«Նիկոլ Դուման»–ի խմբագրումների տարբերություն
Hayazg-ից
(Միևնույն մասնակցի 4 միջանկյալ տարբերակներ թաքցրված է) | |||
Տող 2. | Տող 2. | ||
| name-am = Նիկոլ Դուման | | name-am = Նիկոլ Դուման | ||
| name-am-aliases = Տեր-Հովհաննիսյան Նիկողայոս | | name-am-aliases = Տեր-Հովհաննիսյան Նիկողայոս | ||
− | | name-ru = | + | | name-ru = Никол Думан |
− | | name-ru-aliases = | + | | name-ru-aliases = Тер-Оганнисян Никогайос |
| name-lat = | | name-lat = | ||
− | | name-en = | + | | name-en = Nikol Duman |
| name-fr = | | name-fr = | ||
− | | image = | + | | image = НИКОЛ ДУМАН.jpg |
| birth-date = 1867 | | birth-date = 1867 | ||
| birth-place = Ղշլաղ, Լեռնային Ղարաբաղ | | birth-place = Ղշլաղ, Լեռնային Ղարաբաղ | ||
Տող 17. | Տող 17. | ||
Ծնվել է 1867թ. Լեռնային Ղարաբաղի Ղշլաղ գյուղում (այժմ՝ գյուղ Ծաղկաշատ՝ ԼՂՀ Ասկերանի շրջանում): | Ծնվել է 1867թ. Լեռնային Ղարաբաղի Ղշլաղ գյուղում (այժմ՝ գյուղ Ծաղկաշատ՝ ԼՂՀ Ասկերանի շրջանում): | ||
− | Մահացել է | + | Մահացել է 1914թ. սեպտեմբերի 23-ին Ադրբեջանի Բաքու քաղաքում: |
==Կրթություն== | ==Կրթություն== | ||
Տող 31. | Տող 31. | ||
==Այլ== | ==Այլ== | ||
*Բողասքյասանի մարտում վաստակել է Դուման անունը: | *Բողասքյասանի մարտում վաստակել է Դուման անունը: | ||
− | + | *Մասնակցել Է 1894-1896թթ. Դերիկի վանքի (Սալմաստի գավառ) կռիվներին: 1895թ. խմբով (50 հոգի) անցել է Վան: 1896թ. հղացել է Խանասորի արշավանքի (1897թ., մասնակցել է որպես հիսնապետ) գաղափարը: Հետագայում անցել է Կովկաս, ապրել Բաքվում: | |
− | *Մասնակցել Է 1894-1896թթ. Դերիկի վանքի (Սալմաստի գավառ) կռիվներին: | + | *1904թ. մասնակցել է Ռազիի (Վարագա լեռան մոտ) կռիվներին: |
+ | *1905թ. հայ-թաթարական ընդհարումների ժամանակ կազմակերպել է հայերի ինքնապաշտպանությունը (Բաքվում, Երևանում և այլուր): | ||
+ | *Արևմտյան Հայաստանի ազատագրության հարցում կողմ էր կազմակերպված ընդհանուր ապստամբության: | ||
+ | *1910թ. մասնակցել 12-րդ ինտերնացիոնալի Կոպենհագենի կոնգրեսին: | ||
+ | *1911թ. եղել է Տրապիզոնում, Կարինում, Վանում, ապա Պարսկաստանում մասնակցել է հեղափոխական շարժումներին, հետագայում վերադարձել Կովկաս: *Թոքախտով հիվանդ Նիկոլ Դումանը, զգալով, որ չի կարող մասնակցել հայկական կամավորական շարժմանը (սկսվել էր Առաջին աշխարհամարտը), ինքնասպան է եղել: | ||
=Նկարներ= | =Նկարներ= | ||
<gallery> | <gallery> | ||
− | Պատկեր: | + | Պատկեր:Nikol Duman.jpg |
+ | Պատկեր:Nikol Duman1.jpg | ||
+ | Պատկեր:Nikol Duman2.jpg | ||
</gallery> | </gallery> | ||
=Տեսանյութեր= | =Տեսանյութեր= | ||
− | *[ | + | *[https://www.youtube.com/watch?v=dz1SgPFXZbQ ԱՌԱՋԻՆ ԱՅՐԵՐ - Նիկոլ Դուման:] |
+ | *[https://www.youtube.com/watch?v=PkHhP55hzqU Նիկոլ Դումանի տուն թանգարան:] | ||
+ | *[https://www.youtube.com/watch?v=9M2pmKUxaOg Հայորդիներ/ Նիկոլ Դուման/ 1.09.15:] | ||
+ | *[https://www.youtube.com/watch?v=tfqT9fy_GAs Նիկոլ Դուման:] | ||
=Հրապարակումներ մամուլում= | =Հրապարակումներ մամուլում= | ||
− | *[http://www. | + | *[http://ankakh.com/article/427/nikvol-duman--yerkathya-kamqvov-gharabaghtsi-lyerrnakan Նիկոլ Դուման. երկաթյա կամքով ղարաբաղցի լեռնական:] |
+ | *[http://aparaj.am/new/%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%BE-%D5%B6%D5%AB%D5%AF%D5%B8%D5%AC-%D5%A4%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A1%D5%B6-%D5%A3%D6%80%D6%84%D5%AB-%D5%B7%D5%B6%D5%B8%D6%80%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%A4/ «ՆԻԿՈԼ ԴՈՒՄԱՆ» ԳՐՔԻ ՇՆՈՐՀԱՆԴԵՍՆ ԱՐՑԱԽՈՒՄ:] | ||
+ | *[http://www.hayzinvor.am/17921.html ՆԻԿՈԼ ԴՈՒՄԱՆԻ ԶԻՆԱՏԱՐ ԽՈՒՄԲԸ ՍԱՐԱՅ-ԲՈՂԱԶՔՅԱՍԱՆԻ ԵՎ ԴԵՐԻԿԻ ՄԱՐՏԵՐՈՒՄ:] | ||
=Մատենագիտություն= | =Մատենագիտություն= | ||
Տող 51. | Տող 62. | ||
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Ճաղարյան-Ֆրիկ, 2007: | *Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Ճաղարյան-Ֆրիկ, 2007: | ||
*Նիկոլ Դուման (գիծեր իր կեանքէն), Բուխարեստ, 1933: | *Նիկոլ Դուման (գիծեր իր կեանքէն), Բուխարեստ, 1933: | ||
+ | *Վարանդեան Միքայէլ, Հ. Յ. Դաշնակցութեան պատմութիւն, Երեւան, 1992։ | ||
+ | *Ռուբէն, Հայ յեղափոխականի մը յիշատակները, հատ. Ա., Բ., Պէյրութ, 1979, Թեհրան, 1982, Երեւան, 1990: | ||
+ | *Գևորգյան Հ, Ազատագրական պայքարի հերոսապատումից, Երևան, 2006, 574 էջ: | ||
+ | *Սիմոնյան Հ., Ազատագրական պայքարի ուղիներում, գիրք 4, Երևան, ԵՊՀ, 2010, 1204 էջ: | ||
+ | *Ամուրեան Անդրէ, Հ.Յ. Դաշնակցութիւնը Պարսկաստանում 1890-1918 թթ., Թեհրան, 1950: | ||
+ | *Ամուրեան Վարանդեան Միքայէլ, Հ. Յ. Դաշնակցութեան պատմութիւն, Երեւան, 1992: | ||
*Գեվորգյան Հ., Նիկոլ Դուման (Կյանքն ու գործը), Երևան, 2002: | *Գեվորգյան Հ., Նիկոլ Դուման (Կյանքն ու գործը), Երևան, 2002: | ||
*[http://www.historyofarmenia.am/am/Encyclopedia_of_armenian_history_Nikol_Duman ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ. Նիկոլ Դուման:] | *[http://www.historyofarmenia.am/am/Encyclopedia_of_armenian_history_Nikol_Duman ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ. Նիկոլ Դուման:] | ||
− | *[http://www. | + | *[http://karabakh.travel/hy/news/sites/nikol-duman-house-museum/9/ Նիկոլ Դումանի տուն-թանգարան - ՏԵՍԱՐԺԱՆ ՎԱՅՐԵՐ ...:] |
+ | *[http://www.aztagdaily.com/archives/102660 Յուշատետր. Նիկոլ Դուման (Նիկողայոս Տէր Յովհաննիսեան, 1867-1914).] | ||
+ | *[http://www.arfd.info/hy/?p=4653 Նիկոլ Դուման (Նիկողայոս Տէր-Յովհաննիսեան, 1867-1914). Հայոց Ազատամարտի անզուգական Հայդուկապետը:] | ||
+ | *[http://nakhshkaryan.blogspot.am/2013/03/blog-post_157.html ԽՈՋԻՎԱՆՔԻ ԲՆԱԿԻՉՆԵՐԸ - Նիկոլ Դուման:] | ||
− | [[Category: | + | [[Category:Ազգային-ազատագրական շարժման գործիչներ]] |
Ընթացիկ տարբերակը 07:56, 14 Հոկտեմբերի 2015-ի դրությամբ
Նիկոլ Դուման | |
Никол Думан | |
Պատկերիկի ստեղծման սխալ. Նման նիշք չկա
| |
Այլ անուններ: | Տեր-Հովհաննիսյան Նիկողայոս |
Անգլերեն: | Nikol Duman |
Հայերեն: | Նիկոլ Դուման |
Ծննդյան տարեթիվը: | 1867 |
Ծննդավայրը: | Ղշլաղ, Լեռնային Ղարաբաղ |
Մահվան տարեթիվը: | 23.09.1914 |
Մահվան վայրը: | Բաքու, Ադրբեջան |
Համառոտ տվյալներ: Հայ ազգային-ազատագրական շարժման գործիչ: |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1867թ. Լեռնային Ղարաբաղի Ղշլաղ գյուղում (այժմ՝ գյուղ Ծաղկաշատ՝ ԼՂՀ Ասկերանի շրջանում):
Մահացել է 1914թ. սեպտեմբերի 23-ին Ադրբեջանի Բաքու քաղաքում:
Կրթություն
- 1887թ. ավարտել է Շուշիի թեմական դպրոցը:
Աշխատանքային գործունեություն
- Դասավանդել է Հյուսիսային Կովկասի հայկական դպրոցներում:
- 1892-1894թթ. դասավանդել է Թավրիզում:
Ձեռքբերումներ
- 1891թ.-ից՝ ՀՀԴ կուսակցության անդամ:
Այլ
- Բողասքյասանի մարտում վաստակել է Դուման անունը:
- Մասնակցել Է 1894-1896թթ. Դերիկի վանքի (Սալմաստի գավառ) կռիվներին: 1895թ. խմբով (50 հոգի) անցել է Վան: 1896թ. հղացել է Խանասորի արշավանքի (1897թ., մասնակցել է որպես հիսնապետ) գաղափարը: Հետագայում անցել է Կովկաս, ապրել Բաքվում:
- 1904թ. մասնակցել է Ռազիի (Վարագա լեռան մոտ) կռիվներին:
- 1905թ. հայ-թաթարական ընդհարումների ժամանակ կազմակերպել է հայերի ինքնապաշտպանությունը (Բաքվում, Երևանում և այլուր):
- Արևմտյան Հայաստանի ազատագրության հարցում կողմ էր կազմակերպված ընդհանուր ապստամբության:
- 1910թ. մասնակցել 12-րդ ինտերնացիոնալի Կոպենհագենի կոնգրեսին:
- 1911թ. եղել է Տրապիզոնում, Կարինում, Վանում, ապա Պարսկաստանում մասնակցել է հեղափոխական շարժումներին, հետագայում վերադարձել Կովկաս: *Թոքախտով հիվանդ Նիկոլ Դումանը, զգալով, որ չի կարող մասնակցել հայկական կամավորական շարժմանը (սկսվել էր Առաջին աշխարհամարտը), ինքնասպան է եղել:
Նկարներ
Տեսանյութեր
- ԱՌԱՋԻՆ ԱՅՐԵՐ - Նիկոլ Դուման:
- Նիկոլ Դումանի տուն թանգարան:
- Հայորդիներ/ Նիկոլ Դուման/ 1.09.15:
- Նիկոլ Դուման:
Հրապարակումներ մամուլում
- Նիկոլ Դուման. երկաթյա կամքով ղարաբաղցի լեռնական:
- «ՆԻԿՈԼ ԴՈՒՄԱՆ» ԳՐՔԻ ՇՆՈՐՀԱՆԴԵՍՆ ԱՐՑԱԽՈՒՄ:
- ՆԻԿՈԼ ԴՈՒՄԱՆԻ ԶԻՆԱՏԱՐ ԽՈՒՄԲԸ ՍԱՐԱՅ-ԲՈՂԱԶՔՅԱՍԱՆԻ ԵՎ ԴԵՐԻԿԻ ՄԱՐՏԵՐՈՒՄ:
Մատենագիտություն
- Նիկոլ Դուման, Նախագիծ ժողովրդական ինքնապաշտպանութեան, Ժնև, 1907:
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Ճաղարյան-Ֆրիկ, 2007:
- Նիկոլ Դուման (գիծեր իր կեանքէն), Բուխարեստ, 1933:
- Վարանդեան Միքայէլ, Հ. Յ. Դաշնակցութեան պատմութիւն, Երեւան, 1992։
- Ռուբէն, Հայ յեղափոխականի մը յիշատակները, հատ. Ա., Բ., Պէյրութ, 1979, Թեհրան, 1982, Երեւան, 1990:
- Գևորգյան Հ, Ազատագրական պայքարի հերոսապատումից, Երևան, 2006, 574 էջ:
- Սիմոնյան Հ., Ազատագրական պայքարի ուղիներում, գիրք 4, Երևան, ԵՊՀ, 2010, 1204 էջ:
- Ամուրեան Անդրէ, Հ.Յ. Դաշնակցութիւնը Պարսկաստանում 1890-1918 թթ., Թեհրան, 1950:
- Ամուրեան Վարանդեան Միքայէլ, Հ. Յ. Դաշնակցութեան պատմութիւն, Երեւան, 1992:
- Գեվորգյան Հ., Նիկոլ Դուման (Կյանքն ու գործը), Երևան, 2002:
- ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ. Նիկոլ Դուման:
- Նիկոլ Դումանի տուն-թանգարան - ՏԵՍԱՐԺԱՆ ՎԱՅՐԵՐ ...:
- Յուշատետր. Նիկոլ Դուման (Նիկողայոս Տէր Յովհաննիսեան, 1867-1914).
- Նիկոլ Դուման (Նիկողայոս Տէր-Յովհաննիսեան, 1867-1914). Հայոց Ազատամարտի անզուգական Հայդուկապետը:
- ԽՈՋԻՎԱՆՔԻ ԲՆԱԿԻՉՆԵՐԸ - Նիկոլ Դուման: