Գեորգ Դպիր Պալատացի
Hayazg-ից
05:32, 5 Նոյեմբերի 2018 տարբերակ, NSedrakyan (քննարկում | ներդրում)
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1737թ. Օսմանյան կայսրության մայրաքաղաք Կոստանդնուպոլսում:
Աշխատանքային գործունեություն
- Գրել է բառարաններ:
- Զբաղվել է պատմությամբ:
- Ընդօրինակել է Մովսես Խորենացու և Եղիշեի պատմությունները, XIII դարի գրական հուշարձան «Գիրք վաստակոցը», Եվսեբիոս Կեսարացու «Քրոնիկոնը»:
- Կատարել է թարգմանություններ պարսկերենից, հունարեից:
Այլ
- Տիրապետել է մոտ 10 լեզվի:
- Նրա պարսկերեն-հայերեն բառարանը բացի բառի բացատրությունից, ամփոփ տեղեկություններ է տալիս նաև իրանական դիցաբանության, առասպելաբանության, ժողովրդական սովորույթների ու բարքերի, վիպական հերոսների ու նշանավոր գրողների մասին: Բառարանի վերջում տրված է հայ և պարսկական նման բառերի ցանկ, դրանց ծագումը, փոխառության աղբյուրը:
- Գեորգ Դպիրն առաջին հայ հոմերոսագետն է. «Իլիականի» հայերեն թարգմանության նախաբանում քննում է Հոմերոսին ու նրա պոեմներին վերաբերող բանասիրական ու գրականագիտական մի շարք հարցեր:
- Գեորգ Դպիրի որոշ ձեռագրեր պահվում են Վենետիկի Մխիթարյան, Փարիզի Նուպարյան, Երևանի մատենադարաններում:
Մատենագիտություն
- Գեորգ Դպիր, Հայելի գրոցն Հոմերոսի..., թարգմանություն հունարենից, 1783:
- Գեորգ Դպիր, Գիրք մեծագին և պատուական ականց..., թարգմանություն պարսկերենից, 1807:
- Գեորգ Դպիր, Պարսկերեն-հայերեն բառարան, 1826:
- Գեորգ Դպիր, Գիրք պատմութեան արքայից Օսմանեան զարմին...», անտիպ:
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
- Այվազյան Ա․, Շար հայ կենսագրությանց, հ․ 1, ԿՊ, 1893։
- Աճառյան Հ․, Պատմություն հայոց նոր գրականության, պր․ 1, Նոր Նախիջևան, 1910։
- Աղայան Է․ Բ․, Հայ լեզվաբանության պատմություն, հ․ 1, Ե․, 1958, էջ 135-139։
- Չուգասզյան Բ․ Լ․, Հայ-իրանական գրական առնչություններ (V-XVIII դդ․), Ե․, 1963։
- Գասպարյան Գ․, Հայ բառարանագրության պատմություն, Ե․, 1968, էջ 159-167։