«Դավիթ Բեկ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Hayazg-ից
(→Տե՛ս նաև) |
(→Տեսանյութեր) |
||
| (Միևնույն մասնակցի 2 միջանկյալ տարբերակներ թաքցրված է) | |||
| Տող 54. | Տող 54. | ||
=Տեսանյութեր= | =Տեսանյութեր= | ||
| − | |||
*[http://www.youtube.com/watch?v=vgQl7kqcvRE ԴԱՎԻԹ ԲԵԿ - ՄԽԻԹԱՐ ՍՊԱՐԱՊԵՏ:] | *[http://www.youtube.com/watch?v=vgQl7kqcvRE ԴԱՎԻԹ ԲԵԿ - ՄԽԻԹԱՐ ՍՊԱՐԱՊԵՏ:] | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
=Հրապարակումներ մամուլում= | =Հրապարակումներ մամուլում= | ||
| − | |||
*[http://blognews.am/arm/news/40755/patmutyun-ays-ory---davit-bek.html Պատմություն այս օրը - Դավիթ Բեկ:] | *[http://blognews.am/arm/news/40755/patmutyun-ays-ory---davit-bek.html Պատմություն այս օրը - Դավիթ Բեկ:] | ||
| Տող 80. | Տող 74. | ||
*[http://gharaxanyan.blogspot.com/2013/01/blog-post_3533.html Դավիթ Բեկ:] | *[http://gharaxanyan.blogspot.com/2013/01/blog-post_3533.html Դավիթ Բեկ:] | ||
*[http://www.eanc.net/EANC/library/Fiction/Original/Raffi/Davit-Bek.htm?page=1&interface_language=am Դավիթ Բեկ:] | *[http://www.eanc.net/EANC/library/Fiction/Original/Raffi/Davit-Bek.htm?page=1&interface_language=am Դավիթ Բեկ:] | ||
| − | |||
*[http://lraber.asj-oa.am/82/1/2004-1(203).pdf «ԴԱՎԻԹ-ԲԵԿ» ԿԻՆՈՆԿԱՐԻ ՍՏԵՂԾՄԱՆ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆԻՑ:] | *[http://lraber.asj-oa.am/82/1/2004-1(203).pdf «ԴԱՎԻԹ-ԲԵԿ» ԿԻՆՈՆԿԱՐԻ ՍՏԵՂԾՄԱՆ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆԻՑ:] | ||
[[Category:Ազգային-ազատագրական շարժման գործիչներ]] [[Category:Զորավարներ]] | [[Category:Ազգային-ազատագրական շարժման գործիչներ]] [[Category:Զորավարներ]] | ||
Ընթացիկ տարբերակը 15:21, 11 Հուլիսի 2014-ի դրությամբ
| Դավիթ Բեկ | |
| Давид Бек | |
| |
| Այլ անուններ: | Մելիք Փարսադանյան |
| Անգլերեն: | Davit Bek |
| Հայերեն: | Դավիթ Բեկ |
| Ծննդյան տարեթիվը: | 1669 |
| Մահվան տարեթիվը: | 1728 |
| Համառոտ տվյալներ: Հայ ազգային-ազատագրական շարժման գործիչ, զորավար: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1669թ.:
Մահացել է 1728թ.:
Աշխատանքային գործունեություն
- Ծառայել է Վրաց թագավոր Վախթանգ VI-ի բանակում:
- Կազմակերպել է մշտական կարգավարժ բանակ, որը հսկել է ռազմական կարևոր հենակետերը:
Այլ
- Դավիթ Բեկը Վրաց Վախթանգ VI թագավորի բանակի ճանաչված զորավարներից էր:
- Դավիթ Բեկի գլխավորած ապստամբությունը ազգամիջյան պատերազմ չէր, այլ հայ աշխատավոր գյուղացիության վրա հենված շարժում՝ ուղղված իրանական խաների, նաև նրանց համագործակցող ֆեոդալների և օսմանյան Թուրքիայի դեմ:
- Սյունիքի 50 տանուտերերի ու մելիքների անունից և Ստեփանոս Շահումյանի խնդրանքով Վրաց թագավորը 1722թ. Դավիթ Բեկին 30 կտրիճներով ուղարկել է Կապան՝ գլխավորելու ազատագրական պայքարը:
- Հաստատվելով Շինուհայր ավանում՝ նրանք իրենց շուրջն են համախմբել տեղի զինված ուժերը, վերականգնել են հին բերդերն ու ամրությունները, ստեղծել ռազմական հենակետեր և ռազմական խորհուրդ, սանձել Սյունիք թափանցած վաչկատուն հրոսակախմբերի խժդժությունները:
- Աչքի ընկած զորականներից Մխիթարը նշանակվել է սպարապետ, առանձին զորաջոկատների հրամանատարներ են դարձել Տեր-Ավետիսը, Փարսադանը, Թորոսը և ուրիշներ:
- Առաջին հաղթական մարտը Դավիթ Բեկը մղել է 1722թ. աշնանը՝ ջևանշիր քոչվոր ցեղի դեմ, ապա հակահարված հասցնելով մահմեդականացած հայ մելիքներ՝ Բաղրին (Տաթևում), Ֆրանգյուլին (Արծվանիկում) և թուրք-թաթարական մի շարք ցեղապետերի՝ բռնագրավել է նրանց տիրույթները և տվել իր զորահրամանատարներին:
- 1724թ. սկզբիև Արցախից օգնության եկած Ավան Յուզբաշու զորամասի (2 հազար մարտիկ) հետ հաղթական մարտեր մղելով Օրդուբադի, Նախիջևանի, Բարգուշատի, Ղարադաղի խաների դեմ, ազատագրելով Շինուհայրը, Հալիձորը, Զեյվան, Որոտանը՝ ԴԱՎԻԹ ԲԵԿը Սյունիքում ստեղծել է հայկական անկա իշխանապետություն՝Հալիձոր կենտրոնով:
- Դավիթ Բեկը կազմակերպել է մշտական բանակ, որը սփռված է եղել տարբեր շրջաններում, իսկ վտանգի դեպքում միավորվել:
- Չնայած այս հաջողություններին, Դավիթ Բեկի զորքերը Նախիջևանի և Եղվարդի ճակատամարտերում պարտություն են կրել: 1725թ. գարնանը թուրքական զորքերը գրավել են Անդրկովկասը և Դաղստանի ֆեոդալների հետ միանալով՝ աքցանի մեջ վերցրել Ղարաբաղն ու Սյունիքը:
- Թուրքական բանակի առաջապահ գնդերը, բախվելով Դավիթ Բեկի զորքի հետ, պարտվել և ետ են քաշվել: Թուրքական հրամատարությունը իր կողմն է գրավել հայ առևտրա–վաշխառուական խավին, մահմեդական հողատերերին, թափանցել Մեղրի՝ դժվար դրություն ստեղծելով Դավիթ Բեկի համար:
- 1726թ. թուրքերը փորձել են գրավել Սյունիքը և վերջ տալ հայկական իշխանությանը: Օսմանյան զորքերին և նրանց միացած տեղացի մահմեդական իշխանավորների զինուժին հաջողվել է գրավել մի շարք հայկական բնակավայրեր: Դավիթ Բեկը ստիպված իր զորքով ամրացել է Հալիձորի բերդում: 1727թ. մարտին թուրքերը պաշարել են Հալիձորը: Յոթ օր շարունակ զորավարը հետ է մղել թշնամու համառ գրոհները, այնուհետև որոշել է ճեղքել պաշարումը և դուրս գալ շրջափակումից: Պաշարվածները, աննկատ դուրս գալով բերդից, հանկարծակի հարձակվել են հակառակորդի վրա: Խուճապի մատնված թշնամու զորքերը, կորուստներ տալով, փախուստի են դիմել: Հայկական զորքերն ազատագրել են նաև Մեղրին, որտեղ նահանջից հետո կենտրոնացել էր օսմանյան զորաբանակը:
- 1727թ. Դավիթ Բեկը բանակցել է Ատրպատականում գտնվող Պարսից շահ Թահմազի հետ, որը ճանաչել է նրա իշխանությունը Սյունիքում և տվել դրամ հատելու իրավունք:
- 1728թ. հանկարծամահ եղած Դավիթ Բեկին փոխարինել է Մխիթար Սպարապետը և թուրքերի դեմ Սյունիքի ազատագրական պայքարը գլխավորել մինչև 1730թ.:
- Դավիթ Բեկի անունով փողոցներ են կոչվել Երևանում և ՀՀ այլ քաղաքներում: Կապանում կա թաղամաս՝ Կապանում:
- 1978թ. Կապանում կանգնեցվել է Դավիթ Բեկի հուշարձանը:
Նկարներ
Դավիթ Բեկ
Դավիթ Բեկ
Դավիթ Բեկի ձիարձանը Կապանում
Կադր «Դավիթ Բեկ» կինոնկարից (Դավիթ Բեկի դերում` Հրաչյա Ներսիսյան` ձախից, Շահումյանի դերում` Դավիթ Մալյան)
Դավիթ Բեկը դարբնոցում (Ս. Խանզադյանի «Մխիթար Սպարապետ» պատմավեպի նկարազարդում)
Раффи Давид Бек
Раффи Давид Бек
Коньяк "Давид Бек" 33 года
Տեսանյութեր
Հրապարակումներ մամուլում
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
- Арутюнян П., Освободительное движение армянского народа в первой четверти XVIII в., М., 1954.
- Հովհաննիսյան Ա. Գ., Դավիթ բեկի գլխավորած Ղափանի ապստամբությունը, Բանբեր Երեւանի համալսարանի, 1970:
- Կնյազյան Հ., Ազատագրական պայքարը Դավիթ բեկի գլխավորությամբ, Երևան, 1963:
- Օրբելյան Ս., Դաւիթ բեկի ծագումնաբանության հարցի շուրջ, Բանբեր Հայաստանի արխիվների, 1971:
- Աբրահամյան Ա. Գ., Սյունիքի XVIII դարի ազատագրական շարժման պատմության շուրջը.- «Պատմա-բանասիրական հանդես», 1972:
- Աբրահամյան Ա. Գ., Դավիթ-Բեկի պատմության նախագաղափար բնագրի շուրջը, Պատմա-բանասիրական հանդես, 1974:
- Փափազյան Հ. Դ., Դավիթ-բեկի պայքարը օսմանյան ներխուժման դեմ և հարաբերությունները իրանական հակաօսմանյան դիմադրական ուժերի հետ, Պատմա-բանասիրական հանդես, 1987:
- Ընտիր պատմութիւն Դաւիթ Բեգին և Պատերազմաց Հայոց Խափանու..., Վաղարշապատ, 1871:
- Րաֆֆի, Դավիթ Բեկ, պատմական վեպ, 1722—1728:
- ԴԱՎԻԹ ԲԵԿԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆԸ:
- Դավիթ Բեկ:
- Դավիթ Բեկ:
- Դավիթ Բեկ:
- «ԴԱՎԻԹ-ԲԵԿ» ԿԻՆՈՆԿԱՐԻ ՍՏԵՂԾՄԱՆ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆԻՑ:
