբաշյան):
- 1970թ.՝ Փարիզի Հայկական արվեստի ցուցահանդես:
- 1976թ.՝ Բուենոս Այրես և Ուլան Բատոր, հայկական ցուցահանդեսներ:
- 1978թ.՝ Ժամանակակից հայ գեղանկարիչների ցուցահանդես Պորտուգալիայում (Լիսաբոն) Գյուլբենկյան պատկերասրահ:
- 1978-1980թթ.՝ Մոնումենտալ որմնանկարներ` «Պուշկինը Հայաստանում», «Դավիթ Բեկ», «Զորավոր Անդրանիկ» (Գրիգոր Ազիզյանի հետ):
- 1979թ.՝ «Հայկական արվեստ» ցուցահանդես Զագրեբում (Հարավսլավիա):
- 1993թ.՝ Բեյրութ:
- 1994թ.՝ Արաբական Միացյալ Էմիրություններ:
- 1998թ.՝ Հայ նկարիչների ցուցահանդես վաճառք Տորոնտոյում:
Անհատական ցուցահանդեսներ
- 1968թ.՝ Հայաստանի նկարիչների տուն, Երևան, Էջմիածին Դիլիջան:
- 1977թ.՝ Արվեստի աշխատողների կենտրոնական տուն, Մոսկվա:
- Բաքու (նկարիչ Հ. Մամյանի հետ համատեղ):
- 1980թ.՝ «Ալփայն» պատկերասրահ և Անգլիա, ԽՍՀՄ բարեկամության տուն, Լոնդոն:
- 1984թ.՝ Քասել` նկարիչ Հակոբ Հակոբյանի հետ համատեղ:
- 1985թ.՝ Հայաստանի նկարիչների տուն:
- 1987թ.՝ Զագրեբ («Հայ կուլտուրայի օրեր» Հարավսլավիայում):
- Զապարոժիե, Դոնեցկ:
- 1988թ.՝ Վորոշիլովգրադ, Ստախանով:
- 1990թ.՝ «Նասլեդիե» գալերեյա, Լենինգրադ:
- 1995թ.՝ Ավետիք Իսահակյանի տուն-թանգարան, նկարազարդումներ և Իսահակյանի դիմանկարը, Երևան:
- 1996թ.՝ Հայ նկարիչների ցուցահանդես Փարիզում (Հայաստանի դեսպանատուն Ֆրանսիայում):
- 1996թ.՝ Անհատական ցուցահանդես Երևանում նվիրված Ֆրանսիային, Իրանին, Թուրքմենիային և Հունաստանին:
- 2000թ.՝ Անհատական ցուցահանդես-վաճառք Տորոնտոյում, Կանադա:
- 2001-2005թ.՝ Անհատական ցուցահանդես ԱՕՔՍ-ի ցուցասրահում:
Մեջբերումներ Ալեքսանդր Գրիգորյանի մասին
- «Իմ սիրելի ու ազնիվ Ալեքսանդր Գրիգորյանը մեր տաղանդավոր նկարիչներից է: Նա ստեղծում է արվեստ», Մարտիրոս Սարյան, 1968:
- «Ամենակարճ բնութագրումը Ալեքսանդր Գրիգորյանի մասին կարող է լինել այսպես - եկա, տեսա, սիրեցի», Օլգա Վորոնովա, Մոսկվա, 1969:
- «Նկարիչ Ալեքսանդր Գրիգորյանն օժտված է նաև գրական ձիրքով: Ֆրանսիացի նշանավոր նկարիչ Էժեն Դելակրուայի կարծիքով տաղանդավոր նկարիչը պիտի որ նաև տաղանդավոր գրող լինի: Ալեքսանդր Գրիգորյանի օրինակը հաստատում է Դելակրուայի ասածը», Կարեն Սմբատյան, 1977:
- «Ամբողջ սրտով շնորհավորում եմ իմ ընկերոջը՝ Ալեքսանդր Գրիգորյանին, նախկինում իմ ուսանողին, փայլուն ցուցահանդեսի համար, ցուցահանդես վարպետ-նկարչի, որը երգում է իր ձայնով ու իր զգացմունքներով», Մարիամ Ասլամազյան, 1985:
- «Այն, որ Ալեքսանդր Գրիգորյանը ծնվել է նկարիչ, հաստատված է երկար տարիների նրա եռանդուն ու բեղմնավոր գործունեությամբ: Նա ունի հյութեղ և պայծառ ներկապնակ, կենսուրախ ու պայծառ ուժ, որը ոչ միայն իրենն է, այլ կազմում է նաև արդի հայ կերպարվեստի անբաժան մասը», Գրիգոր Խանջյան, 1985:
- «Նկարչության մեջ բանաստեղծ Ալեքսանդր Գրիգորյանը բանաստեղծ է նաև կյանքում: Բայց նա բանաստեղծ է ոչ թե այն բանի համար, որ բանաստեղծություններ է գրում: Նա բանաստեղծություններ է գրում, որովհետև բանաստեղծ է», Յուրի Խաչատրյան, 1990:
Նկարներ
Աշխատանքներ
Դիմանկաներ
Գրաֆիկա
Քանդակներ
Տեսանյութեր
Հրապարակումներ մամուլում
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
- Ալեքսանդր Գրիգորյանի կայքը:
- Ալեքսանդր Գրիգորյանի պոեզիան: