Թորոս Ռոսլին

Թորոս Ռոսլին
Торос Рослин
Անգլերեն:	Toros Roslin
Հայերեն:	Թորոս Ռոսլին
Համառոտ տվյալներ: XIII դ. 2-րդ կեսի մանրանկարիչ և գրիչ:

Կենսագրություն

Ծննդյան և մահվան թվերն անհայտ են:

Աշխատանքային գործունեություն

• XIII դ. 2-րդ կեսի մանրանկարիչ և գրիչ:
• Կիլիկիայի մանրանկարչության դպրոցի խոշորագույն ներկայացուցիչ:
• Գործել է Կիլիկիայում՝ Հռոմկլայի դղյակին կից գրչատանը և Սիսում:

Պատկերազարդ մատյաններ

«Զեյթունի Ավետարանը», 1256), «Մալաթիայի Ավետարանը» (1268, երկոան էլ՝ Մատենադարան, ձեռ. № 10450, 10675), «Սեբաստիայի Ավետարանը» (1262, ձեռ. № 539, Բալթիմորի Ուոլտերս պատկերասրահ), Ավետարաններ (1260, 1262,1265) և Մաշտոց (1266, ձեռ. № 251, 2660, 1956, 2027, բոլորը՝ Երուսաղեմի Ս. Հակոբյանց վանքի մատենադարան):

Այլ

• Թորոս Ռոսլինին են վերագրվում երեք անստորագիր Ավետարանների՝ «Վասակ իշխանի Ավետարանի» (Վաշինգտոնի Ֆրիր պատկերասրահ, ձեռ. № 32.18), «Հեթում Ա-ի Ավետարանի» (1266) պատառիկների և 1250թ ամ 1251թ-ի Ավետարանի (բոլորը՝ Մատենադարան, ձեռ. № 5458, 8321) մանրանկարները:Պահպանվել են նրա ստորագրությամբ 7 պատկերազարդ մատյաններ:
• Հետևելով հայկական մանրանկարչության արվեստում ընդունված պատկերագրական նորմերին՝ Թորոս Ռոսլինը երբեմն, բյուզանդական օրինակների ազդեցությամբ, փոխել է պատկերագրման տեսակը կամ ընդունել բյուզանդական հորինվածքներ:
• Մարգարեական գրությունների ոլորաթերթերը բռնած հինկտակարանային մարգարեներին տեղադրելով նորկտակարանային առանձին տեսարաններում և խորանների ճակատամասերում՝ նա ցույց է տվել Հին և Նոր կտակարանների դաշնությունը՝ հիշեցնելով, որ Քրիստոսի կյանքի իրադարձությունները մարգարեացված էին Հին կտակարանում:Ավետարանիչների պատկերներում երբեմն զգացվում է միաժամանակ XI դ. Անիի և XII դ. կիլիկյան գրքարվեստի ազդեցությունը:
• Մանրանկարներում Թորոս Ռոսլինը վերածնել է վաղ քրիստոնեական արվեստից հայտնի բազմաթիվ թեմաներ («Երեք մանկունք կրակե հնոցում», «Ահեղ դատաստան», Հովնան մարգարեի պատմության դրվագները ևն), վերականգնել արքայական տան անդամների պատկերներով ձեռագրերը զարդարելու ավանդույթը:
• Նրա զարդագրերը նրբագեղ են և հարուստ:«Զեյթունի Ավետարանում» առկա առանձին զարդագրեր, ինչպես և մարդագիր «Ե»-ն նորություն էին հայ գրքարվեստում:
• Թորոս Ռոսլինը բացառիկ տեղ է գրավում միջնադարյան արվեստի մեջ՝ Արևելյան և Արևմտյան եկեղեցիների մանրանկարչա-գեղանկարչական դպրոցների ներկայացուցիչների շարքում:

• «Թորոս Ռոսլինը Վերածնունդ է: Ինչպիսի՛ էլեկտրականությամբ է այդ մարդը օժտված: Նա ամենամեծ նկարիչն է: Ուչելլոյի դժբախտությունն այն էր, որ չէր տեսել Թորոս Ռոսլինի նկարները: Ողբերգություն է, բայց իրականություն, որ աշխարհի մեծ արվեստը միշտ չէ, որ հասանելի է բոլոր նկարիչներին»:

Արշիլ Գորկի

Նկարներ

• 

  Թորոս Ռոսլինի հուշարձանը Մատենադարանի դիմաց

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Տեսանյութեր

• Թորոս Ռոսլին:
• Toros Roslin. English.
• Թորոս Ռոսլին:
• Թորոս Ռոսլին:
• Թորոս Ռոսլին - YouTube:
• Toros Roslin (1210–1270), English. - Видео Dailymotion.
• TOROS ROSLIN - Art School Teachers - COLLECTIVE EXHIBITION 2010.
• Toros Roslin Arts school of Hamazkayin.

Հրապարակումներ մամուլում

• Թորոս Ռոսլին - Bravo.am:
• Մայրաքաղաքի քարե վկաները – Թորոս Ռոսլին:

Մատենագիտություն

• Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Գրքի վերնագիր, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2005:
• Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Հոդվածի վերնագիր, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2005, թիվ 2, էջ 41-45:

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
• Թորոս Ռոսլին - Հայկական Հանրագիտարան:
• Թորոս Ռոսլին:
• Կյանքն ու գործունեությունը:
• ԹՈՐՈՍ ՌՈՍԼԻՆ:
• ԿԻԼԻԿՅԱՆ ՄԱՆՐԱՆԿԱՐՉՈւԹՅՈւՆ (ՄԱՍ Ա):
• Ավարտվել է Մինաս Ավետիսյանի «Թորոս Ռոսլին» որմնանկարի ռեստավրացումը:
• Toros Roslin - Armenian Studies Program.
• Մի սցենարի պատմությունից:
• Թորոս Ռոսլին: Փաստագրական վիպակ.:
• Manuscripts and Miniatures | Armenia T.
• Իրինա Դրամբյան. Թորոս Ռոսլին. Կյանքը ու արվեստը:
• Sirarpie Der Nersessian, Miniature Painting in the Armenian Kingdom of Cilicia from the Twelfth to the Fourteenth Century. Washington D.C.: Dumbarton Oaks Studies, 1993.
• Walters Art Museum Illuminated Manuscripts, T'oros Roslin Gospels, 1262.
• Walters Art Museum Ms. W.539.
• Ազարյան Լ., Կիլիկյան մանրանկարչությունը ХН-ХШ դդ., Երևան, 1964:
• Չուգասզյա ն Լ., Թորոս Ռոսլինի արվեստը, ԲԵՀ, 1987:
• Ղազարյան Վ., Սյուժետային մանրանկարը Կիլիկիայում (XIII դ. վերջ - XIV դ. սկիզբ), Երևան, 1984:
• Дурново Л.А. Древнеармянская миниатюра. Альбом. Ер., 1952.
• Дрампян И.Р. Художественные особенности искусства Тороса Рослина // Древнерусское искусство. Рукописная книга. Сб. 3. М., 1983.
• Дрампян Ирина, Торос Рослин, Ереван, 2000.