«Ներսես Լամբրոնացի»–ի խմբագրումների տարբերություն
Hayazg-ից
| (Միևնույն մասնակցի 6 միջանկյալ տարբերակներ թաքցրված է) | |||
| Տող 7. | Տող 7. | ||
| name-en = Nerses Lambronatsi | | name-en = Nerses Lambronatsi | ||
| name-fr = | | name-fr = | ||
| − | | image = | + | | image = Nerses Lambronatsi.jpg |
| birth-date = 1153 | | birth-date = 1153 | ||
| birth-place = Լամբրոն, Կիլիկիա | | birth-place = Լամբրոն, Կիլիկիա | ||
| Տող 27. | Տող 27. | ||
*1175թ. [http://am.hayazg.info/%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B4_%D5%8F%D5%B2%D5%A1 Գրիգոր Դ Տղան] նրան կարգել է Տարսոն քաղաքի արքեպիսկոպոս: | *1175թ. [http://am.hayazg.info/%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B4_%D5%8F%D5%B2%D5%A1 Գրիգոր Դ Տղան] նրան կարգել է Տարսոն քաղաքի արքեպիսկոպոս: | ||
*Կյանքի վերջին տարիներին պաշտոնավարել է Լևոն Բ Մեծագործի արքունիքում՝ որպես ատենադպիր, խորհրդատու և թարգմանիչ: | *Կյանքի վերջին տարիներին պաշտոնավարել է Լևոն Բ Մեծագործի արքունիքում՝ որպես ատենադպիր, խորհրդատու և թարգմանիչ: | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==Այլ== | ==Այլ== | ||
*Լամբրոնի բերդատեր Հեթումյան իշխան Օշին Բ-ի և Շահանդուխտ Պահլավունու որդին է: | *Լամբրոնի բերդատեր Հեթումյան իշխան Օշին Բ-ի և Շահանդուխտ Պահլավունու որդին է: | ||
| + | *Բազմիցս ուղարկվել է օտար երկրներ, կարգավորել պետության արտաքին գործերը։ Իր մտավոր ու ճարտասանական կարողությամբ վաստակել է հմուտ հրապարակախոսի համբավ: | ||
*Ներսես Լամբրոնացիn XII դ. 2-րդ կեսի Մերձավոր Արևելքի ամենահայտնի եկեղեցաքաղաքական գործիչներից է: Գործուն մասնակցություն է ունեցել Հռոմկլայի եկեղեցական ժողովին (1178-ի ապրիլ) և Կիլիկյան Հայաստանի արտաքին գործերի կարգավորմանը: Եղել է Հայ առաքելական եկեղեցու ինքնուրույնության և պետականության մեծ գաղափարախոսներից: Եկեղեցիների միության հարցում համակարծիք է եղել Ներսես Շնորհալու հետ, այն է՝ բոլոր եկեղեցիների հավասարության սկզբունքի և ավանդական-ազգային դիմագծի պահպանումով հասնել քրիստեական եկեղեցիների համերաշխությանն ու միաբանությանը: Մերժել է Հայ եկեղեցու՝ հույն և կաթոլիկ եկեղեցիների հետ միավորման առաջարկները՝ դրանցում տեսնելով քաղաքական նպատակներ, Հայ եկեղեցու և պետության անկախության դեմ ոտնձգության փորձեր: | *Ներսես Լամբրոնացիn XII դ. 2-րդ կեսի Մերձավոր Արևելքի ամենահայտնի եկեղեցաքաղաքական գործիչներից է: Գործուն մասնակցություն է ունեցել Հռոմկլայի եկեղեցական ժողովին (1178-ի ապրիլ) և Կիլիկյան Հայաստանի արտաքին գործերի կարգավորմանը: Եղել է Հայ առաքելական եկեղեցու ինքնուրույնության և պետականության մեծ գաղափարախոսներից: Եկեղեցիների միության հարցում համակարծիք է եղել Ներսես Շնորհալու հետ, այն է՝ բոլոր եկեղեցիների հավասարության սկզբունքի և ավանդական-ազգային դիմագծի պահպանումով հասնել քրիստեական եկեղեցիների համերաշխությանն ու միաբանությանը: Մերժել է Հայ եկեղեցու՝ հույն և կաթոլիկ եկեղեցիների հետ միավորման առաջարկները՝ դրանցում տեսնելով քաղաքական նպատակներ, Հայ եկեղեցու և պետության անկախության դեմ ոտնձգության փորձեր: | ||
*Հորից ժառանգած նյութական միջոցներով օժանդակել է դպրոցներին, գրադարաններին, գրչատներին, 30 հազար ոսկի դահեկան նվիրաբերել ձեռագրերի գնմանը, ընդօրինակմանը, վանքերի, եկեղեցիների կառուցմանը: | *Հորից ժառանգած նյութական միջոցներով օժանդակել է դպրոցներին, գրադարաններին, գրչատներին, 30 հազար ոսկի դահեկան նվիրաբերել ձեռագրերի գնմանը, ընդօրինակմանը, վանքերի, եկեղեցիների կառուցմանը: | ||
| Տող 41. | Տող 37. | ||
*Նշանավոր գործերից են «Ատենաբանութիւնը», որը հայ միջնադարյան հոգևոր ճարտասանության լավագույն կոթողն է իր ձևով ու մարդասիրական գաղափարներով, և հայ բանավիճային գրականության ընտիր նմուշներից համարվող «Թուղթ առ Լեւոն արքայն հայոց»-ը: | *Նշանավոր գործերից են «Ատենաբանութիւնը», որը հայ միջնադարյան հոգևոր ճարտասանության լավագույն կոթողն է իր ձևով ու մարդասիրական գաղափարներով, և հայ բանավիճային գրականության ընտիր նմուշներից համարվող «Թուղթ առ Լեւոն արքայն հայոց»-ը: | ||
*Ներսես Լամբրոնացին հորինել է ավելի քան երկու տասնյակ շարականներ և անձամբ երգել («Այսօր յարեաւ», «Նորոգեալ կղգիք», «Որ զլոյս աստուածային» և այլն): Մեծարժեք են նաև նրա թարգմանական գործերը: | *Ներսես Լամբրոնացին հորինել է ավելի քան երկու տասնյակ շարականներ և անձամբ երգել («Այսօր յարեաւ», «Նորոգեալ կղգիք», «Որ զլոյս աստուածային» և այլն): Մեծարժեք են նաև նրա թարգմանական գործերը: | ||
| − | + | *Ներսես Լամբրոնացու աշակերտները նրան ձոնել են երկեր, գրի առել նրա կյանքն ու գործը: Բնութագրելով ուսուցչին, Գրիգոր Սկևռացին գրում է. «Բղխէր իբրև զաղբիւր, յառաջէր որպէս զգետ, ծաւալէր իբրև զծով»: Ն. Լամբրոնացին մեծարվել է «Տիեզերական վարդապետ», «Սիրելի»,«Սուրբ» մակդիրներով: Հանկարծամահ է եղել քարոզի ժամին, թաղվել Սկևռայի վանքում: | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
=Մատենագիտություն= | =Մատենագիտություն= | ||
| − | *Ներսես Լամբրոնացի, Ատենաբանութիւնը (առաջին հրտ.՝ 1749, 1810թ.՝ թրգմ. լատիներեն, 1834թ.՝ գերմաներեն, 1865թ.՝ ռուսերեն): | + | *Ներսես Լամբրոնացի, [http://www.digilib.am/digilib/?menu=&wrk=1462&wrpg=0&aupg=0 Սրբոյն Ներսեսի Լամբրոնացւոյ Տարսոնի եպիսկոպոսի Խորհրդածութիւնք ի կարգս եկեղեցւոյ եւ Մեկնութիւն խորհրդոյ պատարագի]: |
| + | *Ներսես Լամբրոնացի, [http://www.digilib.am/digilib/?menu=5&wrk=1463&captn=16625&wrpg=0&aupg=0 Ատենաբանութիւնը, Թուղթք եւ Ճառք] (առաջին հրտ.՝ 1749, 1810թ.՝ թրգմ. լատիներեն, 1834թ.՝ գերմաներեն, 1865թ.՝ ռուսերեն): | ||
*Ներսես Լամբրոնացի, «Թուղթ առ Լեւոն արքայն հայոց»-ը, 1838: | *Ներսես Լամբրոնացի, «Թուղթ առ Լեւոն արքայն հայոց»-ը, 1838: | ||
*Ներսես Լամբրոնացի, Ընտիր մատենագիրք, Վնտ., 1865: | *Ներսես Լամբրոնացի, Ընտիր մատենագիրք, Վնտ., 1865: | ||
| − | *Ներսես Լամբրոնացի, Մեկնություն Սողոմոնի իմաստության, Ե., 2004 (համեմատական բնագիրը կազմ. և թրգմ.՝ Գ. Մնացականյան): | + | *Ներսես Լամբրոնացի, Մեկնություն Սողոմոնի իմաստության, Ե., 2004 (համեմատական բնագիրը կազմ. և թրգմ.՝ Գ. Մնացականյան): |
| + | *Ներսես Լամբրոնացի, [http://digitale-sammlungen.ulb.uni-bonn.de/content/pageview/293260 Սրբոյն Ներսեսի Լամբրոնացւոյ Տարսոնի եպիսկոպոսի Խորհրդածութիւնք ի կարգս եկեղեցւոյ եւ Մեկնութիւն խորհրդոյ պատարագի, Վենետիկ-Սբ. Ղազար, 1847]: | ||
| + | *Ներսես Լամբրոնացի, [http://digitale-sammlungen.ulb.uni-bonn.de/content/pageview/520689 Մեկնութիւն սրբոց երկոտասան մարգարէից, արարեալ երանելւոյն Ներսիսի Լամբրօնացւոյ արքեպիսկոպոսի Տարսօնի Կիլիկեցւոյ, Կ. Պօլիս, 1825]: | ||
=Տե՛ս նաև= | =Տե՛ս նաև= | ||
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Ճաղարյան-Ֆրիկ, 2007: | *Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Ճաղարյան-Ֆրիկ, 2007: | ||
| + | *Յակոբ Օշական, Ներսէս Լամբրոնացի, «Սիոն», 1947, էջ 244-246, 275-279, 306-308, 385-386: | ||
| + | *Ակինեան Ն., Ներսէս Լամբրոնացի արքեպիսկոպոս Տարսոնի. Կեանքն և գրական վաստակները հանդերձ ազգաբանութեամբ Պահլաւունեաց և Լամբրոնի Հեթմեանց, Վիեննա, 1956 (Ազգային Մատենադարան ՃՀԹ): | ||
*Գրիգոր Սկեվռացի, Ներբողեան ասացեալ ի վարս մեծի քահանայապետի ի Ս. Ներսէսի Լամբրոնացւոյ, «Սոփերք հայկականք». հ. 15, Վնն.. 1854: | *Գրիգոր Սկեվռացի, Ներբողեան ասացեալ ի վարս մեծի քահանայապետի ի Ս. Ներսէսի Լամբրոնացւոյ, «Սոփերք հայկականք». հ. 15, Վնն.. 1854: | ||
*Ակինյան Ն., Ներսէս Լամբրոնացի, Վնն., 1956: | *Ակինյան Ն., Ներսէս Լամբրոնացի, Վնն., 1956: | ||
| Տող 67. | Տող 58. | ||
*[http://www.armenianlanguage.am/am/Encyclopedia_Lambronaci_Nerses ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ. Ներսես Լամբրոնացի:] | *[http://www.armenianlanguage.am/am/Encyclopedia_Lambronaci_Nerses ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ. Ներսես Լամբրոնացի:] | ||
*[http://www.armenianreligion.am/am/Encyclopedia_of_armenian_religion_nerses_lambronatsi ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ. Ներսես Լամբրոնացի:] | *[http://www.armenianreligion.am/am/Encyclopedia_of_armenian_religion_nerses_lambronatsi ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ. Ներսես Լամբրոնացի:] | ||
| + | *[http://ter-hambardzum.net/wp-content/uploads/2013/04/80_80_Credo_LMBR.pdf ՆԵՐՍԵՍ ԼԱՄԲՐՈՆԱՑԻ, Մեկնություններ «Հավատամքի» և «Հայր մեր»-ի։ - Էջմիածին։ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին, 2007.- 104 էջ:] | ||
| + | *[https://books.google.am/books?id=T6bTKvDvoWwC&pg=PA10&lpg=PA10&dq=Nerses+of+Lambron.+Commentary+on+the+Revelation+of+Saint+John&source=bl&ots=Ve7u4vOy-Q&sig=qMz9qW0k_c42FTVqUAD3JYJUwz4&hl=en&sa=X&ei=8Q8nU-DUK8jvswal8ICwAw&ved=0CDMQ6AEwAg#v=onepage&q=Nerses%20of%20Lambron.%20Commentary%20on%20the%20Revelation%20of%20Saint%20John&f=false Nerses of Lambron. Commentary on the Revelation of Saint John. Translation of the Armenian Text, Notes and Introduction by Thomson R.W., Peeters, 2007. ISBN 978-90-429-1866-5.] | ||
[[Category:Աստվածաբաններ]] [[Category:Մեկնիչներ]] [[Category:Մատենագիրներ]] [[Category:Պետական գործիչներ]] [[Category:Հրապարակախոսներ]] [[Category:Բանաստեղծներ]] [[Category:Շարականագիրներ]] | [[Category:Աստվածաբաններ]] [[Category:Մեկնիչներ]] [[Category:Մատենագիրներ]] [[Category:Պետական գործիչներ]] [[Category:Հրապարակախոսներ]] [[Category:Բանաստեղծներ]] [[Category:Շարականագիրներ]] | ||
Ընթացիկ տարբերակը 08:09, 18 Նոյեմբերի 2015-ի դրությամբ
| Ներսես Լամբրոնացի | |
| Нерсес Ламбронаци | |
| |
| Այլ անուններ: | Սմբատ |
| Անգլերեն: | Nerses Lambronatsi |
| Հայերեն: | Ներսես Լամբրոնացի |
| Ծննդյան տարեթիվը: | 1153 |
| Ծննդավայրը: | Լամբրոն, Կիլիկիա |
| Մահվան տարեթիվը: | 14.7.1198 |
| Մահվան վայրը: | Սկևռայի վանքի Ս. Աստվածածին եկեղեցի, Կիլիկիայի հայկական պետություն |
| Համառոտ տվյալներ: Աստվածաբան, մեկնիչ, մատենագիր, պետական գործիչ, հրապարակախոս, բանաստեղծ, շարականագիր: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1153թ. Կիլիկիայի Լամբրոն բերդում:
Մահացել է 1198թ. հուլիսի 14-ին Կիլիկիայի հայկական պետության Սկևռայի վանքի Ս. Աստվածածին եկեղեցում:
Կրթություն
- Ուսանել է Սկևռայի վանքում:
- Սովորել է Հռոմկլայի կաթողիկոսարանի բարձրագույն դպրոցում՝ Գրիգոր Գ Պահլավունու և Ներսես Շնորհալու հովանավորությամբ:
Աշխատանքային գործունեություն
- Ներսես Շնորհալին 16-ամյա Ներսես Լամբրոնացուն ձեռնադրել է քահանա՝ տալով իր անունը:
- 1175թ. Գրիգոր Դ Տղան նրան կարգել է Տարսոն քաղաքի արքեպիսկոպոս:
- Կյանքի վերջին տարիներին պաշտոնավարել է Լևոն Բ Մեծագործի արքունիքում՝ որպես ատենադպիր, խորհրդատու և թարգմանիչ:
Այլ
- Լամբրոնի բերդատեր Հեթումյան իշխան Օշին Բ-ի և Շահանդուխտ Պահլավունու որդին է:
- Բազմիցս ուղարկվել է օտար երկրներ, կարգավորել պետության արտաքին գործերը։ Իր մտավոր ու ճարտասանական կարողությամբ վաստակել է հմուտ հրապարակախոսի համբավ:
- Ներսես Լամբրոնացիn XII դ. 2-րդ կեսի Մերձավոր Արևելքի ամենահայտնի եկեղեցաքաղաքական գործիչներից է: Գործուն մասնակցություն է ունեցել Հռոմկլայի եկեղեցական ժողովին (1178-ի ապրիլ) և Կիլիկյան Հայաստանի արտաքին գործերի կարգավորմանը: Եղել է Հայ առաքելական եկեղեցու ինքնուրույնության և պետականության մեծ գաղափարախոսներից: Եկեղեցիների միության հարցում համակարծիք է եղել Ներսես Շնորհալու հետ, այն է՝ բոլոր եկեղեցիների հավասարության սկզբունքի և ավանդական-ազգային դիմագծի պահպանումով հասնել քրիստեական եկեղեցիների համերաշխությանն ու միաբանությանը: Մերժել է Հայ եկեղեցու՝ հույն և կաթոլիկ եկեղեցիների հետ միավորման առաջարկները՝ դրանցում տեսնելով քաղաքական նպատակներ, Հայ եկեղեցու և պետության անկախության դեմ ոտնձգության փորձեր:
- Հորից ժառանգած նյութական միջոցներով օժանդակել է դպրոցներին, գրադարաններին, գրչատներին, 30 հազար ոսկի դահեկան նվիրաբերել ձեռագրերի գնմանը, ընդօրինակմանը, վանքերի, եկեղեցիների կառուցմանը:
- Մեզ են հասել Ներսես Լամբրոնացու կողմից կամ նրա պատվերով ընդօրինակված բազմաթիվ հին հայկական ձեռագրեր, այդ թվում՝ Գրիգոր Նարեկացու «Մատեան ողբերգութեան» երկը (1173)՝ մեզ հասածներից ամենահին և լավագույն ձեռագիրը:
- Ներսես Լամբրոնացին թողել է հարուստ ու բազմաժանր մատենագրական ժառանգություն: Նրա առաջին մեկնությունը (գրել է 23-24 տարեկանում) «Պատարագի մեկնութիւն»-ն է («Խորհրդածութիւնք ի կարգս եկեղեցւոյ եւ մեկնութիւն խորհրդոյ Պատարագին», հրտ.՝ 1847), որը համաքրիստոնեական մեկնողական գրականության և հատկապես Պատարագի մեկնությանը նվիրված նշանակալի երևույթ է ու համաշխարհային ճանաչում ստացած աշխատություն (բազմիցս թարգմանվել և վերահրատարակվել է լատիներեն, գերմաներեն, ֆրանսերեն, անգլերեն, հունարեն և այլ լեզուներով):
- Նշանավոր գործերից են «Ատենաբանութիւնը», որը հայ միջնադարյան հոգևոր ճարտասանության լավագույն կոթողն է իր ձևով ու մարդասիրական գաղափարներով, և հայ բանավիճային գրականության ընտիր նմուշներից համարվող «Թուղթ առ Լեւոն արքայն հայոց»-ը:
- Ներսես Լամբրոնացին հորինել է ավելի քան երկու տասնյակ շարականներ և անձամբ երգել («Այսօր յարեաւ», «Նորոգեալ կղգիք», «Որ զլոյս աստուածային» և այլն): Մեծարժեք են նաև նրա թարգմանական գործերը:
- Ներսես Լամբրոնացու աշակերտները նրան ձոնել են երկեր, գրի առել նրա կյանքն ու գործը: Բնութագրելով ուսուցչին, Գրիգոր Սկևռացին գրում է. «Բղխէր իբրև զաղբիւր, յառաջէր որպէս զգետ, ծաւալէր իբրև զծով»: Ն. Լամբրոնացին մեծարվել է «Տիեզերական վարդապետ», «Սիրելի»,«Սուրբ» մակդիրներով: Հանկարծամահ է եղել քարոզի ժամին, թաղվել Սկևռայի վանքում:
Մատենագիտություն
- Ներսես Լամբրոնացի, Սրբոյն Ներսեսի Լամբրոնացւոյ Տարսոնի եպիսկոպոսի Խորհրդածութիւնք ի կարգս եկեղեցւոյ եւ Մեկնութիւն խորհրդոյ պատարագի:
- Ներսես Լամբրոնացի, Ատենաբանութիւնը, Թուղթք եւ Ճառք (առաջին հրտ.՝ 1749, 1810թ.՝ թրգմ. լատիներեն, 1834թ.՝ գերմաներեն, 1865թ.՝ ռուսերեն):
- Ներսես Լամբրոնացի, «Թուղթ առ Լեւոն արքայն հայոց»-ը, 1838:
- Ներսես Լամբրոնացի, Ընտիր մատենագիրք, Վնտ., 1865:
- Ներսես Լամբրոնացի, Մեկնություն Սողոմոնի իմաստության, Ե., 2004 (համեմատական բնագիրը կազմ. և թրգմ.՝ Գ. Մնացականյան):
- Ներսես Լամբրոնացի, Սրբոյն Ներսեսի Լամբրոնացւոյ Տարսոնի եպիսկոպոսի Խորհրդածութիւնք ի կարգս եկեղեցւոյ եւ Մեկնութիւն խորհրդոյ պատարագի, Վենետիկ-Սբ. Ղազար, 1847:
- Ներսես Լամբրոնացի, Մեկնութիւն սրբոց երկոտասան մարգարէից, արարեալ երանելւոյն Ներսիսի Լամբրօնացւոյ արքեպիսկոպոսի Տարսօնի Կիլիկեցւոյ, Կ. Պօլիս, 1825:
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Ճաղարյան-Ֆրիկ, 2007:
- Յակոբ Օշական, Ներսէս Լամբրոնացի, «Սիոն», 1947, էջ 244-246, 275-279, 306-308, 385-386:
- Ակինեան Ն., Ներսէս Լամբրոնացի արքեպիսկոպոս Տարսոնի. Կեանքն և գրական վաստակները հանդերձ ազգաբանութեամբ Պահլաւունեաց և Լամբրոնի Հեթմեանց, Վիեննա, 1956 (Ազգային Մատենադարան ՃՀԹ):
- Գրիգոր Սկեվռացի, Ներբողեան ասացեալ ի վարս մեծի քահանայապետի ի Ս. Ներսէսի Լամբրոնացւոյ, «Սոփերք հայկականք». հ. 15, Վնն.. 1854:
- Ակինյան Ն., Ներսէս Լամբրոնացի, Վնն., 1956:
- Հակոբյան Գ., Ներսես Լամբրոնացի, Ե., 1971:
- Անանյան Գ., Ներսէս Լամբրոնացին՝ հրապարակախօս, Անթիլիաս, 1995:
- ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ. Ներսես Լամբրոնացի:
- ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ. Ներսես Լամբրոնացի:
- ՆԵՐՍԵՍ ԼԱՄԲՐՈՆԱՑԻ, Մեկնություններ «Հավատամքի» և «Հայր մեր»-ի։ - Էջմիածին։ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին, 2007.- 104 էջ:
- Nerses of Lambron. Commentary on the Revelation of Saint John. Translation of the Armenian Text, Notes and Introduction by Thomson R.W., Peeters, 2007. ISBN 978-90-429-1866-5.
