«Չափչախյան Լազար Սերգեյի»–ի խմբագրումների տարբերություն
Hayazg-ից
(Միևնույն մասնակցի 6 միջանկյալ տարբերակներ թաքցրված է) | |||
Տող 8. | Տող 8. | ||
| name-fr = | | name-fr = | ||
| image = Лазарь Чапчахов.jpg | | image = Лазарь Чапчахов.jpg | ||
− | | birth-date = | + | | birth-date = 06.03.1911 |
− | | birth-place = | + | | birth-place = Մեծ Սալա, Ռուսաստան |
− | | death-date = | + | | death-date = 13.04.1942 |
− | | death-place = | + | | death-place = Կրեստցի, Ռուսաստան |
− | | description = | + | | description = Խորհրդային Միության հերոս: |
}} | }} | ||
=Կենսագրություն= | =Կենսագրություն= | ||
− | Ծնվել է | + | Ծնվել է 1911թ. մարտի 6-ին Ռուսաստանի Մեծ Սալա գյուղում (այժմ՝ ՌԴ Ռոստովի մարզի Մյասնիկյանի շրջանում): |
==Կրթություն== | ==Կրթություն== | ||
− | * | + | *1934թ. ավարտել է օդաչուների զինվորական դպրոց (Վորոշիլովգրադ): |
− | + | *1939թ. ավարտել է Խարկովի ավիաուսումնարանի կոմիսարների դասընթացները: | |
− | |||
− | * | ||
− | |||
− | |||
+ | ==Ռազմական գործունեություն== | ||
+ | *1933թ. զորակոչվել է ԶՈւ: | ||
+ | *Մասնակցել է խորհրդա-ֆիննական պատերազմին (1939-1940): | ||
+ | *ՀՄՊ-ին մասնակցել է 1941թ. հունիսի 22-ից Տալինի և Լենինգրադի շրջաններում: Հատկապես աչքի է ընկել 1941թ. աշնանը` ոչնչացնելով հակառակորդի մի քանի ռմբակոծիչ, պարգևատրվել Լենինի շքանշանով: | ||
+ | *1942թ. հունվարին խմբով ոչնչացրել է հակառակորդի մոտոմեքենայացված շարասյունը, 1000 զինվոր, տասնյակ տանկեր ու ավտոմեքենաներ: 1942թ. ապրիլի սկզբին քառյակով հետ է մղել հակառակորդի 44 ինքնաթիռների գրոհը: | ||
+ | *1942թ. ապրիլի 5-ից՝ 416-րդ Կործանիչ ավիագնդի հրամանատար: | ||
+ | *Զոհվել է 1942թ. ապրիլի 13-ին Կրեստցիի օդանավակայանում պատասխանատու առաջադրանք կատարելիս: Թաղված է Կրեստցի ավանում (Նովգորոդի մարզ, ՌԴ): | ||
+ | *ՀՄՊ-ի ընթացքում կատարել է 268 հաջող մարտական թռիչք, 59 օդային մարտերում անձամբ խփել 8, խմբի կազմում` 19 ինքնաթիռ: Նրա ավիաէսկադրիլյան կատարել է 1800 մարտական թռիչք, խփել ավելի քան 60 ինքնաթիռ: | ||
+ | *Պատերազմում հերոսի կոչման արժանացած առաջին հայ զինվորականն է։ | ||
+ | |||
==Ձեռքբերումներ== | ==Ձեռքբերումներ== | ||
− | * | + | *1942թ. հուլիսի 21՝ Խորհրդային Միության հերոս (հետմահու): |
− | * | + | *«Ոսկե աստղ» մեդալ (ԽՍՀՄ ԳԽՆ վկայական № 606 1943թ. հուլիսի 6-ին հանձնվել է կնոջը): |
− | * | + | *Լենինի շքանշան: |
+ | *Կարմիր դրոշի շքանշան: | ||
+ | *Մեդալներ: | ||
==Այլ== | ==Այլ== | ||
− | * | + | *Նրա անունով փողոցներ են անվանակոչվել Կրեստցի ավանում և Բոլշիե-Սալի գյուղում, հուշատախտակներ տեղադրվել` Դոնի Ռոստովում և Բոլշիե-Սալիում: |
=Նկարներ= | =Նկարներ= | ||
− | |||
<gallery> | <gallery> | ||
− | Պատկեր: | + | Պատկեր: Chapchaxyan L1.jpg |
− | Պատկեր: | + | Պատկեր: Chapchaxyan L.jpg |
Պատկեր: 925 2.png | Պատկեր: 925 2.png | ||
Պատկեր: Орден Красной Звезды.jpg|Կարմիր աստղի շքանշան | Պատկեր: Орден Красной Звезды.jpg|Կարմիր աստղի շքանշան | ||
Պատկեր: Орден Ленина.jpg|Լենինի շքանշան | Պատկեր: Орден Ленина.jpg|Լենինի շքանշան | ||
</gallery> | </gallery> | ||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
=Տե՛ս նաև= | =Տե՛ս նաև= | ||
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Ճաղարյան-Ֆրիկ, 2007: | *Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Ճաղարյան-Ֆրիկ, 2007: | ||
+ | *Амирханян М.Д., Армяне - Герои Советского Союза. Ер., 2005. 202 с.: | ||
+ | *Давтян С.М., Двадцать семь поверженных // Авиация и космонавтика. № 7,1979, с. 21. | ||
+ | *Золотые звезды политработников - Курган. КВВПАУ 1984. | ||
+ | *Герои Советского Союза [Текст]: крат. биограф. словарь: в 2-х т. / М-во обороны СССР. Т. 2. М.: Воениздат, 1988. С. 710. | ||
+ | *Книга о героях [Текст] / отв. ред. В. Н. Казахецян. Ер.: Изд-во АН Арм. ССР, 1985. С. 17-18. | ||
+ | *Шагинян Ш.М., Всегда он будет живым примером [Текст] / Ш.М. Шагинян // Заря комм. 1975. № 16. 6 февр. | ||
+ | *Шагинян Ш.М. Никогда не забудется подвиг героя [Текст] / Ш.М. Шагинян // Коммунар. 1960. № 58. 15 мая. | ||
*[http://www.historyofarmenia.am/am/Encyclopedia_of_armenian_history_Chapchaxyan_Lazar ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ. Չափչախյան Լազար:] | *[http://www.historyofarmenia.am/am/Encyclopedia_of_armenian_history_Chapchaxyan_Lazar ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ. Չափչախյան Լազար:] | ||
− | *[http://www. | + | *[http://www.mayrhayastan.am/arm/heroes/heroes-of-the-su-and-ch-of-order-of-glory/86/ ՉԱՓՉԱԽՅԱՆ ԼԱԶԱՐ ՍԵՐԳԵՅԻ - Մայր Հայաստան:] |
+ | *[http://www.warheroes.ru/hero/hero.asp?Hero_id=2521 Мир наград.] | ||
+ | *[http://www.polkmoskva.ru/people/1001785/ Чапчахов Лазарь Сергеевич - Бессмертный полк — Москва.] | ||
+ | *[http://airaces.narod.ru/all3/chapchah.htm Чапчахов Лазарь Сергеевич - советский военный летчик Герой ...] | ||
+ | *[http://allaces.ru/p/people.php?id=7244 Чапчахов Лазарь Сергеевич - Авиаторы Второй мировой.] | ||
+ | *[http://soviet-aces-1936-53.ru/abc/ch/chapchah.htm Чапчахов Лазарь Сергеевич - Советские асы. Герои воздушных ...] | ||
− | [[Category: | + | [[Category:Խորհրդային Միության հերոսներ]] [[Category:Ռուսահայ ռազմական գործիչներ]] [[Category:Ռուսահայ գործիչներ]] [[Category:Ռազմական գործիչներ]] |
Ընթացիկ տարբերակը 09:18, 9 Փետրվարի 2018-ի դրությամբ
Չափչախյան Լազար Սերգեյի | |
Чапчахов Лазарь Сергеевич | |
Պատկերիկի ստեղծման սխալ. Նման նիշք չկա
| |
Այլ անուններ: | Չափչախով |
Անգլերեն: | Chapchaxov Lazar |
Հայերեն: | Չափչախյան Լազար Սերգեյի |
Ծննդյան տարեթիվը: | 06.03.1911 |
Ծննդավայրը: | Մեծ Սալա, Ռուսաստան |
Մահվան տարեթիվը: | 13.04.1942 |
Մահվան վայրը: | Կրեստցի, Ռուսաստան |
Համառոտ տվյալներ: Խորհրդային Միության հերոս: |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1911թ. մարտի 6-ին Ռուսաստանի Մեծ Սալա գյուղում (այժմ՝ ՌԴ Ռոստովի մարզի Մյասնիկյանի շրջանում):
Կրթություն
- 1934թ. ավարտել է օդաչուների զինվորական դպրոց (Վորոշիլովգրադ):
- 1939թ. ավարտել է Խարկովի ավիաուսումնարանի կոմիսարների դասընթացները:
Ռազմական գործունեություն
- 1933թ. զորակոչվել է ԶՈւ:
- Մասնակցել է խորհրդա-ֆիննական պատերազմին (1939-1940):
- ՀՄՊ-ին մասնակցել է 1941թ. հունիսի 22-ից Տալինի և Լենինգրադի շրջաններում: Հատկապես աչքի է ընկել 1941թ. աշնանը` ոչնչացնելով հակառակորդի մի քանի ռմբակոծիչ, պարգևատրվել Լենինի շքանշանով:
- 1942թ. հունվարին խմբով ոչնչացրել է հակառակորդի մոտոմեքենայացված շարասյունը, 1000 զինվոր, տասնյակ տանկեր ու ավտոմեքենաներ: 1942թ. ապրիլի սկզբին քառյակով հետ է մղել հակառակորդի 44 ինքնաթիռների գրոհը:
- 1942թ. ապրիլի 5-ից՝ 416-րդ Կործանիչ ավիագնդի հրամանատար:
- Զոհվել է 1942թ. ապրիլի 13-ին Կրեստցիի օդանավակայանում պատասխանատու առաջադրանք կատարելիս: Թաղված է Կրեստցի ավանում (Նովգորոդի մարզ, ՌԴ):
- ՀՄՊ-ի ընթացքում կատարել է 268 հաջող մարտական թռիչք, 59 օդային մարտերում անձամբ խփել 8, խմբի կազմում` 19 ինքնաթիռ: Նրա ավիաէսկադրիլյան կատարել է 1800 մարտական թռիչք, խփել ավելի քան 60 ինքնաթիռ:
- Պատերազմում հերոսի կոչման արժանացած առաջին հայ զինվորականն է։
Ձեռքբերումներ
- 1942թ. հուլիսի 21՝ Խորհրդային Միության հերոս (հետմահու):
- «Ոսկե աստղ» մեդալ (ԽՍՀՄ ԳԽՆ վկայական № 606 1943թ. հուլիսի 6-ին հանձնվել է կնոջը):
- Լենինի շքանշան:
- Կարմիր դրոշի շքանշան:
- Մեդալներ:
Այլ
- Նրա անունով փողոցներ են անվանակոչվել Կրեստցի ավանում և Բոլշիե-Սալի գյուղում, հուշատախտակներ տեղադրվել` Դոնի Ռոստովում և Բոլշիե-Սալիում:
Նկարներ
- Պատկերիկի ստեղծման սխալ. Նման նիշք չկա
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Ճաղարյան-Ֆրիկ, 2007:
- Амирханян М.Д., Армяне - Герои Советского Союза. Ер., 2005. 202 с.:
- Давтян С.М., Двадцать семь поверженных // Авиация и космонавтика. № 7,1979, с. 21.
- Золотые звезды политработников - Курган. КВВПАУ 1984.
- Герои Советского Союза [Текст]: крат. биограф. словарь: в 2-х т. / М-во обороны СССР. Т. 2. М.: Воениздат, 1988. С. 710.
- Книга о героях [Текст] / отв. ред. В. Н. Казахецян. Ер.: Изд-во АН Арм. ССР, 1985. С. 17-18.
- Шагинян Ш.М., Всегда он будет живым примером [Текст] / Ш.М. Шагинян // Заря комм. 1975. № 16. 6 февр.
- Шагинян Ш.М. Никогда не забудется подвиг героя [Текст] / Ш.М. Шагинян // Коммунар. 1960. № 58. 15 мая.
- ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ. Չափչախյան Լազար:
- ՉԱՓՉԱԽՅԱՆ ԼԱԶԱՐ ՍԵՐԳԵՅԻ - Մայր Հայաստան:
- Мир наград.
- Чапчахов Лазарь Сергеевич - Бессмертный полк — Москва.
- Чапчахов Лазарь Сергеевич - советский военный летчик Герой ...
- Чапчахов Лазарь Сергеевич - Авиаторы Второй мировой.
- Чапчахов Лазарь Сергеевич - Советские асы. Герои воздушных ...