«Գուլակյան Արմեն Կարապետի»–ի խմբագրումների տարբերություն

Hayazg-ից
(Նոր էջ «{{Person | name-am = Գոլակյան Արմեն Կարապետի | name-am-aliases = | name-ru = Гулакян Армен Карапетович | name-ru-alia...»:)
 
 
Տող 1. Տող 1.
 
{{Person
 
{{Person
−
| name-am        = Գոլակյան Արմեն Կարապետի
+
| name-am        = Գուլակյան Արմեն Կարապետի
 
| name-am-aliases =  
 
| name-am-aliases =  
 
| name-ru        = Гулакян Армен Карапетович
 
| name-ru        = Гулакян Армен Карапетович
Տող 7. Տող 7.
 
| name-en        = Goulakyan Armen
 
| name-en        = Goulakyan Armen
 
| name-fr        =
 
| name-fr        =
−
| image          = Boy.jpg
+
| image          = Goulakyan Armen.jpg
 
| birth-date      = 20.10(01.11).1899
 
| birth-date      = 20.10(01.11).1899
 
| birth-place    = Թիֆլիս, Վրաստան
 
| birth-place    = Թիֆլիս, Վրաստան
Տող 21. Տող 21.
 
==Կրթություն==
 
==Կրթություն==
 
*1921թ. ավարտել է Թիֆլիս Ներսիսյան դպրոցը:
 
*1921թ. ավարտել է Թիֆլիս Ներսիսյան դպրոցը:
 +
*1919թ. սովորել է Օ. Սևումյանի ստուդիայում:
 +
*1921-1925թթ. սովորել է Մոսկվայի հայկական դրամատիկական ստուդիայում:
  
 
==Աշխատանքային գործունեություն==
 
==Աշխատանքային գործունեություն==
−
*0000-0000թթ.՝ իքս աշխատավայրում որպես իգրեկ:
+
*1927թ.-ից՝ Երևանի Սունդուկյանի անվան թատրոնի ռեժիսոր:
−
**0000-0000թթ.՝ իքս աշխատավայրում որպես 2իգրեկ:
+
**1930-1938 և 1944-1953թթ.՝ գլխավոր ռեժիսոր:
−
*0000-0000թթ.՝ զեթ աշխատավայրում որպես իգրեկ:
+
*1938-1945 և 1958-1960թթ.՝ Օպերայի և բալետի թատրոնի գլխավոր ռեժիսոր:
 +
*1944թ.-ից՝ Երևանի գեղարվեստաթատերական ինստիտուտի դասախոս:
 +
*1946-1954թթ.՝ ԽՍՀՄ Գլխավոր խորհրդի պատգամավոր:
 +
*1955-1956թթ.՝ Ռուսական թատրոնի գլխավոր ռեժիսոր:
 +
 
 +
===Բեմադրություններ Գ. Սունդուկյանի անվան թատրոնում===
 +
*«Մանդատ», Ա. Բուրջալյան:
 +
*«Խաթաբալա», Գ. Սունդուկյան, 1927:
 +
*«Սերը ծփենիների տակ», Յու. Օ'Նիլի, 1928 (Ֆրիդի հետ համատեղ):
 +
*«Խռովություն», Դ. Ֆուրմանով և Ս. Պոլիվանով, 1928 (Ֆրիդի հետ համատեղ):
 +
*«Մեծապատիվ մուրացկաններ», Հ. Պարոնյան, 1928:
 +
*«Ֆրից Բաուեր», Վ. Սելիխովա և Ն. Սացի, 1929:
 +
*«Ցասում», իր պիեսը, 1929:
 +
*«Ռելսերը զրնգում են», Վ. Կիրշոն, 1929:
 +
*«Պեպո», Գ. Սունդուկյան, 1929:
 +
*«Քամիների քաղաքը», Վ. Կիրշոն, 1929 (Ռ. Սիմոնովի հետ համատեղ):
 +
*«Ինգա», Ա. Գլեբով, 1929:
 +
*«Առաջին հեծելազորը», Վ. Վիշնևսկի, 1930:
 +
*«Օղակում», Վ. Վաղարշյան, 1930
 +
*«Տեմպ», Ն.Պոգոդին, 1931:
 +
*«Նավթ», Վ. Վաղարշյան, 1932:
 +
*«Պատվի խնդիր», Ի. Միկիտենկո, 1932:
 +
*«Հատակում», Մ. Գորկի, 1932:
 +
*«Ֆոսֆորային շող», Դ. Դեմիրճյան, 1932:
 +
*«Մակբեթ», Ու. Շեքսպիր, 1933:
 +
*«Ֆիգարոյի ամուսնությունը», Պ. Բոմարշե, 1933:
 +
*«Ուրիշի երեխան», Վ. Չկվարկին, 1934:
 +
*«Նապոլեոն Կորկոտյան», Դ. Դեմիրճյան, 1934:
 +
*«Պեպո», Գ. Սունդուկյան, 1935:
 +
*«Շահնամե», Մ. Ջանան, 1935:
 +
*«Ամպրոպ», Ա. Օստրովսկի, 1935:
 +
*«Պլատոն Կրեչետ», Ա. Կորնեյչուկ, 1935:
 +
*«Երեք երգ», Գ. Սարյան, 1935:
 +
*«Հացի խնդիր», Պ. Պռոշյան, 1937:
 +
*«Օթելլո», Ու. Շեքսպիր, 1940:
 +
*«Խաթաբալա», Գ. Սունդուկյան, 1945:
 +
*«Արշալույսին», իր պիեսը, 1945 (Վ. Վարդանյանի հետ համատեղ):
 +
*«Բարձրունքներում», Գ. Բորյան, 1947:
 +
*«Պեպո», Գ. Սունդուկյան, 1948:
 +
*«Այս աստղերը մերն են», Գ. Տեր-Գրիգորյան և Լ. Կարագյոզյան, 1949:
 +
*«Դիմակահանդես», Վ. Լերմոնտով, 1949:
 +
*«Ընտանիք», Ի. Պոպով, 1950:
 +
*«Կենդանի դիակ», Լ. Տոլստոյ, 1950:
 +
*«Մաշենկա», Ա. Աֆինոգենով, 1951:
 +
 
 +
===Բեմադրություններ օպերայի և բալետի թատրոնում===
 +
*«Անուշ», Ա. Տիգրանյան, 1935, 1939, 1950, 1956:
 +
*«Կարմեն», Ժ. Բիզե, 1941:
 +
*«Աիդա», Ջ. Վերդի, 1941:
 +
*«Օթելլո», Ջ. Վերդի, 1942:
 +
*«Իվան Սուսանին», Մ. Գլինկա, 1942:
 +
*«Հուգենոտներ», Ջ. Մեյերբեր, 1943:
 +
*«Չիո-Չիո-Սան», Ջ. Պուչչինի, 1944:
 +
*«Արշակ Բ», Տ. Չուխաճյան, 1945:
 +
*«Իոլանտա», Պ. Չայկովսկի, 1947:
 +
*«Դավիթ Բեկ», Ա. Տիգրանյան, 1952, 1953:
 +
*«Ֆաուստ», Գ. Գունո, 1958:
 +
*«Պարահանդես-դիմակահանդես», Ջ. Վերդի, 1960:
 +
*«Լուսաբացին», Ա. Ստեփանյան, 1960:
 +
 
 +
===Բեմադրություններ Ստանիսլավսկու անվան ռուսական թատրոնում===
 +
*«Պատվի համար», Շիրվանզադե, 1955:
 +
 
 +
===Բեմադրություններ Պարոնյանի անվան երաժշտական կոմեդիայի թատրոնում===
 +
*«Արշին մալ-ալան», Ու. Հաջիբեկով:
 +
 
 +
===Բեմադրություններ Պատանի հանդիսատեսի թատրոնում===
 +
*«Պայթյուն», Ս. Շչերբակով և Գ. Սմիրնով, 1929:
 +
 
 +
===Դերեր կինոյում===
 +
*«Նամուս», դրվագ, 1925:
 +
*«Պեպո», Դուդուլ, 1935 (համառեժիսոր):
  
 
==Ձեռքբերումներ==
 
==Ձեռքբերումներ==
 
*1940թ.՝ ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ:
 
*1940թ.՝ ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ:
 +
*1945թ.՝ ԵԳԹԻ պրոֆեսոր:
 +
*1946թ.՝ ԽՍՀՄ Պետական մրցանակ («Արշակ Բ» օպերայի բեմադրության համար):
 +
*1951թ.՝ ԽՍՀՄ Պետական մրցանակ («Այս աստղերը մերն են» ներկայացման բեմադրության համար):
 +
*Լենինի շքանշան:
  
 
==Այլ==
 
==Այլ==
−
*Գրել այլ տեղեկություններ, որոնք չեն տեղավորվում վերը նշված երեք ենթաբաժինների չափորոշիչների մեջ:
+
*Փոքր տարիքից մասնակցում է դպրոցական ներկայացումներին, հաճախում հայկական դրամատիկական խմբի ներկայացումներին, դառնում է Զուբալովի տան դրամատիկական սեկցիայի մշտական հաճախորդը և մասնակցում նրա աշխատանքներին:
 +
*1917թ. առաջին անգամ նա գալիս է Օ.Սևումյանի ստուդիա: Գուլակյանի վրա մեծ տպավորություն է թողնում Շ.Մերիի «Հիդրա» պիեսի Օ.Սևումյանի բեբադրությունը, սովորում է ստուդիայում 1919թ.: Օ.Սևումյանը դառնում է Գուլակյանի ռեժիսուրայի առաջին ուսուցիչը, իսկ Գուլակյանը՝ նրա ուշիմ և ընդունակ աշակերտը:
 +
*Դառնում է Ամո-Խարազյանի թատրոն-ստուդիայի աշակերտ:
 +
*1921թ. Թիֆլիսում հիմնադրվում է Ստեփան Շահումյանի անվան «Որոնումների թատրոն» Լևոն Քալանթարի և Ստեփան Քափանակյանի ղեկավարությամբ, Գուլակյանը ընդունվում է թատրոն իբրև դերասան և ռեժիսորի օգնական:
 +
*1921-1924թթ. սովորում է Մոսկվայի հայկական դրամատիկական ստուդիայում: Սովորում է Սերաֆիմա Բիրմանի, Յուրի Զավադսկու, Գեորգի Բուրջալովի, Սուրեն Խաչատրյանի, Բորիս Շչուկինի, Ռուբեն Սիմոնովի մոտ։ Նա միաժամանակ մասնավոր դասեր է առնում Վ.Տատարինովի մոտ, հետևում Վախթանգովի ստուդիայի, Ա.Թաիրովի Կամերային թատրոնի, Վ.Մեյերխոլդի թատրոնի ներկայացումների։ Կ.Ստանիսլավսկու ուսմունքը նրա համար դառնում է թատերական արվեստի անսասան հիմք: Հիանալով Վ.Մեյերխոլդի ու Ա.Թաիրովի վարպետությամբ, նրանց ռեժիսորական արվեստով, Գուլակյանը գտնում է, որ այդ ռեժիսորների աշխատանքներում արտաքին գրավչությունը խեղդում է թատերական ստեղծագործության հոգեբանական մշակումը:
 +
*1925թ. Թիֆլիս վերադառնալով՝ Ա.Գուլակյանը ընդունվում է հայկական թատրոն, սկզբում իբրև տեխնիկական, ապա՝ որպես երկրորդ ռեժիսոր։ Գուլակյանը փորձում է ինքնուրույն թատրոն-ստուդիա կազմակերպել Մոսկվայի հայկական դրամատիկական ստուդիայի այն շրջանավարտներից, որոնք գտնվում էին Թիֆլիսում: Սակայն Գուլակյանին այդպես էլ չի հաջողվում դա անել։ Նրան հաջողվում է Թիֆլիսի հայկական թատրոնի խաղացանկ մտցնել Հ.Պարոնյանի«Մեծապատիվ մուրացկաններ» պիեսը վերականգնելով Մոսկովյան ստուդիայում Ռուբեն Սիմոնովի բեմադրությունը:
 +
*Ա.Գուլակյանի առողջական խնդիրների պատճառով ստիպված է լինում 1926թ. բնակվելու Դիլիջանում: Այդ տարիներին երկրի թատերական ասպարեզում հրապուրվել է մի նորաձև թատրոն, որ կոչվում էր «Կապույտ բաճկոն»: Գուլակյանը ձեռնարկում է Դիլիջանւմ Երևանում «Երևանի բանվորական շրջիկ թատրոն»ի կազմակերպմանը, ինքը գրում է սցենարներ, բեմադրում և մասնակցում դրանց բեմադրությանն իբրև դերասան: Այդ թատրոնի մի շարք ներկայացումներ սկսում են դիլիջանցիների մեջ հաջողություն վայելել: Սակայն որքան էլ Գուլակյանը հրապուրվեր «Կապույտ բաճկոններ» թատրոնով, նրա նպատակը մնում էր մեծ բեմը: Առողջական վիճակը թույլ տալուն պես, Գուլակյանը տեղափոխվում է Երևան և ընդունվում Առաջին պետթատրոն:
 +
*1927թ. Գուլակյանը օգնում է ռեժիսոր Լևոն Քալանթարին «Բուքը» բեմադրության ընթացքում։ Հանրապետության առաջատար թատրոնում կատարած մի քանի ամսվա աշխատանքով Ա.Գուլակյանն իրեն դրսևորում է իբրև մասնագիտորեն պատրաստված ռեժիսոր: 1927թ. դեկտեմբերին Ա.Գուլակյանը առաջին անգամ ինքնուրույն բեմադրում է Գ.Սունդուկյանի «Խաթաբալա» պիեսը: 1929թ. Ա.Գուլակյանը բեմադրում է Սունդուկյանի «Պեպո» պիեսը: «Պեպոն» բեմադրության մեջ բաժանված էր 21 պատկերի, որոնց մի մասը վերցված էր Սունդուկյանի այլ պիեսներից, կամ էլ նույն պիեսի հեղինակային ծանոթագրություններից։ Երրորդ, առավել վճռական քայլը «Մակբեթն» էր 1933թ.: Այս բեմադրության մեջ Գուլակյանն արմատապես վերանայել է հեղինակային կոնցեպցիան, փոխարենն առաջադրելով իրենը: Հենց այս երեք աշխատանքներում էլ Գուլակյանին հաջողվում է ստեղծել բեմական հետաքրքիր իրադրություններ, վատ թատերայնությամբ բացահայտել սեփական մտահղացումը: Սա Ա.Գուլակյանի ռեժիսորական երիտասարդության փարձարարական շրջանն է եղել:
 +
*1929թ. նոյեմբերի 29-ին Տիգրան Շամիրխանյանի գլխավորությամբ՝ Ս.Շչերբակովի և Գ.Սմիրնովի «Պայթյուն» պիեսի բեմադրությամբ բացվեց Երևանի Պատանի հանդիսատեսի թատրոն: Առաջին ներկայացումների հեղինակներն են եղել Ա.Գուլակյանը և Տ.Շամիրխանյանը՝ թատրոնի գեղարվեստական ղեկավարը: Նույն այս շրջանում Գուլակյանը բեմադրում է նաև սովետական թատերագրության երկեր, շատ եռանդուն աշխատում է հայ թատերագիրների, մասնավորապես Դերենիկ Դեմիրճյանի, Վաղարշ Վաղարշյանի պիեսների բեմադրության վրա: 1934թ. բեմադրված «Նապոլեոն Կորկոտյան» կատակերգություն հեղինակն ու բեմադրողը մեղադրվում է այն բանում, որ նրանք աղավաղել էին նոր գյուղի իրական պատկերը, դրա մեջ տեսել էին միայն արատներ, տարվել իրականության ստվերոտ կողմերի պատկերմամբ, չափազանցրել բացասական կերպարները։
 +
*1930-ական թթ. վերջին Գուլակյանը հազվադեպ է բեմադրում դրամատիկական գործեր, իսկ 1938-ից թ. անցնում է օպերային ռեժիսուրային։
 +
*Բեմադրություններին հատուկ էին գաղափարական մտահաղացման հստակությունը, ամուր, արտահայտիչ միզանսցենները, կերպարի հոգեբանական, պլաստիկ ամբողջականությունը:
 +
*Օպերային ներկայացումներում դրսևորվել է մոնումենտալ ընդհանրացման ձգտումը:
 +
*Երևանում Արմեն Գուլակյանի անունով կոչվել է փողոց:
  
 
=Նկարներ=
 
=Նկարներ=
 
<gallery>
 
<gallery>
−
Պատկեր: HAYAZG ENCI.jpg|նկարի նկարագրության տեքստ
+
Goulakyan Armen 10.jpg
 +
Goulakyan Armen 01.jpg
 +
Goulakyan Armen 02.jpg
 +
Goulakyan Armen 03.jpg
 +
Goulakyan Armen 11.jpg|Տեսարան Լև Տոլստոյի «Կենդանի դիակ» պիեսի բեմադրությունից
 +
Goulakyan Armen 12.jpg|«Պեպո», 1929
 +
Goulakyan Armen 13.jpg|«Պեպո», 1929
 +
Goulakyan Armen 04.jpg|Ուսանողների հետ (Արմեն Խոստիկյան, Վլադիմիր Աբաջյան, Գևորգ Էլբակյան)
 +
Goulakyan Armen 05.jpg|Ձախ կողմում՝ Հրաչյա Ներսիսյան,աջ կողմում՝ Վահրամ Փափազյան
 +
Goulakyan Armen 06.jpg|Ավետ Ավետիսյան հետ
 +
Goulakyan Armen 07.jpg|Ձախից աջ՝ Հրաչյա Ներսիսյան, Ավետ Ավետիսյան, Արմեն Գուլակյան
 +
Goulakyan Armen 08.jpg|Ձախ կողմում` Ավետիք Իսահակյան, Հայկանուշ Դանիելյան, աջ կողմում` Շարա Տալյան, վերևում` Ավետ Ավետիսյան, Վավիկ Վարդանյան
 +
Goulakyan Armen 09.jpg|Ձախից` Արմեն Գուլակյան, Վարդան Աճեմյան, Անահիտ Մասչյան, Գուրգեն Ջանիբեկյան, Տիգրան Շամիրխանյան, 1950թ.
 
</gallery>
 
</gallery>
  
 
=Տեսանյութեր=
 
=Տեսանյութեր=
−
*[http://www.example.org Տեսանյութի նկարագրության տեքստ:]
+
*[https://www.youtube.com/watch?v=D__0oY_Y1oo Արմեն Գուլակյան, Խոսող գրքեր:]
  
−
=Հրապարակումներ մամուլում=
+
=Մատենագիտություն=  
−
*[http://www.armin.am Մամուլի նյութի նկարագրության տեքստ:]
+
*Գուլակյան Ա.Կ., Պիեսներ, Ե., 1963:
  
−
=Մատենագիտություն=  
+
===Պիեսներ===
−
*[http://www.example.org Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Գրքի վերնագիր, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2005:]
+
*Գուլակյան Ա.Կ., Արշալույսին, 1937:
−
*[http://www.example.org Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Հոդվածի  վերնագիր, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2005, թիվ  2, էջ 41-45:]
+
*Գուլակյան Ա.Կ., Մեծ բարեկամություն, 1939:
 +
*Գուլակյան Ա.Կ., Գանձ, 1940:
 +
*Գուլակյան Ա.Կ., Ցասում, 1942:
 +
*Գուլակյան Ա.Կ., Օրեր, մարդիկ անմոռաց, 1957:
  
 
=Տե՛ս նաև=
 
=Տե՛ս նաև=
 
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
 
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
−
*[http://www.example.org Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Գրքի վերնագիր, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2005:]
+
*Հարությունյան Բ., Արմեն Գուլակյան, Ե., 1985:
−
*[http://www.example.org Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Հոդվածի  վերնագիր, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2005, թիվ  2, էջ 41-45:]
+
*Հայ սովետական թատրոնի պատմություն, Երևան, 1967:
 +
*Большая советская энциклопедия. 3-е издание. М., 1970-77.
 +
*Ноев Ковчег. Информационно-аналитическая газета армянской диаспоры стран СНГ. № 02 (84). 2005, февраль.
 +
*Театральная энциклопедия. Том 1/Глав. ред. С. С. Мокульский - М.: Советская энциклопедия, 1961.- 1214 стб. с илл., 12 л. илл.
 +
*[http://www.nationaltheater.am/htmls/old_actors_armen_gulakyan.html Արմեն Գուլակյան, Գաբրիել Սունդուկյանի անվան ազգային ակադեմիական թատրոն:]
 +
*[http://avproduction.am/?ln=am&page=person&id=47 Արմեն Գուլակյան, AV Production:]
 +
*[http://www.encyclopedia.am/pages.php?hId=1100 Արմեն Գուլակյան, Հայակական հանրագիտարան:]
 +
*[http://www.haymard.am/index.php/persons/p1388066204#sthash.WPQ2sLr9.dpbs Արմեն Գուլակյան, Հայ մարդ:]
  
−
[[Category:թեգ1]]  [[Category:թեգ2]]
+
[[Category:Ռեժիսորներ]]  [[Category:Գրողներ]]  [[Category:Դրամատուրգներ]]  [[Category:Մանկավարժներ]]  [[Category:Թատերական գործիչներ]]  [[Category:Դերասաններ]]

Ընթացիկ տարբերակը 09:45, 5 Նոյեմբերի 2014-ի դրությամբ

Գուլակյան Արմեն Կարապետի
Гулакян Армен Карапетович
Goulakyan Armen.jpg
Անգլերեն: Goulakyan Armen
Հայերեն: Գուլակյան Արմեն Կարապետի
Ծննդյան տարեթիվը: 20.10(01.11).1899
Ծննդավայրը: Թիֆլիս, Վրաստան
Մահվան տարեթիվը: 22.09.1960
Մահվան վայրը: Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն
Համառոտ տվյալներ:
Ռեժիսոր, դրամատուրգ, թատերական գործիչ, մանկավարժ:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1899թ. հոկտեմբերի 20-ին (նոյեմբերի 1) Վրաստանի մայրաքաղաք Թիֆլիսում:

Մահացել է 1960թ. սեպտեմբերի 22-ին Հայաստանի Խորհրդային Հանրապետության մայրաքաղաք Երևանում:

Կրթություն

  • 1921թ. ավարտել է Թիֆլիս Ներսիսյան դպրոցը:
  • 1919թ. սովորել է Օ. Սևումյանի ստուդիայում:
  • 1921-1925թթ. սովորել է Մոսկվայի հայկական դրամատիկական ստուդիայում:

Աշխատանքային գործունեություն

  • 1927թ.-ից՝ Երևանի Սունդուկյանի անվան թատրոնի ռեժիսոր:
    • 1930-1938 և 1944-1953թթ.՝ գլխավոր ռեժիսոր:
  • 1938-1945 և 1958-1960թթ.՝ Օպերայի և բալետի թատրոնի գլխավոր ռեժիսոր:
  • 1944թ.-ից՝ Երևանի գեղարվեստաթատերական ինստիտուտի դասախոս:
  • 1946-1954թթ.՝ ԽՍՀՄ Գլխավոր խորհրդի պատգամավոր:
  • 1955-1956թթ.՝ Ռուսական թատրոնի գլխավոր ռեժիսոր:

Բեմադրություններ Գ. Սունդուկյանի անվան թատրոնում

  • «Մանդատ», Ա. Բուրջալյան:
  • «Խաթաբալա», Գ. Սունդուկյան, 1927:
  • «Սերը ծփենիների տակ», Յու. Օ'Նիլի, 1928 (Ֆրիդի հետ համատեղ):
  • «Խռովություն», Դ. Ֆուրմանով և Ս. Պոլիվանով, 1928 (Ֆրիդի հետ համատեղ):
  • «Մեծապատիվ մուրացկաններ», Հ. Պարոնյան, 1928:
  • «Ֆրից Բաուեր», Վ. Սելիխովա և Ն. Սացի, 1929:
  • «Ցասում», իր պիեսը, 1929:
  • «Ռելսերը զրնգում են», Վ. Կիրշոն, 1929:
  • «Պեպո», Գ. Սունդուկյան, 1929:
  • «Քամիների քաղաքը», Վ. Կիրշոն, 1929 (Ռ. Սիմոնովի հետ համատեղ):
  • «Ինգա», Ա. Գլեբով, 1929:
  • «Առաջին հեծելազորը», Վ. Վիշնևսկի, 1930:
  • «Օղակում», Վ. Վաղարշյան, 1930
  • «Տեմպ», Ն.Պոգոդին, 1931:
  • «Նավթ», Վ. Վաղարշյան, 1932:
  • «Պատվի խնդիր», Ի. Միկիտենկո, 1932:
  • «Հատակում», Մ. Գորկի, 1932:
  • «Ֆոսֆորային շող», Դ. Դեմիրճյան, 1932:
  • «Մակբեթ», Ու. Շեքսպիր, 1933:
  • «Ֆիգարոյի ամուսնությունը», Պ. Բոմարշե, 1933:
  • «Ուրիշի երեխան», Վ. Չկվարկին, 1934:
  • «Նապոլեոն Կորկոտյան», Դ. Դեմիրճյան, 1934:
  • «Պեպո», Գ. Սունդուկյան, 1935:
  • «Շահնամե», Մ. Ջանան, 1935:
  • «Ամպրոպ», Ա. Օստրովսկի, 1935:
  • «Պլատոն Կրեչետ», Ա. Կորնեյչուկ, 1935:
  • «Երեք երգ», Գ. Սարյան, 1935:
  • «Հացի խնդիր», Պ. Պռոշյան, 1937:
  • «Օթելլո», Ու. Շեքսպիր, 1940:
  • «Խաթաբալա», Գ. Սունդուկյան, 1945:
  • «Արշալույսին», իր պիեսը, 1945 (Վ. Վարդանյանի հետ համատեղ):
  • «Բարձրունքներում», Գ. Բորյան, 1947:
  • «Պեպո», Գ. Սունդուկյան, 1948:
  • «Այս աստղերը մերն են», Գ. Տեր-Գրիգորյան և Լ. Կարագյոզյան, 1949:
  • «Դիմակահանդես», Վ. Լերմոնտով, 1949:
  • «Ընտանիք», Ի. Պոպով, 1950:
  • «Կենդանի դիակ», Լ. Տոլստոյ, 1950:
  • «Մաշենկա», Ա. Աֆինոգենով, 1951:

Բեմադրություններ օպերայի և բալետի թատրոնում

  • «Անուշ», Ա. Տիգրանյան, 1935, 1939, 1950, 1956:
  • «Կարմեն», Ժ. Բիզե, 1941:
  • «Աիդա», Ջ. Վերդի, 1941:
  • «Օթելլո», Ջ. Վերդի, 1942:
  • «Իվան Սուսանին», Մ. Գլինկա, 1942:
  • «Հուգենոտներ», Ջ. Մեյերբեր, 1943:
  • «Չիո-Չիո-Սան», Ջ. Պուչչինի, 1944:
  • «Արշակ Բ», Տ. Չուխաճյան, 1945:
  • «Իոլանտա», Պ. Չայկովսկի, 1947:
  • «Դավիթ Բեկ», Ա. Տիգրանյան, 1952, 1953:
  • «Ֆաուստ», Գ. Գունո, 1958:
  • «Պարահանդես-դիմակահանդես», Ջ. Վերդի, 1960:
  • «Լուսաբացին», Ա. Ստեփանյան, 1960:

Բեմադրություններ Ստանիսլավսկու անվան ռուսական թատրոնում

  • «Պատվի համար», Շիրվանզադե, 1955:

Բեմադրություններ Պարոնյանի անվան երաժշտական կոմեդիայի թատրոնում

  • «Արշին մալ-ալան», Ու. Հաջիբեկով:

Բեմադրություններ Պատանի հանդիսատեսի թատրոնում

  • «Պայթյուն», Ս. Շչերբակով և Գ. Սմիրնով, 1929:

Դերեր կինոյում

  • «Նամուս», դրվագ, 1925:
  • «Պեպո», Դուդուլ, 1935 (համառեժիսոր):

Ձեռքբերումներ

  • 1940թ.՝ ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ:
  • 1945թ.՝ ԵԳԹԻ պրոֆեսոր:
  • 1946թ.՝ ԽՍՀՄ Պետական մրցանակ («Արշակ Բ» օպերայի բեմադրության համար):
  • 1951թ.՝ ԽՍՀՄ Պետական մրցանակ («Այս աստղերը մերն են» ներկայացման բեմադրության համար):
  • Լենինի շքանշան:

Այլ

  • Փոքր տարիքից մասնակցում է դպրոցական ներկայացումներին, հաճախում հայկական դրամատիկական խմբի ներկայացումներին, դառնում է Զուբալովի տան դրամատիկական սեկցիայի մշտական հաճախորդը և մասնակցում նրա աշխատանքներին:
  • 1917թ. առաջին անգամ նա գալիս է Օ.Սևումյանի ստուդիա: Գուլակյանի վրա մեծ տպավորություն է թողնում Շ.Մերիի «Հիդրա» պիեսի Օ.Սևումյանի բեբադրությունը, սովորում է ստուդիայում 1919թ.: Օ.Սևումյանը դառնում է Գուլակյանի ռեժիսուրայի առաջին ուսուցիչը, իսկ Գուլակյանը՝ նրա ուշիմ և ընդունակ աշակերտը:
  • Դառնում է Ամո-Խարազյանի թատրոն-ստուդիայի աշակերտ:
  • 1921թ. Թիֆլիսում հիմնադրվում է Ստեփան Շահումյանի անվան «Որոնումների թատրոն» Լևոն Քալանթարի և Ստեփան Քափանակյանի ղեկավարությամբ, Գուլակյանը ընդունվում է թատրոն իբրև դերասան և ռեժիսորի օգնական:
  • 1921-1924թթ. սովորում է Մոսկվայի հայկական դրամատիկական ստուդիայում: Սովորում է Սերաֆիմա Բիրմանի, Յուրի Զավադսկու, Գեորգի Բուրջալովի, Սուրեն Խաչատրյանի, Բորիս Շչուկինի, Ռուբեն Սիմոնովի մոտ։ Նա միաժամանակ մասնավոր դասեր է առնում Վ.Տատարինովի մոտ, հետևում Վախթանգովի ստուդիայի, Ա.Թաիրովի Կամերային թատրոնի, Վ.Մեյերխոլդի թատրոնի ներկայացումների։ Կ.Ստանիսլավսկու ուսմունքը նրա համար դառնում է թատերական արվեստի անսասան հիմք: Հիանալով Վ.Մեյերխոլդի ու Ա.Թաիրովի վարպետությամբ, նրանց ռեժիսորական արվեստով, Գուլակյանը գտնում է, որ այդ ռեժիսորների աշխատանքներում արտաքին գրավչությունը խեղդում է թատերական ստեղծագործության հոգեբանական մշակումը:
  • 1925թ. Թիֆլիս վերադառնալով՝ Ա.Գուլակյանը ընդունվում է հայկական թատրոն, սկզբում իբրև տեխնիկական, ապա՝ որպես երկրորդ ռեժիսոր։ Գուլակյանը փորձում է ինքնուրույն թատրոն-ստուդիա կազմակերպել Մոսկվայի հայկական դրամատիկական ստուդիայի այն շրջանավարտներից, որոնք գտնվում էին Թիֆլիսում: Սակայն Գուլակյանին այդպես էլ չի հաջողվում դա անել։ Նրան հաջողվում է Թիֆլիսի հայկական թատրոնի խաղացանկ մտցնել Հ.Պարոնյանի«Մեծապատիվ մուրացկաններ» պիեսը վերականգնելով Մոսկովյան ստուդիայում Ռուբեն Սիմոնովի բեմադրությունը:
  • Ա.Գուլակյանի առողջական խնդիրների պատճառով ստիպված է լինում 1926թ. բնակվելու Դիլիջանում: Այդ տարիներին երկրի թատերական ասպարեզում հրապուրվել է մի նորաձև թատրոն, որ կոչվում էր «Կապույտ բաճկոն»: Գուլակյանը ձեռնարկում է Դիլիջանւմ Երևանում «Երևանի բանվորական շրջիկ թատրոն»ի կազմակերպմանը, ինքը գրում է սցենարներ, բեմադրում և մասնակցում դրանց բեմադրությանն իբրև դերասան: Այդ թատրոնի մի շարք ներկայացումներ սկսում են դիլիջանցիների մեջ հաջողություն վայելել: Սակայն որքան էլ Գուլակյանը հրապուրվեր «Կապույտ բաճկոններ» թատրոնով, նրա նպատակը մնում էր մեծ բեմը: Առողջական վիճակը թույլ տալուն պես, Գուլակյանը տեղափոխվում է Երևան և ընդունվում Առաջին պետթատրոն:
  • 1927թ. Գուլակյանը օգնում է ռեժիսոր Լևոն Քալանթարին «Բուքը» բեմադրության ընթացքում։ Հանրապետության առաջատար թատրոնում կատարած մի քանի ամսվա աշխատանքով Ա.Գուլակյանն իրեն դրսևորում է իբրև մասնագիտորեն պատրաստված ռեժիսոր: 1927թ. դեկտեմբերին Ա.Գուլակյանը առաջին անգամ ինքնուրույն բեմադրում է Գ.Սունդուկյանի «Խաթաբալա» պիեսը: 1929թ. Ա.Գուլակյանը բեմադրում է Սունդուկյանի «Պեպո» պիեսը: «Պեպոն» բեմադրության մեջ բաժանված էր 21 պատկերի, որոնց մի մասը վերցված էր Սունդուկյանի այլ պիեսներից, կամ էլ նույն պիեսի հեղինակային ծանոթագրություններից։ Երրորդ, առավել վճռական քայլը «Մակբեթն» էր 1933թ.: Այս բեմադրության մեջ Գուլակյանն արմատապես վերանայել է հեղինակային կոնցեպցիան, փոխարենն առաջադրելով իրենը: Հենց այս երեք աշխատանքներում էլ Գուլակյանին հաջողվում է ստեղծել բեմական հետաքրքիր իրադրություններ, վատ թատերայնությամբ բացահայտել սեփական մտահղացումը: Սա Ա.Գուլակյանի ռեժիսորական երիտասարդության փարձարարական շրջանն է եղել:
  • 1929թ. նոյեմբերի 29-ին Տիգրան Շամիրխանյանի գլխավորությամբ՝ Ս.Շչերբակովի և Գ.Սմիրնովի «Պայթյուն» պիեսի բեմադրությամբ բացվեց Երևանի Պատանի հանդիսատեսի թատրոն: Առաջին ներկայացումների հեղինակներն են եղել Ա.Գուլակյանը և Տ.Շամիրխանյանը՝ թատրոնի գեղարվեստական ղեկավարը: Նույն այս շրջանում Գուլակյանը բեմադրում է նաև սովետական թատերագրության երկեր, շատ եռանդուն աշխատում է հայ թատերագիրների, մասնավորապես Դերենիկ Դեմիրճյանի, Վաղարշ Վաղարշյանի պիեսների բեմադրության վրա: 1934թ. բեմադրված «Նապոլեոն Կորկոտյան» կատակերգություն հեղինակն ու բեմադրողը մեղադրվում է այն բանում, որ նրանք աղավաղել էին նոր գյուղի իրական պատկերը, դրա մեջ տեսել էին միայն արատներ, տարվել իրականության ստվերոտ կողմերի պատկերմամբ, չափազանցրել բացասական կերպարները։
  • 1930-ական թթ. վերջին Գուլակյանը հազվադեպ է բեմադրում դրամատիկական գործեր, իսկ 1938-ից թ. անցնում է օպերային ռեժիսուրային։
  • Բեմադրություններին հատուկ էին գաղափարական մտահաղացման հստակությունը, ամուր, արտահայտիչ միզանսցենները, կերպարի հոգեբանական, պլաստիկ ամբողջականությունը:
  • Օպերային ներկայացումներում դրսևորվել է մոնումենտալ ընդհանրացման ձգտումը:
  • Երևանում Արմեն Գուլակյանի անունով կոչվել է փողոց:

Նկարներ

  • Goulakyan Armen 10.jpg
  • Goulakyan Armen 01.jpg
  • Goulakyan Armen 02.jpg
  • Goulakyan Armen 03.jpg

  • Տեսարան Լև Տոլստոյի «Կենդանի դիակ» պիեսի բեմադրությունից

  • «Պեպո», 1929

  • «Պեպո», 1929

  • Ուսանողների հետ (Արմեն Խոստիկյան, Վլադիմիր Աբաջյան, Գևորգ Էլբակյան)

  • Ձախ կողմում՝ Հրաչյա Ներսիսյան,աջ կողմում՝ Վահրամ Փափազյան

  • Ավետ Ավետիսյան հետ

  • Ձախից աջ՝ Հրաչյա Ներսիսյան, Ավետ Ավետիսյան, Արմեն Գուլակյան

  • Ձախ կողմում` Ավետիք Իսահակյան, Հայկանուշ Դանիելյան, աջ կողմում` Շարա Տալյան, վերևում` Ավետ Ավետիսյան, Վավիկ Վարդանյան

  • Ձախից` Արմեն Գուլակյան, Վարդան Աճեմյան, Անահիտ Մասչյան, Գուրգեն Ջանիբեկյան, Տիգրան Շամիրխանյան, 1950թ.

Տեսանյութեր

Մատենագիտություն

  • Գուլակյան Ա.Կ., Պիեսներ, Ե., 1963:

Պիեսներ

  • Գուլակյան Ա.Կ., Արշալույսին, 1937:
  • Գուլակյան Ա.Կ., Մեծ բարեկամություն, 1939:
  • Գուլակյան Ա.Կ., Գանձ, 1940:
  • Գուլակյան Ա.Կ., Ցասում, 1942:
  • Գուլակյան Ա.Կ., Օրեր, մարդիկ անմոռաց, 1957:

Տե՛ս նաև

Ստացված է «https://am.hayazg.info/index.php?title=Գուլակյան_Արմեն_Կարապետի&oldid=17793» էջից