09:18, 15 Հոկտեմբերի 2014-ի տարբերակ

Թեհլերյան Սողոմոն Խաչատուրի
Тейлерян Согомон Хачатурович
Անգլերեն:	Soghomon Tehlirian
Հայերեն:	Թեհլերյան Սողոմոն Խաչատուրի
Ծննդյան տարեթիվը:	02.04.1896
Ծննդավայրը:	Ներքին Բագառիճ, Արևմտյան Հայաստան
Մահվան տարեթիվը:	23.05.1960
Մահվան վայրը:	Սան Ֆրանցիսկո, ԱՄՆ
Համառոտ տվյալներ: Հայ ազգային-ազատագրական շարժման գործիչ, վրիժառու:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1896թ. ապրիլի 2-ին Արևմտյան Հայաստանի Էրզրումի նահանգի Ներքին Բագառիճ գյուղում:

Մահացել է 1960թ. մայիսի 23-ին ԱՄՆ-ի Սան Ֆրանցիսկո քաղաքում:

Կրթություն

• 1912թ. ավարտել է Երզնկայի Կեդրոն, վարժարանը:
• Սովորել է Թիֆլիսի Ներսիսյան դպրոցում:

Այլ

• 1913թ. մեկնել է Եվրոպա, սակայն Առաջին աշխարհամարտը (1914-1918) սկսվելուց հետո վերադարձել է Հայաստան, կռվել Անդրանիկի գնում:
• 1918թ. մարտում վիրավորվել է, տեղափոխվել Թիֆլիս:
• 1919թ. մեկնել է Հյուսիսային Կովկաս, ապա՝ Կոստանդնուպոլիս:
• 1921թ. Թեհլերյանը մասնակցել է Դաշնակցության Նեմեսիս գործողությանը՝ առաջադրանք ստանալով սպանել Եղեռնի գլխավոր կազկակեպչին՝ Թալեաթ փաշային: Նույն տարվա մարտի 15-ին Բեռլինի Շառլոտենբուրգ թաղամասի Հարդենբերգ փողոցում Սողոմոն Թեհլերյանը գնդակահարում է Թալեաթին և ձերբակալվում: Սակայն 1921թ. հունիսի 2-ին գերմանական դատարանը անպարտ է ճանաչում Սողոմոն Թեհլերյանին: Վերջինս պաշտպանվում էր երեք դատապաշտպանների կողմից, որոնցից մեկը դոկտոր Թեոդոր Նիմայերն էր՝ օրենսդրության պրոֆեսոր Քիլի համալսարանից:
• Արդարացված Թեհլերյանը երկար տարիներ ապրել է Հարավսլավիայի մայրաքաղաք Բելգրադի Դալմատինսկա փողոցի թիվ 78 տանը: 19452.-ից հետո բնակություն է հաստատել ԱՄՆ-ի Ֆրեզնո քաղաքում, որտեղ էլ մահացել է 1960թ. մայիսի 23-ին:
• Ի հիշատակ Թեհլերյանի՝ հուշարձան է կանգնեցվել Ֆրեզնոյում, Թալինի շրջանի Մաստարա գյուղում և Երևանում:

Նկարներ

• 
• 

  Սողոմոն Թեհլերյանի գերեզմանի հուշարձանը Ֆրեզնոյի «Արարատ» գերեզմանոցում

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Տեսանյութեր

• Согомон Тейлерян- Суд [Nemezis:]
• ՍՈՂՈՄՈՆ ԹԵՀԼԵՐՅԱՆ:
• Սողոմոն Թեհլերյան HAXTANAKI SKIZB@ ՀԱՂԹԱՆԱԿԻ:
• ՆԵՄԵՍԻՍ կամ ՍՈՂՈՄՈՆ ԹԵՀԼԵՐՅԱՆ և ԹԱԼԵԱԹ:
• Սողոմոն Թեհլերյան;
• Սողոմոն Թեհլերյան. «Ես մարդ եմ սպանել, բայց մարդասպան չեմ»:
• Aram Yerganian Soghomon Tehlirian:
• Սողոմոն Թեհլերյանը սատկացրեց շուն - թալեաթին ...:
• Tesankyun 341 Սողոմոն Թեհլերյան:
• Մի լուսանկարի պատմություն Սողոմոն Թեհլերյան:
• Սողոմոն Թեհլերյանի 115 ամյակ:
• Seda Garibyan (Soghomon Tehlerian "Kilikia"):
• Սողոմոն Թեհլերյանի Գերեզմանին:
• ՆԵՄԵՍԻՍ կամ ՍՈՂՈՄՈՆ ԹԵՀԼԵՐՅԱՆ և ԹԱԼԵԱԹ:
• Soghomon Tehleryan Part I:
• nemesis soxomon tehleryan:
• ՄԵՆՔ ԵՐԲԵՔ ՉԵՆՔ ՄՈՌԱՆԱ ՀԱՅՈՑ ՑՈՂԱՍՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ:
• Операция "Немезис" / Operation "Nemesis".
• Talat Pashan Pakhav Berlin.

Հրապարակումներ մամուլում

• ՍՈՂՈՄՈՆ ԹԵՀԼԵՐՅԱՆ - ankakh.com:
• Ես մարդ եմ սպանել, բայց մարդասպան չեմ. Սողոմոն Թեհլերյան:
• Թալեաթ փաշայի սպանության 91-րդ տարին հայ երիտասարդները նշում են մեծ ուրախությամբ:
• Սպանությունն արդարացված է ...:
• Սողոմոն Թեհլերյան:
• Երևանում կկայանա Սողոմոն Թեհլերյանի մասին գրքի ռուսերեն թարգմանության շնորհանդեսը:
• Սպանություն, որը հանցանք չէր:
• Սողոմոն Թեհլերյան:
• ՌՈՒՍԵՐԵՆ Է ԹԱՐԳՄԱՆՎԵԼ ՍՈՂՈՄՈՆ ԹԵՀԼԵՐՅԱՆԻ ԳԻՐՔԸ:
• «Ատրճանակից արձակված մի գնդակով կատարվել է սպանություն»… Հաղթանակի սկիզբը… Սողոմոն Թեհլերյան:

Մատենագիտություն

• Թեհլերյան Ս. Խ., Վերյիշումներ (Թալէաթի ահաբեկումը), Կահիրե, 1956:

Տե՛ս նաև

• Ով ով է. հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
• Армин Вегнер. Судебный процесс Талаата-паши Стенографический отчет о судебном процессе с предисловием Армина Т. Вегнера и приложением. Немецкое издательство “Политика и история”. Берлин, 1921. — Издательство “ФЕНИКС”. Москва, 1992.
• Казинян А. 100 величайших армян ХХ века. М., 2006.
• Я – армянин. Ер., 2000.
• Нерсисянисты (1824-1914). Авакян С., Периханян Г. Ер., 1975
• Դատավարութիւն Թալէաթ-փաշայի. սղագրական զեկուցում, Վնն., 1921:
• Սողոմոն Խաչատուրի Թեհլերյանը ծնվել է 1896 թ ...:
• The Case of Soghomon Tehlirian.
• СУДЕБНЫЙ ПРОЦЕСС ТАЛААТА-ПАШИ.
• ТЕЙЛЕРЯН, СОГОМОН.
• Թեհլերյան Սողոմոն - Հայկական Հանրագիտարան:
• ՍՈՂՈՄՈՆ ԹԵՀԼԵՐՅԱՆԻ ՄԱՍԻՆ: ԹԱԼԵԱԹԻ ՄԱՀԸ և ՎՐԻԺԱՌՈՒԻ ԴԱՏԸ:
• Ավետիք Իսահակյան: Կիսաբացահայտված փաստեր:
• ՎՐԻԺԱՌՈՒԹՅԱՆ ՀԱՅՈՑ ՔՐՄԵՐԸ:
• ԵՊՀ հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ:
• Самый первый и самый жестокий геноцид в истории.
• The Trial of Soghomon Tehlirian.