| Գյուրջյան Հակոբ Մարգարի | |
| Гюрджян Акоп Маргарович | |
| |
| Անգլերեն: | Gyurjyan Hakob |
| Հայերեն: | Գյուրջյան Հակոբ Մարգարի |
| Ծննդյան տարեթիվը: | 5(17).12.1881 |
| Ծննդավայրը: | Շուշի, Արցախ |
| Մահվան տարեթիվը: | 28.12.1948 |
| Մահվան վայրը: | Փարիզ, Ֆրանսիա |
| Համառոտ տվյալներ: Քանդակագործ: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1881թ. դեկտեմբերի 5(17)-ին Արցախի Շուշի քաղաքում:
Մահացել է 1948թ. դեկտեմբերի 28-ին Ֆրանսիայի մայրաքաղաք Փարիզում:
Կրթություն
- Սովորել է Շուշիի և Մոսկվայի ռեալական ուսումնարաններում:
- 1907-1910թթ. սովորել է Փարիզի Ժյուլիեն ակադեմիայում:
- Հաճախել է Օ. Ռոդենի արվեստանոցը:
Աշխատանքային գործունեություն
- 1908թ.-ից մասնակցել է ցուցահանդեսների՝ Մոսկվայում, Ս. Պետերբուրգում, Փարիզում:
Աշխատանքներ
- «Վար», բարձրաքանդակ, բրոնզ, 1910:
- «Հայ գեղջկուհիներ», բարձրաքանդակ, գիպս, 1910:
- Ա. Չոպանյանի դիմաքանդակը, գիպս, 1911:
- Մ Գորկու դիմաքանդակը, բրոնզ, 1912, 1914:
- «Գաղթ», կոմպոզիցիա, գիպս, 1912:
- «Քնած դևը», գիպս, 1912:
- Լ. Տոլստոյի կիսանդրին, մարմար, Փարիզ, 1913-1914 (տեղադրվել է 1955թ.):
- «Մահացող Քրիստոսը», կրաքար, 1914:
- Անդրանիկի դիմաքանդակը, գիպս, 1916 (չի պահպանվել):
- Ա. Շիրվանզադեի դիմաքանդակը, բրոնզ, 1916, 1945:
- Վ. Տերյանի կիսանդրին, գիպս, ՀՀ ԳԱԹ, 1920:
- Ա. Լունաչարսկու կիսանդրին, գիպս, Լունաչարսկու տուն-թանգարան, 1920:
- «Լեդա», գիպս, 1922:
- «Հաղթանակ», բրոնզ, 1923:
- «Կլեոպատրա», թրծակավ, 1924:
- «Սալոմե», բրոնզ, 1925-1926:
- «Պատանեկություն» («Զարթոնք»), գրանիտ, 1934:
- «Կարիաիդ», կրաքար, 1935:
- «Երիտասարդություն» («Մարմին»), գրանիտ, 1939:
Ձեռքբերումներ
- 1919թ.՝ Մոսկվայի նկարիչ-քանդակագործների պրոֆեսիոնալ միության նոր արվեստի քանդակագործների խմբի անդամ:
- 1926թ.՝ Փարիզյան «Ոսկե գեղմ» լոժայի անդամ:
- 1929թ.՝ Փարիզյան Յուպիտեր լոժայի անդամ:
- 1933թ.՝ Ֆրանսիայի ռուսական արվեստի գործիչների գեղարվեստական սեկցիայի անդամ:
Այլ
- Եղել է աղքատ ընտանիքի 6-րդ զավակը: Փոքր տարիքից կավից մարդ և կենդանի է քանդակել, ավելի ուշ սկսել է աշխատել քարի հետ:
- 1900թ. ծանոթացել է Ստեփան Աղաջանյանի հետ, ով էլ նրան խորհուրդ է տվել շարունակել աշխատել քանդակագործության բնագավառում:
- Առաջին աշխարհամարտի տարիներին անցել է Մոսկվա, ու ստեղծել է Շալյապինի և Ռոխմանինովի դիմաքանդակները, իսկ ավելի ուշ Թիֆլիսում ստեղծել է Շիրվանզադեի և Անդրանիկի դիմաքանդակները:
- Ստեղծել է ռեալիստական դիմաքանդակներ և պատմական, կրոնական, դիզաբանական կերպարներ:
- Հատկապես դիմաքանդակների մեջ կարևորել է նյութի մշակման բազմազանությունը, ընդլայներ պլաստիկ արտահայտչականության սահմանները, հասել կերպարի բազմակողմանի բացահայտման:
- Վարպետորեն է արտահայտել մոդելի պլաստիկ և տիպիկ գծերը՝ ինքնատիպորեն միահյուսելով Արևելքի հնագույն և եվրոպական նոր արվեստի լավագույն ավանդույթները
- Հակոբ Գյունջյանի գործերը ցուցադրվել են Տոկիոյում, Օսլոյում, Անտվերպենում, Բրյուսելում և այլուր:
- Ունեցել է անհատական ցուցահանդեսներ Նյուր Յորքում (1924), Փարիզում (1926, հետմահու՝ 1952):
- 1958թ. Հակոբ Գյունջյանի այրին Հայաստանին է նվիրել քանդակագործի 400 ստեղծագործություն, 1963թ. Ա. Առաքելյանը (Փարիզ)՝ 42 քանդակ:
- Թաղված է Բուլոնի Նոր գերեզմանատանը:
Նկարներ
Լեվ Տոլստոյիդիմաքանդակը, 1914
Հաղթանակ, 1923
Սալոմե, 1925-1926
Գարեգին Հովսեփյանի դիմաքանդակը, 1935
Տեսանյութեր
- Հակոբ Գյուրջյան, Հանրայաին հեռուստաընկերություն:
- Հակոբ Գյուրջյանի անվան արվեստի դպրոցի հաշվետու համերգ:
- Հակոբ Գյուրջյանի անվան քանդակի միջազգային սիմպոզիում:
- Հակոբ Գյուրջյանի անունը կրող քանդակի միջազգային սիմպոզիում:
- On the Roads of Armenia | First Hakob Gyurdjian International Sculpture Symposium of Shushi.
Հրապարակումներ մամուլում
- Շուշիում մեկնարկել է «Հակոբ Գյուրջյան» քանդակագործության երրորդ միջազգային սիմպոզիումը, Հետք:
- Ավարտվել է Շուշիի «Հակոբ Գյուրջյան» քանդակի 1-ին միջազգային սիմպոզիումը, News.am:
- Բակո Սահակյանն ընդունել է «Հակոբ Գյուրջյան» քանդակագործության միջազգային 3-րդ սիմպոզիումի մասնակիցներին::
- «Հակոբ Գյուրջյան» քանդակի միջազգային սիմպոզիումը մեկնարկել է, Արմենիա:
- «Հակոբ Գյուրջյան» քանդակի միջազգային սիմպոիումը Շուշիում, Արմենպրես:
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
- Հակոբ Գյուրջյան, ալբոմ, Ե., 1966:
- Дрампян Р., Акоп Гюрджян (скульптор), Е., 1973.
- Большая советская энциклопедия. 3-е издание. М., 1970-1977.
- Ерканян В.С. Армянская культура в 1800-1917 гг. / Пер. с арм. К.С. Худавердяна. Ер., 1985.
- Мамулов С.С. Удивительный народ из страны чудес. Книга 4. М., 2005.
- Саркисян С.Т. Энциклопедия Арцах-Карабаха. Спб., 2005. - 312 с.
- Gautier М. A. Gurdjan. P., 1954.
- Р. Г. Дрампян. Акоп Гюрджян. Издательство АН Армянской ССР. 1973.
- Հակոբ Գյուրջյան, Հայկական հանրագիտարան:
- Հակոբ Գյուրջյան, AV Production:
- Հակոբ Գյուրջյան, Մեծանուն հայեր:
- Հակոբ Գյուրջյան, ծննդյան 100-ամյակի առթիվ: