Հասան-Ջալալյան Բաղդասար

Հասան-Ջալալյան Բաղդասար
Асан-Джалалян Багдасар
Այլ անուններ:	Բաղդասար մետրոպոլիտ
Անգլերեն:	Hasan-Jalalyan Baghdasar
Հայերեն:	Հասան-Ջալալյան Բաղդասար
Ծննդյան տարեթիվը:	01.12.1775
Ծննդավայրը:	Վանք, Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն
Մահվան տարեթիվը:	09.06.1854
Մահվան վայրը:	Շուշի, Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն
Համառոտ տվյալներ: Եկեղեցական, հասարակական գործիչ:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1775թ. դեկտեմբերի 1-ին Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության Վանք գյուղում:

Կրթություն

• Կրթությունն ստացել է Գանձասարում:

Աշխատանքային գործունեություն

• 1820թ. ձեռնադրվել է եպիսկոպոս:
• Հովհաննես Ը Կարբեցին նրան կարգել է Ղարաբաղի թեմի առաջնորդ:

Ձեռքբերումներ

• 1939թ.՝ Ռուսաստանի Ս. Աննայի առաջին աստիճանի թագազարդ շքանշան:

Այլ

• Ամփոփված է Գանձասարի վանքում:
• Սերել է Արցախ-Խաչենի Հասան-Ջալալյան իշխանական տոհմից:
• Հովհաննես կաթողիկոսի նահատակությունից հետո հոր՝ Դանիել բեկի և հորեղբոր՝ Սարգիս Ջալալյանցի հետ փախել է Գանձասարի վանքից, ապաստանել Գանձակում՝ Ջավադ խանի մոտ:
• 1808թ. վերադարձել է Ղարաբաղ:
• 1815թ. Գանձասարի կաթողիկոսությունը վերացվել է, մետրոպոլիտ դարձած Սարգիս Հասան Ս. Ջալալյանը Հ. Ջ. Վարդապետին ուղարկել է Էջմիածին, որտեղ 1820թ. նա ձեռնադրվել է եպիսկոպոս:
• Սարգիս մետրոպոլիտի մահից (1828) հետո Ջալալյանը 1830թ. փոխարինել է նրան:
• Նրա ջանքերով Գանձասարի վանքին վերադարձվել են ավելի քան 60 գյուղ և կալվածք, հիմնվել է մասնավոր դպրոց, կառուցվել առաջնորդարան, վերականգնվել Ամարասի վանքի սեփականատիրական իրավունքները:
• 1837թ. նա տեղափոխվել է թեմի կենտրոն Շուշի. 1839թ. հրատարակել է Եսայի Հասան-Ջալալյանի «Պատմությունը», հետ է վերցրել պարսիկ բեկերի սեփականացրած ու հափշտակած ընդարձակ կալվածքները, կառուցել Շուշիից մինչև Քոլատակ գյուղը ձգվող Արցախի ամենաերկար ճանապարհը (ժողովուրդն այն անվանել է Բաղդասար մետրոպոլիտի ճանապարհ):
• Մետրոպոլիտ Բաղդասար Հասան-Ջալալյանի մասին Լեոն գրում է, որ Հայոց եկեղեցու, նրա միասնության ու ավանդական լավագույն կողմերի անխաթար, անաղարտ զարգացման գործիչ էր, իր պարտականությունների ու պաշտոնական դիրքի ճշմարիտ գիտակցությամբ ապրող մարդ:
• Այսքանից հետո բավական է ասել, որ, երբ մահացավ Բաղդասար մետրոպոլիտը, “Հայերի հետ վշտակիր էին նաև շուշիաբնակ ռուսները: Իսկ երբ կտակի համաձայն հանգուցյալի մարմինը պետք է տեղափոխեին Գանձասար, Շուշիից մինչև Գանձասար ամբողջ ճանապարհին ոտքի վրա էր սգվոր ժողովուրդը: Երախտապարտ արցախահայությունն այդպես հրաժեշտ էր տալիս իր հոգևոր հորն ու արժանավոր զավակին”:

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
• Հասան-Ջալալյան Բաղդասար: