Միկոյան Անաստաս Իվանի

Միկոյան Անաստաս Իվանի
Микоян Анастас Иванович
Անգլերեն:	Mikoyan Anastas
Հայերեն:	Միկոյան Անաստաս Իվանի
Ծննդյան տարեթիվը:	13(25).11.1895
Ծննդավայրը:	Սանահին
Մահվան տարեթիվը:	21.10.1978
Մահվան վայրը:	Մոսկվա, Ռուսաստանի Դաշնություն
Համառոտ տվյալներ: Պետական և կուսակցական գործիչ:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1985թ. նոյեմբերի 13(25)-ին Սանահին գյուղում(այժմ՝ ՀՀ Ալավերդի քաղաքի շրջագծում):

Կրթություն

• Սովորել է Սանահինի գյուղական դպրոցում:
• Ավարտել է Թիֆլիսի Ներսիսյան դպրոցը:
• 1916թ.-ից սովորել է Ս. Էջմիածնի Գևորգյան ճեմարանում:

Աշխատանքային գործունեություն

• 1915-1920թթ.՝ Հեղափոխական աշխատանք է կատարել Անդրկովկասում:
• 1915-1920թթ.՝ Սոցիալ-դեմոկրատ, Բաքվի խորհրդի տեղեկագիր թերթերում աշխատել է որպես խմբագիր:
• 1918թ. Բաքվի կոմունայի օրերին եղել է Կարմիր բանակի բրիգադի կոմիսար:
• 1920-1926թթ.՝ Ռուսաստանի կոմկուսի կազմակերպություններում ղեկավար աշխատանք է կատարել:
• 1926թ.-ից՝ պաշտոնավարել է ԽՍՀՄ կառավարությունում(արտաքին և ներքին առևտրի, մատակարարման, սննդի արդյունաբերության ժողովրդական կոմիսարիատները):
• 1935-1966թթ.՝ ԽՄԿԿ կենտկոմի քաղբյուրի անդամ:
• 1937-1946թթ.՝ ԺԿԽ նախագահիքս:
• 1941-1945թթ.՝ ղեկավարել է բանակի մատակարարումը:
• 1946-1955թթ.՝ ԽՍՀՄ նախարարների խորհրդի փոխնախագահ:
• 1955-1964թթ.՝ ԽՍՀՄ նախարարների խորհրդի առաջին փոխնախագահ:
• 1964-1965թթ.՝ ԽՍՀՄ ԳԽ նախագահության նախագահ:
• 1964-1974թթ.՝ ԽՍՀՄ Գերագույն խորհրդի անդամ:

Ձեռքբերումներ

• 1943թ.՝ սոցիալական աշխատանքի հերոս:

Այլ

• 1914 թ. Միկոյանը միացել է հայ կամավորականների ջոկատին, և մինչև 1915 թ. գարունը կռվել թուրքական ճակատում‌, սակայն հիվանդության պատճառով թողել է ծառայությունը և վերադարձել Թիֆլիս։
• Բաքվի կոմիսարների տապալումից հետո մնացել է Բաքվում՝ գլխավորելով բոլշևիկների ընդհատակյա շրջկոմը։ *Թուրքերի կողմից Բաքուն գրավելուց անմիջապես առաջ Միկոյանը կարողացավ հասնել կոմիսարների ազատ արձակման ու էվակուացիայի կազմակերպմանը։ Այնուհետև նա կոմիսարներին շոգենավով դուրս բերեց Բաքվից, սակայն Կրասնովոդսկում նրանք նորից ձերբակալվեցին։ Միկոյանն ազատվեց 1919 թ. փետրվարին և հենց նույն տարվա մարտից սկսեց ղեկավարել ՌԿ(բ)Կ-ի կովկասյան մարզկոմի Բաքվի բյուրոն։
• 1919 թ. հոկտեմբերին նա կանչվեց Մոսկվա և դարձավ ՌԿԳԿ անդամ։ Բոլշևիկների կողմից Բաքուն գրավելուց հետո Միկոյանը վերադարձավ Բաքու որպես 11-րդ բանակի ռազմահեղափոխական կոմիտեի լիազոր։
• Անաստաս Միկոյանի անվան հետ է կապված ԽՍՀՄ սննդի արդյունաբերության ծավալումը։ Դեռևս 1931թ., հանդիսանալով ԽՍՀՄ Սննդի արդյունաբերության ժողովրդական կոմիսար, Անաստաս Միկոյանը ԽՍՀՄ կառավարությանը ներկայացրեց Խորհրդային սննդի արդյունաբերության զարգացման համալիր ծրագիր։ 1936 թ. Միկոյանը իր կնոջ՝ Աշխենի հետ երկու ամիս այցով գտնվեց ԱՄՆ-ում (ԽՍՀՄ պատմության մեջ կառավարության գործող անդամի ամենաերկարատև արտաքին ուղևորությունն էր), որի ընթացքում հիմնավորապես ուսումնասիրեց ամերիկյան սննդի արդյունաբերությունը, մեծ ծավալի տեխնիկական գնումներ կատարվեցին, որոնք նպաստեցին Խորհրդային սննդի արդյունաբերության վերազինմանը։
• Միկոյանի շնորհիվ ԽՍՀՄ-ում սկսվեց պաղպաղակների արտադրությունը։ Մինչև իր պաշտոնավարման վերջը Անաստաս Միկոյանն անձնական հսկողության տակ էր պահում պաղպաղակի որակը։
• 1937թ. գործուղվել է Երևան՝ իր հետ բերելով ՀԽՍՀ ղեկավարությանը հասցեագրված Ստալինի նամակը, որը կոչ էր անում ուժեղացնել պայքարը «Ժողովրդի թշնամիների» դեմ Հայաստանում:
• ԽՄԿԿ 20-րդ համագումարում և հետագա տարիներին վճռականորեն հանդես է եկել Ի. Ստալինի անձի պաշտամունքի մերկացման օգտին, պաշտպանել է Ն. Խրուշչյովի դիրքորոշումը երկրի հետադիմ ուժերի դեմ պայքարում:
• 1962 թ․ ակտիվորեն մասնակցել է Կարիբյան ճգնաժամի կարգավորմանը, անձամբ բանակցելով Ջոն Քենեդու և Ֆիդել Կաստրոյի հետ։ Այդ ընթացքում Մոսկվայում մահացավ նրա կինը։ 1963 թ․ նոյեմբերի նա ներկայացնում էր ԽՍՀՄ ղեկավարությունը Ջոն Քենեդու թաղման արարողությանը։
• Հեղինակ է խորհրդային տնտեսությանը նվիրված մի շարք աշխատությունների, ինչպես նաև հուշագրությունների:

Ընտանիքի անդամներ

• Եղբայրը՝ Արտեմ Հովհաննեսի Միկոյան, ՄիԳ ինքնաթիռների գլխավոր կոնստրուկտոր։
• Կինը՝ Աշխեն Ղազարի Թումանյան (1896-1962 թթ․)։
• Կնոջ եղբայրը՝ Հայկ Ղազարի Թումանյան, ռազմական գործիչ, գեներալ։
• Որդի՝ Ստեփան Անաստասի Միկոյան, (ծնվ․ 1922 թ․) փորձարկող օդաչու։
• Որդի՝ Վլադիմիր Անաստասի Միկոյան, (1924-1942 թթ․) ռազմական օդաչու, զոհվել է Ստալինգրադի համար մարտերում։
• Որդի՝ Ալեքսեյ Անաստասի Միկոյան, (1925-1986 թթ․) ռազմական օդաչու։
• Որդի՝ Հովհաննես (Վանո) Անաստասի Միկոյան, (1927-2016 թթ․) ինժեներ–կոնստրուկտոր։
• Որդի՝ Սերգո Անաստասի Միկոյան, (1929-2010 թթ․) միջազգայնագետ-պատմաբան։
• Թոռը՝ Անաստաս Ալեքսեյի Միկոյան (կեղծանունը՝ Ստաս Նամին), երաժիշտ, կոմպոզիտոր։

Նկարներ

• 

  Անաստաս Միկոյանի կիսանդրին Միկոյան եղբայրների թանգարանի բակում

• 

  Հովհաննես Բաղրամյան, Անաստաս եւ Արտեմ Միկոյաններ

• 

  նկարի նկարագրության տեքստ

• 

  նկարի նկարագրության տեքստ

Տեսանյութեր

• Տեսանյութի նկարագրության տեքստ:

Հրապարակումներ մամուլում

• ԱՆԱՍՏԱՍ ՄԻԿՈՅԱՆ. ԾԱՆՈԹ ԵՎ ԱՆԾԱՆՈԹ:
• Անաստասի Միկոյանի նկարաշարքը:
• Սկանդալ բոլշևիկ Անաստաս Միկոյանի արձանը տեղադրելու որոշման շուրջ:
• Անաստաս Միկոյանի կյանքի մութ էջերից. Փաստեր:

Մատենագիտություն

• Մ. Անաստաս,Պայքարի ուղիով, Երևան, 1972:
• Մ. Անաստաս,Քսանական թվականների սկզբին (1919-1924 թթ. սկիզբը), Ե., 1978:
• М. Анастас, Так было: Размышления о минувшем, Москва, 1999.

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
• Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Գրքի վերնագիր, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2005:
• Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Հոդվածի վերնագիր, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2005, թիվ 2, էջ 41-45: