«Դավիթ Բեկ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Hayazg-ից
(→‎Տեսանյութեր)
 
(Միևնույն մասնակցի 7 միջանկյալ տարբերակներ թաքցրված է)
Տող 1. Տող 1.
 
{{Person
 
{{Person
 
| name-am        = Դավիթ Բեկ
 
| name-am        = Դավիթ Բեկ
−
| name-am-aliases = Մելիք Պարսադանյան
+
| name-am-aliases = Մելիք Փարսադանյան
 
| name-ru        = Давид Бек
 
| name-ru        = Давид Бек
 
| name-ru-aliases = Мелик Парсаданян
 
| name-ru-aliases = Мелик Парсаданян
Տող 12. Տող 12.
 
| death-date      = 1728
 
| death-date      = 1728
 
| death-place    =  
 
| death-place    =  
−
| description    = Հայ ազգ-ազատագրական շարժման գործիչ, զորավար:
+
| description    = Հայ ազգային-ազատագրական շարժման գործիչ, զորավար:
 
}}
 
}}
 
=Կենսագրություն=
 
=Կենսագրություն=
Տող 34. Տող 34.
 
*Չնայած այս հաջողություններին, Դավիթ Բեկի զորքերը Նախիջևանի և Եղվարդի ճակատամարտերում պարտություն են կրել: 1725թ. գարնանը թուրքական զորքերը գրավել են Անդրկովկասը և Դաղստանի ֆեոդալների հետ միանալով՝ աքցանի մեջ վերցրել Ղարաբաղն ու Սյունիքը:  
 
*Չնայած այս հաջողություններին, Դավիթ Բեկի զորքերը Նախիջևանի և Եղվարդի ճակատամարտերում պարտություն են կրել: 1725թ. գարնանը թուրքական զորքերը գրավել են Անդրկովկասը և Դաղստանի ֆեոդալների հետ միանալով՝ աքցանի մեջ վերցրել Ղարաբաղն ու Սյունիքը:  
 
*Թուրքական բանակի առաջապահ գնդերը, բախվելով Դավիթ Բեկի զորքի հետ, պարտվել և ետ են քաշվել: Թուրքական հրամատարությունը իր կողմն է գրավել հայ առևտրա–վաշխառուական խավին, մահմեդական հողատերերին, թափանցել Մեղրի՝ դժվար դրություն ստեղծելով Դավիթ Բեկի համար:
 
*Թուրքական բանակի առաջապահ գնդերը, բախվելով Դավիթ Բեկի զորքի հետ, պարտվել և ետ են քաշվել: Թուրքական հրամատարությունը իր կողմն է գրավել հայ առևտրա–վաշխառուական խավին, մահմեդական հողատերերին, թափանցել Մեղրի՝ դժվար դրություն ստեղծելով Դավիթ Բեկի համար:
−
*Նրա շուրջ համախմբված մելիքների ու տանուտերերի մեծ մասը լքեց նրան և հպատակվեց թուրքերին:
+
*1726թ. թուրքերը փորձել են գրավել Սյունիքը և վերջ տալ հայկական իշխանությանը: Օսմանյան զորքերին և նրանց միացած տեղացի մահմեդական իշխանավորների զինուժին հաջողվել է գրավել մի շարք հայկական բնակավայրեր: Դավիթ Բեկը ստիպված իր զորքով ամրացել է Հալիձորի բերդում: 1727թ. մարտին թուրքերը պաշարել են Հալիձորը: Յոթ օր շարունակ զորավարը հետ է մղել թշնամու համառ գրոհները, այնուհետև որոշել է ճեղքել պաշարումը և դուրս գալ շրջափակումից: Պաշարվածները, աննկատ դուրս գալով բերդից, հանկարծակի հարձակվել են հակառակորդի վրա: Խուճապի մատնված թշնամու զորքերը, կորուստներ տալով, փախուստի են դիմել: Հայկական զորքերն ազատագրել են  նաև Մեղրին, որտեղ նահանջից հետո կենտրոնացել էր օսմանյան զորաբանակը:  
−
*1726թ. թուրքերը փորձել են գրավել Սյունիքը և վերջ տալ հայկական իշխանությանը:
 
−
*Օսմանյան զորքերին և նրանց միացած տեղացի մահմեդական իշխանավորների զինուժին հաջողվել է գրավել մի շարք հայկական բնակավայրեր:
 
−
*Դավիթ Բեկը ստիպված իր զորքով ամրացել է Հալիձորի բերդում:  
 
−
*1727թ. մարտին թուրքերը պաշարել են Հալիձորը: Յոթ օր շարունակ զորավարը հետ է մղել թշնամու համառ գրոհները, այնուհետև որոշել է ճեղքել պաշարումը և դուրս գալ շրջափակումից: Պաշարվածները, աննկատ դուրս գալով բերդից, հանկարծակի հարձակվել են հակառակորդի վրա: Խուճապի մատնված թշնամու զորքերը, կորուստներ տալով, փախուստի են դիմել:  
 
−
*Հալիձորի հաղթանակն օսմանյան բանակների դեմ ամենախոշորն ու նշանավորն էր:
 
−
*Հետապնդելով թշնամուն՝ հայկական զորքերն ազատագրել են  նաև Մեղրին, որտեղ նահանջից հետո կենտրոնացել էր օսմանյան զորաբանակը:  
 
 
*1727թ. Դավիթ Բեկը բանակցել է Ատրպատականում գտնվող Պարսից շահ Թահմազի հետ, որը ճանաչել է նրա իշխանությունը Սյունիքում և տվել դրամ հատելու իրավունք:
 
*1727թ. Դավիթ Բեկը բանակցել է Ատրպատականում գտնվող Պարսից շահ Թահմազի հետ, որը ճանաչել է նրա իշխանությունը Սյունիքում և տվել դրամ հատելու իրավունք:
 
*1728թ. հանկարծամահ եղած Դավիթ Բեկին փոխարինել է Մխիթար Սպարապետը և թուրքերի դեմ Սյունիքի ազատագրական պայքարը գլխավորել մինչև 1730թ.:  
 
*1728թ. հանկարծամահ եղած Դավիթ Բեկին փոխարինել է Մխիթար Սպարապետը և թուրքերի դեմ Սյունիքի ազատագրական պայքարը գլխավորել մինչև 1730թ.:  
−
*Դավիթ Բեկի անունով փողոցներ են կոչվել Երևանում և ՀՀ այլ քաղաքներում:
+
*Դավիթ Բեկի անունով փողոցներ են կոչվել Երևանում և ՀՀ այլ քաղաքներում: Կապանում կա թաղամաս՝ Կապանում:  
−
*Թաղամաս՝ Կապանում:  
 
 
*1978թ. Կապանում կանգնեցվել  է Դավիթ Բեկի հուշարձանը:  
 
*1978թ. Կապանում կանգնեցվել  է Դավիթ Բեկի հուշարձանը:  
  
 
=Նկարներ=
 
=Նկարներ=
 
<gallery>
 
<gallery>
−
Davit Bek2.jpg
+
Davit Bek2.jpg|Դավիթ Բեկ
−
Davit Bek.jpg
+
Davit Bek.jpg|Դավիթ Բեկ
 
Davit Bek3.jpg|Դավիթ Բեկի ձիարձանը Կապանում
 
Davit Bek3.jpg|Դավիթ Բեկի ձիարձանը Կապանում
 
Davit Bek 4.jpg|Կադր «Դավիթ Բեկ» կինոնկարից (Դավիթ Բեկի դերում` Հրաչյա Ներսիսյան` ձախից, Շահումյանի դերում` Դավիթ Մալյան)
 
Davit Bek 4.jpg|Կադր «Դավիթ Բեկ» կինոնկարից (Դավիթ Բեկի դերում` Հրաչյա Ներսիսյան` ձախից, Շահումյանի դերում` Դավիթ Մալյան)
Տող 61. Տող 54.
  
 
=Տեսանյութեր=
 
=Տեսանյութեր=
−
*[http://masis.tv/component/option,com_afm/pid,130/vfile,1329/lang,hy/ Դավիթ Բեկ:]
 
 
*[http://www.youtube.com/watch?v=vgQl7kqcvRE ԴԱՎԻԹ ԲԵԿ - ՄԽԻԹԱՐ ՍՊԱՐԱՊԵՏ:]
 
*[http://www.youtube.com/watch?v=vgQl7kqcvRE ԴԱՎԻԹ ԲԵԿ - ՄԽԻԹԱՐ ՍՊԱՐԱՊԵՏ:]
−
*[http://www.youtube.com/watch?v=6pUt8fFwlkE Դավիթ Բեկ:]
 
−
*[http://www.youtube.com/watch?v=wE7oQ00xDgk Давид Бек. исторический фильм.]
 
−
*[http://krasnoe.tv/node/17768 Давид Бек.]
 
−
*[http://www.youtube.com/watch?v=eEtvWOQibuE Давид Бек (1943).]
 
  
 
=Հրապարակումներ մամուլում=
 
=Հրապարակումներ մամուլում=
−
*[http://archive.ankakh.com/2012/01/173851/ԴԱՎԻԹ ԲԵԿ:]
 
 
*[http://blognews.am/arm/news/40755/patmutyun-ays-ory---davit-bek.html Պատմություն այս օրը - Դավիթ Բեկ:]
 
*[http://blognews.am/arm/news/40755/patmutyun-ays-ory---davit-bek.html Պատմություն այս օրը - Դավիթ Բեկ:]
  
Տող 86. Տող 73.
 
*[http://www.encyclopedia.am/pages.php?bId=2&hId=1107 Դավիթ Բեկ:]
 
*[http://www.encyclopedia.am/pages.php?bId=2&hId=1107 Դավիթ Բեկ:]
 
*[http://gharaxanyan.blogspot.com/2013/01/blog-post_3533.html Դավիթ Բեկ:]
 
*[http://gharaxanyan.blogspot.com/2013/01/blog-post_3533.html Դավիթ Բեկ:]
−
*[http://www.slaq.am/arm/news/150065/ «Դավիթ Բեկ»-ը կարելի լսել:]
 
 
*[http://www.eanc.net/EANC/library/Fiction/Original/Raffi/Davit-Bek.htm?page=1&interface_language=am Դավիթ Բեկ:]
 
*[http://www.eanc.net/EANC/library/Fiction/Original/Raffi/Davit-Bek.htm?page=1&interface_language=am Դավիթ Բեկ:]
−
*[http://molorak.do.am/publ/online_filmer/haykakan_filmer/mxit_39_ar_sparapet_mkhitar_sparapet_1978/17-1-0-481#.U7-eyfn-HqM Դավիթ Բեկ, Մխիթար Սպարապետ / Davit Bek, Mkhitar Sparapet (1978):]
 
 
*[http://lraber.asj-oa.am/82/1/2004-1(203).pdf «ԴԱՎԻԹ-ԲԵԿ» ԿԻՆՈՆԿԱՐԻ ՍՏԵՂԾՄԱՆ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆԻՑ:]
 
*[http://lraber.asj-oa.am/82/1/2004-1(203).pdf «ԴԱՎԻԹ-ԲԵԿ» ԿԻՆՈՆԿԱՐԻ ՍՏԵՂԾՄԱՆ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆԻՑ:]
  
−
[[Category:Հայ ազգ-ազատագրական շարժման գործիչներ]]  [[Category:Զորավարներ]]
+
[[Category:Ազգային-ազատագրական շարժման գործիչներ]]  [[Category:Զորավարներ]]

Ընթացիկ տարբերակը 15:21, 11 Հուլիսի 2014-ի դրությամբ

Դավիթ Բեկ
Давид Бек
Davi2 Bek.jpg
Այլ անուններ: Մելիք Փարսադանյան
Անգլերեն: Davit Bek
Հայերեն: Դավիթ Բեկ
Ծննդյան տարեթիվը: 1669
Մահվան տարեթիվը: 1728
Համառոտ տվյալներ:
Հայ ազգային-ազատագրական շարժման գործիչ, զորավար:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1669թ.:

Մահացել է 1728թ.:

Աշխատանքային գործունեություն

  • Ծառայել է Վրաց թագավոր Վախթանգ VI-ի բանակում:
  • Կազմակերպել է մշտական կարգավարժ բանակ, որը հսկել է ռազմական կարևոր հենակետերը:

Այլ

  • Դավիթ Բեկը Վրաց Վախթանգ VI թագավորի բանակի ճանաչված զորավարներից էր:
  • Դավիթ Բեկի գլխավորած ապստամբությունը ազգամիջյան պատերազմ չէր, այլ հայ աշխատավոր գյուղացիության վրա հենված շարժում՝ ուղղված իրանական խաների, նաև նրանց համագործակցող ֆեոդալների և օսմանյան Թուրքիայի դեմ:
  • Սյունիքի 50 տանուտերերի ու մելիքների անունից և Ստեփանոս Շահումյանի խնդրանքով Վրաց թագավորը 1722թ. Դավիթ Բեկին 30 կտրիճներով ուղարկել է Կապան՝ գլխավորելու ազատագրական պայքարը:
  • Հաստատվելով Շինուհայր ավանում՝ նրանք իրենց շուրջն են համախմբել տեղի զինված ուժերը, վերականգնել են հին բերդերն ու ամրությունները, ստեղծել ռազմական հենակետեր և ռազմական խորհուրդ, սանձել Սյունիք թափանցած վաչկատուն հրոսակախմբերի խժդժությունները:
  • Աչքի ընկած զորականներից Մխիթարը նշանակվել է սպարապետ, առանձին զորաջոկատների հրամանատարներ են դարձել Տեր-Ավետիսը, Փարսադանը, Թորոսը և ուրիշներ:
  • Առաջին հաղթական մարտը Դավիթ Բեկը մղել է 1722թ. աշնանը՝ ջևանշիր քոչվոր ցեղի դեմ, ապա հակահարված հասցնելով մահմեդականացած հայ մելիքներ՝ Բաղրին (Տաթևում), Ֆրանգյուլին (Արծվանիկում) և թուրք-թաթարական մի շարք ցեղապետերի՝ բռնագրավել է նրանց տիրույթները և տվել իր զորահրամանատարներին:
  • 1724թ. սկզբիև Արցախից օգնության եկած Ավան Յուզբաշու զորամասի (2 հազար մարտիկ) հետ հաղթական մարտեր մղելով Օրդուբադի, Նախիջևանի, Բարգուշատի, Ղարադաղի խաների դեմ, ազատագրելով Շինուհայրը, Հալիձորը, Զեյվան, Որոտանը՝ ԴԱՎԻԹ ԲԵԿը Սյունիքում ստեղծել է հայկական անկա իշխանապետություն՝Հալիձոր կենտրոնով:
  • Դավիթ Բեկը կազմակերպել է մշտական բանակ, որը սփռված է եղել տարբեր շրջաններում, իսկ վտանգի դեպքում միավորվել:
  • Չնայած այս հաջողություններին, Դավիթ Բեկի զորքերը Նախիջևանի և Եղվարդի ճակատամարտերում պարտություն են կրել: 1725թ. գարնանը թուրքական զորքերը գրավել են Անդրկովկասը և Դաղստանի ֆեոդալների հետ միանալով՝ աքցանի մեջ վերցրել Ղարաբաղն ու Սյունիքը:
  • Թուրքական բանակի առաջապահ գնդերը, բախվելով Դավիթ Բեկի զորքի հետ, պարտվել և ետ են քաշվել: Թուրքական հրամատարությունը իր կողմն է գրավել հայ առևտրա–վաշխառուական խավին, մահմեդական հողատերերին, թափանցել Մեղրի՝ դժվար դրություն ստեղծելով Դավիթ Բեկի համար:
  • 1726թ. թուրքերը փորձել են գրավել Սյունիքը և վերջ տալ հայկական իշխանությանը: Օսմանյան զորքերին և նրանց միացած տեղացի մահմեդական իշխանավորների զինուժին հաջողվել է գրավել մի շարք հայկական բնակավայրեր: Դավիթ Բեկը ստիպված իր զորքով ամրացել է Հալիձորի բերդում: 1727թ. մարտին թուրքերը պաշարել են Հալիձորը: Յոթ օր շարունակ զորավարը հետ է մղել թշնամու համառ գրոհները, այնուհետև որոշել է ճեղքել պաշարումը և դուրս գալ շրջափակումից: Պաշարվածները, աննկատ դուրս գալով բերդից, հանկարծակի հարձակվել են հակառակորդի վրա: Խուճապի մատնված թշնամու զորքերը, կորուստներ տալով, փախուստի են դիմել: Հայկական զորքերն ազատագրել են նաև Մեղրին, որտեղ նահանջից հետո կենտրոնացել էր օսմանյան զորաբանակը:
  • 1727թ. Դավիթ Բեկը բանակցել է Ատրպատականում գտնվող Պարսից շահ Թահմազի հետ, որը ճանաչել է նրա իշխանությունը Սյունիքում և տվել դրամ հատելու իրավունք:
  • 1728թ. հանկարծամահ եղած Դավիթ Բեկին փոխարինել է Մխիթար Սպարապետը և թուրքերի դեմ Սյունիքի ազատագրական պայքարը գլխավորել մինչև 1730թ.:
  • Դավիթ Բեկի անունով փողոցներ են կոչվել Երևանում և ՀՀ այլ քաղաքներում: Կապանում կա թաղամաս՝ Կապանում:
  • 1978թ. Կապանում կանգնեցվել է Դավիթ Բեկի հուշարձանը:

Նկարներ

  • Դավիթ Բեկ

  • Դավիթ Բեկ

  • Դավիթ Բեկի ձիարձանը Կապանում

  • Կադր «Դավիթ Բեկ» կինոնկարից (Դավիթ Բեկի դերում` Հրաչյա Ներսիսյան` ձախից, Շահումյանի դերում` Դավիթ Մալյան)

  • Դավիթ Բեկը դարբնոցում (Ս. Խանզադյանի «Մխիթար Սպարապետ» պատմավեպի նկարազարդում)

  • Раффи Давид Бек

  • Раффи Давид Бек

  • Коньяк "Давид Бек" 33 года

  • Davit bek 9.gif

Տեսանյութեր

Հրապարակումներ մամուլում

Տե՛ս նաև

  • Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
  • Арутюнян П., Освободительное движение армянского народа в первой четверти XVIII в., М., 1954.
  • Հովհաննիսյան Ա. Գ., Դավիթ բեկի գլխավորած Ղափանի ապստամբությունը, Բանբեր Երեւանի համալսարանի, 1970:
  • Կնյազյան Հ., Ազատագրական պայքարը Դավիթ բեկի գլխավորությամբ, Երևան, 1963:
  • Օրբելյան Ս., Դաւիթ բեկի ծագումնաբանության հարցի շուրջ, Բանբեր Հայաստանի արխիվների, 1971:
  • Աբրահամյան Ա. Գ., Սյունիքի XVIII դարի ազատագրական շարժման պատմության շուրջը.- «Պատմա-բանասիրական հանդես», 1972:
  • Աբրահամյան Ա. Գ., Դավիթ-Բեկի պատմության նախագաղափար բնագրի շուրջը, Պատմա-բանասիրական հանդես, 1974:
  • Փափազյան Հ. Դ., Դավիթ-բեկի պայքարը օսմանյան ներխուժման դեմ և հարաբերությունները իրանական հակաօսմանյան դիմադրական ուժերի հետ, Պատմա-բանասիրական հանդես, 1987:
  • Ընտիր պատմութիւն Դաւիթ Բեգին և Պատերազմաց Հայոց Խափանու..., Վաղարշապատ, 1871:
  • Րաֆֆի, Դավիթ Բեկ, պատմական վեպ, 1722—1728:
  • ԴԱՎԻԹ ԲԵԿԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆԸ:
  • Դավիթ Բեկ:
  • Դավիթ Բեկ:
  • Դավիթ Բեկ:
  • «ԴԱՎԻԹ-ԲԵԿ» ԿԻՆՈՆԿԱՐԻ ՍՏԵՂԾՄԱՆ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆԻՑ:
Ստացված է «https://am.hayazg.info/index.php?title=Դավիթ_Բեկ&oldid=5828» էջից