Թաղիադյան Մեսրոպ Դավթի

Թաղիադյան Մեսրոպ Դավթի
Тагиатян Месроп Давидович
Անգլերեն:	Taxiadyan Mesrop
Հայերեն:	Թաղիադյան Մեսրոպ Դավթի
Ծննդյան տարեթիվը:	02(14).01.1803
Ծննդավայրը:	Ձորագյուղ, Հայաստան
Մահվան տարեթիվը:	10(22).06.1858
Մահվան վայրը:	Շիրազ, Իրան
Համառոտ տվյալներ: Պատմագիր, գրող, մանկավարժ, հրապարակախոս:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1803թ. հունվարի 2(14)-ին Հայաստանի Ձորագյուղ գյուղում (այժմ՝ Երևանի շրջագծում):

Մահացել է 1858թ. հունիսի 10(22)-ին Իրանի Շիրազ քաղաքում:

Կրթություն

• Սովորել է Էջմիածնի միաբանությունում:
• 1830թ. ավարտել է Կալկաթայի անգլիական եպիսկոպոսական ճեմարանը:

Աշխատանքային գործունեություն

• 1831-1834թթ.՝ Էջմիածնի միաբանության ուսուցիչ:
• 1834-1836թթ.՝ Նոր Ջուղայի Ս. Փրկչյան դպրոցի տնօրեն:
• 1846թ. Կալկաթայում հիմնել է Ս. Սանդուխտյան երկսեռ դպրոցը:
• 1845-1848թթ. հիմնել է «Ազգասեր» շաբաթաթերթը և խմբագրել:

Այլ

• Մեսրոպ Թաղիադյանը հիմնականում ապրել և գործել է Հնդկաստանում: Նա գրական, մանկավարժական բեղմնավոր գործունեություն է ծավալել, թողել գրական հարուստ ժառանգություն: Նա ռոմանտիզմի սկզբնավորողներից է հայ գրականության մեջ:
• Թաղիադյանը Ս. Սանդուխտյան երկսեռ դպրոցում կիրառել է եվրոպական մանկավարժության մեթոդներ: Ազատամիտ գաղափարների համար կղերականները հալածել են նրան:
• Նրա հրապարակախոսությունը հիմնականում առնչվում է Հայաստանի զարգացման, հայերի համախմբման, տնտեսական, քաղաքական, լուսավորական ձեռնարկումներին:
• Նա առաջինն է, որ հայրենաբաղձության մեջ դրել է հայրենադարձության գաղափարը:
• Կալկաթայի եպիսկոպոսական ճեմարանի տպարանում լույս է ընծայել Էջմիածնի միաբան Պ. Բերդումյանի «Աստուածանմանութիւն» (1827) աշխատությունը, Հ. Գրովտիոսի «Ճշմարտութիւն քրիստոսական հաւատոյ» (1829, լատիներենից) պոեմի թաւգմանությունները:

Հրապարակումներ մամուլում

• Պետք չէ ապավինել հարստությանը:

Մատենագիտություն

• Թաղիադյան Մ. Դ., Ուղեգրություններ, հոդվածներ, նամակներ, վավերագրեր, Երևան, 2005:
• Թաղիադյան Մ. Դ., Դիվան: Անտիպ օրագրություն, երկեր և քերթվածներ, վավերագրեր, նամակներ, 1993:
• Թաղիադյան Մ. Դ., Գեղարվեստական երկեր, Երևան, 1965:
• Թաղիադյան Մ. Դ., Դիցաբանութիւն, 1830:
• Թաղիադյան Մ. Դ., Սօս եւ Սօնդիպի, 1871:
• Թաղիադյան Մ. Դ., Պատմութիւն պարսից, հ. Ա, 1846:
• Թաղիադյան Մ. Դ., Վէպ Վարդգիսի տեառն տուհաց, Կալկաթա, 1846:
• Թաղիադյան Մ. Դ., Վէպ Վարսենկան սկայուհւոյ Աղուանից, Կալկաթա, 1847:
• Թաղիադյան Մ. Դ., Մեսրովբեան այբբենարան, 1840:
• Թաղիադյան Մ. Դ., Մեսրովբեան շարադրիչ, 1840:
• Թաղիադյան Մ. Դ., Պատմութիվն հին Հնդկաստանի, 1841:
• Թաղիադյան Մ. Դ., Պատմութիվն Պարսից, 1846:
• Թաղիադյան Մ. Դ., Ճանապարհորդութիւն ի Հայս, 1847:

Տե՛ս նաև

• Ով ով է. հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
• Նանումյան Ռ., Մեսրոպ Թաղիադյան, Երևան, 1947:
• Սանթրոսյան Մ., Մեսրոպ Թաղիադյանը մանկավարժ, Երևան, 1959:
• Միրզաբեկյան Զ., Մեսրոպ Թաղիադյան, Երևան, 1971:
• ТАГИАТЯН.
• ТАГИАТЯН.
• АРМЯНСКАЯ ЛИТЕРАТУРА.