Ախիջանենց Աղազար դի Խաչիկ

Ախիջանենց Աղազար դի Խաչիկ
Ахиджаненц Агазар ди Хачик
Այլ անուններ:	Լազար Խրիստոֆորով
Անգլերեն:	Akhidjanents Aghazar di Khachik
Հայերեն:	Ախիջանենց Աղազար դի Խաչիկ
Ծննդյան տարեթիվը:	1690
Ծննդավայրը:	Նոր Ջուղա, Իրան
Մահվան տարեթիվը:	1750
Մահվան վայրը:	Ղզլար, Դաղստան
Համառոտ տվյալներ: Հայ ազգային-ազատագրական շարժման գործիչ, առաջին հայ գեներալը ռուսական բանակում:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1690թ. Իրանի Նոր Ջուղա քաղաքում:

Կրթություն

• Սկզբնական կրթությունն ստացել է Նոր Ջուղայի Ամենափրկիչ վանքի դպրոցում:

Աշխատանքային գործունեություն

• 1721-1722թթ. պարսկա-աֆղանական պատերազմի ժամանակ մասնակցել է Նոր Ջուղայի հայերի ինքնապաշտպանական ջոկատների կազմակերպմանը:
• 1722թ. իր ջոկատով անցել է Գիլանում գործող ռուսական զորքերի կողմը:
• Եղել է ռուսական զորքերի Հայկական էսկադրոնի կազմակերպիչներից:
• 1724թ.-ից, Պետրոս դի Սարգիս Գիլանենցի մահվանից հետո՝ Հայկական էսկադրոնի հրամանատար:
• 1722-1735թթ. ռուսական զորքերի կասպիական արշավանքի ժամանակ մասնակցել է բոլոր ռազմական գործողություններին:

Ձեռքբերումներ

• 1730թ.՝ ռուսական բանակի փոխգնդապետ:
• 1733թ.՝ ռուսական բանակի գնդապետ:
• 1734թ.՝ ռուսական բանակի գեներալ-մայոր:

Այլ

• Վայելել է ռուսական բանակի վստահությունը, մեծապես նպաստել հայ-ռուսական ռազմաքաղաքական համագործակցության ամրապնդմանը:
• Ռուսաստանի Զինվորական կոլեգիայի հատուկ միջնորդությամբ, Աննա կայսրուհու հրամանով, նրան փոխգնդապետի աստիճանից 1734թ. միանգամից շնորհվել է գեներալ-մայորի կոչում։ Ախիջանենց Աղազարը վայելել է զինվորների հարգանքը և ռուսական բարձրաստիճան հրամանատարության վստահությունը, եղել է ռուսական զորքերի հետ համագործակցող հայկական ու հայ-վրացական բոլոր զորաբաժինների սպայական կազմի ճանաչված ղեկավարը։ Նա միացնող օղակ է եղել Կասպից ծովի ավազանում գտնվող ռուսական զինված ուժերի հրամանատարության և Հայաստանում մարտական գործողություններ ծավալած հայոց զորքերի միջև։
• Երեք անգամ (1734թ., 1736թ., 1742թ.) այցելել է Պետերբուրգ։

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
• Տիգրան Հայազն, Գարեգին Ղազարյան: 1000 հայազգի գեներալներ,ծովակալներ.-Ե.,Հեղինակային հրատարակություն, 2009, էջ 247:
• Меружанян А. Маршалы, генералы и адмиралы армянского происхождения в Санкт-Петербурге. - Санкт-Петербург: третье издание, издательство "Роза ветров", 2014, с.251.
• Аветисян Г.А. Генералы - армяне в Российской империи. Ер., 2007.
• Асадов Ю.А. Армянские офицеры – на царской службе. М.: Интер-Весы, 1999
• Асадов Ю.А. 1000 офицерских имен в армянской истории. Историко-биографические очерки. Пятигорск. 2004.
• Армянское войско в XVIII веке. Из истории армяно-русского военного содружества. (Исследования и документы). Подготовил к изд. А.Н.Хачатрян. Ер.,1968.
• ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ. Ախիջանենց Աղազար դի Խաչիկ:
• Христофоров Лазарь Хачикович — Энциклопедия фонда «Хайазг».