«Բայրամյան Հրաչյա Սմբատի»–ի խմբագրումների տարբերություն

Hayazg-ից
(Նոր էջ «{{Person | name-am = Բայրամյան Հրաչյա Սմբատի | name-am-aliases = | name-ru = Байрамян Грачья Смбатович | name-ru-alia...»:)
 
(→‎Տե՛ս նաև)
 
(Միևնույն մասնակցի 69 միջանկյալ տարբերակներ թաքցրված է)
Տող 7. Տող 7.
 
| name-en        = Bayramyan Hrachya
 
| name-en        = Bayramyan Hrachya
 
| name-fr        =
 
| name-fr        =
−
| image          = Boy.jpg
+
| image          = HBayramyan.jpg
−
| birth-date      = 00.00.0000
+
| birth-date      = 18.06.1945
−
| birth-place    = Քաղաք, Պետություն
+
| birth-place    = Բաղանիս, Հայաստանի Հանրապետություն
−
| death-date      = 00.00.0000
+
| death-date      =  
−
| death-place    = Քաղաք, Պետություն
+
| death-place    =  
−
| description    = Համառոտ նկարագրություն, երկու բառով:
+
| description    = Թարգմանիչ, վրացագետ, գրականագետ:
 
}}
 
}}
 
=Կենսագրություն=
 
=Կենսագրություն=
−
Ծնվել է 0000թ. ամիս -ին Երկրի անվանում, քաղաքի կամ գյուղի անվանում:
+
Ծնվել է 1945թ. հունիսի 18-ին Խորհրդային Հայաստանի Նոյեմբերյանի շրջանի (այժմ` ՀՀ Տավուշի մարզ) Բաղանիս գյուղում:  
  
 
==Կրթություն==
 
==Կրթություն==
−
*0000թ. ավարտել է քաղաքի թիվ 00 դպրոցը:
+
*1952-1959թթ. սովորել է Բաղանիսի յոթամյա դպրոցում:
 +
*1959-1963թթ. սովորել է  Ղոշխոթան (այժմ` Ոսկևան) գյուղի միջնակարգ դպրոցում:
 +
*1963-1967թթ. սովորել է ԵՊՀ բանասիրության ֆակուլտետի (պարսից լեզու և գրականություն) բաժնում:
 +
*1967-1968թթ. սովորել է  Թբիլիսիի պետական ​​համալսարանի (ԹՊՀ) վրացական բանասիրական ֆակուլտետում:
 +
*1970-1974թթ.  սովորել է Թբիլիսիի պետական համալսարանի նպատակային ասպիրանտուրայում (գիտական ղեկավար` պրոֆ. Սոլոմոն Խուցիշվիլի)` մասնագիտանալով վրաց գրականության պատմության մեջ:  
  
 
==Աշխատանքային գործունեություն==
 
==Աշխատանքային գործունեություն==
−
*0000-0000թթ.՝ իքս աշխատավայրում որպես իգրեկ:
+
*1969-1970թթ. աշխատել է ԵՊՀ Շոթա Ռուսթավելու անվան հայ-վրացական բանասիրության կաբինետում՝ որպես ավագ լաբորանտ։
−
**0000-0000թթ.՝ իքս աշխատավայրում որպես 2իգրեկ:
+
*1975-2006թթ. ԵՊՀ հայագիտական կենտրոնի գիտաշխատող:
−
*0000-0000թթ.՝ զեթ աշխատավայրում որպես իգրեկ:
+
*1977-2001թթ.՝ ԵՊՀ հայագիտական ​​կենտրոնի խորհրդի քարտուղար (հասարակական հիմունքներով):
 +
*1981թ.-ից` հայ-վրացական բանասիրության գիտահետազոտական խմբի ղեկավար։
 +
*2006-2013թթ.՝ ԵՊՀ վրացագիտության հայկական կենտրոնի տնօրեն:
 +
*2014թ.-ից՝ ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտի հայ-վրացական հարաբերությունների բաժնի վարիչ:
 +
*Հետազոտական աշխատանքներին զուգընթաց  վրաց լեզու, վրաց գրականության պատմություն, տեսական և գործնական թարգմանության առարկաներ է դասավանդել ԵՊՀ հայ բանասիրության ֆակուլտետում,  վրաց գրականության պատմություն, վրաց մատենագիտության պատմություն՝ հայ-վրացական բանասիրություն առարկաներ պատմության ֆակուլտետի «Կովկասագիտություն» բաժնի մագիստրոսական խմբում։
  
 
==Ձեռքբերումներ==
 
==Ձեռքբերումներ==
−
*2008թ.՝ պատմական գիտությունների թեկնածու:
+
*1975թ.՝ բանասիրական գիտությունների թեկնածու:
−
*2009թ.՝ Ակադեմիայի իսկական անդամ:
+
*1981թ.՝ դոցենտ:
−
*2012թ.՝ շքանշան «[[Վիլյամ Սարոյան]]»:
+
*1997թ.՝ «Հայոս-Քարթլոս» անկախ միջազգային ամսագրի հուշամեդալ:
 +
*2006թ.՝ Վրաստանի Գրողների ստեղծագործական միության Իվանե Մաչաբելու անվան մրցանակ:
 +
*2010թ.՝ Թբիլիսիի քաղաքապետի «Վրացական մշակույթի բարեկամ» մեդալ և «Պատվո դիպլոմ»:
 +
 
 +
===Անդամակցություն===
 +
*1985թ.-ից՝ ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ։
 +
*1990թ.-ից՝ Հայաստան-Վրաստան ընկերության վարչության անդամ:
 +
*1991թ.-ից՝  Հայաստանի գրողների միության անդամ:
 +
*2007թ.-ից՝ ԵՊՀ հայագիտական ​​հետազոտությունների ինստիտուտի գիտական ​​խորհրդի անդամ:
 +
*«Հայագիտության հարցեր» հանդեսի խմբագրական խորհրդի անդամ
  
 
==Այլ==
 
==Այլ==
−
*Գրել այլ տեղեկություններ, որոնք չեն տեղավորվում վերը նշված երեք ենթաբաժինների չափորոշիչների մեջ:
+
*1966թ․ հրաժարվել է կոմերիտմիությունից։
 +
*1975թ. փետրվարի 18-ին Վրաստանի ԳԱ Շոթա Ռուսթավելու անվան վրաց գրականության պատմության ինստիտուտում  «Վրաց գրականությունը նախախորհրդային հայ քննադատության մեջ (1846-1916 թթ.)» թեմայով ատենախոսություն է պաշտպանել (վրացերեն) և ստացել բանասիրական գիտությունների թեկնածուի գիտական աստիճան:
 +
*1975թ. հունիս - օգոստոս ամիսներին Մոսկվայի օտար լեզուների ռազմական ինստիտուտում մասնակցել է սպաների վերապատրաստման եռամսյա դասընթացներին, ստացել սպա թարգմանչի որակավորում և համապատասխան զինվորական կոչում:
 +
*Հրաչյա Բայրամյանի աշխատանքները նվիրված են վրաց գրականության միջնադարյան, նոր և նորագույն պատմությանը, V-XX դարերում Հայաստանի և Վրաստանի գրական-մշակութային հարաբերություններին:
 +
*Հեղինակ է վրաց գրականության պատմության, վրացերեն լեզվի ձեռնարկների, բազմաթիվ գիտական և գրականագիտական հոդվածների: Նրա ստեղծագործությունները տպագրվում են հայերեն, վրացերեն և ռուսերեն: Վրաց դասական և ժամանակակից գրողների ավելի քան 130  նովել ու պատմվածք Հր. Բայրամյանի թարգմանությամբ տպագրվել են  գրական հանդեսներում, ալմանախներում, քրեստոմատիական ժողովածուներում, ամսագրերում ու թերթերում:
 +
*Նրա սցենարով  նկարահանվել և հայկական հեռուստատեսությամբ ցուցադրվել են «Իրակլի Աբաշիձե» (1984), «Նոդար Դումբաձե» (1985. երկու մասից բաղկացած այս ֆիլմը բազմիցս հեռարձակվել է նաև վրացական հեռուստատեսությամբ), «Սայաթ-Նովա» (1987), «Գալակտիոն Տաբիձե» (1987), «Գաբրիել Սունդուկյան» (1988. երկու մասից), «Շոթա  Ռուսթավելի» (1990) ուսումնական և գիտահանրամատչելի ֆիլմերը:
 +
*Բայրամյանը ձեռնարկել է հայ հայ-վրացական հարաբերություններին նվիրված այն աշխատությունների վերահրատարակությունները և թարգմանությունը, որոնք կարևոր են տարածաշրջանում գիտամշակութային որոշակի հիմնահարցեր վճռելու համար: Այդ նպատակով Կենտրոնում 2013-ին հիմնադրել է «Հայ-վրացական հարաբերություններ» մատենաշար:  Արդեն լույս է ընծայել մատենաշարի Ա, Բ  և Գ գրքերը: Վրացերենից թարգմանել և հրատարակել է ականավոր հայագետ և վրացագետ Լ. Մելիքսեթ-Բեկի «Վարդապետք Հայոց հյուսիսային կողմանց» աշխատությունը (2016) և «Հայոց ցեղասպանության թեման վրացական պարբերականներում» նյութերի ժողովածուն (2017):
 +
*Զեկուցումներով հանդես է գալիս հայագիտության ու վրացագիտության հարցերին, ինչպես նաև պատմական ու հոբելյանական տարեթվերին նվիրված  միջազգային գիտաժողովներում ու հանդիսավոր նիստերում:
  
 
=Նկարներ=
 
=Նկարներ=
−
===[[/Անվանում|Նույն անվանում]]===
+
===[[/Գրքեր|Գրքեր]]===
 +
 
 +
===[[/Թարգմանություններ|Թարգմանություններ]]===
 +
 
 +
 
 
<gallery>
 
<gallery>
−
Պատկեր: HAYAZG ENCI.jpg|նկարի նկարագրության տեքստ
+
Պատկեր: Bayramyan.jpg
−
Պատկեր: HAYAZG ENCI.jpg|նկարի նկարագրության տեքստ
+
Պատկեր: Bayramyan37.jpg
−
Պատկեր: HAYAZG ENCI.jpg|նկարի նկարագրության տեքստ
+
Պատկեր: Bayramyan38.jpg
−
Պատկեր: HAYAZG ENCI.jpg|նկարի նկարագրության տեքստ
+
Պատկեր: Bayramyan39.jpg
 +
Պատկեր:Bayramyan40.jpg
 +
Պատկեր:Bayramyan41.jpg
 +
Պատկեր:Bayramyan42.jpg
 +
Պատկեր:Bayramyan43.jpg
 
</gallery>
 
</gallery>
  
−
=Տեսանյութեր=
+
=Մատենագիտություն=  
−
*[http://www.example.org Տեսանյութի նկարագրության տեքստ:]
+
*Բայրամյան Հ.Ս., Ակնարկներ վրաց նոր գրականության պատմության (1800-1890)։ Ուսումնական ձեռնարկ բանասիրական ֆակուլտետների ուսանողների համար, ԵՊՀ հրատ., 1983, 208 էջ։
 +
*Բայրամյան Հ.Ս., Հայերեն-վրացերեն զրուցարան, Երևան, «Արեգ», 2005 (2-րդ հրատ. 2006, 3-րդ հրատ. 2009), 128 էջ:
 +
*Բայրամյան Հ.Ս., Վրացերեն-ռուսերեն զրուցարան, Երևան, 2006, 128 էջ:
 +
*Բայրամյան Հ.Ս., Վրաց գրականությունը V-XIX դարերում: Ուսումնական ձեռնարկ հումանիտար ֆակուլտետների ուսանողների համար: Երևանի համալս. հրատ., Երևան, 2007, 336 էջ:
 +
*Բայրամյան Հ.Ս., Էջեր հայ-վրացական գրական կապերի պատմությունից: Երևանի համալս. հրատ., Երևան, 2010, 256 էջ:  
 +
*Բայրամյան Հ.Ս., Վրաց լեզու (Հնչյունաբանություն, բառագիտություն, ձևաբանություն)։ Հումանիտար ֆակուլտետների ուսանողների համար։ Երևանի համալս. հրատ., Երևան, 2010, 252 էջ։
 +
*Բայրամյան Հ.Ս., Հայերեն-վրացերեն զրուցարան, լրացված և վերամշակված հրատարակություն, Երևան, 2015, 118 էջ:
 +
*Բայրամյան Հ.Ս., Վրացերենի դասընթաց, Ուսումնական ձեռնարկ, Երևանի համալս. հրատ., Երևան, 2017, 306 էջ:
  
−
=Հրապարակումներ մամուլում=
+
==Թարգմանություններ վրացերենից հայերեն==
−
*[http://www.armin.am Մամուլի նյութի նկարագրության տեքստ:]
+
*Արվելաձե Բոնդո, Գաբրիել Սունդուկյանը և վրաց իրականությունը: «Հայաստան», Երևան, 1976, 88 էջ:
 +
*Ինանիշվիլի Ռևազ, Լռություն ճանապարհին (պատմվածքներ): «Սովետական գրող», Երևան, 1979, 132 էջ:
 +
*Մրելաշվիլի Լադո, Իղալթոեցի տղաները (վիպակ): «Սովետական գրող»,  Երևան, 1981, 236 էջ:
 +
*Փանջիկիձե Գուրամ, Ակնաքար (վեպ): «Սովետական գրող»,  Երևան, 1982, 268  էջ:
 +
*Դումբաձե Նոդար, Հավերժության օրենքը (վեպ):  «Սովետական գրող», Երևան, 1983, 264 էջ:
 +
*Իոսելիանի Օտիա, Այն, ինչ լավ է, դժվար է (պատմվածք): «Սովետական գրող», Երևան, 1985, 32 էջ:
 +
*Դումբաձե Նոդար, Ընտիր երկեր երկու հատորով: Հ.I («Ես, տատիկը, Իլիկոն և Իլարիոնը», «Մի՛ վախենա, մայրիկ» և 12 պատմվածք. «Աստված, ինչի համար», «HELLADOS», «Շունը», «Դիդրո», «Արյունը», «Ապերախտը», «Ցլամարտ», «Գնչուները», «Խազարուլա», «Սատանաները», «Կարոտ», «Բազեն քաղաքում ի°նչ է անում»), «Սովետական գրող», Երևան, 1987, 584 էջ:
 +
*Դումբաձե Նոդար, Ընտիր երկեր երկու հատորով: Հ.II («Հավերժության օրենքը», «Սպիտակ դրոշներ», «Կուկարաչա»), «Սովետական գրող», Երևան, 1987, 526 էջ։
 +
*Գրիշաշվիլի Իոսեբ, Հին Թիֆլիսի գրական բոհեմը:«Մերանի»,  Թբիլիսի, 1989, 160 էջ:
 +
*Դումբաձե Նոդար, Կուկարաչա (վիպակ) և 20 պատմվածք. «HELLADOS», «Բազեն քաղաքում ի°նչ է անում», «Գերեզմանոց», «Սատանաները», «Գնչուները», «Խազարուլա», «Արևը», «Դիդրո», «Շունը», «Ապերախտը», «Ցլամարտ», «Մի՛ արթնացրու», «Կարոտ», «Մայրը», «Թռչնակը», «Արյունը», «Լենկթեմուրը», «Ուշացած մակարը» («Եղջյուր»), «Աստվա՛ծ, ինչի՞ համար», «Թալիկո»։ «Արևիկ» հրատ., Երևան, 1990, 336 էջ:
 +
*Ուղեցույց աստղը (վրաց մտավորականները Հովհաննես Թումանյանի մասին): «Զանգակ-97», Կազ, Երևան, 1999, 208 էջ:
 +
*Հայ-վրաց գրական, պատմամշակութային հարցերը վրաց մամուլում (1988-1990): Պրակ I, «Զանգակ-97», Երևան, 2001, 160 էջ:
 +
*Միշվելաձե Ռևազ, Նովելներ, «Զանգակ-97», Երևան, 2001, 50 էջ:
 +
*Միշվելաձե Ռևազ, Գյուղի Մադոննան (նովելներ), ՀԳՄ հրատ., Երևան, 2006, 244 էջ:
 +
*Սիրապարտները (Արդի վրացական արձակ), ՀԳՄ հրատ., Եր., 2010թ., 240 էջ (14 հեղինակի 15 նորավեպ և պատմվածք թարգմանել է Հր. Բայրամյանը):
 +
*Դումբաձե Նոդար, Հավերժության օրենքը: Ես, տատիկը, Իլիկոն և Իլարիոնը (վեպեր): «Անտարես», Երևան, 2016, 452 ¿ç:
 +
*Դումբաձե Նոդար, Ես, տատիկը, Իլիկոն և Իլարիոնը (վեպ): «Անտարես», Երևան, 2016, 216 էջ:  
 +
*Բիբլիական երեք նովել  (ժամանակակից վրացական նովելներ, պատմվածքներ և էտյուդներ), Երևան, «Անտարես» հրատ., 2016, 128 էջ:
 +
*Մելիքսեթ-Բեկ Լևոն, «Վարդապետք Հայոց հյուսիսային      կողմանց» և նրանց ինքնությունը, Էջմ., 2016, 288 էջ:  
  
−
=Մատենագիտություն=  
+
==Ժողովածուների կազմում և խմբագրում==
−
*[http://www.example.org Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Գրքի վերնագիր, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2005:]
+
*Ձայն բարեկամության (Հայ և վրաց ժամանակակից  գրողների պատմվածքներ): Կազմողներ` Հր. Բայրամյան և ուրիշ.: «Նակադուլի» հրատ., Թբիլիսի: «Սովետական գրող» հրատ., Երևան, 1977, 496 էջ (ժողովածուի մեջ մտնող վրացի 4 հեղինակի պատմվածքներ թարգմանել է Հր. Բայրամյանը):
−
*[http://www.example.org Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Հոդվածի վերնագիր, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2005, թիվ 2, էջ 41-45:]
+
*Վրացական պոեզիա (XII դարից մինչև մեր օրերը): Կազմեց և ծանոթագրեց բան. գիտ. թեկն. Հր. Ս. Բայրամյան: Երևանի համալս. հրատ., Երևան, 1983, 440 էջ:
 +
*Հայ գրողները վրաց գրականության մասին: Կազմեց, խմբագրեց և ծանոթագրեց բան. գիտ. թեկն. Հր. Բայրամյանը: Երևանի համալս. հրատ., Երևան, 1986, 208 էջ:
 +
*«Վրաց երկինք» (Համաշխարհային գրականություն պատանիների համար): Կազմեց և առաջաբանը գրեց Հրաչյա Բայրամյանը: «Արևիկ» հրատ., Երևան, 1990, 768 էջ (14 հեղինակի 28 նորավեպ և պատմվածք թարգմանել է Հր. Բայրամյանը):
 +
*Հայ-վրացական հարաբերություններ. Մատենաշար, Գիրք Ա, Կազմեց, առաջաբանը գրեց և հրատարակության պատրաստեց Հր. Բայրամյանը, Երևանի համալս. հրատ., Երևան, 2013, 788 էջ:
 +
*Հայ-վրացական հարաբերություններ. Մատենաշար, Գիրք Բ, Կազմեց, ծանոթագրեց և հրատարակության պատրաստեց Հր. Բայրամյանը, Երևանի համալս. հրատ., Երևան, 2013, 340 էջ:
 +
 
 +
==Գիտական հոդվածներ==
 +
===Հայկական սովետական հանրագիտարանում (ՀՍՀ)===
 +
* Նինոշվիլի Էգնատե, հ. VIII, 1982, էջ 303:
 +
* Նոնեշվիլի Իոսեբ,  հ. VIII, 1982, էջ 339:
 +
* Չիքովանի Սիմոն, հ.VIII, 1983, էջ 53:
 +
* Ռուսթավելի Շոթա, հ. X, 1984, էջ 91-92:
 +
* Սարգիս Ա Վահրամյան (Սարգիս Թմոգվեցի),  հ. X,  1984,  էջ 216:
 +
* Վաժա Փշավելա,  հ. XI, 1985, էջ 228-229:
 +
* Վրաց գրականություն, հ. XI, 1985, էջ 522-524:
 +
* Տաբիձե Գալակտիոն,  հ. XI, 1985, էջ  537-538:
 +
* Օրբելիանի Գրիգոլ, հ. XII, 1986, էջ 585:
 +
* Օրբելիանի Սուլխան-Սաբա, հ. XII, , 1986, էջ 585-586:
 +
 
 +
===Հայկական համառոտ հանրագիտարանում (ՀՀՀ)===
 +
*Դումբաձե Նոդար, հ. II,  1995, էջ 276:
 +
* Թբիլիսի, հ. II, 1995, էջ 275-278:
 +
* Մխիթարյան Արտաշես, հ. III, 1999, էջ 737:
 +
* Շահնազար Գիվի, հ. IV, 2003, էջ 39-40:
 +
* Ռուսթավելի Շոթա, հ. IV, 2003, էջ 84:
 +
* Սեյրանյան  Բենիկ, հ. IV, 2003, էջ 403:
 +
* Վրաստան (համահեղինակ), հ. IV, 2003, էջ 665-670:
 +
* Տաբիձե Տիցիան, հ. IV, 2003, էջ 473:
 +
*Քարամյան Մարտին, հ. IV, 2003, էջ 887:
 +
 
 +
===«Հայկական Սփյուռք» հանրագիտարան===
 +
*Վրաստան (համահեղինակ), 2003, էջ 541-580:
 +
 
 +
===Հոդվածներ գիտական հանդեսներում, ամսագրերում, տարեգրքերում===
 +
*Վրաց գրականությունը «Մուրճ» ամսագրում: «Բանբեր Երևանի համալսարանի», Երևան, 1974, N 1, էջ 121-130:
 +
*Վաժա Փշավելան Թիֆլիսի հայ նախախորհրդային մամուլում: «Ցիսկարի», Թբիլիսի, 1974, N 3, էջ 111-117:
 +
*Իլիա Ճավճավաձեն և նախախորհրդային հայ մամուլը: «Մնաթոբի», Թբիլիսի, 1974, N 4, էջ 142-145:
 +
*Վաժա Փշավելան հայ քննադատության մեջ: «Երևանի համալսարան»  (գիտաինֆորմացիոն հանդես), Երևան, 1976,  N  2, էջ 30-33:
 +
*Գաբրիել Սունդուկյանի ծննդյան 150-ամյակը: «Բանբեր Երևանի համալսարանի»,  Երևան, 1976, N 2, էջ 241-242:
 +
*Իլիա Ճավճավաձեն հայ նախախորհրդային գրականագիտական մտքի գնահատմամբ: «Բանբեր Երևանի համալսարանի», Երևան, 1976, N  3, էջ 134-138:
 +
*Դրամատուրգիայի կրկնամեծ երախտավորը (Գաբրիել Սունդուկյանի ծննդյան 150 - ամյակի առթիվ): «Սովետական մանկավարժ», 1976, N 6, էջ 77-82:
 +
*Սերգո Կլդիաշվիլի (ծննդյան 80-ամյակի առթիվ) //   «Կամուրջ» (Վրաստանի գրողների միության հայկական մասնաճյուղի օրգան): Թբիլիսի, Ալմանախ-1976, էջ 519-520:
 +
*Գաբրիել Սունդուկյանը նախախորհրդային վրաց գրական-հասարակական մտքի գնահատմամբ: «Երիտասարդ գիտաշխատող», Երևան, 1981, N 1, էջ 79-85:
 +
*О книге А. Мхитаряна «Армянская советская литература в Грузии», «Литературная Армения»,  1981, N 9, стр. 108-110.
 +
*Из истории армяно-грузинских литературных связей (конец XIX-начало XX в.) // «Литературные связи», 1984, т. IV, с. 192-206.
 +
*Ասք բարեկամության. Նոդար Դումբաձե, «Սովետական Հայաստան»,  1985, N 2, էջ 26-28:
 +
*Նվիրում (բանաստեղծ, թարգմանիչ Գիվի Շահնազարի ստեղծագործական դիմանկարը): «Սովետական գրականություն», Երևան, 1985, N 3, էջ 138-142:
 +
*Полпред армянской литературы, «Литературная Армения», 1985, N 9, стр. 69-72.
 +
*Շոթա Ռուսթավելին նախահեղափոխական հայ մամուլում (Ռուսթավելին համաշխարհային գրականության մեջ): Թբիլիսիի համալս. հրատ., Թբիլիսի, 1985, հ․IV, էջ 457-459:
 +
*Սայաթ-Նովայի վրացերեն խաղերի գնահատության շուրջ: «Բանբեր Երևանի համալսարանի», Երևան, 1986, N 2, էջ 116-122  Նոդար Դումբաձե (ուրվագիծ):  «Պիոներ», Երևան, 1986, թիվ 5:  Հարուստ և շարունակվող ավանդույթներ «Սովետական Հայաստան», Երևան, 1987, N 7:
 +
*Հայ-վրաց մշակութային առնչությունները ուշադրության կենտրոնում: «Երևանի համալսարան» (գիտաինֆորացիոն հանդես), Երևան, 1988, N  2-3, էջ 10-13: 
 +
*Սիրո և բարության պատգամախոսը (Նոդար Դումբաձեի «Ընտիր երկեր» երկու հատորով ժողովածուի երկրորդ հատորում)  «Սովետական գրող» հրատ., Երևան, 1987, էջ 515-525:
 +
*Հայագիտության գիտահետազոտական լաբորատորիան: «Բանբեր Երևանի համալսարանի», Երևան, 1990, N 1, էջ 237-240:
 +
*Հավերժության խորհուրդը («Վրաց երկինք» ժողովածուում): «Արևիկ» հրատ.,  Երևան, 1990, էջ 3-36:
 +
*Թիֆլիսի հայ գրական կյանքը: «Բանբեր Երևանի համալսարանի», Երևան, 1992, N 2, էջ 196-201:
 +
*Սթափվել է պետք (վրաց ընթացիկ մամուլի էջերից): «Երևանի  համալսարան», (գիտաինֆորմացիոն հանդես): Երևան, 1992,  N  2, էջ 32-40:
 +
*Ժողովուրդների բարեկամության ուղենիշ աստղը (Հովհաննես Թումանյանի մասին): «Երևանի համալսարան» (գիտաինֆորմացիոն հանդես): Երևան, 1992, N 2, էջ 45-53:
 +
*«Հերկ» հանդեսը  (Ամենայն հայոց կաթողիկոս Տ. Տ. Վազգեն Առաջինի ազգային և հասարակական գործունեության մասին): «Երևանի համալսարան», (գիտաինֆորմացիոն հանդես), Երևան, 1992, N  3, էջ 71-75:
 +
*Սպիտակ տաճարի հոբելյանը (Թբիլիսիի պետհամալսարանի հիմնադրման 75 ամյակի առթիվ): «Երևանի համալսարան» (գիտաինֆորմացիոն լրատու): Երևան, 1993, N 3, էջ 13-18:
 +
*Վրաց գրականության դասականները (թերգդալեուլիներ) նախախորհրդային հայ քննադատության մեջ: Վրացագետների երկրորդ միջազգային գիտաժողովի նյութեր: Թբիլիսիի համալս. հրատ., Թբիլիսի, 1993: Ամփոփում` ռուսերեն և անգլերեն, էջ 211-219:
 +
*Հոգևոր կապերի բավիղներում (Իոսեբ Իմեդաշվիլիի` Հովհաննես Թումանյանի մասին հուշերի առիթով): «Բանբեր Երևանի համալսարանի», Երևան, 1994, N 1: 
 +
*Վրաց մտավորականները Հովհաննես Թումանյանի մասին: «Հանդես Երևանի համալսարանի» (գիտաինֆորմացիոն  լրատու): Երևան, 1997, N 1, էջ 63-80:
 +
*Նա այրվում էր պոեզիայի հրով: «Հանդես Երևանի համալսարանի», (գիտաինֆորմացիոն լրատու): Երևան, 1997, N 3, էջ 22-31:
 +
*Վրաց մտավորականները` Հովհաննես Թումանյանին: «Գարուն», 1997, N 5:
 +
*Չարենցը և վրաց իրականությունը (ծննդյան 100-ամյակի առթիվ): «Չարենցյան ընթերցումներ» ժողովածուում: Երևանի համալս. հրատ., 1998, գիրք VI, էջ 176-190:
 +
*Գնահատանք` լուսեղեն հանճարին («Ուղեցույց աստղը» ժողովածուում): «Զանգակ-97» հրատ., Երևան, 1999, էջ 5-10:
 +
*Հայ գրականության բարեկամը (Տիցիան Տաբիձե): «Հանդես Երևանի համալսարանի» (գիտաինֆորմացիոն լրատու): Երևան, 2000, N 2, էջ 54-60:
 +
*Հայագիտությունը Թբիլիսիի պետական համալսարանում, «Բանբեր Երևանի համալսարանի», 2001, N 2, էջ 204-207:
 +
*Հայ հոգևոր կյանքի կենտրոնը, «Գարուն», 2004, N 10, էջ 28-33:
 +
*Երբ անտեսվում է հավերժության օրենքը «Հայ-վրաց գրական, պատմամշա-կութային հարցերը վրաց մամուլում»  ժողովածուում):  «Զանգակ-97» հրատ., Երևան, 2001, էջ 3 -16:
 +
*Ժողովուրդների փոխմերձեցման գրավականը (1920-1930-ական թթ., հայ-վրաց գրական կապերի պատմությունից) // «Կամուրջ»- 2004-2005 (Վրաստանի գրողների համազգային միության տարեգիրք), «Մերանի», Թբիլիսի, էջ 233-240:
 +
*Թարգմանչի առաքելությունը: (Սայաթ-Նովայի և Պ. Սևակի բանաստեղծությունների վրացերեն թարգմանությունների առթիվ): «Կամուրջ» -2004-2005, «Մերանի» հրատ., Թբիլիսի, էջ 325-329:
 +
*Վրացերեն-հայերեն բառարան (առաջաբան. անստորագիր), Երևանի համալս. հրատ., Երևան, 2005, էջ 3-5:
 +
*Գրական կորիֆեյների բարեկամությունը մշակույթների մերձեցման կարևորագույն գործոն // Վրացագետների չորրորդ միջազգային գիտաժողովի նյութեր: Թբիլիսիի համալս. հրատ., Թբիլիսի, 2005, էջ 89-95: Ամփոփում` անգլերեն:
 +
*Ակադ. Գուրգեն Սևակի վրացագիտական գործունեությունը («Հայագիտական հանդես», Երևան, 2007, 3, էջ 87-99):
 +
*Դիմանկարի ուրվագիծ (Նոդար Դումբաձեի ծննդյան 80-ամյակի    առթիվ): «Կամուրջ»-2008 (Վրաստանի գրողների ստեղծագործական միություն): Թբիլիսի, էջ 246-250:
 +
*Հանդիպումներ Նոդար Դումբաձեի հետ: «Կամուրջ»-2008 (Վրաստանի գրողների համազգային միության տարեգիրք), «Մերանի» հրատ.: Թբիլիսի, էջ 250-253:
 +
*Բենիկ Սեյրանյան. Մարդը, գրողը (ծննդյան 95-ամյակի առթիվ): «Կամուրջ»-2008 (Վրաստանի գրողների ստեղծագործական միություն): Թբիլիսի, էջ 261-263:
 +
*Նյութեր Թումանյանական հանրագիտարանի համար, «Կամուրջ»-2009 (Վրաստանի գրողների ստեղծագործական միություն): Թբիլիսի, էջ 333-340:
 +
*Վրացագիտության հայկական կենտրոն. Երևանի համալսարան-90, գիրք-ալբոմ, Երևանի պետ. համալս. հրատ., 2009, էջ 160-161:
 +
*Կյանքը՝ ժամանակին, գիրը՝ հավերժությանը (Գուրամ Փանջիկիձեի 80 - ամյակի առթիվ), «Կամուրջ» - 2013 (Վրաստանի գրողների ստեղծագործական միություն): Թբիլիսի, էջ 201-209:
 +
*Թարգմանություն՝ պայմանավորված տաղանդավոր անհատի գործոնով «Կամուրջ» - 2013 (Վրաստանի գրողների ստեղծագործական միություն): Թբիլիսի, էջ  312-316:
 +
*Հայրենների վրացերեն թարգմանության շուրջ: «Հայագիտության հարցեր», Երևան, 2014,  N 3, էջ 142-151:
 +
*Վրացագիտությունը Երևանի պետական համալսարանում։ «Հայագիտության հարցեր» (ստորագրված է՝ Հրայր Սմբատյան), Երևան, 2014, N 3, էջ 241-245:
 +
*Հայոց ցեղասպանությունը վրացական պարբերականներում 1914-19118 թթ. (նյութերի ժողովածու) «Հայագիտության հարցեր», Երևան, 2015,  N 1, էջ 142-151:
 +
*Անդրադարձ և արձագանք, «Կամուրջ» (Վրաստանի գրողների համազգային միության տարեգիրք), «Մերանի» հրատ.: Թբիլիսի, 2015, էջ 295-299:
 +
*Գիտության երևելի մշակը, «Կամուրջ» (Վրաստանի գրողների համազգային միության տարեգիրք), «Մերանի» հրատ.: Թբիլիսի, 2015, էջ 300-305:
 +
*Հայաստանի զինվորական ընտրանին,  «Կամուրջ» (Վրաստանի գրողների համազգային միության տարեգիրք), «Մերանի» հրատ.: Թբիլիսի, 2016, էջ 392-394:
 +
*Փառահեղ ուղի (Վրաստան թերթի 95-ամյա հոբելյանի առթիվ),  «Կամուրջ» (Վրաստանի գրողների համազգային միության տարեգիրք), «Մերանի» հրատ.: Թբիլիսի, 2016, էջ 410:
 +
 
 +
==Գրախոսություններ==
 +
*Հայոց ցեղասպանությունը վրացական պարբերականներում 1914-1918 թթ. // «Հայագիտության հարցեր», Երևան, 2015,  N 1, էջ 142-151:
 +
*Անդրադարձ և արձագանք // «Կամուրջ»-2015, Թբիլիսի, էջ 295-299:
 +
*Գիտության երևելի մշակը (Պրոֆ. Լևոն Մելիքսեթ-Բեկի 125-ամյակի առթիվ // «Կամուրջ»-2015, Թբիլիսի, էջ 300-305:
 +
*Հայաստանի զինվորական ընտրանին // «Կամուրջ»-2016, Թբիլիսի, էջ 392-394:
  
 
=Տե՛ս նաև=
 
=Տե՛ս նաև=
 
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
 
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
−
*[http://www.example.org Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Գրքի վերնագիր, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2005:]
+
*Խաչատրյան Հայկ, Գրական տեղեկատու, Հայաստանի Սովետական գրողների միության անդամներ. Երևան, 1986, էջ 99-100:
−
*[http://www.example.org Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Հոդվածի  վերնագիր, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2005, թիվ  2, էջ 41-45:]
+
*Մինաշվիլի Վլադիմիր, Բարամիձե Գրիգոլ, Հետազոտողը և թարգմանիչը: «Լիտերատուրուլի Սաքարթվելո», Թբիլիսի, 1987, 26  հունիսի (վրաց.):
 +
*Խոսքը` հանդիսության պատվավոր հյուրերին: «Սախալխո գանաթլեբա», Թբիլիսի, 1988, 14 հոկտեմբերի (վրաց.):
 +
*Ղուկասյան Արմինե, Գրականագետի և թարգմանչի առաքելությամբ: «Ծիածան», 1992, 23 մայիսի:
 +
*Շահնազար Գիվի, Մի՛ կորցրու ճամփան հին: «Սաքարթվելոս Ռեսպուբլիկա», Թբիլիսի. 4 մարտի, 1998 (վրաց.):
 +
*Շահնազար Գիվի, Մի՛ կորցրու ճամփան հին «Հայաստանի Հանրապետություն», Երևան, 1998, 8 մարտի(թարգմանություն «Սաքարթվելոս Ռեսպուբլիկա» օրաթերթից):
 +
*Մուրման Թավդիշվիլի, Վրաստանի իսկական բարեկամը: «Մծերլիս գազեթի», Թբիլիսի, 2006,10-30 հունիսի (վրաց.):
 +
*Հրաչյա Բայրամյանը Իվանե Մաչաբելիի անվան մրցանակակիր, «Մծերլիս  գազեթի», Թբիլիսի, 2006, 15 հոկտեմբերի -10 նոյեմբերի (վրաց.): Ն ո ւ յ ն ը՝ «Գրական թերթ», Երևան, 2006, 3 նոյեմբերի:
 +
*Մեր անխոնջ Հրաչյա Բայրամյանը,  «Հայրենիք», Երևան, 2006, 1-31 դեկտեմբերի (N 3):
 +
*«Գրական մունետիկ» (ՀԳՄ տեղեկատվական եռամսյա հանդես), Հրաչյա Բայրամյանը Վրաստանի գրողների միության Իվանե Մաչաբելիի անվան մրցանակակիր, Երևան ,2006, N 4, էջ 10-11։
 +
*Մաղալյան Վահան, Արժանացել է գրական բարձր մրցանակի (հայ-վրացական գրական-մշակութային կապեր), «Հոգևոր հայրենիք»,  Երևան, 2006, դեկտեմբեր (N 12):
 +
*Երևանի պետական համալսարան (տեղեկատու բյուլետեն, հիմնադրման 90-ամյակի առթիվ), 2008, էջ 60:
 +
*Երևանի համալսարան-90, գիրք-ալբոմ, ԵՊՀ հրատ., Երևան, 2009, էջ 160-161:
 +
*Լադո Մինաշվիլի, Խաթունա Գափրինդաշվիլի, «Ով բարեկամ չի որոնում…», «Լիտերատուրուլի ձիեբանի», գիրք XXXI, Թբիլիսի, 2010, էջ 324-333 (վրաց.):
 +
*Լադո Մինաշվիլի, Խաթունա Գափրինդաշվիլի, «Վրաց գրականության պատմության դասագիրք` հայերեն»,  «Քարթվելոլոգ»,  Թբիլիսի,  2011, N 16 (1),  էջ 203-217 (վրաց.):
 +
*[http://Lado%20Minashvili,%20Khatuna%20Gaprindashvili,%20A%20Texbook%20on%20the%20Historl%20of%20Georgian%20Literature%20in%20Armenian,%20THE%20KARTVELOLOGIST%5D%20(J%20O%20R%20N%20A%20L%20%20%20O%20F%20%20%20G%20E%20O%20R%20G%20I%20A%20N%20%20%20S%20T%20U%20D%20I%20E%20S),%20AUTUMN%202011,%20N%2016%20(1),%20%20218-229%20(անգլ.): Lado Minashvili, Khatuna Gaprindashvili, A Texbook on the Historl of Georgian Literature in Armenian, THE KARTVELOLOGIST<nowiki>]</nowiki> (J O R N A L  O F  G E O R G I A N  S T U D I E S), AUTUMN 2011, N 16 (1),  218-229 (անգլ.):]
 +
*Վանիկ Սանթրյան, Ձեր ընծայագրերի հետքերով. Ինքնալրագիտարան 2 հատորով, հ. 1, ԵՊՀ հրատ., Երևան, 2011, էջ 189 և 220-221:
 +
*Գառնիկ Շախկյան, Մշակութային գիտարան (Թումանյանական աշխարհ), Երևան, 2016, էջ 143-144։
 +
*Լավրենտի Միրզոյան, Տավշո արմատներ (Գրական-մարզամշակութային հանրագիտարան), Երևան, 2016, էջ 146։
 +
*Հանրագիտական բառարան, ՀՀ ԳԱԱ հրատ. Երևան, 2016, հ. 1, էջ 291-292:
 +
*[http://publishing.ysu.am/hy/Hrachik-Bayramyan Հրաչիկ Սմբատի Բայրամյան - ysu.am:]
 +
*[http://qartulsomxurimskh.blogspot.am/2014/01/blog-post_16.html Հանդիպում վրացագետ Հրաչիկ Բայրամյանի հետ:]
 +
*[http://www.armin.am/am/Encyclopedia-Armency_Bayramyan_Hrachik ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ. Բայրամյան Հրաչիկ:]
  
−
[[Category:թեգ1]]  [[Category:թեգ2]]
+
[[Category:Թարգմանիչներ]]  [[Category:Վրացագետներ]] [[Category:Գրականագետներ]] [[Category:Բանասիրական գիտությունների թեկնածուներ]] [[Category:Գիտնականներ]]

Ընթացիկ տարբերակը 11:15, 31 Հունվարի 2018-ի դրությամբ

Բայրամյան Հրաչյա Սմբատի
Байрамян Грачья Смбатович
Պատկերիկի ստեղծման սխալ. Նման նիշք չկա
Անգլերեն: Bayramyan Hrachya
Հայերեն: Բայրամյան Հրաչյա Սմբատի
Ծննդյան տարեթիվը: 18.06.1945
Ծննդավայրը: Բաղանիս, Հայաստանի Հանրապետություն
Համառոտ տվյալներ:
Թարգմանիչ, վրացագետ, գրականագետ:


Կենսագրություն

Ծնվել է 1945թ. հունիսի 18-ին Խորհրդային Հայաստանի Նոյեմբերյանի շրջանի (այժմ` ՀՀ Տավուշի մարզ) Բաղանիս գյուղում:

Կրթություն

  • 1952-1959թթ. սովորել է Բաղանիսի յոթամյա դպրոցում:
  • 1959-1963թթ. սովորել է Ղոշխոթան (այժմ` Ոսկևան) գյուղի միջնակարգ դպրոցում:
  • 1963-1967թթ. սովորել է ԵՊՀ բանասիրության ֆակուլտետի (պարսից լեզու և գրականություն) բաժնում:
  • 1967-1968թթ. սովորել է Թբիլիսիի պետական ​​համալսարանի (ԹՊՀ) վրացական բանասիրական ֆակուլտետում:
  • 1970-1974թթ. սովորել է Թբիլիսիի պետական համալսարանի նպատակային ասպիրանտուրայում (գիտական ղեկավար` պրոֆ. Սոլոմոն Խուցիշվիլի)` մասնագիտանալով վրաց գրականության պատմության մեջ:

Աշխատանքային գործունեություն

  • 1969-1970թթ. աշխատել է ԵՊՀ Շոթա Ռուսթավելու անվան հայ-վրացական բանասիրության կաբինետում՝ որպես ավագ լաբորանտ։
  • 1975-2006թթ. ԵՊՀ հայագիտական կենտրոնի գիտաշխատող:
  • 1977-2001թթ.՝ ԵՊՀ հայագիտական ​​կենտրոնի խորհրդի քարտուղար (հասարակական հիմունքներով):
  • 1981թ.-ից` հայ-վրացական բանասիրության գիտահետազոտական խմբի ղեկավար։
  • 2006-2013թթ.՝ ԵՊՀ վրացագիտության հայկական կենտրոնի տնօրեն:
  • 2014թ.-ից՝ ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտի հայ-վրացական հարաբերությունների բաժնի վարիչ:
  • Հետազոտական աշխատանքներին զուգընթաց վրաց լեզու, վրաց գրականության պատմություն, տեսական և գործնական թարգմանության առարկաներ է դասավանդել ԵՊՀ հայ բանասիրության ֆակուլտետում, վրաց գրականության պատմություն, վրաց մատենագիտության պատմություն՝ հայ-վրացական բանասիրություն առարկաներ պատմության ֆակուլտետի «Կովկասագիտություն» բաժնի մագիստրոսական խմբում։

Ձեռքբերումներ

  • 1975թ.՝ բանասիրական գիտությունների թեկնածու:
  • 1981թ.՝ դոցենտ:
  • 1997թ.՝ «Հայոս-Քարթլոս» անկախ միջազգային ամսագրի հուշամեդալ:
  • 2006թ.՝ Վրաստանի Գրողների ստեղծագործական միության Իվանե Մաչաբելու անվան մրցանակ:
  • 2010թ.՝ Թբիլիսիի քաղաքապետի «Վրացական մշակույթի բարեկամ» մեդալ և «Պատվո դիպլոմ»:

Անդամակցություն

  • 1985թ.-ից՝ ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ։
  • 1990թ.-ից՝ Հայաստան-Վրաստան ընկերության վարչության անդամ:
  • 1991թ.-ից՝ Հայաստանի գրողների միության անդամ:
  • 2007թ.-ից՝ ԵՊՀ հայագիտական ​​հետազոտությունների ինստիտուտի գիտական ​​խորհրդի անդամ:
  • «Հայագիտության հարցեր» հանդեսի խմբագրական խորհրդի անդամ

Այլ

  • 1966թ․ հրաժարվել է կոմերիտմիությունից։
  • 1975թ. փետրվարի 18-ին Վրաստանի ԳԱ Շոթա Ռուսթավելու անվան վրաց գրականության պատմության ինստիտուտում «Վրաց գրականությունը նախախորհրդային հայ քննադատության մեջ (1846-1916 թթ.)» թեմայով ատենախոսություն է պաշտպանել (վրացերեն) և ստացել բանասիրական գիտությունների թեկնածուի գիտական աստիճան:
  • 1975թ. հունիս - օգոստոս ամիսներին Մոսկվայի օտար լեզուների ռազմական ինստիտուտում մասնակցել է սպաների վերապատրաստման եռամսյա դասընթացներին, ստացել սպա թարգմանչի որակավորում և համապատասխան զինվորական կոչում:
  • Հրաչյա Բայրամյանի աշխատանքները նվիրված են վրաց գրականության միջնադարյան, նոր և նորագույն պատմությանը, V-XX դարերում Հայաստանի և Վրաստանի գրական-մշակութային հարաբերություններին:
  • Հեղինակ է վրաց գրականության պատմության, վրացերեն լեզվի ձեռնարկների, բազմաթիվ գիտական և գրականագիտական հոդվածների: Նրա ստեղծագործությունները տպագրվում են հայերեն, վրացերեն և ռուսերեն: Վրաց դասական և ժամանակակից գրողների ավելի քան 130 նովել ու պատմվածք Հր. Բայրամյանի թարգմանությամբ տպագրվել են գրական հանդեսներում, ալմանախներում, քրեստոմատիական ժողովածուներում, ամսագրերում ու թերթերում:
  • Նրա սցենարով նկարահանվել և հայկական հեռուստատեսությամբ ցուցադրվել են «Իրակլի Աբաշիձե» (1984), «Նոդար Դումբաձե» (1985. երկու մասից բաղկացած այս ֆիլմը բազմիցս հեռարձակվել է նաև վրացական հեռուստատեսությամբ), «Սայաթ-Նովա» (1987), «Գալակտիոն Տաբիձե» (1987), «Գաբրիել Սունդուկյան» (1988. երկու մասից), «Շոթա Ռուսթավելի» (1990) ուսումնական և գիտահանրամատչելի ֆիլմերը:
  • Բայրամյանը ձեռնարկել է հայ հայ-վրացական հարաբերություններին նվիրված այն աշխատությունների վերահրատարակությունները և թարգմանությունը, որոնք կարևոր են տարածաշրջանում գիտամշակութային որոշակի հիմնահարցեր վճռելու համար: Այդ նպատակով Կենտրոնում 2013-ին հիմնադրել է «Հայ-վրացական հարաբերություններ» մատենաշար: Արդեն լույս է ընծայել մատենաշարի Ա, Բ և Գ գրքերը: Վրացերենից թարգմանել և հրատարակել է ականավոր հայագետ և վրացագետ Լ. Մելիքսեթ-Բեկի «Վարդապետք Հայոց հյուսիսային կողմանց» աշխատությունը (2016) և «Հայոց ցեղասպանության թեման վրացական պարբերականներում» նյութերի ժողովածուն (2017):
  • Զեկուցումներով հանդես է գալիս հայագիտության ու վրացագիտության հարցերին, ինչպես նաև պատմական ու հոբելյանական տարեթվերին նվիրված միջազգային գիտաժողովներում ու հանդիսավոր նիստերում:

Նկարներ

Գրքեր

Թարգմանություններ

  • Bayramyan.jpg
  • Bayramyan37.jpg
  • Bayramyan38.jpg
  • Bayramyan39.jpg
  • Bayramyan40.jpg
  • Bayramyan41.jpg
  • Bayramyan42.jpg
  • Bayramyan43.jpg

Մատենագիտություն

  • Բայրամյան Հ.Ս., Ակնարկներ վրաց նոր գրականության պատմության (1800-1890)։ Ուսումնական ձեռնարկ բանասիրական ֆակուլտետների ուսանողների համար, ԵՊՀ հրատ., 1983, 208 էջ։
  • Բայրամյան Հ.Ս., Հայերեն-վրացերեն զրուցարան, Երևան, «Արեգ», 2005 (2-րդ հրատ. 2006, 3-րդ հրատ. 2009), 128 էջ:
  • Բայրամյան Հ.Ս., Վրացերեն-ռուսերեն զրուցարան, Երևան, 2006, 128 էջ:
  • Բայրամյան Հ.Ս., Վրաց գրականությունը V-XIX դարերում: Ուսումնական ձեռնարկ հումանիտար ֆակուլտետների ուսանողների համար: Երևանի համալս. հրատ., Երևան, 2007, 336 էջ:
  • Բայրամյան Հ.Ս., Էջեր հայ-վրացական գրական կապերի պատմությունից: Երևանի համալս. հրատ., Երևան, 2010, 256 էջ:
  • Բայրամյան Հ.Ս., Վրաց լեզու (Հնչյունաբանություն, բառագիտություն, ձևաբանություն)։ Հումանիտար ֆակուլտետների ուսանողների համար։ Երևանի համալս. հրատ., Երևան, 2010, 252 էջ։
  • Բայրամյան Հ.Ս., Հայերեն-վրացերեն զրուցարան, լրացված և վերամշակված հրատարակություն, Երևան, 2015, 118 էջ:
  • Բայրամյան Հ.Ս., Վրացերենի դասընթաց, Ուսումնական ձեռնարկ, Երևանի համալս. հրատ., Երևան, 2017, 306 էջ:

Թարգմանություններ վրացերենից հայերեն

  • Արվելաձե Բոնդո, Գաբրիել Սունդուկյանը և վրաց իրականությունը: «Հայաստան», Երևան, 1976, 88 էջ:
  • Ինանիշվիլի Ռևազ, Լռություն ճանապարհին (պատմվածքներ): «Սովետական գրող», Երևան, 1979, 132 էջ:
  • Մրելաշվիլի Լադո, Իղալթոեցի տղաները (վիպակ): «Սովետական գրող», Երևան, 1981, 236 էջ:
  • Փանջիկիձե Գուրամ, Ակնաքար (վեպ): «Սովետական գրող», Երևան, 1982, 268 էջ:
  • Դումբաձե Նոդար, Հավերժության օրենքը (վեպ): «Սովետական գրող», Երևան, 1983, 264 էջ:
  • Իոսելիանի Օտիա, Այն, ինչ լավ է, դժվար է (պատմվածք): «Սովետական գրող», Երևան, 1985, 32 էջ:
  • Դումբաձե Նոդար, Ընտիր երկեր երկու հատորով: Հ.I («Ես, տատիկը, Իլիկոն և Իլարիոնը», «Մի՛ վախենա, մայրիկ» և 12 պատմվածք. «Աստված, ինչի համար», «HELLADOS», «Շունը», «Դիդրո», «Արյունը», «Ապերախտը», «Ցլամարտ», «Գնչուները», «Խազարուլա», «Սատանաները», «Կարոտ», «Բազեն քաղաքում ի°նչ է անում»), «Սովետական գրող», Երևան, 1987, 584 էջ:
  • Դումբաձե Նոդար, Ընտիր երկեր երկու հատորով: Հ.II («Հավերժության օրենքը», «Սպիտակ դրոշներ», «Կուկարաչա»), «Սովետական գրող», Երևան, 1987, 526 էջ։
  • Գրիշաշվիլի Իոսեբ, Հին Թիֆլիսի գրական բոհեմը:«Մերանի», Թբիլիսի, 1989, 160 էջ:
  • Դումբաձե Նոդար, Կուկարաչա (վիպակ) և 20 պատմվածք. «HELLADOS», «Բազեն քաղաքում ի°նչ է անում», «Գերեզմանոց», «Սատանաները», «Գնչուները», «Խազարուլա», «Արևը», «Դիդրո», «Շունը», «Ապերախտը», «Ցլամարտ», «Մի՛ արթնացրու», «Կարոտ», «Մայրը», «Թռչնակը», «Արյունը», «Լենկթեմուրը», «Ուշացած մակարը» («Եղջյուր»), «Աստվա՛ծ, ինչի՞ համար», «Թալիկո»։ «Արևիկ» հրատ., Երևան, 1990, 336 էջ:
  • Ուղեցույց աստղը (վրաց մտավորականները Հովհաննես Թումանյանի մասին): «Զանգակ-97», Կազ, Երևան, 1999, 208 էջ:
  • Հայ-վրաց գրական, պատմամշակութային հարցերը վրաց մամուլում (1988-1990): Պրակ I, «Զանգակ-97», Երևան, 2001, 160 էջ:
  • Միշվելաձե Ռևազ, Նովելներ, «Զանգակ-97», Երևան, 2001, 50 էջ:
  • Միշվելաձե Ռևազ, Գյուղի Մադոննան (նովելներ), ՀԳՄ հրատ., Երևան, 2006, 244 էջ:
  • Սիրապարտները (Արդի վրացական արձակ), ՀԳՄ հրատ., Եր., 2010թ., 240 էջ (14 հեղինակի 15 նորավեպ և պատմվածք թարգմանել է Հր. Բայրամյանը):
  • Դումբաձե Նոդար, Հավերժության օրենքը: Ես, տատիկը, Իլիկոն և Իլարիոնը (վեպեր): «Անտարես», Երևան, 2016, 452 ¿ç:
  • Դումբաձե Նոդար, Ես, տատիկը, Իլիկոն և Իլարիոնը (վեպ): «Անտարես», Երևան, 2016, 216 էջ:
  • Բիբլիական երեք նովել (ժամանակակից վրացական նովելներ, պատմվածքներ և էտյուդներ), Երևան, «Անտարես» հրատ., 2016, 128 էջ:
  • Մելիքսեթ-Բեկ Լևոն, «Վարդապետք Հայոց հյուսիսային կողմանց» և նրանց ինքնությունը, Էջմ., 2016, 288 էջ:

Ժողովածուների կազմում և խմբագրում

  • Ձայն բարեկամության (Հայ և վրաց ժամանակակից գրողների պատմվածքներ): Կազմողներ` Հր. Բայրամյան և ուրիշ.: «Նակադուլի» հրատ., Թբիլիսի: «Սովետական գրող» հրատ., Երևան, 1977, 496 էջ (ժողովածուի մեջ մտնող վրացի 4 հեղինակի պատմվածքներ թարգմանել է Հր. Բայրամյանը):
  • Վրացական պոեզիա (XII դարից մինչև մեր օրերը): Կազմեց և ծանոթագրեց բան. գիտ. թեկն. Հր. Ս. Բայրամյան: Երևանի համալս. հրատ., Երևան, 1983, 440 էջ:
  • Հայ գրողները վրաց գրականության մասին: Կազմեց, խմբագրեց և ծանոթագրեց բան. գիտ. թեկն. Հր. Բայրամյանը: Երևանի համալս. հրատ., Երևան, 1986, 208 էջ:
  • «Վրաց երկինք» (Համաշխարհային գրականություն պատանիների համար): Կազմեց և առաջաբանը գրեց Հրաչյա Բայրամյանը: «Արևիկ» հրատ., Երևան, 1990, 768 էջ (14 հեղինակի 28 նորավեպ և պատմվածք թարգմանել է Հր. Բայրամյանը):
  • Հայ-վրացական հարաբերություններ. Մատենաշար, Գիրք Ա, Կազմեց, առաջաբանը գրեց և հրատարակության պատրաստեց Հր. Բայրամյանը, Երևանի համալս. հրատ., Երևան, 2013, 788 էջ:
  • Հայ-վրացական հարաբերություններ. Մատենաշար, Գիրք Բ, Կազմեց, ծանոթագրեց և հրատարակության պատրաստեց Հր. Բայրամյանը, Երևանի համալս. հրատ., Երևան, 2013, 340 էջ:

Գիտական հոդվածներ

Հայկական սովետական հանրագիտարանում (ՀՍՀ)

  • Նինոշվիլի Էգնատե, հ. VIII, 1982, էջ 303:
  • Նոնեշվիլի Իոսեբ, հ. VIII, 1982, էջ 339:
  • Չիքովանի Սիմոն, հ.VIII, 1983, էջ 53:
  • Ռուսթավելի Շոթա, հ. X, 1984, էջ 91-92:
  • Սարգիս Ա Վահրամյան (Սարգիս Թմոգվեցի), հ. X, 1984, էջ 216:
  • Վաժա Փշավելա, հ. XI, 1985, էջ 228-229:
  • Վրաց գրականություն, հ. XI, 1985, էջ 522-524:
  • Տաբիձե Գալակտիոն, հ. XI, 1985, էջ 537-538:
  • Օրբելիանի Գրիգոլ, հ. XII, 1986, էջ 585:
  • Օրբելիանի Սուլխան-Սաբա, հ. XII, , 1986, էջ 585-586:

Հայկական համառոտ հանրագիտարանում (ՀՀՀ)

  • Դումբաձե Նոդար, հ. II, 1995, էջ 276:
  • Թբիլիսի, հ. II, 1995, էջ 275-278:
  • Մխիթարյան Արտաշես, հ. III, 1999, էջ 737:
  • Շահնազար Գիվի, հ. IV, 2003, էջ 39-40:
  • Ռուսթավելի Շոթա, հ. IV, 2003, էջ 84:
  • Սեյրանյան Բենիկ, հ. IV, 2003, էջ 403:
  • Վրաստան (համահեղինակ), հ. IV, 2003, էջ 665-670:
  • Տաբիձե Տիցիան, հ. IV, 2003, էջ 473:
  • Քարամյան Մարտին, հ. IV, 2003, էջ 887:

«Հայկական Սփյուռք» հանրագիտարան

  • Վրաստան (համահեղինակ), 2003, էջ 541-580:

Հոդվածներ գիտական հանդեսներում, ամսագրերում, տարեգրքերում

  • Վրաց գրականությունը «Մուրճ» ամսագրում: «Բանբեր Երևանի համալսարանի», Երևան, 1974, N 1, էջ 121-130:
  • Վաժա Փշավելան Թիֆլիսի հայ նախախորհրդային մամուլում: «Ցիսկարի», Թբիլիսի, 1974, N 3, էջ 111-117:
  • Իլիա Ճավճավաձեն և նախախորհրդային հայ մամուլը: «Մնաթոբի», Թբիլիսի, 1974, N 4, էջ 142-145:
  • Վաժա Փշավելան հայ քննադատության մեջ: «Երևանի համալսարան» (գիտաինֆորմացիոն հանդես), Երևան, 1976, N 2, էջ 30-33:
  • Գաբրիել Սունդուկյանի ծննդյան 150-ամյակը: «Բանբեր Երևանի համալսարանի», Երևան, 1976, N 2, էջ 241-242:
  • Իլիա Ճավճավաձեն հայ նախախորհրդային գրականագիտական մտքի գնահատմամբ: «Բանբեր Երևանի համալսարանի», Երևան, 1976, N 3, էջ 134-138:
  • Դրամատուրգիայի կրկնամեծ երախտավորը (Գաբրիել Սունդուկյանի ծննդյան 150 - ամյակի առթիվ): «Սովետական մանկավարժ», 1976, N 6, էջ 77-82:
  • Սերգո Կլդիաշվիլի (ծննդյան 80-ամյակի առթիվ) // «Կամուրջ» (Վրաստանի գրողների միության հայկական մասնաճյուղի օրգան): Թբիլիսի, Ալմանախ-1976, էջ 519-520:
  • Գաբրիել Սունդուկյանը նախախորհրդային վրաց գրական-հասարակական մտքի գնահատմամբ: «Երիտասարդ գիտաշխատող», Երևան, 1981, N 1, էջ 79-85:
  • О книге А. Мхитаряна «Армянская советская литература в Грузии», «Литературная Армения», 1981, N 9, стр. 108-110.
  • Из истории армяно-грузинских литературных связей (конец XIX-начало XX в.) // «Литературные связи», 1984, т. IV, с. 192-206.
  • Ասք բարեկամության. Նոդար Դումբաձե, «Սովետական Հայաստան», 1985, N 2, էջ 26-28:
  • Նվիրում (բանաստեղծ, թարգմանիչ Գիվի Շահնազարի ստեղծագործական դիմանկարը): «Սովետական գրականություն», Երևան, 1985, N 3, էջ 138-142:
  • Полпред армянской литературы, «Литературная Армения», 1985, N 9, стр. 69-72.
  • Շոթա Ռուսթավելին նախահեղափոխական հայ մամուլում (Ռուսթավելին համաշխարհային գրականության մեջ): Թբիլիսիի համալս. հրատ., Թբիլիսի, 1985, հ․IV, էջ 457-459:
  • Սայաթ-Նովայի վրացերեն խաղերի գնահատության շուրջ: «Բանբեր Երևանի համալսարանի», Երևան, 1986, N 2, էջ 116-122 Նոդար Դումբաձե (ուրվագիծ): «Պիոներ», Երևան, 1986, թիվ 5: Հարուստ և շարունակվող ավանդույթներ «Սովետական Հայաստան», Երևան, 1987, N 7:
  • Հայ-վրաց մշակութային առնչությունները ուշադրության կենտրոնում: «Երևանի համալսարան» (գիտաինֆորացիոն հանդես), Երևան, 1988, N 2-3, էջ 10-13:
  • Սիրո և բարության պատգամախոսը (Նոդար Դումբաձեի «Ընտիր երկեր» երկու հատորով ժողովածուի երկրորդ հատորում) «Սովետական գրող» հրատ., Երևան, 1987, էջ 515-525:
  • Հայագիտության գիտահետազոտական լաբորատորիան: «Բանբեր Երևանի համալսարանի», Երևան, 1990, N 1, էջ 237-240:
  • Հավերժության խորհուրդը («Վրաց երկինք» ժողովածուում): «Արևիկ» հրատ., Երևան, 1990, էջ 3-36:
  • Թիֆլիսի հայ գրական կյանքը: «Բանբեր Երևանի համալսարանի», Երևան, 1992, N 2, էջ 196-201:
  • Սթափվել է պետք (վրաց ընթացիկ մամուլի էջերից): «Երևանի համալսարան», (գիտաինֆորմացիոն հանդես): Երևան, 1992, N 2, էջ 32-40:
  • Ժողովուրդների բարեկամության ուղենիշ աստղը (Հովհաննես Թումանյանի մասին): «Երևանի համալսարան» (գիտաինֆորմացիոն հանդես): Երևան, 1992, N 2, էջ 45-53:
  • «Հերկ» հանդեսը (Ամենայն հայոց կաթողիկոս Տ. Տ. Վազգեն Առաջինի ազգային և հասարակական գործունեության մասին): «Երևանի համալսարան», (գիտաինֆորմացիոն հանդես), Երևան, 1992, N 3, էջ 71-75:
  • Սպիտակ տաճարի հոբելյանը (Թբիլիսիի պետհամալսարանի հիմնադրման 75 ամյակի առթիվ): «Երևանի համալսարան» (գիտաինֆորմացիոն լրատու): Երևան, 1993, N 3, էջ 13-18:
  • Վրաց գրականության դասականները (թերգդալեուլիներ) նախախորհրդային հայ քննադատության մեջ: Վրացագետների երկրորդ միջազգային գիտաժողովի նյութեր: Թբիլիսիի համալս. հրատ., Թբիլիսի, 1993: Ամփոփում` ռուսերեն և անգլերեն, էջ 211-219:
  • Հոգևոր կապերի բավիղներում (Իոսեբ Իմեդաշվիլիի` Հովհաննես Թումանյանի մասին հուշերի առիթով): «Բանբեր Երևանի համալսարանի», Երևան, 1994, N 1:
  • Վրաց մտավորականները Հովհաննես Թումանյանի մասին: «Հանդես Երևանի համալսարանի» (գիտաինֆորմացիոն լրատու): Երևան, 1997, N 1, էջ 63-80:
  • Նա այրվում էր պոեզիայի հրով: «Հանդես Երևանի համալսարանի», (գիտաինֆորմացիոն լրատու): Երևան, 1997, N 3, էջ 22-31:
  • Վրաց մտավորականները` Հովհաննես Թումանյանին: «Գարուն», 1997, N 5:
  • Չարենցը և վրաց իրականությունը (ծննդյան 100-ամյակի առթիվ): «Չարենցյան ընթերցումներ» ժողովածուում: Երևանի համալս. հրատ., 1998, գիրք VI, էջ 176-190:
  • Գնահատանք` լուսեղեն հանճարին («Ուղեցույց աստղը» ժողովածուում): «Զանգակ-97» հրատ., Երևան, 1999, էջ 5-10:
  • Հայ գրականության բարեկամը (Տիցիան Տաբիձե): «Հանդես Երևանի համալսարանի» (գիտաինֆորմացիոն լրատու): Երևան, 2000, N 2, էջ 54-60:
  • Հայագիտությունը Թբիլիսիի պետական համալսարանում, «Բանբեր Երևանի համալսարանի», 2001, N 2, էջ 204-207:
  • Հայ հոգևոր կյանքի կենտրոնը, «Գարուն», 2004, N 10, էջ 28-33:
  • Երբ անտեսվում է հավերժության օրենքը «Հայ-վրաց գրական, պատմամշա-կութային հարցերը վրաց մամուլում» ժողովածուում): «Զանգակ-97» հրատ., Երևան, 2001, էջ 3 -16:
  • Ժողովուրդների փոխմերձեցման գրավականը (1920-1930-ական թթ., հայ-վրաց գրական կապերի պատմությունից) // «Կամուրջ»- 2004-2005 (Վրաստանի գրողների համազգային միության տարեգիրք), «Մերանի», Թբիլիսի, էջ 233-240:
  • Թարգմանչի առաքելությունը: (Սայաթ-Նովայի և Պ. Սևակի բանաստեղծությունների վրացերեն թարգմանությունների առթիվ): «Կամուրջ» -2004-2005, «Մերանի» հրատ., Թբիլիսի, էջ 325-329:
  • Վրացերեն-հայերեն բառարան (առաջաբան. անստորագիր), Երևանի համալս. հրատ., Երևան, 2005, էջ 3-5:
  • Գրական կորիֆեյների բարեկամությունը մշակույթների մերձեցման կարևորագույն գործոն // Վրացագետների չորրորդ միջազգային գիտաժողովի նյութեր: Թբիլիսիի համալս. հրատ., Թբիլիսի, 2005, էջ 89-95: Ամփոփում` անգլերեն:
  • Ակադ. Գուրգեն Սևակի վրացագիտական գործունեությունը («Հայագիտական հանդես», Երևան, 2007, 3, էջ 87-99):
  • Դիմանկարի ուրվագիծ (Նոդար Դումբաձեի ծննդյան 80-ամյակի առթիվ): «Կամուրջ»-2008 (Վրաստանի գրողների ստեղծագործական միություն): Թբիլիսի, էջ 246-250:
  • Հանդիպումներ Նոդար Դումբաձեի հետ: «Կամուրջ»-2008 (Վրաստանի գրողների համազգային միության տարեգիրք), «Մերանի» հրատ.: Թբիլիսի, էջ 250-253:
  • Բենիկ Սեյրանյան. Մարդը, գրողը (ծննդյան 95-ամյակի առթիվ): «Կամուրջ»-2008 (Վրաստանի գրողների ստեղծագործական միություն): Թբիլիսի, էջ 261-263:
  • Նյութեր Թումանյանական հանրագիտարանի համար, «Կամուրջ»-2009 (Վրաստանի գրողների ստեղծագործական միություն): Թբիլիսի, էջ 333-340:
  • Վրացագիտության հայկական կենտրոն. Երևանի համալսարան-90, գիրք-ալբոմ, Երևանի պետ. համալս. հրատ., 2009, էջ 160-161:
  • Կյանքը՝ ժամանակին, գիրը՝ հավերժությանը (Գուրամ Փանջիկիձեի 80 - ամյակի առթիվ), «Կամուրջ» - 2013 (Վրաստանի գրողների ստեղծագործական միություն): Թբիլիսի, էջ 201-209:
  • Թարգմանություն՝ պայմանավորված տաղանդավոր անհատի գործոնով «Կամուրջ» - 2013 (Վրաստանի գրողների ստեղծագործական միություն): Թբիլիսի, էջ 312-316:
  • Հայրենների վրացերեն թարգմանության շուրջ: «Հայագիտության հարցեր», Երևան, 2014, N 3, էջ 142-151:
  • Վրացագիտությունը Երևանի պետական համալսարանում։ «Հայագիտության հարցեր» (ստորագրված է՝ Հրայր Սմբատյան), Երևան, 2014, N 3, էջ 241-245:
  • Հայոց ցեղասպանությունը վրացական պարբերականներում 1914-19118 թթ. (նյութերի ժողովածու) «Հայագիտության հարցեր», Երևան, 2015, N 1, էջ 142-151:
  • Անդրադարձ և արձագանք, «Կամուրջ» (Վրաստանի գրողների համազգային միության տարեգիրք), «Մերանի» հրատ.: Թբիլիսի, 2015, էջ 295-299:
  • Գիտության երևելի մշակը, «Կամուրջ» (Վրաստանի գրողների համազգային միության տարեգիրք), «Մերանի» հրատ.: Թբիլիսի, 2015, էջ 300-305:
  • Հայաստանի զինվորական ընտրանին, «Կամուրջ» (Վրաստանի գրողների համազգային միության տարեգիրք), «Մերանի» հրատ.: Թբիլիսի, 2016, էջ 392-394:
  • Փառահեղ ուղի (Վրաստան թերթի 95-ամյա հոբելյանի առթիվ), «Կամուրջ» (Վրաստանի գրողների համազգային միության տարեգիրք), «Մերանի» հրատ.: Թբիլիսի, 2016, էջ 410:

Գրախոսություններ

  • Հայոց ցեղասպանությունը վրացական պարբերականներում 1914-1918 թթ. // «Հայագիտության հարցեր», Երևան, 2015, N 1, էջ 142-151:
  • Անդրադարձ և արձագանք // «Կամուրջ»-2015, Թբիլիսի, էջ 295-299:
  • Գիտության երևելի մշակը (Պրոֆ. Լևոն Մելիքսեթ-Բեկի 125-ամյակի առթիվ // «Կամուրջ»-2015, Թբիլիսի, էջ 300-305:
  • Հայաստանի զինվորական ընտրանին // «Կամուրջ»-2016, Թբիլիսի, էջ 392-394:

Տե՛ս նաև

  • Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
  • Խաչատրյան Հայկ, Գրական տեղեկատու, Հայաստանի Սովետական գրողների միության անդամներ. Երևան, 1986, էջ 99-100:
  • Մինաշվիլի Վլադիմիր, Բարամիձե Գրիգոլ, Հետազոտողը և թարգմանիչը: «Լիտերատուրուլի Սաքարթվելո», Թբիլիսի, 1987, 26 հունիսի (վրաց.):
  • Խոսքը` հանդիսության պատվավոր հյուրերին: «Սախալխո գանաթլեբա», Թբիլիսի, 1988, 14 հոկտեմբերի (վրաց.):
  • Ղուկասյան Արմինե, Գրականագետի և թարգմանչի առաքելությամբ: «Ծիածան», 1992, 23 մայիսի:
  • Շահնազար Գիվի, Մի՛ կորցրու ճամփան հին: «Սաքարթվելոս Ռեսպուբլիկա», Թբիլիսի. 4 մարտի, 1998 (վրաց.):
  • Շահնազար Գիվի, Մի՛ կորցրու ճամփան հին «Հայաստանի Հանրապետություն», Երևան, 1998, 8 մարտի(թարգմանություն «Սաքարթվելոս Ռեսպուբլիկա» օրաթերթից):
  • Մուրման Թավդիշվիլի, Վրաստանի իսկական բարեկամը: «Մծերլիս գազեթի», Թբիլիսի, 2006,10-30 հունիսի (վրաց.):
  • Հրաչյա Բայրամյանը Իվանե Մաչաբելիի անվան մրցանակակիր, «Մծերլիս գազեթի», Թբիլիսի, 2006, 15 հոկտեմբերի -10 նոյեմբերի (վրաց.): Ն ո ւ յ ն ը՝ «Գրական թերթ», Երևան, 2006, 3 նոյեմբերի:
  • Մեր անխոնջ Հրաչյա Բայրամյանը, «Հայրենիք», Երևան, 2006, 1-31 դեկտեմբերի (N 3):
  • «Գրական մունետիկ» (ՀԳՄ տեղեկատվական եռամսյա հանդես), Հրաչյա Բայրամյանը Վրաստանի գրողների միության Իվանե Մաչաբելիի անվան մրցանակակիր, Երևան ,2006, N 4, էջ 10-11։
  • Մաղալյան Վահան, Արժանացել է գրական բարձր մրցանակի (հայ-վրացական գրական-մշակութային կապեր), «Հոգևոր հայրենիք», Երևան, 2006, դեկտեմբեր (N 12):
  • Երևանի պետական համալսարան (տեղեկատու բյուլետեն, հիմնադրման 90-ամյակի առթիվ), 2008, էջ 60:
  • Երևանի համալսարան-90, գիրք-ալբոմ, ԵՊՀ հրատ., Երևան, 2009, էջ 160-161:
  • Լադո Մինաշվիլի, Խաթունա Գափրինդաշվիլի, «Ով բարեկամ չի որոնում…», «Լիտերատուրուլի ձիեբանի», գիրք XXXI, Թբիլիսի, 2010, էջ 324-333 (վրաց.):
  • Լադո Մինաշվիլի, Խաթունա Գափրինդաշվիլի, «Վրաց գրականության պատմության դասագիրք` հայերեն», «Քարթվելոլոգ», Թբիլիսի, 2011, N 16 (1), էջ 203-217 (վրաց.):
  • Lado Minashvili, Khatuna Gaprindashvili, A Texbook on the Historl of Georgian Literature in Armenian, THE KARTVELOLOGIST] (J O R N A L O F G E O R G I A N S T U D I E S), AUTUMN 2011, N 16 (1), 218-229 (անգլ.):
  • Վանիկ Սանթրյան, Ձեր ընծայագրերի հետքերով. Ինքնալրագիտարան 2 հատորով, հ. 1, ԵՊՀ հրատ., Երևան, 2011, էջ 189 և 220-221:
  • Գառնիկ Շախկյան, Մշակութային գիտարան (Թումանյանական աշխարհ), Երևան, 2016, էջ 143-144։
  • Լավրենտի Միրզոյան, Տավշո արմատներ (Գրական-մարզամշակութային հանրագիտարան), Երևան, 2016, էջ 146։
  • Հանրագիտական բառարան, ՀՀ ԳԱԱ հրատ. Երևան, 2016, հ. 1, էջ 291-292:
  • Հրաչիկ Սմբատի Բայրամյան - ysu.am:
  • Հանդիպում վրացագետ Հրաչիկ Բայրամյանի հետ:
  • ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ. Բայրամյան Հրաչիկ:
Ստացված է «https://am.hayazg.info/index.php?title=Բայրամյան_Հրաչյա_Սմբատի&oldid=28721» էջից