Առաքելյան Բաբկեն Նիկոլայի

Առաքելյան Բաբկեն Նիկոլայի
Аракелян Бабкен Николаевич
Անգլերեն:	Arakelyan Babken
Հայերեն:	Առաքելյան Բաբկեն Նիկոլայի
Ծննդյան տարեթիվը:	01.02.1912
Ծննդավայրը:	Մրգաշատ, Հայաստան
Մահվան տարեթիվը:	16.08.2004
Մահվան վայրը:	Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն
Համառոտ տվյալներ: Պատմաբան, հնագետ:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1912թ. փետրվարի 1-ին Հայաստանի Արմավիրի մարզի Մրգաշատ գյուղում:

Մահացել է 2004թ. օգոստոսի 16-ին Հայաստանի Հանրապետության մայրաքաղաք Երևանում:

Կրթություն

• 1933-1938թթ. սովորել է Երևանի պետական համալսարանի պատմության ֆակուլտետում:
• 1938-1941թթ. սովորել է Պատմության ինստիտուտի ասպիրանտուրայում:

Աշխատանքային գործունեություն

• 1946-1949թթ.՝ ՀԽՍՀ ԳԱ Պատմության ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող:
• 1949թ.-ից ղեկավարել է Գառնիի պեղումները:
• 1949-1959թթ.՝ ՀԽՍՀ ԳԱ հնագիտության և վիմագրության բաժնի վարիչ:
• 1959-1986թթ.՝ Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի տնօրեն:
• 1962-1972թթ. ղեկավարել է Արմավիրի պեղումները:
• 1968-1990թթ. համատեղության դասախոսել է ԵՊՀ-ում:
• 1970թ.-ից ղեկավարել է Արտաշատի պեղումները:
• 1982-1990թթ.՝ ՀԽՍՀ ԳԱ պատմության և տնտեսագիտության բաժանմունքի ակադ-քարտուղար:

Ձեռքբերումներ

• 1941թ.՝ պատմական գիտությունների թեկնածու:
• 1954թ.՝ պատմական գիտությունների դոկտոր:
• 1957թ.՝ պրոֆեսոր:
• 1965թ.՝ ՀԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ:
• 1968թ.՝ ՀՀ ԳԱԱ թղթակից անդամ:
• 1974թ.՝ ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս:
• 1978, 1986թթ.՝ ՀԽՍՀ Պետական մրցանակներ:
• «Կարմիր դրոշի» շքանշան:
• Հայրենական մեծ պատերազմի 2-րդ աստիճանի շքանշան:
• «Կարմիր աստղի» շքանշան:
• «Աշխատանքային կարմիր դրոշի» 2 շքանշան:
• Մեդալներ:

Այլ

• Հրանտ Առաքելյանի հայրն է:
• Գիտական աշխատություններ վերաբերում են Հայաստանի հին և միջնադարյան արվեստի, նյութական մշակույթի հուշարձանների, քաղաքների և արհեստների պատմությանը:
• Հեղինակ է շուրջ 100 գիտական հոդվածների և գրքերի:
• Բաբկեն Առաքելյանի ջանքերով ՀԽՍՀ ԳԱ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտը հրատարակել է մատենաշարեր. «Հնագիտական պեղումները Հայաստանում» (22 պրակ), «Հայաստանի հնագիտական հուշարձաններ» (14 պրակ), «Դիվան հայ վիմագրության» (6 պրակ), «Հայ ազգագրություն և բանահյուսություն» (18 հատոր), «Հայ ժողովրդական հեքիաթներ» (13 հատոր) և այլն: Բաբկեն Առաքելյանը` որպես հեղինակ և խմբագիր, գործուն մասնակցություն է ունեցել «Հայ ժողովրդի պատմություն» 8-հատորյակի II և III հատորների ստեղծմանը:
• Նրա ղեկավարությանբ պաշտպանվել է թեկնածուական 9 ատենախոսություն:
• Բազմիցս զեկուցումներով հանդես է եկել միջազգային գիտաժողովներում (Մոսկվա, Փարիզ, Լիսաբոն, Լոնդոն, Հռոմ, Կահիրե և այլն):
• Մասնակցել է Հայրենական մեծ պատերազմին:

Մատենագիտություն

• Առաքելյան Բ.Ն., Հայկական պատկերաքանդակները IV-VII դարերում, Ե., 1949:
• Առաքելյան Բ.Ն., Գառնի, Հ. 1-3, Ե., 1951-1962 (հ. 1-2, ռուսերեն, հ. 3 (համահեղինակ):
• Առաքելյան Բ.Ն., Քաղաքները և արհեստնետը Հայաստանում IX-XIII դարերում, հ. 1-2, Ե., 1958-1964:
• Առաքելյան Բ.Ն., Հին Արտաշատ, Ե., 1975:
• Առաքելյան Բ.Ն., Ակնրակներ Հին Հայաստանի արվեստի պատմություն, Ե., 1976:
• Аракелян Б.Н., Арташат, Е., 1982.

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
• Ականավոր հայագետը: (Բ.Ն. Առաքելյանի ծննդյան 60-ամյակի առթիվ): Սովետ. Հայաստան. - 1973. - № 4. - էջ 26-27:
• Առաքելյան Բաբկեն Նիկոլայի (1912-2004): Ով ով է. հայեր: Կենսագրական հանրագիտարան. - Եր.: ՀՀ հրատ. - 2005. - Հ. 1. - էջ 113:
• Առաքելյան Բաբկեն Նիկոլայի: (1912-2004): Հայկական համառոտ հանրագիտարան. - Եր. - 1990. - Հ. 1. - էջ 258:
• Բաբկեն Նիկոլայի Առաքելյան: Պատմաբանասիրական հանդես / ՀՀ ԳԱԱ. - 2004. - № 2. - էջ 314-315. - Մահախոսական:
• Բարխուդարյան, Վ., Վաստակաշատ պատմաբան-հնագետը: (Հայկական ՍՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս Բ.Ն. Առաքելյանի ծննդյան 70-ամյակի առթիվ): Սովետ. Հայաստան. - 1982. - 3 փետրվարի:
• Թումանյան, Հ. Ե., Տեղեկագիր հասարակական գիտությունների / ՀՍՍՌ ԳԱ. - 1959. - № 3. - էջ 73-77: Առալելյան Բ. Ն. Քաղաքները և արհեստները Հայաստանում X-XIII դարերում. Հ. 1. - Եր.։ ՀՍՍՌ ԳԱ հրատ. - 1958. - 376 էջ., 76թ. նկ. – Գրախոսություն:
• Կարախանյան, Գ. Հ., Բազմավաստակ գիտնականը: (Հայկական ՀՍՍՀ ԳԱ թղթակից-անդամ Բաբկեն Առաքելյանի ծննդյան 60-ամյակի առթիվ): Լրաբեր հաս. գիտ. / ՀՍՍՀ ԳԱ. - 1971. - № 12. - էջ 80-81:
• Կարախանյան, Գ. Հ., Հայաստանի պատմության և մշակույթի ականավոր հետազոտողը: (ՀՍՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս Բ. Ն. Առաքելյանի ծննդյան 70-ամյակը): Լրաբեր հաս. գիտ. / ՀՍՍՀ ԳԱ. - 1982. - № 2. - էջ 96-99:
• Կարախանյան, Գ. Հ., Հայագիտության երախտավորը: (Հայկական ՍՍՀ ԳԱ թղթակից-անդամ Բ.Ն. Առաքելյանի ծննդյան 60-ամյակի առթիվ): Սովետական Հայաստան. - 1972. - 1 փետրվարի:
• Հակոբյան, Ս., Տեղեկագիր հասարակական գիտությունների / ՀՍՍՌ ԳԱ. - 1952. - № 3. - էջ 105-109: Առաքելյան Բ. Ն. Հայաստանի պատկերաքանդակները IV-VII դարերում. - Եր.։ ՀՍՍՌ ԳԱ հրատ. - 1948. - 128 էջ:
• Հովնաթան, Հ., Անմնացորդ նվիրումով: [Բ.Ն. Առաքելյանի մասին]: Հայրենիքի ձայն. - 1971. - 24 նոյեմբ. - էջ 4:
• Մնացականյան, Ա. Շ., Պատմաբանասիրական հանդես / ՀՍՍՀ ԳԱ. - 1965. - № 4. - էջ 259-265: Առաքելյան Բ. Ն. Քաղաքները և արհեստները Հայաստանում. Հ. 1-2. - Եր. - 1958-1964:
• Պարսամյան, Վ. Ա., Հայագիտական վաստակով: [Բ.Ն. առաքելյանի ծննդյան 70-ամյակի առթիվ]: Հայրենիքի ձայն. - 1982. - 10 փետր. - էջ 4:
• Տիրացյան, Գ. Ա., Բ.Ն. Առաքելյան: (Ծննդյան 60-ամյակի առթիվ): Պատմաբանասիր. հանդես / ՀՍՍՀ ԳԱ. - 1972. - № 1. - էջ 286:
• Տիրացյան, Գ. Ա., Բաբկեն Առաքելյան: (Ծննդյան 80-ամյակի առթիվ): Պատմաբանասիրական հանդես / ՀՀ ԳԱԱ. - 1992. - էջ 195-196:
• Академик Б.Н. Аракелян-исследователь античной и средневековой истории и археологии Армении. (К 70-летию со дня рождения): Реф. сб. [Предисл. Г.А. Тирацяна: Заслуженный историк-археолог. -С. 3-6. - Ер. - 1982. - 48 с.]: (Научно-информ. бюл. Сер. 1. Обществ. науки в АрмССР; № 3. / АН АрмССР, Сектор науч. информации по обществ. наукам).
• Բաբկեն Առաքելյան, ԵՊՀ պաշտոնական կայք:
• Բաբկեն Առաքելյանի կյանքի և գործունեության հիմնական տարեթվերը:
• Բաբկեն Առաքելյանի կյանքի և գործունեության համառոտ ակնարկ:
• Բաբկեն Առաքելյան աշխատանքների մատենագիտություն: