05:17, 18 Սեպտեմբերի 2014-ի տարբերակ

Իվանյան Քրիստափոր Իվանի
Иванян Христафор Иванович
Անգլերեն:	Ivanyan Qristapor
Հայերեն:	Իվանյան Քրիստափոր Իվանի
Ծննդյան տարեթիվը:	20.12.1920
Ծննդավայրը:	Թիֆլիս, Վրաստան
Մահվան տարեթիվը:	30.08.1999
Մահվան վայրը:	Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսաստան
Համառոտ տվյալներ: Հայ անվանի ռազմական գործիչ:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1920թ. դեկտեմբերի 20-ին Վրաստանի Թիֆլիս քաղաքում:

Մահացել է 1999թ. օգոստոսի 30-ին Ռուսաստանի Սանկտ-Պետերբուրգ քաղաքում:

Կրթություն

• 1940թ. ավարտել է Թբիլիսիի հրետանավորների ուսումնարանը:
• 1949թ.` Մոսկվայի Մ. Ֆրունզեի անվան ռազմական ակադեմիա:
• 1962թ.` Լենինգրադի զինվորական օկրուգի հրետանային ակադեմիայի բարձրագույն դասընթացներ:

Աշխատանքային գործունեություն

• 1938-1978թթ. ծառայել է ԽՍՀՄ զինված ուժերում:
  • 1941-1945թթ.՝ մասնակցել է Երկրորդ համաշխարհային պատերազմին:
  • 1941-1942թթ.՝ հրետանային գնդի շտաբի հրամանատարի խորհրդական:
  • 1942-1943թթ.՝ 195-րդ ականանետային գնդի հրամանատար:
  • 1943-1944թթ.՝ 318-րդ հրաձգային դիվիզիայի հրետանու հրամանատար (նրա կազմում հասել է Չեխոսլովակիա)
  • Ուկրաինայի ռազմաճակատի 128-րդ գվարդիական հրաձգային դիվիզիայի հրետանու հրամանատար:
  • 1949-1952թթ.՝ հրետանային կորպուսի նախապատրաստական բաժնի պետ:
  • 1952-1955թթ.՝ 280-րդ Գվարդիական հակատանկային գնդի հրամանատար (ԳԴՀ-ում տեղակայված ԽՍՀՄ զորքերի կազմում):
  • 1956-1958թթ.՝ Հատուկ հակատանկային Գվարդիական գնդի հրամանատար։
  • 1958-1961թթ.՝ Օդեսայի պետական համալսարանի ռազմագիտության ամբիոնի պետ:
  • 1962-1968թթ.՝ Օդեսայի զինվորական օկրուգի 52-րդ հրաձգային բրիգադի հրամանատար:
  • 1968-1973թթ.՝ Օդեսայի զինվորական օկրուգի 14-րդ բանակի հրթիռային զորքերի և հրետանու հրամանատար:
  • 1973-1978թթ.՝ Անդրբալկալյան զինվորական օկրուգի հրթիռային զորքերի և հրետանու հրամանատարի տեղակալ:
• 1978-1992թթ. աշխատել է քաղաքացիական պաշտպանության մարմիններում:
• 1992-1997թթ.՝ ԼՂՀ ինքնապաշտպանության կոմիտեի նախագահի խորհրդական:
  • ԼՂՀ Զինված ուժերի հրամանատարի առաջին տեղակալ, զորամիավորման հրամանատար, ապա՝ տեղակալ:
  • Պաշտպանության նախարարի տեղակալ:
  • ԼՂՀ նախագահին կից քնչական կոմիտեի նախագահ:

Ձեռքբերումներ

• 1970թ.՝ խորհրդային բանակի հրետանու գեներալ-մայոր:
• 1993թ.՝ ՀՀ բանակի գեներալ-լեյտենանտ:
• 2000թ.՝ Արցախի Հերոս (հետմահու):
• 1941թ., 1943թ.՝ Լենինի շքանշան:
• Սուվորովի 3-րդ աստիճանի շքանշան:
• Կարմիր դրոշի շքանշան:
• Կարմիր աստղի (3) շքանշան:
• Հայրենիքին ծառայության համար 3-րդ աստիճանի շքանշան:
• ՀՀ Մարտական խաչ 1-ին աստիճանի շքանշան:
• 1994թ.՝ ԼՂՀ Մարտական խաչ 1-ին աստիճանի շքանշան:
• Ոսկե Արծիվ շքանշան:

Այլ

• Քրիստափոր Իվանյանի անունով են անվանվել Արցախի Ասքերանի շրջանի գյուղերից մեկը, Ստեփանակերտի զինվորական ուսումնարանը, Ստեփանակերտում Արցախի պաշտպանության նախարարությանը կից զինվորական-սպորտային քոլեջը:
• Նրա մասին նկարահանվել է վավերագրական կինոնկար:

Նկարներ

Տեսանյութեր

• Քրիստափոր Իվանյան:
• Քրիստափոր Իվանյանի ծննդյան 90-ամյակին:

Հրապարակումներ մամուլում

• Քրիստափոր Իվանյան:
• Քրիստափոր Իվանյան` հիշողություններ:
• Իրական առասպել. Քրիստափոր Իվանյան:
• ԼԵԳԵՆԴ ԵՎ ԻՐԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ:

Մատենագիտություն

• Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Գրքի վերնագիր, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2005:
• Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Հոդվածի վերնագիր, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2005, թիվ 2, էջ 41-45:

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
• Դևրիկյան Տ., Երկու պատերազմների լեգենդը: Քրիստափոր Իվանյան, Երևան, 2003:
• Саркисян С. Т., Энциклопедия Арцах-Карабаха. Спб., 2005.
• ԻՎԱՆՅԱՆ ՔՐԻՍՏԱՓՈՐ ԻՎԱՆԻ:
• ԳԵՆԵՐԱԼ- ԼԵՅՏԵՆԱՆՏ ՔՐԻՍՏԱՓՈՐ ԻՎԱՆՅԱՆ:
• ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ - Քրիստափոր Իվանյան:
• Հայաստան: Հերոսների կյանքը:
• Карабах - Христофор Иванович Иванян.