12:38, 10 Հոկտեմբերի 2014-ի տարբերակ

Գրիգորյան Ալեքսանդր Հովակիմի
Григорян Александр Овакимович
Անգլերեն:	Grigoryan Alexandre
Հայերեն:	Գրիգորյան Ալեքսանդր Հովակիմի
Ծննդյան տարեթիվը:	08.10.1927
Ծննդավայրը:	Լենինական, Հայաստանի Հանրապետություն
Մահվան տարեթիվը:	31.10.2008
Մահվան վայրը:	Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն
Համառոտ տվյալներ: Նկարիչ:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1927թ. հոկտեմբերի 8-ին Հայաստանի Խորհրդային Հանրապետության Լենինական քաղաքում (այժմ՝ Գյումրի):

Մահացել է 2008թ. հոկտեմբերի 31-ին Հայաստանի Հանրապետության մայրաքաղաք Երևանում:

Կրթություն

• 1941թ. ավարտել է Լենինականի Մերկուրովի անվան նկարչական դպրոցը:
• 1947թ. ավարտել է ԵԳՈւ:
• 1957թ. ավարտել է ԵԳԹԻ:

Աշխատանքային գործունեություն

• Ստեղծել է գեղանկարչական հյութեղ, գույնի և գծի ներդաշնակությամբ կոմպոզիցիաներ, դիմանկարներ, բնանկարներ, խորհրդանշական պատկերներ:

Աշխատանքներ

• Էդուարդ Խոճիկի դիմանկարը, ՀԱՊ, 1960:
• «Վաղ գարուն: Գառնի», ՀԱՊ, 1966:
• «Նկարակալի առջև», ՀԱՊ, 1973:
• «Աղբյուրի մոտ», ՀԱՊ, 1976:
• «Արտավազդ 2-րդ, Անտոնիոս և Կլեոպատրա», 1978:
• «Աշոտ Երկաթի ճակատամարտը...», 1979:
• «Հայաստանի լեռներում», Մոսկվայի Տրետյակովի պատկերասրահ, 1982:
• «Ինքնանկար շնիկի հետ», Մոսկվային Տրետեկովյան պակերասրահ, 1984:
• Գյուտ սրբազանի դիմանկարը, 1996:
• «Հայուհին եղնիկով», 2003:

Շեքսպիրի նկարազարդումներ

• «Համլետ», 1964:
• «Ռոմեո և Ջուլիետ», 1965:
• «Մակբեթ», 1965:
• «Օթելլո», 1966:

Ձեռքբերումներ

• 1959թ.՝ Հայաստանի նկարիչների միության անդամ:
• 1961թ.՝ ԽՍՀՄ ԺՏՆՑ բրոնզե մեդալ (Հովհաննես Թումանյանի «Սուտլիկ որսկանը» գրքի նկարազարդումների համար):
• 1967թ.՝ Հայաստանի ՀԿԽՄՄ պատվոգիր:
• 1970թ.՝ ՀՀ վաստակավոր նկարիչ:
• 1973թ. Հայաստանի նկարիչների միության նախագահության անդամ:
• 1977թ.՝ Գրաֆիկայի հանրապետական ցուցահանդեսի երրորդ մրցանակ դիմանկարների համար:
• Վիսբադենի պատվավոր մեդալ քաղաքապետի կողմից:
• Կոմսոմոլի Կենտկոմի կողմից կազմակերպված «Հայաստանի երիտասադները» ցուցահանդեսի պատվոգիր:
• Բրոնզե մեդալ (Ավետիք Իսահակյանի «Լեգենդներ և հեքիաթներ» գրքի նկարազարդման համար, Մոսկվա):

Այլ

• Ա. Ղափանցանի ամուսինն է:
• 1960-ական թթ. հայկական կերպարվեստի նորարար շարժման ներկայացուցիչներից է:
• 1953 թվականից մասնակցել է հանրապետական, համամիութենական և միջազգային ցուցահանդեսների:
• 1998թ. լույս է ընծայել բանաստեղծությունների ժողովածու:
• Ալեքսանդր Գրիգորյանի աշխատանքները գտնվում են Տրետյակովյան պատկերասրահում (Մոսկվա), Արևելյան ժողովուրդների պատկերասրահում (Մոսկվա), Հայաստանի ազգային պատկերասրահում, Հովհաննես Թումանյանի, Ալեքսանդր Սպենդիարյանի թանգարաններում, Լիտվայի, Դոնեցկի (Ուկրաինա), Ղազախստանի, պատկերասրահներում, Մոսկվայի, Պետերբուրգի,Լոս-Անջելեսի, Բեյրութի, Փարիզի, Մադրիդի, Տորոնտոյի, Լոնդոնի, Նյու-Յորքի, Սան Պաուլոյի և այլ մասնավոր հավաքածուներում:

Ցուցահանդեսներ

• 1962թ. մասնակցում է Հայաստանի նկարչի տանը կազմակերպված «Հայաստանի հինգ նկարիչները» խմբակային ցուցահանդեսին (Արփենիկ Ղափանցյան, *Լավինիա Բաժբեուկ-Մելիքյան, Հենրիկ Սիրավյան, Մինաս Ավետիսյան, Ալեքսանդր Գրիգորյան):
• 1967թ.՝ «Հայ նկարիչներ» ցուցահանդես Մոնրեալ, Կանադա:
• 1968թ.՝ «Հայ արվեստի օրեր» Կանադայում և Բուխարեստում:
• 1969թ.՝ «Հայաստանի վեց նկարիչները» ցուցահանդես Մոսկվայում, Վոլգոգրադում, Տարտույում և Ալմա-Աթայում (Ալեքսանդր Գրիգորյան, Հակոբ *Հակոբյան, Մինաս Ավետիսյան, Գրիգոր Աղասյան, Վ. Կարապետյան, Գ. Գոջաբաշյան):
• 1970թ.՝ Փարիզի Հայկական արվեստի ցուցահանդես:
• 1976թ.՝ Բուենոս Այրես և Ուլան Բատոր, հայկական ցուցահանդեսներ:
• 1978թ.՝ Ժամանակակից հայ գեղանկարիչների ցուցահանդես Պորտուգալիայում (Լիսաբոն) Գյուլբենկյան պատկերասրահ:
• 1978-1980թթ.՝ Մոնումենտալ որմնանկարներ` «Պուշկինը Հայաստանում», «Դավիթ Բեկ», «Զորավոր Անդրանիկ» (Գրիգոր Ազիզյանի հետ):
• 1979թ.՝ «Հայկական արվեստ» ցուցահանդես Զագրեբում (Հարավսլավիա):
• 1993թ.՝ Բեյրութ:
• 1994թ.՝ Արաբական Միացյալ Էմիրություններ:
• 1998թ.՝ Հայ նկարիչների ցուցահանդես վաճառք Տորոնտոյում:

Անհատական ցուցահանդեսներ

• 1968թ.՝ Հայաստանի նկարիչների տուն, Երևան, Էջմիածին Դիլիջան:
• 1977թ.՝ Արվեստի աշխատողների կենտրոնական տուն, Մոսկվա:
• Բաքու (նկարիչ Հ. Մամյանի հետ համատեղ):
• 1980թ.՝ «Ալփայն» պատկերասրահ և Անգլիա, ԽՍՀՄ բարեկամության տուն, Լոնդոն:
• 1984թ.՝ Քասել` նկարիչ Հակոբ Հակոբյանի հետ համատեղ:
• 1985թ.՝ Հայաստանի նկարիչների տուն:
• 1987թ.՝ Զագրեբ («Հայ կուլտուրայի օրեր» Հարավսլավիայում):
• Զապարոժիե, Դոնեցկ:
• 1988թ.՝ Վորոշիլովգրադ, Ստախանով:
• 1990թ.՝ «Նասլեդիե» գալերեյա, Լենինգրադ:
• 1995թ.՝ Ավետիք Իսահակյանի տուն-թանգարան, նկարազարդումներ և Իսահակյանի դիմանկարը, Երևան:
• 1996թ.՝ Հայ նկարիչների ցուցահանդես Փարիզում (Հայաստանի դեսպանատուն Ֆրանսիայում):
• 1996թ.՝ Անհատական ցուցահանդես Երևանում նվիրված Ֆրանսիային, Իրանին, Թուրքմենիային և Հունաստանին:
• 2000թ.՝ Անհատական ցուցահանդես-վաճառք Տորոնտոյում, Կանադա:
• 2001-2005թ.՝ Անհատական ցուցահանդես ԱՕՔՍ-ի ցուցասրահում:

Մեջբերումներ Ալեքսանդր Գրիգորյանի մասին

• «Իմ սիրելի ու ազնիվ Ալեքսանդր Գրիգորյանը մեր տաղանդավոր նկարիչներից է: Նա ստեղծում է արվեստ», Մարտիրոս Սարյան, 1968:
• «Ամենակարճ բնութագրումը Ալեքսանդր Գրիգորյանի մասին կարող է լինել այսպես - եկա, տեսա, սիրեցի», Օլգա Վորոնովա, Մոսկվա, 1969:
• «Նկարիչ Ալեքսանդր Գրիգորյանն օժտված է նաև գրական ձիրքով: Ֆրանսիացի նշանավոր նկարիչ Էժեն Դելակրուայի կարծիքով տաղանդավոր նկարիչը պիտի որ նաև տաղանդավոր գրող լինի: Ալեքսանդր Գրիգորյանի օրինակը հաստատում է Դելակրուայի ասածը», Կարեն Սմբատյան, 1977:
• «Ամբողջ սրտով շնորհավորում եմ իմ ընկերոջը՝ Ալեքսանդր Գրիգորյանին, նախկինում իմ ուսանողին, փայլուն ցուցահանդեսի համար, ցուցահանդես վարպետ-նկարչի, որը երգում է իր ձայնով ու իր զգացմունքներով», Մարիամ Ասլամազյան, 1985:
• «Այն, որ Ալեքսանդր Գրիգորյանը ծնվել է նկարիչ, հաստատված է երկար տարիների նրա եռանդուն ու բեղմնավոր գործունեությամբ: Նա ունի հյութեղ և պայծառ ներկապնակ, կենսուրախ ու պայծառ ուժ, որը ոչ միայն իրենն է, այլ կազմում է նաև արդի հայ կերպարվեստի անբաժան մասը», Գրիգոր Խանջյան, 1985:
• «Նկարչության մեջ բանաստեղծ Ալեքսանդր Գրիգորյանը բանաստեղծ է նաև կյանքում: Բայց նա բանաստեղծ է ոչ թե այն բանի համար, որ բանաստեղծություններ է գրում: Նա բանաստեղծություններ է գրում, որովհետև բանաստեղծ է», Յուրի Խաչատրյան, 1990:

Նկարներ

• 
• 
• 
• 
• 

  Մարտիրոս Սարյանի հետ

• 

  Երևանի գեղարվեստի ինստիտուտը

Աշխատանքներ

• 

  Հունձ, 1947

• 

  Անուշն ու Սարոն, 1957

• 

  Բերքահավաք, 1966

• 

  Ախկալա գյուղըր, 1967

• 

  Ձիեր, 1968

• 

  Արտավազդ, Անտոնիո և Կլեոպատրա, 1978

• 

  Հայաստանի լեռներում, 1982

• 

  Սատիրն ու փերին, 1983

• 

  Հովհաննես Թումանյանի «Բարեկենդանը» պատմվածքի շապիկը, 1984

• 

  Հովհաննես Թումանյանի «Բարեկենդանը» պատմվածքի նկարազարդումը, 1984

• 

  Արա Գեղեցիկ և Շամիրամ, 1985

• 

  Պարմանուհի, 1986

• 

  Ամառ: Ես ու Սոֆին, 1987

• 

  Լողացող կինը, 1987

• 

  Լեդա, 1989

• 

  Ռոք, 1990

• 

  Համբույր, 1990

• 

  Փարիզ. Սենա, 1996

• 

  Կլեոպատրա, 1999

• 

  Ծաղիկներ, 1999

• 

  Մրգեր, 1999

• 

  Սայաթ-Նովան պալատում, 2000

• 

  Աշատարակի հին կամուրջը, 2003

• 

  Արշակ II-ը որսի ժամանակ

Դիմանկաներ

Grigoryan Alexandre 33.jpg|Ակադեմիկոս լեզվաբան Գրիգոր Ղափանցյան, 1953 Grigoryan Alexandre 35.jpg|Արփիկը, 1955 Grigoryan Alexandre 36.jpg|Գրիգոր Գրիգորյան, 1956 Grigoryan Alexandre 47.jpg|Հայրս՝ Հովակիմ Գրիգորյան, 1957 Grigoryan Alexandre 39.jpg|Աշխեն Թումանյանը, 1959 Grigoryan Alexandre 62.jpg|Ս. Արիստակեսյանի դիմանկարը, 1960 Grigoryan Alexandre 63.jpg|Էդուարդ Խոճիկի դիմանկարը, 1960 Grigoryan Alexandre 37.jpg|Արփիկն ու Արմանը, 1961 Grigoryan Alexandre 38.jpg|Արմանն ու ես, 1962 Grigoryan Alexandre 34.jpg|Պոետ Հովհաննես Շիրազ, 1961 Grigoryan Alexandre 31.jpg|Մարտիրոս Սարյան, 1966 Grigoryan Alexandre 32.jpg|Արտիստ Վահրամ Փափազյան, 1967 Grigoryan Alexandre 48.jpg|Ինքնանկար, 1972 Grigoryan Alexandre 44.jpg|Հովիկը, 1974 Grigoryan Alexandre 40.jpg|Մայրս՝ Հեղինե Գրիգորյանը, 1981 Grigoryan Alexandre 42.jpg|Արմանը, 1981 Grigoryan Alexandre 43.jpg|Գայանեն ու Արեգը, 1981 Grigoryan Alexandre 46.jpg|Մարիանան, 1982 Grigoryan Alexandre 49.jpg|Վալմար, 1984 Grigoryan Alexandre 41.jpg|Գլորիան Հովանոցով, 1992 Grigoryan Alexandre 45.jpg|Լիլիթը, 2002 Grigoryan Alexandre 50.JPG|Աննան, 2007

Գրաֆիկա

Grigoryan Alexandre 64.jpg|Ռեժիսոր Գ. Ալագյոզյանի դիմանկարը, 1960 Grigoryan Alexandre 65.jpg|Ռեժիսոր Գ. Ալագյոզյանի դիմանկարը, 1960 Grigoryan Alexandre 66.jpg|Ռեժիսոր Գ. Ալագյոզյան, 1961 Grigoryan Alexandre 71.jpg|Քանդակագործ Նիկողայոս Նիկողոսյանի դիմանկարը, 1988 Grigoryan Alexandre 51.gif|Մարտիրոս Սարյանի դիմանկարը Grigoryan Alexandre 52.gif|Գրող Վիլյամ Սարոյանի դիմանկարը Grigoryan Alexandre 53.gif|Դերասան Արմեն Խոստիկյանի դիմանկարը Grigoryan Alexandre 54.gif|Մարշալ Բաղրամյանի դիմանկարը Grigoryan Alexandre 55.gif|Քանդակագործ Նիկողայոս Նիկողոսյանի դիմանկարը Grigoryan Alexandre 56.gif|Կինոդերասանուհի Տատյանա Մախմուրյանի դիմանկարը Grigoryan Alexandre 57.jpg|Սոֆիի դիմանկարը Grigoryan Alexandre 73.jpg|Ճոճանակ (էսքիզ մանկական ամսագրի համար)

Քանդակներ

Grigoryan Alexandre 60.jpg|Հայրս՝ Հովակիմ Գրիգորյանը, 1957 Grigoryan Alexandre 61.jpg|Սոֆի Քալանթար, բրոնզ, 1990 Grigoryan Alexandre 58.jpg|Արփիկ Ղափանցյան, գիպս, 1992 Grigoryan Alexandre 59.jpg|Ինքնաքանդակ, գիպս, 1992

Տեսանյութեր

• Նկարիչ Ալեքսանդր Գրիգորյան:

Հրապարակումներ մամուլում

• Վախճանվել է ՀՀ ժողովրդական նկարիչ Ալեքսանդր Գրիգորյանը, Արմենպրես:

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
• Ալեքսանդր Գրիգորյանի կայքը:
• Ալեքսանդր Գրիգորյանի պոեզիան: