Գևորգյան Մամիկոն Հարությունի
Hayazg-ից
| Գևորգյան Մամիկոն Հարությունի | |
| Геворгян Мамикон Арутюнович | |
| |
| Անգլերեն: | Gevorgyan Mamikon |
| Հայերեն: | Գևորգյան Մամիկոն Հարությունի |
| Ծննդյան տարեթիվը: | 17(29).11.1877 |
| Ծննդավայրը: | Քաղաքիկ, Նախիջաևան |
| Մահվան տարեթիվը: | 17.06.1962 |
| Մահվան վայրը: | Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն: |
| Համառոտ տվյալներ: Թատերական գործիչ, թարգմանիչ, բառարանագիր: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1877թ. նոյեմբերի 17(29)-ին Նախիջաևանի Օրդուբադի շրջանի Քաղաքիկ գյուղում:
Մահացել է 1962թ. հունիսի 17-ին Հայաստանի Խորհրդային Հանրապետության մայրաքաղաք Երևանում:
Կրթություն
- 1897թ. ավարտել է Մոսկվայի Լազարյան ճեմարանը:
- 1901թ. ավարտել է ՄՊՀ իրավագիտության ֆակուլտետը:
Աշխատանքային գործունեություն
- 1901-1903թթ. աշխատել է Մոսկվայում որպես դատապաշտպան:
- 1903-1912թթ. աշխատել է Թիֆլիսում որպես դատապաշտպան:
- 1912-1916թթ. աշխատել է Կոկանդում որպես դատապաշտպան:
- 1917-1919թթ. աշխատակցել է Թիֆլիսի «Кавказское слово» թերթին:
- 1921թ.՝ Թիֆլիսի Հայարտան (Հայ արվեստի տուն) խորհրդի նախագահի (Հ. Թումանյա) տեղակալ:
- 1921-1928թթ.՝ Երևանի առաջին պետական թատրոնի առաջին տնօրեն:
- 1921թ.-ից՝ «Նորք» պարբերական հանդեսի պատասխանատու քարտուղար:
- 1928-1932թթ.՝ Ա. Մյասնիկյանի անվան պետական հանրային գրադարանի (Հայաստանի ազգային գրադարան) տնօրեն:
- 1932-1933թթ.՝ Երևանի Օպերայի և բալետի թատրոնի տնօրեն:
- 1933-1937թթ. աշխատել է Հայկինոյում՝ որպես գրական-գեղարվեստական խորհրդական և կինոսցենարիստ:
- 1941թ.-ից՝ Հեղինակային իրավունքների պահպանության Համամիութենական վարչության հայկական բաժնի տնօրեն:
- 1943-1960թթ. աշխատել է ՀԽՍՀ ԳԱ Լեզվի ինստիտուտում:
Թարգմանություններ
- «Օժիտը», Ա. Օստրովսկի, 1948 (ռուսերենից հայերեն):
- «Եկամտաբեր պաշտոն», Ա. Օստրովսկի, 1948 (ռուսերենից հայերեն):
- «Ճանապարհ դեպի Արզրում», Ա. Պուշկին, Երևան, 1937:
- «Վերք Հայաստանի», Խ. Աբովյան, տողացի թարգմանություն, 1948 (հայերենից ռուսերեն):
- «Հայոց պատմություն», Փավստոս Բուզանդ, 1953 (հայերենից ռուսերեն):
Ձեռքբերումներ
- 1936թ.՝ ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ:
Այլ
- 1901թ. եղել է Փարիզում և Բեռլինում, 1906թ.՝ Աթենքում, Հռոմում, Լյուցեռնում, Ցյուրիխում, Մյունխենում, Վիեննայում:
- 1917թ. բնակվել է Թիֆլիսում:
- Մ. Գևորգյանի անունը կարելի է հանդիպել Թիֆլիսում 1917-1920-ական թթ. լույս տեսած «Кавказское слово», «Слово», «Тифлисский листок» պարբերականներում:
- 1921թ. գործուն մասնակցություն է ունեցել Թիֆլիսի Հայարտան (Հայ արվեստի տուն) կազմակերպմանը:
- 1921թ. տեղափոխվել է Հայաստան:
- Զբաղվել է դրամատուրգիայով, կինոդրամատուրգիայով և թարգմանություններով, որի ընթացքում հետապնդվել է խորհրդային իշխանությունների կողմից և կանգնել է դատարանի առջև, իսկ հետագայում՝ արդարացվել:
- Մասնակցել է Հայաստանի առաջին պետական թատրոնի (Սունդուկյանի անվան, 1921-1928թթ. ընդմիջումներով), Օպերայի և բալետի թատրոնի կազմակերպմանը:
- Մասնակցել է «Ռուս-հայերեն բառարանի» (հ. 1-4, 1954-1958) ստեղծման աշխատանքներին:
- Գրել է «Փառանձեմ» և «Վարդազար» պատմական պիեսները, «Գիքոր» կինոնկարի սցենարը (համահեղինակ՝ Ա. Մարտիրոսյան):
- Մտերմություն է արել Եղիշե Չարենցի հետ:
Մատենագիտություն
- Գևորգյան Մ.Հ., Ճանապարհորդություն դեպի Արզրում, Երևան, Պետհրատ, 1937, 59 էջ։
- Գևորգյան Մ.Հ., Ալեքսանդր Պուշկին, Ճանապարհորդություն դեպի Արզրում, թարգմանություն Ա. Պուշկինից (2-րդ տպագրություն), Երևան, Պետհրատ, 1937, 54 էջ։
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
- Գրական տեղեկատու, Երևան, Սովետական գրող, 1981, էջ 90-91:
- Մամիկոն Գևորգյան, AV Production:
- Եղիշե Չարենցի նամակը Մամիկոն Գևորգյանին:
- Մամիկոն Գևորգյան:
