Շահազիզ Երվանդ Հովակիմի

Շահազիզ Երվանդ Հովակիմի
Шахазиз Ерванд Акимович
Այլ անուններ:	Շահազիզյանց
Անգլերեն:	Shaziz Ervand
Հայերեն:	Շահազիզ Երվանդ Հովակիմի
Ծննդյան տարեթիվը:	01.01.1856
Ծննդավայրը:	Ալեքսանդրապոլ, Հայաստան
Մահվան տարեթիվը:	12.08.1951
Մահվան վայրը:	Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն
Համառոտ տվյալներ: Գրականագետ, պատմաբան, ազգագրագետ, մանկավարժ:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1856թ. հունվարի 01(13)-ին Հայաստանի Ալեքսանդրապոլ (այժմ՝ ՀՀ Գյումրի) քաղաքում:

Կրթություն

• 1870թ. ավարտել է Երևանի գավառական դպրոցը:
• 1879թ. սովորել է Մոսկվայի Լազարյան ճեմարանում:
• 1879-1882թթ. սովորել է Լազարյան ճեմարանին կից լիցեյում:

Աշխատանքային գործունեություն

• 1882-1917թթ.՝ ուսուցիչ և տեսուչ Նոր Նախիջևանի թեմական դպրոցում:
• 1918-1919թթ.՝ Նոր Նախիջևանի և Դոնի Ռոստովի հայերի «Հայ համայնք» շաբաթաթերթի խմբագիր (Ռ. Պերպերյանի հետ):
• 1918-1921թթ.՝ ուսուցիչ Դոնի Ռոստովի աշխատավորական դպրոցում և տեղի հայկական թանգարանի վարիչ:
• 1938թ.-ից՝ Գրականության ինստիտուտի գիտաշխատող:

Ձեռքբերումներ

• 1944թ.՝ բանասիրական գիտությունների դոկտոր:
• 1946թ.՝ ՀԽԱՀ գիտության վաստակավոր գործիչ:

Այլ

• Բանաստեղծ Սմբատ Շահազիզի եղբորորդին:
• 1922թ. հրավիրվել է Երևան, Նոր Նախիջևանից բերած արխիվային նյութերի հիման վրա համալրել է Հայաստանի կենտրոնական կուլտուր-պատմական թանգարանը (այժմ՝ ՀՊՊԹ):
• Բանասիրական ուսումնասիրությունները վերաբերում են հայ գրողների կյանքին և գործունեությանը:

Հրապարակումներ մամուլում

• Մոռացված հայը. Երվանդ Շահազիզ:

Մատենագիտություն

Պատմաբանասիրական ուսումնասիրություններ

• Շահազիզ Ե.Հ., Միքայել Ղազարեան Նալբանդեանց, 1897:
• Շահազիզ Ե.Հ., Նոր Նախիջևանը և նոր-նախիջևանցիք, 1903:
• Շահազիզ Ե.Հ., Պատմական պատկերներ, 1903:
• Շահազիզ Ե.Հ., Չերքեզիա կամ Չերքեզիստան եւ չերքեզահայք (անտիպ):
• Շահազիզ Ե.Հ., Նոր Նախիջեւանի ուսումնական գործի անցեալը, Նոր Նախիջևան, 1894:

Պատմահնագիտական ուսումնասիրություններ

• Շահազիզ Ե.Հ., Հին Երևանը, 1931, լրմշկ. հրտ.՝ 2003:
• Շահազիզ Ե.Հ., Աշտարակի պատմությունը, հրտ.՝ 1987:
• Շահազիզ Ե.Հ., Նոր Նախիջեւանի Ս. Խաչվանքը, Թ., 1901:

Բանասիրական ուսումնասիրություններ

• Շահազիզ Ե.Հ., Գաբրիել Սունդուկյան, 1927:
• Շահազիզ Ե.Հ., Դիվան Միքայել Նալբանդյանի, 1932:
• Շահազիզ Ե.Հ., Դիվան Խաչատուր Աբովյանի, հատոր 1-2, 1940, 1948:
• Շահազիզ Ե.Հ., Սմբատ Շահազիզի կենսագրությունը, 1944:
• Շահազիզ Ե.Հ., Մկրտիչ Յովսէփեան էմին, Թ.. 1900:
• Շահազիզ Ե.Հ., Տէր-Գաբրիել Պատկանեանց, Թ., 1910:

Հիշողություններ

• Շահազիզ Ե.Հ., Հիշողություններ և դիմաստվերներ, հրատ.՝ 1980:

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Ճաղարյան-Ֆրիկ, 2007:
• ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ. Շահազիզ Երվանդ:
• ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի Հիմնարար գիտական գրադարան: