«Դավիթ Ալավկա Որդի»–ի խմբագրումների տարբերություն
Hayazg-ից
(→Տե՛ս նաև) |
|||
| (Միևնույն մասնակցի 3 միջանկյալ տարբերակներ թաքցրված է) | |||
| Տող 1. | Տող 1. | ||
{{Person | {{Person | ||
| name-am = Դավիթ Ալավկա Որդի | | name-am = Դավիթ Ալավկա Որդի | ||
| − | | name-am-aliases = | + | | name-am-aliases = Դավիթ Գանձակեցի |
| name-ru = Давид Алавкаворди | | name-ru = Давид Алавкаворди | ||
| − | | name-ru-aliases = | + | | name-ru-aliases = Давид Ганцакеци |
| name-lat = | | name-lat = | ||
| name-en = David Alavkavordi | | name-en = David Alavkavordi | ||
| Տող 9. | Տող 9. | ||
| image = David alavkavordi.jpg | | image = David alavkavordi.jpg | ||
| birth-date = | | birth-date = | ||
| − | | birth-place = Գանձակ, | + | | birth-place = Գանձակ, Արևելյյան Հայաստան |
| death-date = 1130 | | death-date = 1130 | ||
| death-place = | | death-place = | ||
| Տող 15. | Տող 15. | ||
}} | }} | ||
=Կենսագրություն= | =Կենսագրություն= | ||
| − | Ծնվել է | + | Ծնվել է Արևելյան Հայաստանի Ուտիքի նահանգի Գանձակ քաղաքում: |
| − | Մահացել է | + | Մահացել է 1130թ.: |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==Այլ== | ==Այլ== | ||
| − | * | + | *Կիրակոս Գանձակեցին հիշատակում է նրան ՝ անվանելով «սուրբ լուսավորիչ Դավիթ վարդապետ»: |
| − | *Վարդան | + | *Դավիթ Ալավկաորդու մասին գովեստով խոսել է Վարդան Արևելցին, նրան համարել «լծակից Հովհաննես Իմաստասերի»: |
| − | *Հիշատակել է | + | *Աղվանից կաթողիկոս նշանակելիս Հայոց կաթողիկոսը հաշվի է առել Դավիթ Ալավկաորդու կարծիքը, խորհրդակցել հետը: |
| − | *Դավիթ Ալավկա Որդուց մեզ են հասել 98 խրատական կանոններ՝ «Կանոնական օրինադրութիւն» խորագրով, որոնք հայտնի են 17 ընդօրինակություններով (15-ը՝ Մատենադարանում, մեկական՝ Վենետիկի Ս. Ղազարի և Վիեննայի մատենադարաններում), առաջին անգամ լույս է տեսել «Էջմիածին» ամսագրում (1952, № 9-12, 1953, № 1-3)՝ Ա. Աբրահամյանի աշխատասիրությամբ: | + | *Հիշատակել է նաև Մխիթար Այրի վանեցու և այլոց կողմից: |
| − | * | + | *Եղել է ժամանակի բազմակողմանի զարգացած անձնավորություն, տիրապետել մի քանի լեզուների։ |
| − | + | *Բացի առանձին աշխատություններից Դավիթ Ալավկա Որդուց մեզ են հասել 98 խրատական կանոններ՝ «Կանոնական օրինադրութիւն» խորագրով, որոնք հայտնի են 17 ընդօրինակություններով (15-ը՝ Մատենադարանում, մեկական՝ Վենետիկի Ս. Ղազարի և Վիեննայի մատենադարաններում), առաջին անգամ լույս է տեսել «Էջմիածին» ամսագրում (1952, № 9-12, 1953, № 1-3)՝ Ա. Աբրահամյանի աշխատասիրությամբ: | |
| − | + | *«Կանոնական օրենսդրությունը» կազմված է նախաբանից և 97 հոդվածներից, պարզաբանվել ու տրվել են եկեղեցական և աշխարհիկ կանոններ և օրենքներ, որոնցով առաջնորդվել են վճիռներ կայացնելիս: Երկն ունեցել է գործնական նշանակություն, հետապնդել մշակութալուսավորչական նպատակներ, բովանդակել խորհուրդներ կենցաղային, սեռական մաքրակեցության ու կյանքի, ծննդաբերության մասին: Արժեքավոր տեղեկություններ է հաղորդում ժամանակի բարքերի, կենցաղի, ժողովրդի բարոյական վիճակի և կյանքի մասին: Կանոնների մի մասն էլ ուղղակի հրահանգներ են բարեպաշտական ծեսերի, տոների, ժամերգության, պահքի, մկրտության և այլնի վերաբերյալ: | |
| − | + | *Մխիթար Գոշն ու Սմբատ Գունդստաբլը իրենց դատաստանագրքերը գրելիս որոշ առումով օգտվել են Դավթի «Կանոնագրքից»: | |
| − | * | + | *Չնայած «Կանոնագիրքը» ժամանակի պետական իշխանությունների կողմից պաշտոնապես հաստատված չէր, սակայն այն հայ համայնքներում ամենուր կիրառվում էր ինչպես եկեղեցականների, այնպես էլ համայնքի պաշտոնյաների կողմից, տարբեր բնույթի հարցեր կարգավորելու համար: |
| − | * | + | *Ալավակաորդու «Կանոնագիրքը» համաշխարհային իրավական մտքի գագաթներից մեկը հանդիսացավ, որից հետագայում օգտվեցին ոչ միայն Հայաստանում, այլև այլ երկրներում: |
| − | + | *Որոշ հետազոտողներ գտնում են, որ այն գրվել է Արքայություն անունով ոմն քահանայի խնդրանքով։ | |
| − | + | *Ալավակաորդու «Կանոնագիրքը» 1961թ. Բելգիայում անգլերեն թարգմանությամբ հրատարակել է անգլիացի հայագետ Չ. Դաուսեթը: | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | * | ||
| − | |||
| − | |||
| − | * | ||
=Մատենագիտություն= | =Մատենագիտություն= | ||
| Տող 62. | Տող 37. | ||
=Տե՛ս նաև= | =Տե՛ս նաև= | ||
| − | *Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005: | + | *Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005: |
*Կոստանյան Կ., Դավիթ վարդապետ Ալավկա Որդի, ԱՀ, գիրք 14, 15, Թ., 1906, 1907: | *Կոստանյան Կ., Դավիթ վարդապետ Ալավկա Որդի, ԱՀ, գիրք 14, 15, Թ., 1906, 1907: | ||
*Նալթակյան Հ., Հայոց Ուտիք–Գարդման աշխարհը և Առանշահիկ իշխաններն ու թագավորները, Երևան 2013թ․։ | *Նալթակյան Հ., Հայոց Ուտիք–Գարդման աշխարհը և Առանշահիկ իշխաններն ու թագավորները, Երևան 2013թ․։ | ||
*Ավագյան Ս., Հայ իրավաբաններ. VII-XXI դդ., Երևան, 2005: | *Ավագյան Ս., Հայ իրավաբաններ. VII-XXI դդ., Երևան, 2005: | ||
| − | *[http://hpj.asj-oa.am/5090/1/1988-4(113).pdf | + | *[http://hpj.asj-oa.am/5090/1/1988-4(113).pdf Դավիդ Ալավկաորդի:] |
[[Category:Իրավագետներ]] [[Category:Եկեղեցական գործիչներ]] [[Category:Վարդապետներ]] | [[Category:Իրավագետներ]] [[Category:Եկեղեցական գործիչներ]] [[Category:Վարդապետներ]] | ||
Ընթացիկ տարբերակը 16:13, 9 Հուլիսի 2014-ի դրությամբ
| Դավիթ Ալավկա Որդի | |
| Давид Алавкаворди | |
| |
| Այլ անուններ: | Դավիթ Գանձակեցի |
| Անգլերեն: | David Alavkavordi |
| Հայերեն: | Դավիթ Ալավկա Որդի |
| Ծննդավայրը: | Գանձակ, Արևելյյան Հայաստան |
| Մահվան տարեթիվը: | 1130 |
| Համառոտ տվյալներ: Իրավագետ, եկեղեցական գործիչ, վարդապետ: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է Արևելյան Հայաստանի Ուտիքի նահանգի Գանձակ քաղաքում:
Մահացել է 1130թ.:
Այլ
- Կիրակոս Գանձակեցին հիշատակում է նրան ՝ անվանելով «սուրբ լուսավորիչ Դավիթ վարդապետ»:
- Դավիթ Ալավկաորդու մասին գովեստով խոսել է Վարդան Արևելցին, նրան համարել «լծակից Հովհաննես Իմաստասերի»:
- Աղվանից կաթողիկոս նշանակելիս Հայոց կաթողիկոսը հաշվի է առել Դավիթ Ալավկաորդու կարծիքը, խորհրդակցել հետը:
- Հիշատակել է նաև Մխիթար Այրի վանեցու և այլոց կողմից:
- Եղել է ժամանակի բազմակողմանի զարգացած անձնավորություն, տիրապետել մի քանի լեզուների։
- Բացի առանձին աշխատություններից Դավիթ Ալավկա Որդուց մեզ են հասել 98 խրատական կանոններ՝ «Կանոնական օրինադրութիւն» խորագրով, որոնք հայտնի են 17 ընդօրինակություններով (15-ը՝ Մատենադարանում, մեկական՝ Վենետիկի Ս. Ղազարի և Վիեննայի մատենադարաններում), առաջին անգամ լույս է տեսել «Էջմիածին» ամսագրում (1952, № 9-12, 1953, № 1-3)՝ Ա. Աբրահամյանի աշխատասիրությամբ:
- «Կանոնական օրենսդրությունը» կազմված է նախաբանից և 97 հոդվածներից, պարզաբանվել ու տրվել են եկեղեցական և աշխարհիկ կանոններ և օրենքներ, որոնցով առաջնորդվել են վճիռներ կայացնելիս: Երկն ունեցել է գործնական նշանակություն, հետապնդել մշակութալուսավորչական նպատակներ, բովանդակել խորհուրդներ կենցաղային, սեռական մաքրակեցության ու կյանքի, ծննդաբերության մասին: Արժեքավոր տեղեկություններ է հաղորդում ժամանակի բարքերի, կենցաղի, ժողովրդի բարոյական վիճակի և կյանքի մասին: Կանոնների մի մասն էլ ուղղակի հրահանգներ են բարեպաշտական ծեսերի, տոների, ժամերգության, պահքի, մկրտության և այլնի վերաբերյալ:
- Մխիթար Գոշն ու Սմբատ Գունդստաբլը իրենց դատաստանագրքերը գրելիս որոշ առումով օգտվել են Դավթի «Կանոնագրքից»:
- Չնայած «Կանոնագիրքը» ժամանակի պետական իշխանությունների կողմից պաշտոնապես հաստատված չէր, սակայն այն հայ համայնքներում ամենուր կիրառվում էր ինչպես եկեղեցականների, այնպես էլ համայնքի պաշտոնյաների կողմից, տարբեր բնույթի հարցեր կարգավորելու համար:
- Ալավակաորդու «Կանոնագիրքը» համաշխարհային իրավական մտքի գագաթներից մեկը հանդիսացավ, որից հետագայում օգտվեցին ոչ միայն Հայաստանում, այլև այլ երկրներում:
- Որոշ հետազոտողներ գտնում են, որ այն գրվել է Արքայություն անունով ոմն քահանայի խնդրանքով։
- Ալավակաորդու «Կանոնագիրքը» 1961թ. Բելգիայում անգլերեն թարգմանությամբ հրատարակել է անգլիացի հայագետ Չ. Դաուսեթը:
Մատենագիտություն
- Դավիթ Ա Ալավկաորդի, Կանոնական օրինադրութիւն, 1130:
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
- Կոստանյան Կ., Դավիթ վարդապետ Ալավկա Որդի, ԱՀ, գիրք 14, 15, Թ., 1906, 1907:
- Նալթակյան Հ., Հայոց Ուտիք–Գարդման աշխարհը և Առանշահիկ իշխաններն ու թագավորները, Երևան 2013թ․։
- Ավագյան Ս., Հայ իրավաբաններ. VII-XXI դդ., Երևան, 2005:
- Դավիդ Ալավկաորդի:
