08:33, 3 Սեպտեմբերի 2014-ի տարբերակ

Իշխանյան Ռաֆայել Ավետիսի
Ишханян Рафаел Аветисович
Այլ անուններ:	Ազգանուն Անուն Հայրանուն2
Անգլերեն:	Ishxanyan Rafayel
Հայերեն:	Իշխանյան Ռաֆայել Ավետիսի
Ծննդյան տարեթիվը:	09.03.1922
Ծննդավայրը:	Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն
Մահվան տարեթիվը:	06.02.1995
Մահվան վայրը:	Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն
Համառոտ տվյալներ: Լեզվաբան, գրականագետ, մատենագետ:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1922թ. մարտ 9-ին Հայաստանի Հանրապետության Երևան քաղաքում:

Մահացել է 1995թ. փետրվար 6-ին Հայաստանի Հանրապետության Երևան քաղաքում:

Կրթություն

• 1939թ. ավարտել է Կրուպսկայայի անվան (այժմ՝ Նիկոլ Աղբալյան) դպրոցը:
• 1949թ. ավարտել է ԵՊՀ:
• 1954թ. ավարտել է Մոսկվայի գրադարանային ինստիտուտը:

Աշխատանքային գործունեություն

• 1955-1963թթ. աշխատել է Հանրային գրադարանում (այժմ Ազգային) ավագ գրադարանավար, ենթաբաժնի վարիչ, ապա՝ բաժնի վարիչ:
• 1955-1963թթ. աշխատել է Մաշտոցի անվան մատենադարանում՝ գիտական գրադարանի տնօրեն:
• 1963-1992թթ.՝ ԵՊՀ դասախոս:
• 1989-1990թթ.՝ «Լուսավորիչ» թերթի խմբագիր:
• 1990-1995թթ.՝ Ազգզյին գրադարանի տնօրեն:
• 1990-1995թթ.՝ Հայաստանի Հանրապետության ԳԽ պատգամավոր:

Ձեռքբերումներ

• 1973թ.՝ բանասիրական գիտությունների դոկտոր:
• 1978թ.՝ պրոֆեսոր:

Այլ

• Ծնվել է հեղափոխականներ Ավետիս Մելքոնի Կիրակոսյանի (գնդակահարվել է 1937թ.) և Հայկանուշ Արսենի Իշխանյանի (1900-1933) ընտանքում:
• 1940թ. զորակոչվել է բանակ, մասնակցել Հայրենական Մեծ Պատերազմին, վիրավորվել և գերի է ընկել, գերությունից ազատվելուց հետո կրկին մասնակցել է ռազմական գործողություններին: Պատերազմի ավարտից հետո զորացրվել է:
• Աշխատությունները վերաբերում են արդի հայերին, հայոց լեզվի պատմությանը, հայոց պատմությանը, հայ գրականությանը, մատենագիտությանը:

Նկարներ

• 
• 
• 
• 

  Ռաֆայել Իշխանյանը որդու հետ

• 

  Հայ գրքի պատմություն

• 

  Բնիկ հայերեն բառեր եվ հնագույն փոխառություններ

• 

  Հայ Ժողովրդի Ծագման ու Հնագույն Պատմության Հարցեր

Տեսանյութեր

• Ռաֆայել Իշխանյան. բնազդով հայրենասեր գիտնական:
• Ռաֆայել Իշխանյան {1988թ. մասիսի 28-ի ելույթից}:
• 153 դպրոցն կկրի Ռաֆայել Իշխանյանի անունը:
• Ռաֆայել Իշխանյանի անվամբ Երևանում արդեն դպրոց կա:
• 1988, մայիս 28, Ռաֆայել իշխանյանի ելույթը:
• VTS 01 1Ռաֆայել Իշխանյանի հուշարձանի բացումը,մաս առաջին:
• Ռաֆայել Իշխանյանի անվան դպրոցում բացվեց լեզվաբանի կիսանդրին:
• Հայից հայ: Ռաֆայել Իշխանյան:

Հրապարակումներ մամուլում

• Ռաֆայել Իշխանյան. «Պատկերազարդ պատմություն հայոց»:
• Posts tagged ‘Ռաֆայել Իշխանյան’:
• «Ռաֆայել Իշխանյան» - նշված հոդվածները:
• Ռաֆայել Իշխանյան մանկավարժը:
• ՌԱՖԱՅԵԼ ԻՇԽԱՆՅԱՆ. տարեդարձ:
• Ռաֆայել Իշխանյանը այն հսկաներից էր, ում փոխարինող այժմ չեմ տեսնում. Վազգեն Մանուկյան:
• Ռաֆայել Իշխանյան. ՀԱՅ ՄԱՐԴԸ:
• Ռաֆայել Իշխանյանի ուրվագիծը Վահան Տերյանի ֆոնին:
• Ազգ. Այսօր Ռաֆայել Իշխանյանի 90-ամյակն է (show blue):
• Բացվեց Ռաֆայել Իշխանյանի կիսանդրին:

Մատենագիտություն

• Իշխանյան Ռ. Ա., Ակսել Բակունց. կենսագրություն և մատենագիտություն, «ՀՍՍՌ Ալ. Մյասնկիյանի անվ. պետական ռեսպուբլիական գրադարան»։ Երևան, 1960:
• Իշխանյան Ռ. Ա., Բակունցի լեզվական արվեստը։ «Միտք», Երևան 1965:
• Իշխանյան Ռ. Ա., Հայ հնատիպ գիրքը։ «Գիտելիք», Երևան, 1968:
• Իշխանյան Ռ. Ա., Արդի հայերենի հոլովումը և խոնարհումը։ «Երևանի համալսարան», Երևան, 1971:
• Իշխանյան Ռ. Ա., 500 բառ, որոնք ուղղագրության տեսակետից դժվարություններ ունեն։ «Լույս», Երևան, 1971:
• Իշխանյան Ռ. Ա., Տերյանի լեզվական արվեստը, Դասախոսություն, մաս 1։ «Երևանի համալսարան», Երևան, 1972:
• Իշխանյան Ռ. Ա., Բակունցի կյանքն ու արվեստը։ «Հայաստան», Երևան, 1974:
• Իշխանյան Ռ. Ա., Հայ գրքի պատմություն, հատոր 1. Հայ տպագիր գիրքը 16-17-րդ դարերում։ «Հայաստան», 1977:
• Իշխանյան Ռ. Ա., Արևելահայ բանաստեղծության լեզվի պատմություն (17-րդ դարից մինչև 1920թ.)։ «Երևանի համալսարան», Երևան, 1978:
• Իշխանյան Ռ. Ա., Նոր գրական հայերենը 17-18-րդ դարերում։ «Երևանի համալսարան», Երևան, 1979:
• Իշխանյան Ռ. Ա., Ակնարկ հայերենի տերմինաշինության։ «Լույս», Երևան, 1981:
• Իշխանյան Ռ. Ա., Հայ գիրքը. 1512-1920։ ՀՍՍՀ ԳԱ, Երևան, 1981:
• Իշխանյան Ռ. Ա., Հակոբ Մեղապարտ։ «Հայաստան», Երևան, 1982:
• Իշխանյան Ռ. Ա., Մեր ուղղագրության հիմնահարցը։ Նոր Ջուղա, 1983:
• Իշխանյան Ռ. Ա., Հայերի ծագումն ու հնագույն պատմությունը։ Բեյրութ, 1984:
• Իշխանյան Ռ. Ա., Արդի հայերենի շարահյուսություն. պարզ նախադասություն։ «Երևանի համալսարան», Երևան, 1986:
• Իշխանյան Ռ. Ա., Մայրենին։ «Լույս», Երևան, 1986:
• Իշխանյան Ռ. Ա., Հայ ժողովրդի ծագման ու հնագույն պատմության հարցեր։ «Հայաստան», Երևան, 1988:
• Իշխանյան Ռ. Ա., Պատկերազարդ պատմություն հայոց. գիրք առաջին։ «Արևիկ», Երևան, 1990:
• Իշխանյան Ռ. Ա., Բնիկ հայերեն բառեր և հնագույն փոխառություններ։ «Երևանի համալսարան», Երևան, 1989:
• Իշխանյան Ռ. Ա., Տերյանն ինչպես որ կա։ «Գիտելիք», 1990:
• Իշխանյան Ռ. Ա., Երրորդ ուժի բացառման օրենքը (հոդվածներ)։ «Ազատ խոսք», Երևան, 1991:
• Իշխանյան Ռ. Ա., Դասական ուղղագրության կանոններ։ «Արևիկ», Երևան, 1991:
• Իշխանյան Ռ. Ա., Մեր ինքնության գլխավոր նշանը (գրականագիտական հետազոտություններ)։ «Նաիրի», Երևան, 1991:
• Իշխանյան Ռ. Ա., Պատկերազարդ պատմություն հայոց. գիրք երկրորդ։ «Արևիկ», Երևան, 1997:
• Իշխանյան Ռ. Ա., Պատկերազարդ պատմություն հայոց. գիրք երրորդ։ «Հայաստան», Երևան, 2004:
• Իշխանյան Ռ. Ա., Իրական պատմություններ (պատմվածքներ)։ «Վան Արյան», Երևան, 2004:
• Ишханян Р. А., Создание библиографии армянской печати. Советская библография, Москва, 1959.
• Ишханян Р. А., Аксел Бакунц։ Жизнь и вопросы творчества (Автореферат дисс. соиск. уч. ст. канд. филол. наук). Ереван, 1962.
• Ишханян Р. А., Книгопечатание в Армении - В кн. 400 лет русского книгопечатания. Москва, 1964.
• Ишханян Р. А., Очерки по истории языка новой армянской литературы (Автореф. дисс. на соиск. уч. ст. докт. филол. наук). Ереван, 1972.
• Ишханян Р. А., Армянская книга. Ереван, Советакан грох, 1978.
• Ишханян Р. А., Вопросы происхождения и древнейшей истории армянского народа, издательство «Грааль», Москва, 2002.
• Ishxanyan R., On the Origin and Earliest History of the Armenian People, trans. N. Ouzounian, Montreal, 1989.
• Ishxanyan R., Questions of origin and earliest history of Armenian people, Yerevan 1988.

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
• ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի Հիմնարար գիտական գրադարան:
• ՌԱՖԱՅԵԼ ԻՇԽԱՆՅԱՆ:
• ՌԱՖԱՅԵԼ ԻՇԽԱՆՅԱՆ:
• Ռաֆայել Իշխանյան. «Երրորդ ուժի բացառման օրենքը» (Մաս 3-րդ):
• ՌԱՖԱՅԷԼ ԻՇԽԱՆԵԱՆ ԴԱՍԱԿԱՆ ՈՒՂՂԱԳՐՈՒԹԵԱՆ ԿԱՆՈՆՆԵՐ:
• Ինչի՞ համար էր անկախությունը. մի վերացած համայնքի պատմություն: