«Վարդանյան Մարատ Ենոքի»–ի խմբագրումների տարբերություն
Hayazg-ից
(→Տե՛ս նաև) |
|||
| (Միևնույն մասնակցի 4 միջանկյալ տարբերակներ թաքցրված է) | |||
| Տող 7. | Տող 7. | ||
| name-en = Vardanyan Marat | | name-en = Vardanyan Marat | ||
| name-fr = | | name-fr = | ||
| − | | image = | + | | image = Marat Vartanyan.JPG |
| birth-date = 29.02.1932 | | birth-date = 29.02.1932 | ||
| birth-place = Մոսկվա, Ռուսաստան | | birth-place = Մոսկվա, Ռուսաստան | ||
| Տող 18. | Տող 18. | ||
==Կրթություն== | ==Կրթություն== | ||
| − | * | + | *Միջնակարգ դպրոցն ավարտել է Երևանում: |
| + | *1954թ. ավարտել է Երևանի բժշկական ինստիտուտի բուժական-կանխարգելողական ֆակուլտետը: | ||
| + | *1954-1955թթ. անցել է թերապիայի գծով սուբօրդինատուրա: | ||
==Աշխատանքային գործունեություն== | ==Աշխատանքային գործունեություն== | ||
| − | * | + | *1955-1956թթ. որպես հոգեբույժ աշխատել է Սևանի հանրապետական հոգեբուժական հիվանդանոցում: |
| − | ** | + | *1956-1993թթ. աշխատել է Մոսկվայի ԽՍՀՄ ԲԳԱ Հոգեբուժության ԳՀԻ-ում, որը հետագայում վերակազմավորվել է ԽՍՀՄ ԲԳԱ Հոգեկան առողջության համամիութենական գիտական կենտրոնի, ապա՝ կոչվել ՌԲԳԱ ՀԱԳԿ: |
| − | * | + | **Օրդինատոր: |
| + | **1958թ.-ից՝ կրտսեր գիտաշխատող: | ||
| + | **1961թ.-ից՝ ընդհանուր պաթոֆիզիոլոգիայի լաբորատորիայի վարիչ: | ||
| + | **1982-1987թթ.՝ գիտության գծով տնօրենի տեղակալ: | ||
| + | **1987-1993թթ.՝ տնօրեն: | ||
| + | *1988-1993թթ., միաժամանակ՝ ՌԴ ԲԳԱ Հոգեկան առողջության գիտական կենտրոնի հիմնադիր-ղեկավար: | ||
| + | *1982թ. եղել է ԽՍՀՄ ԲԳԱ ՀԱՀԳԿ-ի (ՌԲԳԱ ՀԱԳԿ) ստեղծողներից մեկը, որի կազմում բացի չորս ինստիտուտներից, մտնում էին նաև Տոմսկի ՀԱԿ-ը, Երևանի մասնաճյուղը («Սթրես» հոգեկան առողջության ու վերականգնման կենտրոն): | ||
| + | *1960-ական թթ. կեսերից եղել է Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության Միջազգային գիտական կենտրոնի կենսաբանական հոգեբուժության բաժնի ղեկավար, ՌԴ ԲԳԱ նախագահությանն առընթեր Հոգեկան առողջության պրոբլեմների ուսումնասիրության գիտական խորհրդի նախագահ, Բժշկա-գենետիկների համամիութենական գիտական ընկերության փոխնախագահ: | ||
==Ձեռքբերումներ== | ==Ձեռքբերումներ== | ||
| − | * | + | *1962թ.՝ բժշկական գիտությունների թեկնածու: |
| − | * | + | *1968թ.՝ բժշկական գիտությունների դոկտոր: |
| − | * | + | *1970թ.՝ պրոֆեսոր: |
| + | *1978թ.՝ ԽՍՀՄ ԲԳԱ թղթակից անդամ: | ||
| + | *1988թ.՝ ԽՍՀՄ ԲԳԱ և ՌԲԳԱ ակադեմիկոս: | ||
| + | *1993թ.՝ Նյու Յորքի գիտությունների ակադեմիայի ակադեմիկոս, հետագայում նաև աշխարհի այլ ակադեմիաների անդամ: | ||
| + | *1971-1979թթ.՝ Հոգեբուժական համաշխարհայի ընկերության քարտուղար: | ||
| + | *«Պատվո նշան» շքանշան: | ||
| + | |||
| + | ===Անդամակցություն=== | ||
| + | *Ակտիվ մասնակցություն է ունեցել «Աշխարհի բժիշկները միջուկային պատերազմի դեմ» շարժմանը և եղել Շարժման խորհրդային կոմիտեի անդամ: Մասնակցել է այդ միջազգային կազմակերպության ստեղծմանն ու ձևավորմանը, որը 1985թ. արժանացել է Նոբելյան մրցանակի և ՅՈՒՆԵՍՕ-ի հատուկ մրցանակի: | ||
| + | *Եղել է ԱՄՆ-ի վարքի գենետիկայի ընկերության, ԱՄՆ-ի կենսաբանական հոգեբուժության ընկերության, Մեքսիկայի գիտությունների ակադեմիայի, Արգենտինայի հոգեբույժների ընկերության, Պուրկինյեի անվան բժշկական ընկերության պատվավոր անդամ, Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության մշտական փորձագետ: | ||
| + | *Ն. Վավիլովի անվան գենետիկների և սելեկցիոներների համամիութենական գիտական ընկերության խորհրդի անդամ, Հոգեբույժների համամիութենական գիտական ընկերության (ԱՊՀ հոգեբուժական գիտական ընկերությունների ֆեդերացիա) նախագահի տեղակալ, ՌԴ ԲԳԱ գիտխորհրդի անդամ գենետիկայի և մոլեկուլյար կենսաբանության գծով, ՌԴ ԳԱ մարդու ֆիզիոլոգիայի գծով: | ||
| + | *Եղել է հայրենական և արտասահմանյան մի շարք գիտական հանդեսների խմբագրական կոլեգիաների և խորհուրդների անդամ: | ||
==Այլ== | ==Այլ== | ||
| − | * | + | *1940թ. հոր՝ Ենոք Վարդանյանի ձերբակալությունից հետո ընտանիքը տղափոխվել է Երևան: |
| − | + | *Ուսանողական տարիներին բազմիցս փորձել են հեռացնել նրան ինստիտուտից՝ որպես «ժողովրդի թշնամու» զավակի: Սակայն ամեն անգամ պրոֆեսորների ու ընկերների ջանքերի շնորհիվ շարունակել է ուսումը: Եղել է ուսանողական գիտական ընկերության ակտիվ անդամ, Հայաստանի բասկետբոլի հավաքականի անդամ: | |
| − | + | *1956թ.՝ հոր արդարացումից հետո, ընտանիքով վերադարձել են Մոսկվա: | |
| − | + | *Թեկնածուական թեզը նվիրված է հոոգեբուժության մեջ լիթիումի կիրառության կլինիկական և պաթոֆիզիոլոգիական խնդիրներին: Դոկտորական թեզը պաշտպանել է «Շիզոֆրենիայի ընթացքի կլինիկա-կենսաբանական և ժառանգաբանական օրինաչափությունները» թեմայով: | |
| − | + | *Ակտիվորեն մասնակցել է Մոսկվայի «Ռոտարի ակումբ» միջազգային կազմակերպության աշխատանքներին: | |
| − | + | *Վարդանյանի նախաձեռնությամբ է ստեղծվել համամիութենական «Երիտասարդ հոգեբույժների դպրոցը», որը նրա հոգածությամբ մի քանի տարին մեկ անցկացվում էր Սուզդալ քաղաքում: | |
| − | + | *Գիտական գործունեությունը նվիրված է հոգեբուժական պրակտիկայում լիթիումի աղերի կիրառության կլինիկական և պաթոֆիզիոլոգիական հարցերին, շիզոֆրենիայի ընթացքի կլինիկա-կենսաբանական և ժառանգաբանական օրինաչափություններին, հոգեկան հիանդությունների կենսաբանական և ժառանգաբանական խնդիրներին, հոգեկան հիվանդների կենսաբանական հեղուկների թունավոր հատկություններին, հումորալ և բջջային իմունիտետին, նեյրոռեցեպտորին և նրանց էնդոգեն ու դեղորայքային լիգանդներին, հոգեկան հիվանդությունների պոպուլյացիոն և մոլեկուլյար գենետիկայի խնդիրներին: | |
| − | + | *1993թ. կազմակերպել և անցկացրել է ՌԴ ԲԳԱ ուղեղի ուսումնասիրության 10-ամյակին նվիրված գիտական նստաշրջանը, որից հետո նրան վստահվել է ՌԴ ԲԳԱ նեյրոգիտության գիտական ծրագրի կազմումը: | |
| − | + | *Հեղինակ է ավելի քան 120 գիտական հոդվածների և մի շարք գրքերում տպագրված ամբողջական գլուխների: Վարդանյանի ղեկավարությամբ պաշտպանվել է 24 թեկնածուական և 8 դոկտորական թեզ, որոնց հեղինակների մեջ կան նաև հայ մասնագետներ: | |
| − | + | *1988թ. Վարդանյանն առաջին բժիշկներից էր, որ ժամանեց Հայաստան՝ կազմակերպելու Սպիտակի երկրաշարժից տուժած բնակչության բժշկական օգնություն: Կազմակերպել է շարժական հոգեբանա-հոգեբուժական բրիգադներ համապատասխան խմբերի տուժածներ հայտնաբերելու և բուժելու նպատակով: Այդ օրերին Վարդանյանը կազմակերպել է ԽՍՀՄ ԲԳԱ ՀԱՀԳԿ-ի հայաստանյան մասնաճյուղը (այժմ՝ «Սթրես» հոգեկան առողջության և վերականգնման կենտրոն): | |
| − | + | *Թաղված է Մոսկվայի հայկական գերեզմանատանը: | |
| − | + | *Վարդանյանի անունով հուշաքար է փակցված Երևանի Արամի փողոցի 34 տան պատին, որտեղ նա ապրել է 1941-1956թթ.: | |
| − | * | ||
| − | |||
| − | |||
| − | * | ||
| − | |||
| − | |||
| − | * | ||
| − | * | ||
=Տե՛ս նաև= | =Տե՛ս նաև= | ||
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Ճաղարյան-Ֆրիկ, 2007: | *Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Ճաղարյան-Ֆրիկ, 2007: | ||
| − | * | + | *Հարություն Մինասյան, 100 հայ հոգեբույժներ, Գիրք Ա, Երևան, 2002: |
| − | *[http:// | + | *Բժշկական մեծ հանրագիտարան, հատոր 10, Մոսկվա, 1979: |
| + | *Саркисян С. Т. Энциклопедия Арцах-Карабаха. Спб., 2005. - 312 с.: | ||
| + | *[http://xn--90aw5c.xn--c1avg/index.php/%D0%92%D0%90%D0%A0%D0%A2%D0%90%D0%9D%D0%AF%D0%9D_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82_%D0%95%D0%BD%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87 ВАРТАНЯН Марат Енокович - Большая Медицинская Энциклопедия.] | ||
| − | [[Category: | + | [[Category:Բժիշկներ]] [[Category:Հոգեբույժներ]] [[Category:Բժշկական գիտությունների թեկնածուներ]] [[Category:Բժշկական գիտությունների դոկտորներ]] [[Category:Պրոֆեսորներ]] [[Category:Ակադեմիկոսներ]] [[Category:Ռուսահայ գործիչներ]] [[Category:Գիտնականներ]] |
Ընթացիկ տարբերակը 09:10, 16 Հունվարի 2018-ի դրությամբ
| Վարդանյան Մարատ Ենոքի | |
| Варданян Марат Енокпвич | |
| |
| Անգլերեն: | Vardanyan Marat |
| Հայերեն: | Վարդանյան Մարատ Ենոքի |
| Ծննդյան տարեթիվը: | 29.02.1932 |
| Ծննդավայրը: | Մոսկվա, Ռուսաստան |
| Մահվան տարեթիվը: | 13.10.1993 |
| Մահվան վայրը: | Մոսկվա, Ռուսաստան |
| Համառոտ տվյալներ: Հոգեբույժ: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1932թ. փետրվարի 29-ին Ռուսաստանի Մոսկվա քաղաքում:
Կրթություն
- Միջնակարգ դպրոցն ավարտել է Երևանում:
- 1954թ. ավարտել է Երևանի բժշկական ինստիտուտի բուժական-կանխարգելողական ֆակուլտետը:
- 1954-1955թթ. անցել է թերապիայի գծով սուբօրդինատուրա:
Աշխատանքային գործունեություն
- 1955-1956թթ. որպես հոգեբույժ աշխատել է Սևանի հանրապետական հոգեբուժական հիվանդանոցում:
- 1956-1993թթ. աշխատել է Մոսկվայի ԽՍՀՄ ԲԳԱ Հոգեբուժության ԳՀԻ-ում, որը հետագայում վերակազմավորվել է ԽՍՀՄ ԲԳԱ Հոգեկան առողջության համամիութենական գիտական կենտրոնի, ապա՝ կոչվել ՌԲԳԱ ՀԱԳԿ:
- Օրդինատոր:
- 1958թ.-ից՝ կրտսեր գիտաշխատող:
- 1961թ.-ից՝ ընդհանուր պաթոֆիզիոլոգիայի լաբորատորիայի վարիչ:
- 1982-1987թթ.՝ գիտության գծով տնօրենի տեղակալ:
- 1987-1993թթ.՝ տնօրեն:
- 1988-1993թթ., միաժամանակ՝ ՌԴ ԲԳԱ Հոգեկան առողջության գիտական կենտրոնի հիմնադիր-ղեկավար:
- 1982թ. եղել է ԽՍՀՄ ԲԳԱ ՀԱՀԳԿ-ի (ՌԲԳԱ ՀԱԳԿ) ստեղծողներից մեկը, որի կազմում բացի չորս ինստիտուտներից, մտնում էին նաև Տոմսկի ՀԱԿ-ը, Երևանի մասնաճյուղը («Սթրես» հոգեկան առողջության ու վերականգնման կենտրոն):
- 1960-ական թթ. կեսերից եղել է Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության Միջազգային գիտական կենտրոնի կենսաբանական հոգեբուժության բաժնի ղեկավար, ՌԴ ԲԳԱ նախագահությանն առընթեր Հոգեկան առողջության պրոբլեմների ուսումնասիրության գիտական խորհրդի նախագահ, Բժշկա-գենետիկների համամիութենական գիտական ընկերության փոխնախագահ:
Ձեռքբերումներ
- 1962թ.՝ բժշկական գիտությունների թեկնածու:
- 1968թ.՝ բժշկական գիտությունների դոկտոր:
- 1970թ.՝ պրոֆեսոր:
- 1978թ.՝ ԽՍՀՄ ԲԳԱ թղթակից անդամ:
- 1988թ.՝ ԽՍՀՄ ԲԳԱ և ՌԲԳԱ ակադեմիկոս:
- 1993թ.՝ Նյու Յորքի գիտությունների ակադեմիայի ակադեմիկոս, հետագայում նաև աշխարհի այլ ակադեմիաների անդամ:
- 1971-1979թթ.՝ Հոգեբուժական համաշխարհայի ընկերության քարտուղար:
- «Պատվո նշան» շքանշան:
Անդամակցություն
- Ակտիվ մասնակցություն է ունեցել «Աշխարհի բժիշկները միջուկային պատերազմի դեմ» շարժմանը և եղել Շարժման խորհրդային կոմիտեի անդամ: Մասնակցել է այդ միջազգային կազմակերպության ստեղծմանն ու ձևավորմանը, որը 1985թ. արժանացել է Նոբելյան մրցանակի և ՅՈՒՆԵՍՕ-ի հատուկ մրցանակի:
- Եղել է ԱՄՆ-ի վարքի գենետիկայի ընկերության, ԱՄՆ-ի կենսաբանական հոգեբուժության ընկերության, Մեքսիկայի գիտությունների ակադեմիայի, Արգենտինայի հոգեբույժների ընկերության, Պուրկինյեի անվան բժշկական ընկերության պատվավոր անդամ, Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության մշտական փորձագետ:
- Ն. Վավիլովի անվան գենետիկների և սելեկցիոներների համամիութենական գիտական ընկերության խորհրդի անդամ, Հոգեբույժների համամիութենական գիտական ընկերության (ԱՊՀ հոգեբուժական գիտական ընկերությունների ֆեդերացիա) նախագահի տեղակալ, ՌԴ ԲԳԱ գիտխորհրդի անդամ գենետիկայի և մոլեկուլյար կենսաբանության գծով, ՌԴ ԳԱ մարդու ֆիզիոլոգիայի գծով:
- Եղել է հայրենական և արտասահմանյան մի շարք գիտական հանդեսների խմբագրական կոլեգիաների և խորհուրդների անդամ:
Այլ
- 1940թ. հոր՝ Ենոք Վարդանյանի ձերբակալությունից հետո ընտանիքը տղափոխվել է Երևան:
- Ուսանողական տարիներին բազմիցս փորձել են հեռացնել նրան ինստիտուտից՝ որպես «ժողովրդի թշնամու» զավակի: Սակայն ամեն անգամ պրոֆեսորների ու ընկերների ջանքերի շնորհիվ շարունակել է ուսումը: Եղել է ուսանողական գիտական ընկերության ակտիվ անդամ, Հայաստանի բասկետբոլի հավաքականի անդամ:
- 1956թ.՝ հոր արդարացումից հետո, ընտանիքով վերադարձել են Մոսկվա:
- Թեկնածուական թեզը նվիրված է հոոգեբուժության մեջ լիթիումի կիրառության կլինիկական և պաթոֆիզիոլոգիական խնդիրներին: Դոկտորական թեզը պաշտպանել է «Շիզոֆրենիայի ընթացքի կլինիկա-կենսաբանական և ժառանգաբանական օրինաչափությունները» թեմայով:
- Ակտիվորեն մասնակցել է Մոսկվայի «Ռոտարի ակումբ» միջազգային կազմակերպության աշխատանքներին:
- Վարդանյանի նախաձեռնությամբ է ստեղծվել համամիութենական «Երիտասարդ հոգեբույժների դպրոցը», որը նրա հոգածությամբ մի քանի տարին մեկ անցկացվում էր Սուզդալ քաղաքում:
- Գիտական գործունեությունը նվիրված է հոգեբուժական պրակտիկայում լիթիումի աղերի կիրառության կլինիկական և պաթոֆիզիոլոգիական հարցերին, շիզոֆրենիայի ընթացքի կլինիկա-կենսաբանական և ժառանգաբանական օրինաչափություններին, հոգեկան հիանդությունների կենսաբանական և ժառանգաբանական խնդիրներին, հոգեկան հիվանդների կենսաբանական հեղուկների թունավոր հատկություններին, հումորալ և բջջային իմունիտետին, նեյրոռեցեպտորին և նրանց էնդոգեն ու դեղորայքային լիգանդներին, հոգեկան հիվանդությունների պոպուլյացիոն և մոլեկուլյար գենետիկայի խնդիրներին:
- 1993թ. կազմակերպել և անցկացրել է ՌԴ ԲԳԱ ուղեղի ուսումնասիրության 10-ամյակին նվիրված գիտական նստաշրջանը, որից հետո նրան վստահվել է ՌԴ ԲԳԱ նեյրոգիտության գիտական ծրագրի կազմումը:
- Հեղինակ է ավելի քան 120 գիտական հոդվածների և մի շարք գրքերում տպագրված ամբողջական գլուխների: Վարդանյանի ղեկավարությամբ պաշտպանվել է 24 թեկնածուական և 8 դոկտորական թեզ, որոնց հեղինակների մեջ կան նաև հայ մասնագետներ:
- 1988թ. Վարդանյանն առաջին բժիշկներից էր, որ ժամանեց Հայաստան՝ կազմակերպելու Սպիտակի երկրաշարժից տուժած բնակչության բժշկական օգնություն: Կազմակերպել է շարժական հոգեբանա-հոգեբուժական բրիգադներ համապատասխան խմբերի տուժածներ հայտնաբերելու և բուժելու նպատակով: Այդ օրերին Վարդանյանը կազմակերպել է ԽՍՀՄ ԲԳԱ ՀԱՀԳԿ-ի հայաստանյան մասնաճյուղը (այժմ՝ «Սթրես» հոգեկան առողջության և վերականգնման կենտրոն):
- Թաղված է Մոսկվայի հայկական գերեզմանատանը:
- Վարդանյանի անունով հուշաքար է փակցված Երևանի Արամի փողոցի 34 տան պատին, որտեղ նա ապրել է 1941-1956թթ.:
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Ճաղարյան-Ֆրիկ, 2007:
- Հարություն Մինասյան, 100 հայ հոգեբույժներ, Գիրք Ա, Երևան, 2002:
- Բժշկական մեծ հանրագիտարան, հատոր 10, Մոսկվա, 1979:
- Саркисян С. Т. Энциклопедия Арцах-Карабаха. Спб., 2005. - 312 с.:
- ВАРТАНЯН Марат Енокович - Большая Медицинская Энциклопедия.
