«Բաղրամյան Հովհաննես Խաչատուրի»–ի խմբագրումների տարբերություն
Hayazg-ից
(→Տե՛ս նաև) |
|||
(52 intermediate revisions by 2 users not shown) | |||
Տող 1. | Տող 1. | ||
{{Person | {{Person | ||
− | |||
| name-am = Բաղրամյան Հովհաննես Խաչատուրի | | name-am = Բաղրամյան Հովհաննես Խաչատուրի | ||
| name-am-aliases = Բաղրամյան Իվան Քրիստափորի | | name-am-aliases = Բաղրամյան Իվան Քրիստափորի | ||
− | | name-ru = Баграмян | + | | name-ru = Баграмян Ованес Хачатурович |
− | | name-ru-aliases = | + | | name-ru-aliases = Баграмян Иван Христофорович |
| name-lat = | | name-lat = | ||
− | | name-en = | + | | name-en = Bagramyan Hovhannes |
| name-fr = | | name-fr = | ||
| image = Բաղրամյան Հով..jpg | | image = Բաղրամյան Հով..jpg | ||
Տող 14. | Տող 13. | ||
| death-date = 21.09.1982 | | death-date = 21.09.1982 | ||
| death-place = Մոսկվա, Ռուսաստան | | death-place = Մոսկվա, Ռուսաստան | ||
− | | description = | + | | description = Խորհրդային միության մարշալ: |
}} | }} | ||
=Կենսագրություն= | =Կենսագրություն= | ||
− | Ծնվել է 1897թ. դեկտեմբերի 2-ին Արցախի | + | Ծնվել է 1897թ. դեկտեմբերի 2-ին Արցախի Ելիզավետպոլ նահանգում (այժմ` Գյանջա՝ Ադրբեջանում): |
+ | |||
==Կրթություն== | ==Կրթություն== | ||
− | 1917թ. | + | *1907-1912թթ. սովորել է երկաթուղային դպրոցում: |
− | 1925թ. | + | *1912-1915թթ. սովորել է Թիֆլիսի տեխնիկական դպրոցում: |
− | 1931թ. | + | *1917թ. ավարտել է Թիֆլիսի պրապորշչիկների դպրոցը: |
− | 1934թ. | + | *1925թ. ավարտել է Լենինգրադի հեծելազորային հրամկազմի կատարելագործման դասընթացը: |
− | 1938թ. | + | *1931թ. ավարտել է Լենինգրադի բարձրագույն հրամկազմի դասընթացը: |
+ | *1934թ. ավարտել է Մոսկվայի Մ. Ֆրունզեի անվան ռազմական ակադեմիան: | ||
+ | *1938թ. ավարտել է Գլխավոր շտաբի (ԳՇ) ռազմական ակադեմիան: | ||
==Աշխատանքային գործունեություն== | ==Աշխատանքային գործունեություն== | ||
Տող 43. | Տող 45. | ||
*1955-1982թթ.՝ ՀԽՍՀ ԳԽ պատգամավոր: | *1955-1982թթ.՝ ՀԽՍՀ ԳԽ պատգամավոր: | ||
*Լավտիայի ԳԽ պատգամավոր: | *Լավտիայի ԳԽ պատգամավոր: | ||
+ | |||
+ | ==Ձեռքբերումներ== | ||
+ | *1941թ. օգոստոս՝ գեներալ-մայոր: | ||
+ | *1941թ. դեկտեմբեր՝ գեներալ-լեյտենանտ: | ||
+ | *1943թ.՝ բանակի գեներալ: | ||
+ | *ԽՍՀՄ մարշալ (11.03.1955): | ||
+ | *ԽՍՀՄ կրկնակի հերոս (29.07.1944, 01.12.1977): | ||
+ | |||
+ | ===Պարգևներ=== | ||
+ | *Լենինի շքանշան (1944, 1945, 1947, 1957, 1967, 1972, 1977): | ||
+ | *Հոկտեմբերյան հեղափոխության շքանշան (1968): | ||
+ | *Կարմիր դրոշի շքանշան (1941, 1944, 1951): | ||
+ | *Սուվորովի 1-ին աստիճանի շքանշան (1942, 1945): | ||
+ | *Կուտուզովի 1-ին աստիճանի շքանշան (1943): | ||
+ | *«ԽՍՀՄ զինված ուժերում հայրենիքին ծառայելու համար» 3-րդ աստիճանի շքանշան (1975): | ||
+ | *Արտասահմանյան շքանշաններ (Լեհաստան, Մոնղոլիա և այլն): | ||
+ | |||
==Այլ== | ==Այլ== | ||
*Հայրենական պատերազմի տարիներին պլանավորել և կազմակերպել է ռազմաճակատի զորքերի նահանջը և Կիևի պաշտպանությունը: | *Հայրենական պատերազմի տարիներին պլանավորել և կազմակերպել է ռազմաճակատի զորքերի նահանջը և Կիևի պաշտպանությունը: | ||
Տող 58. | Տող 77. | ||
*Խմբագրել է ռազմագիտական բնույթի ուսումնասիրություններ ու դասագրքեր: | *Խմբագրել է ռազմագիտական բնույթի ուսումնասիրություններ ու դասագրքեր: | ||
*Բաղրամյանի անունով են կոչվել ւիողոցներ Բելառուսի Գորոդոկ և Պոլոցկ քաղաքներում, Երևանում՝ մետրոպոլիտենի կայարանը, պողոտա, որտեղ կանգնեցված է նրա արձանը: | *Բաղրամյանի անունով են կոչվել ւիողոցներ Բելառուսի Գորոդոկ և Պոլոցկ քաղաքներում, Երևանում՝ մետրոպոլիտենի կայարանը, պողոտա, որտեղ կանգնեցված է նրա արձանը: | ||
+ | *Աճյունասափորն ամփոփված է Կրեմլի պատի տակ: | ||
+ | |||
+ | =Նկարներ= | ||
+ | |||
+ | ===[[/Անձնական նկարներ|Անձնական նկարներ]]=== | ||
+ | |||
+ | ===[[/Խմբակային նկարներ|Խմբակային նկարներ]]=== | ||
− | == | + | ===[[/Պարգևներ|Պարգևներ]]=== |
− | + | ||
− | + | ===[[/Գրքեր|Գրքեր]]=== | |
− | + | ||
+ | ===[[/Նամականիշեր, մետաղադրամներ|Նամականիշեր, մետաղադրամներ]]=== | ||
+ | |||
+ | ===[[/Հուշարձաններ, հուշատախտակներ|Հուշարձաններ, հուշատախտակներ]]=== | ||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
=Տեսանյութեր= | =Տեսանյութեր= | ||
− | * | + | *[https://www.youtube.com/watch?v=KclxSwizGsM Մարշալ Հովհաննես Բաղրամյան:] |
+ | *[https://www.youtube.com/watch?v=wAFfEoezKX0 Երկրորդ աշխարհամարտի հայ մարշալները:] | ||
+ | *[https://www.youtube.com/watch?v=UGyZDJvkCvE Баграмян Иван Христофорович.] | ||
+ | *[https://www.youtube.com/watch?v=cGhdeVG6KXY Воспоминания. Баграмян Иван Христофорович (1897–1982).] | ||
+ | *[https://www.youtube.com/watch?v=FE0JBYKDodU Маршалы Сталина. Иван Баграмян.] | ||
+ | *[https://www.youtube.com/watch?v=IQx3CTPzOnQ Иван Христофорович Баграмян ....] | ||
+ | *[https://www.youtube.com/watch?v=iMYLlkuoRH8 Наша Победа. Подвиг Ивана Баграмяна (2015) Документальный.] | ||
+ | *[https://www.youtube.com/watch?v=tICuUAMbutg Marshal Ivan Bagramyan - Հովհաննես Բաղրամյան - Иван Баграмян.] | ||
+ | *[https://www.youtube.com/watch?v=NhoDl1pafio Последнее выступление маршала Баграмяна 1982 год.] | ||
+ | *[https://www.youtube.com/watch?v=Pw4kYq3_LwQ Маршал Баграмян о турецко-армянских битвах в 1918 году.] | ||
+ | *[https://www.youtube.com/watch?v=aQEYEXrzMj4 Творец великой Победы: маршал Ованес Баграмян - МИР24.] | ||
+ | *[https://www.youtube.com/watch?v=YiUIVx1WZlI Похороны Маршала Баграмяна И.Х.] | ||
=Մատենագիտություն= | =Մատենագիտություն= | ||
− | * | + | *Баграмян О.Х., Город - воин на Днепре. М., 1965. |
− | * | + | *Баграмян О.Х., Великая победа советского народа. 1970. |
− | * | + | *Баграмян О.Х., Так начиналась война. 2-е изд., испр. М., 1977. |
− | *Мои воспоминания, | + | *Баграмян О.Х., Так шли мы к победе. М., 1977. |
+ | *Баграмян О.Х., Мои воспоминания. Ер., 1979. | ||
+ | *Баграмян О.Х., Боевая слава. М., 1981. | ||
+ | *Баграмян О.Х., Великого народа сыновья. М., 1984. | ||
=Տե՛ս նաև= | =Տե՛ս նաև= | ||
+ | *Ով ով է,հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), գլխ. խմբագիր՝ Հ. Մ. Այվազյան և ուրիշներ,Երևան.,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005: | ||
*Մերժանով Մ., Զինվոր, գեներալ, մարշալ, Ե., 1975: | *Մերժանով Մ., Զինվոր, գեներալ, մարշալ, Ե., 1975: | ||
*Մնացականյան Ա., Մարշալ Բաղրամյան (կյանքի և գործունեության ուրվագիծ), Ե., 1978: | *Մնացականյան Ա., Մարշալ Բաղրամյան (կյանքի և գործունեության ուրվագիծ), Ե., 1978: | ||
Տող 92. | Տող 124. | ||
*Гаспарян А., И.Х. Баграмян, Е., 1987: | *Гаспарян А., И.Х. Баграмян, Е., 1987: | ||
*Арутюнян К., Степанян Л., Маршал победы ֊ И Х. Баграмян, Е„ 2002: | *Арутюнян К., Степанян Л., Маршал победы ֊ И Х. Баграмян, Е„ 2002: | ||
− | * | + | *Армяне-народ созидатель чужих цивилизаций: 1000 известных армян в мировой истории/С.Ширинян.-Ер.: Авт. изд., 2014, стр.88. |
+ | *Տիգրան Հայազն, Գարեգին Ղազարյան: 1000 հայազգի գեներալներ,ծովակալներ.-Ե.,Հեղինակային հրատարակություն, 2009 թ.,էջ 378: | ||
+ | *Меружанян А., Маршалы, генералы и адмиралы армянского происхождения в Санкт-Петербурге. - Санкт-Петербург: "Роза ветров",2014, с.82. | ||
+ | *Меружанян А., Маршалы, генералы и адмиралы армянского происхождения в Санкт-Петербурге. - Санкт-Петербург: "Роза ветров",2013, с 75-79. | ||
+ | *Абрамов А.С., У Кремлёвской стены. Изд. 7-е, доп. М., 1987. | ||
+ | *Абрамян Г.С., Полководец Баграмян. Ер., 1997. | ||
+ | *Авакян К.К., Маршал Баграмян - Штрихи к портрету. | ||
+ | *Амирханян М.Д., Армяне - Герои Советского Союза. Ер., 2005. - 202 с.: | ||
+ | *Арзуманян А., Дружба. Ер., 1960. В 2-х т. Т. 2. С. 176-191. | ||
+ | *Арутюнян К.А., Степанян Л.А.. Маршал победы – И.Х.Баграмян. Ер., 2002. | ||
+ | *Арутюнян К., Маршал Советского Союза. Дважды Герой - И.Х.Баграмян. Ер., 2007. | ||
+ | *Арутюнян К.А., Погосян Г.Р. Вклад армянского народа в победу в Великой Отечественной войне (1941-1945). Ер., 2010. С. 558-566. | ||
+ | *Баграмян И.Х., Фотоальбом о маршале Советского Союза Иване Христофоровиче Баграмяне. Ер., 1987. | ||
+ | *Большая советская энциклопедия. 3-е издание. М., 1970-1977. | ||
+ | *Василевский А.М., Маршал Советского Союза И.X. Баграмян // Военно-исторический журнал. 1977. № 12. | ||
+ | *Иван Баграмян // Гордиенко А.Н. Командиры второй мировой войны. Минск, 1997. С. 502-515. | ||
+ | *Денисов Н., Доблесть и слава полководца // Герои огненных лет. М., 1984. Кн. 7. | ||
+ | *Залесский К.А., Империя Сталина. Биографический энциклопедический словарь. М., 2000. | ||
+ | *Казинян А., 100 величайших армян XX века. М., 2006. С. 30-31. | ||
+ | *Мержанов М.И., Солдат, генерал, маршал. М., 1974. | ||
+ | *Микаэлян К., «Путиец широкого профиля», солдат Андраника, маршал Советского Союза // Газета «Новое Время» от 3 апреля 2010 года. | ||
+ | *Митяев А., Книга Будущих командиров. М., 1985. С. 285. | ||
+ | *Саркисян С. Т., Энциклопедия Арцах-Карабаха. Спб., 2005. - 312 с.: ил. | ||
+ | *Советская военная энциклопедия. 2 изд. Т. 1. М., 1990. | ||
+ | *Шикман А.П., Деятели отечественной истории. Биографический справочник. М., 1997. | ||
+ | *Хачатрян Г., Петросянц Т. Гайказунк. Ер., 2002. | ||
+ | *Ноев Ковчег. Информационно-аналитическая газета армянской диаспоры стран СНГ. № 2 (59) Март 2003 года; № 6 (64) Июль 2003 года; № 05 (87) Май 2005 года. | ||
+ | *[http://www.historyofarmenia.am/am/Encyclopedia_of_armenian_history_Hovhannes_Baghramyan ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ. Հովհաննես Բաղրամյան:] | ||
+ | *[http://hrono.ru/biograf/bio_b/bagramjan_ih.php Хронос.] | ||
+ | *[http://www.warheroes.ru/hero/hero.asp?Hero_id=1033 Герои страны.] | ||
+ | *[http://www.armenian-history.com/Nyuter/BIOGRAPHY/Soviet%20Armenia/hovhannes_baghramian.htm История Армении.] | ||
+ | *[https://echo.msk.ru/programs/time/694291-echo/ Победа. Одна на всех. Маршал Иван Баграмян - Радиостанция "Эхо Москвы".] | ||
+ | *[http://cocteil.blogspot.am/2011/12/blog-post_8802.html Развлекательно-познавательный блог "Коктейль": ИВАН БАГРАМЯН.] | ||
+ | *[https://ria.ru/ocherki/20110414/364454004.html Маршал Баграмян глазами внуков: герой, романтик и знатный "шашлычник".] | ||
+ | *[http://cocteil.blogspot.am/2014/01/blog-post_13.html Пять чудес Маршала Баграмяна.] | ||
+ | *[https://dic.academic.ru/dic.nsf/ruwiki/1071419 Ованес Баграмян.] | ||
+ | *[http://vsr.mil.by/2012/12/04/ot-praporshhika-do-marshala/ От прапорщика до маршала.] | ||
+ | *[http://noev-kovcheg.ru/mag/2015-18-19/5196.html Памятник маршалу Баграмяну на площади Героев-козельчан.] | ||
+ | |||
+ | ==Արխիվ== | ||
+ | *ГМР АрмССР, 185 ед. хр., 1944-1947 | ||
+ | ==Ֆիլմեր== | ||
+ | *Ազգի զավակը, 1969, 43 րոպե, սցենարի հեղինակ, ռեժիսոր՝ Ա. Գասպարյան, օպերատոր՝ Մ. Ներսեսյան: | ||
− | [[Category: | + | [[Category:Ռազմական գործիչներ]] [[Category:Մարշալներ]] [[Category:Ռուսահայ գործիչներ]] [[Category:Ռուսահայ ռազմական գործիչներ]] [[Category:Խորհրդային Միության հերոսներ]] |
Ընթացիկ տարբերակը 06:36, 8 Փետրվարի 2018-ի դրությամբ
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1897թ. դեկտեմբերի 2-ին Արցախի Ելիզավետպոլ նահանգում (այժմ` Գյանջա՝ Ադրբեջանում):
Կրթություն
- 1907-1912թթ. սովորել է երկաթուղային դպրոցում:
- 1912-1915թթ. սովորել է Թիֆլիսի տեխնիկական դպրոցում:
- 1917թ. ավարտել է Թիֆլիսի պրապորշչիկների դպրոցը:
- 1925թ. ավարտել է Լենինգրադի հեծելազորային հրամկազմի կատարելագործման դասընթացը:
- 1931թ. ավարտել է Լենինգրադի բարձրագույն հրամկազմի դասընթացը:
- 1934թ. ավարտել է Մոսկվայի Մ. Ֆրունզեի անվան ռազմական ակադեմիան:
- 1938թ. ավարտել է Գլխավոր շտաբի (ԳՇ) ռազմական ակադեմիան:
Աշխատանքային գործունեություն
- 1914-1918թթ.՝ Առաջին աշխարհամարտի ժամանակ ծառայել է Կովկասյան ռազմաճակատում գործող ռուսական Էքսպեդիցիոն 2-րդ սահմանապահ գնդում:
- Մարտնչել Արևմտյան Հայաստանի ազատագրության համար:
- 1918թ.՝ մասնակցել է Քերմանշահի, Սարիղամիշի և Կարսի շրջաններում թուրքական զորքերի դեմ մղված կռիվներին:
- 1918թ. մայիսի 22-26-ին՝ Սարդարապատի ճակատամարտին (Հայկական 1-ին հատուկ հեծելազորային գնդի դասակի հրամանատար):
- 1923-1931թթ.՝ Հրաձգային դիվիզիայի գնդացրային էսկադրոնի, ապա՝ հեծելագնդի հրամանատար:
- 1941-1845թթ.՝ Կիևի հատուկ ռազմական օկրուգի շտաբի օպերատիվ բաժնի պետ, շտաբի պետի տեղակալ, ապա՝ Հարավ-արևմտյան ռազմաճակատի շտաբի պետի տեղակալ:
- 1942. սկզբին՝ Հարավ-արևմտյան ուղղության օպերատիվ խմբի (մայիսից՝ շտաբի) պետ:
- 1942թ. հուլիսից՝ Ռազմական գործողությունների անմիջական հրամանատար:
- 1945-1954թթ.՝ է Մերձբալթյան ռազմական օկրուգի հրամանատար:
- ԽԱՀՄ ՊՆ գլխվոր ռազմական տեսուչ:
- 1954թ.՝ Պաշտպանության փոխնախարար:
- 1956-1958թթ.՝ Ռազմական ակադեմիայի պետ:
- 1959թ.՝ ԽԱՀՄ ԶՈԻ թիկունքի պետ:
- 1968թ.՝ ԽԱՀՄ ՊՆ գլխավոր ռազմական տեսուչ և տեսուչների խմբի ղեկավար:
- 1946-1982թթ.՝ ԽՍՀՄ ԳԽ պատգամավոր:
- 1955-1982թթ.՝ ՀԽՍՀ ԳԽ պատգամավոր:
- Լավտիայի ԳԽ պատգամավոր:
Ձեռքբերումներ
- 1941թ. օգոստոս՝ գեներալ-մայոր:
- 1941թ. դեկտեմբեր՝ գեներալ-լեյտենանտ:
- 1943թ.՝ բանակի գեներալ:
- ԽՍՀՄ մարշալ (11.03.1955):
- ԽՍՀՄ կրկնակի հերոս (29.07.1944, 01.12.1977):
Պարգևներ
- Լենինի շքանշան (1944, 1945, 1947, 1957, 1967, 1972, 1977):
- Հոկտեմբերյան հեղափոխության շքանշան (1968):
- Կարմիր դրոշի շքանշան (1941, 1944, 1951):
- Սուվորովի 1-ին աստիճանի շքանշան (1942, 1945):
- Կուտուզովի 1-ին աստիճանի շքանշան (1943):
- «ԽՍՀՄ զինված ուժերում հայրենիքին ծառայելու համար» 3-րդ աստիճանի շքանշան (1975):
- Արտասահմանյան շքանշաններ (Լեհաստան, Մոնղոլիա և այլն):
Այլ
- Հայրենական պատերազմի տարիներին պլանավորել և կազմակերպել է ռազմաճակատի զորքերի նահանջը և Կիևի պաշտպանությունը:
- Մշակել է հարավային ուղղությամբ զորքերի հակահարձակումը:
- 1941թ. նոյեմբեր՝ մասնակցել է Ռոստովի ազատագրմանը:
- 1941թ. դեկտեմբերին պլանավորել և իրագործել է Ելեցի ռազմագործողությունը:
- 1943թ. հուլիս-օգոստոս՝ 16-րդ բանակը նրա հրամանատարությամբ պաշտպանել է Մոսկվայի հեռավոր մատույցները՝ Արևմտյան ռազմաճակատի հարավային թևում:
- Աչքի ընկել Կուրսկի ճակատամարտում, մի շարք հարձակողական ռազմագործողություններում, բազմաթիվ քաղաքների ազատագրման ժամանակ:
- 1943-ի նոյեմբ. 19-ից, որպես 1-ին մերձբալթյան ռազմաճակատի հրամանատար, մասնակցել է Բելոռուսական ռազմագործողությանը, Գորոդոկի, Վիտեբսկի, Պոլոցկի ազատագրմանը:
- 1944թ. մասնակցել է Մերձբալթիկայում մղված մարտերին:
- 1944թ. սեպտոմբերին մոտեցել է Ռիգային:
- Մեմելի(Կլայպեդա) մոտ դուրս գալով Բալթիկ ծովի ափ՝ ռազմաճակատի զորքերը Բաղրամյանի գլխավորությամբ Արևելյան Պրուսիայից կտրել և ջախջախել են ֆաշիստական զորքերի կուռլանդական խմբավորումը (38 դիվիզիա):
- 1945թ. ապրիլից պատերազմի եզրափակիչ փուլում, որպես 3-րդ բելոռուսական ռազմաճակատի հրամանատար, իրականացրել է Քյոնիգսբերգ քաղաքամրոցի գրավումը, Արևելյան Պրուսիայում թշնամու ուժերի վերջնական ջախջախումը:
- Գրել է ռազմագիտական և հուշագային բնույթի աշխատություններ ու հոդվածներ(թարգմանվել են գեր մ., լեհ., ռում., հունգ.),
- Խմբագրել է ռազմագիտական բնույթի ուսումնասիրություններ ու դասագրքեր:
- Բաղրամյանի անունով են կոչվել ւիողոցներ Բելառուսի Գորոդոկ և Պոլոցկ քաղաքներում, Երևանում՝ մետրոպոլիտենի կայարանը, պողոտա, որտեղ կանգնեցված է նրա արձանը:
- Աճյունասափորն ամփոփված է Կրեմլի պատի տակ:
Նկարներ
Անձնական նկարներ
Խմբակային նկարներ
Պարգևներ
Գրքեր
Նամականիշեր, մետաղադրամներ
Հուշարձաններ, հուշատախտակներ
Տեսանյութեր
- Մարշալ Հովհաննես Բաղրամյան:
- Երկրորդ աշխարհամարտի հայ մարշալները:
- Баграмян Иван Христофорович.
- Воспоминания. Баграмян Иван Христофорович (1897–1982).
- Маршалы Сталина. Иван Баграмян.
- Иван Христофорович Баграмян ....
- Наша Победа. Подвиг Ивана Баграмяна (2015) Документальный.
- Marshal Ivan Bagramyan - Հովհաննես Բաղրամյան - Иван Баграмян.
- Последнее выступление маршала Баграмяна 1982 год.
- Маршал Баграмян о турецко-армянских битвах в 1918 году.
- Творец великой Победы: маршал Ованес Баграмян - МИР24.
- Похороны Маршала Баграмяна И.Х.
Մատենագիտություն
- Баграмян О.Х., Город - воин на Днепре. М., 1965.
- Баграмян О.Х., Великая победа советского народа. 1970.
- Баграмян О.Х., Так начиналась война. 2-е изд., испр. М., 1977.
- Баграмян О.Х., Так шли мы к победе. М., 1977.
- Баграмян О.Х., Мои воспоминания. Ер., 1979.
- Баграмян О.Х., Боевая слава. М., 1981.
- Баграмян О.Х., Великого народа сыновья. М., 1984.
Տե՛ս նաև
- Ով ով է,հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), գլխ. խմբագիր՝ Հ. Մ. Այվազյան և ուրիշներ,Երևան.,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
- Մերժանով Մ., Զինվոր, գեներալ, մարշալ, Ե., 1975:
- Մնացականյան Ա., Մարշալ Բաղրամյան (կյանքի և գործունեության ուրվագիծ), Ե., 1978:
- Ղարիբջանյան Գ., Հայ մեծ զորավարը. Մարշալ Հ. Բաղրամյանի կյանքն ու գործունեությունը, Ե., 1997:
- Հարությունյան Կ., Մարշալ Բաղրամյան, Ե., 1997:
- Гаспарян А., И.Х. Баграмян, Е., 1987:
- Арутюнян К., Степанян Л., Маршал победы ֊ И Х. Баграмян, Е„ 2002:
- Армяне-народ созидатель чужих цивилизаций: 1000 известных армян в мировой истории/С.Ширинян.-Ер.: Авт. изд., 2014, стр.88.
- Տիգրան Հայազն, Գարեգին Ղազարյան: 1000 հայազգի գեներալներ,ծովակալներ.-Ե.,Հեղինակային հրատարակություն, 2009 թ.,էջ 378:
- Меружанян А., Маршалы, генералы и адмиралы армянского происхождения в Санкт-Петербурге. - Санкт-Петербург: "Роза ветров",2014, с.82.
- Меружанян А., Маршалы, генералы и адмиралы армянского происхождения в Санкт-Петербурге. - Санкт-Петербург: "Роза ветров",2013, с 75-79.
- Абрамов А.С., У Кремлёвской стены. Изд. 7-е, доп. М., 1987.
- Абрамян Г.С., Полководец Баграмян. Ер., 1997.
- Авакян К.К., Маршал Баграмян - Штрихи к портрету.
- Амирханян М.Д., Армяне - Герои Советского Союза. Ер., 2005. - 202 с.:
- Арзуманян А., Дружба. Ер., 1960. В 2-х т. Т. 2. С. 176-191.
- Арутюнян К.А., Степанян Л.А.. Маршал победы – И.Х.Баграмян. Ер., 2002.
- Арутюнян К., Маршал Советского Союза. Дважды Герой - И.Х.Баграмян. Ер., 2007.
- Арутюнян К.А., Погосян Г.Р. Вклад армянского народа в победу в Великой Отечественной войне (1941-1945). Ер., 2010. С. 558-566.
- Баграмян И.Х., Фотоальбом о маршале Советского Союза Иване Христофоровиче Баграмяне. Ер., 1987.
- Большая советская энциклопедия. 3-е издание. М., 1970-1977.
- Василевский А.М., Маршал Советского Союза И.X. Баграмян // Военно-исторический журнал. 1977. № 12.
- Иван Баграмян // Гордиенко А.Н. Командиры второй мировой войны. Минск, 1997. С. 502-515.
- Денисов Н., Доблесть и слава полководца // Герои огненных лет. М., 1984. Кн. 7.
- Залесский К.А., Империя Сталина. Биографический энциклопедический словарь. М., 2000.
- Казинян А., 100 величайших армян XX века. М., 2006. С. 30-31.
- Мержанов М.И., Солдат, генерал, маршал. М., 1974.
- Микаэлян К., «Путиец широкого профиля», солдат Андраника, маршал Советского Союза // Газета «Новое Время» от 3 апреля 2010 года.
- Митяев А., Книга Будущих командиров. М., 1985. С. 285.
- Саркисян С. Т., Энциклопедия Арцах-Карабаха. Спб., 2005. - 312 с.: ил.
- Советская военная энциклопедия. 2 изд. Т. 1. М., 1990.
- Шикман А.П., Деятели отечественной истории. Биографический справочник. М., 1997.
- Хачатрян Г., Петросянц Т. Гайказунк. Ер., 2002.
- Ноев Ковчег. Информационно-аналитическая газета армянской диаспоры стран СНГ. № 2 (59) Март 2003 года; № 6 (64) Июль 2003 года; № 05 (87) Май 2005 года.
- ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ. Հովհաննես Բաղրամյան:
- Хронос.
- Герои страны.
- История Армении.
- Победа. Одна на всех. Маршал Иван Баграмян - Радиостанция "Эхо Москвы".
- Развлекательно-познавательный блог "Коктейль": ИВАН БАГРАМЯН.
- Маршал Баграмян глазами внуков: герой, романтик и знатный "шашлычник".
- Пять чудес Маршала Баграмяна.
- Ованес Баграмян.
- От прапорщика до маршала.
- Памятник маршалу Баграмяну на площади Героев-козельчан.
Արխիվ
- ГМР АрмССР, 185 ед. хр., 1944-1947
Ֆիլմեր
- Ազգի զավակը, 1969, 43 րոպե, սցենարի հեղինակ, ռեժիսոր՝ Ա. Գասպարյան, օպերատոր՝ Մ. Ներսեսյան: