Լաճիկյան Սամվել Երվանդի
| Լաճիկյան Սամվել Երվանդի | |
| Лачикян Самвел Ервандович | |
| |
| Անգլերեն: | Lachikyan Samvel |
| Հայերեն: | Լաճիկյան Սամվել Երվանդի |
| Ծննդյան տարեթիվը: | 12.10.1953 |
| Ծննդավայրը: | Լենինական, Հայաստան |
| Համառոտ տվյալներ: Նկարիչ: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1953թ. հոկտեմբերի 12-ին Խորհրդային Հայաստանի Լենինական (այժմ` ՀՀ Շիրակի մարզի Գյումրի) քաղաքում:
Կրթություն
- 1963-1967թթ. սովորել է Գյումրիի Մերկուրովի անվան նկարչական դպրոցում:
- 1976թ. ավարտել է Հայաստանի պետական ճարտարագիտական համալսարանը:
- 1982-1985թթ. ընդունվել և էքստեռն կարգով ավարտել է Երևանի գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտի գեղանկարի բաժինը:
Աշխատանքային գործունեություն
- 1985-1987թթ.` Գյումրու գեղագիտական կենտրոնի գեղարվեստական ղեկավար:
- 1987-1995թթ.` Գյումրու Մերկուրովի անվան նկարչական դպրոցի տնօրեն:
- 1989-1995թթ.` Հայաստանի նկարիչների միության Գյումրու մասնաճյուղի տնօրեն:
- 1990-1995թթ.` Գյումրու քաղաքային խորհրդի պատգամավոր:
- 2000թ.-ից` «Արատտա» ընկերության տնօրեն:
Ստեղծագործական գործունեություն
1981 թվականից մասնակցել է բազմաթիվ ցուցահանդեսների Խորհրդային Միությունում, Ֆինլանդիայում, Շվեդիայում, Նորվեգիայում, Հունգարիայում, Լեհաստանում, Կիպրոսում, Չինաստանում, ԱՄՆ-ում և այլն:
Ստեղծել է «Հայոց գորգապատում» նկարաշարը՝ բաղկացած ինը կտավներից, որոնցից յուրաքանչյուրում պատկերված ազգային գորգի կամ կարպետի, դրանց զանազան ձևերի և ծավալների մեջ ու դրանց միջոցով նկարիչը խտացնում է մեր դարավոր պատմության հավերժող խորհուրդը։ Ծալքերը մերթ միջնադարյան ասպետի կերպարանք են ընդունում («Ասպետ»), մերթ վերածվում ծեր կնոջ հիշեցնող «Հուսո հրեշտակի»: Իսկ «Գյումրու Տիրամայր» մեծադիր կտավը գեղանկարչական արտացոլումն է ետերկրաշարժյա կործանված քաղաքի` շրջապատված մետաղյա գալարներով, որոնք ցավեցնելու չափ սեղմում են Տիրամոր իրանը, ապա վեր բարձրանալով վերածվում սրբապսակի: Հենվելով Կիլիկյան մանրանկարչության գեղարվեստական ավանդույթների վրա նկարիչը ստեղծել է «Հայկական մանրանկարչություն» պայմանական անունով նկարաշարը` «Ծնունդ», «Մուտք Երուսաղեմ», «Ներկայացում», «Խորհրդավոր ընթրիք» և «Խաչելություն»:
Լաճիկյանի ստեղծագործությունները ցուցադրվում են Հայաստանի, Իտալիայի, ԱՄՆ-ի պատկերասրահներում և տեղ են գտել մասնավոր,հավաքածուներում:
Սամվել Լաճիկյանի մասին
- «Արտաքուստ Սամվել Լաճիկյանի նկարչությունը ընդհանուր եզրեր ունի իտալահայ անվանի գեղանկարիչ Գրիգոր Շլդյանի հետ: Բայց այս համեմատության մեջ Սամվելի արվեստը շատ ավելի հետաքրքիր է, շատ ավելի խորունկ ու ամուր, շատ ավելի հայերեն, ինչպես և պետք է լիներ: Ուզում եմ շնորհակալություն հայտնել նրան այն համեստ, բայց համառ սիրո համար, որ նա ունի հանդեպ իր երկիրը, ժողովուրդը և արվեստը»: «Նատյուրմորտներ հայ կերպարվեստում շատ են եղել, դրանցում, սակայն, մեր կարպետը դարեր շարունակ լուռ ֆոն է եղել՝ երբեմն ակտիվ, երբեմն պասիվ: Բայց Սամվել Լաճիկյանի մոտ նույն կարպետը ոգի է առել, կյանք ստացել: Կարծում եմ՝ դրանք նոր խոսք են ոչ միայն երիտասարդ արվեստագետի ստեղծագործության մեջ, այլև մեր արվեստում ընդհանրապես»:
Գրիգոր Խանջյան, ԽՍՀՄ ժողովրդական նկարիչ:
- «Դիմանկարի ժանրում Սամվել Լաճիկյանի հաջողությունները բացարձակ են: Նմանությունը, բնավորության բացահայտումը, հոգեկան գծերի յուրահատկությունը,- ահա ինչ է բնորոշ նրա դիմանկարներին: Նրա վրձինը համարձակ գիծ է քաշում, նույն այդ վրձինը թղթին է հանձնում գույն գույնի հետից: Եվ նկարից մեզ է նայում ոչ թե ընդհանրապես մարդ, այլ ա’յս մարդը, միայն այս մարդը: Ասես նկարիչն ուզում է ասել` որքան մարդ, այնքան հոգեկան աշխարհ: Ու հասնում է իր նպատակին: Ոչ մի կասկած, որ ապագան իրենն է»:
Ռուբեն Զարյան, ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս:
- «Առարկայապաշտ է Սամվել Լաճիկյանը: Նրա գրեթե բոլոր գործերում ձգտում կա առարկայի, մարդու, բնության միջոցով խորհրդանիշի հասնելու: Սա կարոտախտ է մաքուր, թանգարանային արժեք ունեցող արվեստի հանդեպ: Ընդ որում, առարկան իր լեյտմոտիվը դարձնելով հանդերձ` նույն առարկան ոգեղենացնելն է նրա լեյտմոտիվը: …Սամվելի` դասականի հանդեպ հարգանքը նրան ժամանակակից այսքան ուղղությունների մեջ չշեղեց և արդյունքում ունենք կյանքին ազնվական գույներով նայող հայի մի աշխարհ»:
Պողոս Հայթայան, արվեստաբան:
- «Արվեստագետներից քչերին է հաջողվում իրենց որոնումների ընթացքում գտնել այն, ինչ որոնում են: Սամվել Լաճիկյանն այն բախտավոր արվեստագետներից է, ով իր ստեղծագործական կյանքի տարբեր փուլերում և՛ որոնել է, և՛ գտել»:
Յակով Խաչիկյան, փիլիսոփայական գիտությունների դոկտոր:
Ձեռքբերումներ
- 1985թ.` Խորհրդային Հայաստանի Հայաստանի նկարիչների միության անդամ:
- 2013թ.` ՀՀ վաստակավոր նկարիչ:
Նկարներ
Ասպետ:
Տիրամայր:
Հոր դիմանկարը:
Մոր դիմանկարը:
Լենինական. ձմեռ:
Տեսանյութեր
Հրապարակումներ մամուլում
- Ասպարեզ. Գյումրեցի արվեստագետներին վաստակավորի կոչում է շնորհվել:
- Գեղանկարիչ Սամվել Լաճիկյան. «Գնացի, որովհետեւ էլ անելիք չունեի»:
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ.,Հ.1,Աբալյան-Ղուշչյան,2005:
