«Թեհլերյան Սողոմոն Խաչատուրի»–ի խմբագրումների տարբերություն
Hayazg-ից
| (Միևնույն մասնակցի 13 միջանկյալ տարբերակներ թաքցրված է) | |||
| Տող 2. | Տող 2. | ||
| name-am = Թեհլերյան Սողոմոն Խաչատուրի | | name-am = Թեհլերյան Սողոմոն Խաչատուրի | ||
| name-am-aliases = | | name-am-aliases = | ||
| − | | name-ru = | + | | name-ru = Тейлерян Согомон Хачатурович |
| name-ru-aliases = | | name-ru-aliases = | ||
| name-lat = | | name-lat = | ||
| − | | name-en = | + | | name-en = Soghomon Tehlirian |
| name-fr = | | name-fr = | ||
| − | | image = | + | | image = Tehleyan-Soxomon.jpg |
| birth-date = 02.04.1896 | | birth-date = 02.04.1896 | ||
| − | | birth-place = | + | | birth-place = Ներքին Բագառիճ, Արևմտյան Հայաստան |
| death-date = 23.05.1960 | | death-date = 23.05.1960 | ||
| − | | death-place = | + | | death-place = Սան Ֆրանցիսկո, ԱՄՆ |
| − | | description = Հայ | + | | description = Հայ ազգային-ազատագրական շարժման գործիչ, վրիժառու: |
}} | }} | ||
=Կենսագրություն= | =Կենսագրություն= | ||
| − | Ծնվել է | + | Ծնվել է 1896թ. ապրիլի 2-ին Արևմտյան Հայաստանի Էրզրումի նահանգի Ներքին Բագառիճ գյուղում: |
| − | Մահացել է | + | Մահացել է 1960թ. մայիսի 23-ին ԱՄՆ-ի Սան Ֆրանցիսկո քաղաքում: |
==Կրթություն== | ==Կրթություն== | ||
| − | *1912թ. ավարտել է Երզնկայի | + | *1912թ. ավարտել է Երզնկայի Կեդրոնական վարժարանը: |
*Սովորել է Թիֆլիսի Ներսիսյան դպրոցում: | *Սովորել է Թիֆլիսի Ներսիսյան դպրոցում: | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==Այլ== | ==Այլ== | ||
| − | * | + | *1913թ. մեկնել է Եվրոպա, սակայն Առաջին աշխարհամարտը (1914-1918) սկսվելուց հետո վերադարձել է Հայաստան, կռվել Անդրանիկի գնում: |
| + | *1918թ. մարտում վիրավորվել է, տեղափոխվել Թիֆլիս: | ||
| + | *1919թ. մեկնել է Հյուսիսային Կովկաս, ապա՝ Կոստանդնուպոլիս: | ||
| + | *1921թ. Թեհլերյանը մասնակցել է Դաշնակցության Նեմեսիս գործողությանը՝ առաջադրանք ստանալով սպանել Եղեռնի գլխավոր կազկակեպչին՝ Թալեաթ փաշային: Նույն տարվա մարտի 15-ին Բեռլինի Շառլոտենբուրգ թաղամասի Հարդենբերգ փողոցում Սողոմոն Թեհլերյանը գնդակահարում է Թալեաթին և ձերբակալվում: Սակայն 1921թ. հունիսի 2-ին գերմանական դատարանը անպարտ է ճանաչում Սողոմոն Թեհլերյանին: Վերջինս պաշտպանվում էր երեք դատապաշտպանների կողմից, որոնցից մեկը դոկտոր Թեոդոր Նիմայերն էր՝ օրենսդրության պրոֆեսոր Քիլի համալսարանից: | ||
| + | *Արդարացված Թեհլերյանը երկար տարիներ ապրել է Հարավսլավիայի մայրաքաղաք Բելգրադի Դալմատինսկա փողոցի թիվ 78 տանը: 19452.-ից հետո բնակություն է հաստատել ԱՄՆ-ի Ֆրեզնո քաղաքում, որտեղ էլ մահացել է 1960թ. մայիսի 23-ին: | ||
| + | *Ի հիշատակ Թեհլերյանի՝ հուշարձան է կանգնեցվել Ֆրեզնոյում, Թալինի շրջանի Մաստարա գյուղում և Երևանում: | ||
=Նկարներ= | =Նկարներ= | ||
<gallery> | <gallery> | ||
| − | + | 1003.png | |
| + | Teh. s..jpg|Սողոմոն Թեհլերյանի գերեզմանի հուշարձանը Ֆրեզնոյի «Արարատ» գերեզմանոցում | ||
| + | 200px-Soghomon.JPG | ||
| + | 77px-Monument.jpg | ||
| + | SOGHOMON TEH..jpg | ||
| + | Wwtwtty.jpg | ||
| + | S.T..jpg | ||
| + | 425px-Teileryan.jpg | ||
| + | Talaat Pasha.png | ||
| + | T. S. X. 22.jpg | ||
| + | Tehleryan.jpg | ||
| + | Ddddddd.jpg | ||
| + | 108px-100V.jpg | ||
</gallery> | </gallery> | ||
=Տեսանյութեր= | =Տեսանյութեր= | ||
| − | *[http://www. | + | *[http://www.youtube.com/watch?v=U0O3lrngbf8&feature=youtu.be Согомон Тейлерян- Суд [Nemezis]:] |
| + | *[http://www.oukhtararati.com/grqer/6_05_3.php ՍՈՂՈՄՈՆ ԹԵՀԼԵՐՅԱՆ:] | ||
| + | *[http://www.youtube.com/watch?v=LpDW_oCroL0 Սողոմոն Թեհլերյան HAXTANAKI SKIZB@ ՀԱՂԹԱՆԱԿԻ:] | ||
| + | *[http://www.youtube.com/watch?v=Br8E7E9Oz1Y ՆԵՄԵՍԻՍ կամ ՍՈՂՈՄՈՆ ԹԵՀԼԵՐՅԱՆ և ԹԱԼԵԱԹ:] | ||
| + | *[http://www.youtube.com/watch?v=Zve_RMq_7PA Սողոմոն Թեհլերյան;] | ||
| + | *[http://novostink.ru/am/armenia/public/8624-news.html Սողոմոն Թեհլերյան. «Ես մարդ եմ սպանել, բայց մարդասպան չեմ»:] | ||
| + | *[http://www.youtube.com/watch?v=zCd6vx6YXP4 Aram Yerganian Soghomon Tehlirian:] | ||
| + | *[http://www.youtube.com/watch?v=xR2fgc1zd2o Սողոմոն Թեհլերյանը սատկացրեց շուն - թալեաթին ...:] | ||
| + | *[http://www.youtube.com/watch?v=wFAyaQunyk4 Tesankyun 341 Սողոմոն Թեհլերյան:] | ||
| + | *[http://www.youtube.com/watch?v=9-XKbizd0WQ Մի լուսանկարի պատմություն ''Սողոմոն Թեհլերյան'':] | ||
| + | *[http://www.youtube.com/watch?v=mJwFX2-Ed2o Սողոմոն Թեհլերյանի 115 ամյակ:] | ||
| + | *[http://www.youtube.com/watch?v=LVUMLo5UNH4 Seda Garibyan (Soghomon Tehlerian "Kilikia"):] | ||
| + | *[http://www.youtube.com/watch?v=sTBc5hY8tkw Սողոմոն Թեհլերյանի Գերեզմանին:] | ||
| + | *[http://www.youtube.com/watch?v=PgJ0ScFYHl4 ՆԵՄԵՍԻՍ կամ ՍՈՂՈՄՈՆ ԹԵՀԼԵՐՅԱՆ և ԹԱԼԵԱԹ:] | ||
| + | *[http://www.youtube.com/watch?v=u91NWhff2W4 Soghomon Tehleryan Part I:] | ||
| + | *[http://www.youtube.com/watch?v=QRfGf3-5GHA nemesis soxomon tehleryan:] | ||
| + | *[http://www.youtube.com/watch?v=7xmHxf2i2OI ՄԵՆՔ ԵՐԲԵՔ ՉԵՆՔ ՄՈՌԱՆԱ ՀԱՅՈՑ ՑՈՂԱՍՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ:] | ||
| + | *[http://www.youtube.com/watch?v=tBLku4JqOIA Операция "Немезис" / Operation "Nemesis".] | ||
| + | *[http://www.youtube.com/watch?v=jJy_smL_vfY Talat Pashan Pakhav Berlin.] | ||
=Հրապարակումներ մամուլում= | =Հրապարակումներ մամուլում= | ||
| − | *[http://www. | + | *[http://ankakh.com/article/348/svoghvomvon-thyehlyeryan ՍՈՂՈՄՈՆ ԹԵՀԼԵՐՅԱՆ - ankakh.com:] |
| + | *[http://topnews.mediamall.am/?id=26947 Ես մարդ եմ սպանել, բայց մարդասպան չեմ. Սողոմոն Թեհլերյան:] | ||
| + | *[http://www.aravot.am/2012/03/15/292489/ Թալեաթ փաշայի սպանության 91-րդ տարին հայ երիտասարդները նշում են մեծ ուրախությամբ:] | ||
| + | *[http://armen.do.am/news/spanutyunn_ardaracvac_e/2012-05-23-154 Սպանությունն արդարացված է ...:] | ||
| + | *[http://hovsepgevorgyan.wordpress.com/%D6%81%D5%A5%D5%B2%D5%A1%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6/%D5%B6%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%BD%D5%AB%D5%BD/%D5%BD%D5%B8%D5%B2%D5%B8%D5%B4%D5%B8%D5%B6-%D5%A9%D5%A5%D5%B0%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6/ Սողոմոն Թեհլերյան:] | ||
| + | *[http://hamaxmbum.do.am/news/er_anowm_kkayana_soghomon_t_39_ehleryani_masin_grqi_r_39_owseren_t_39_argmanowt_39_yan_shnorhandesy_39/2011-03-12-739 Երևանում կկայանա Սողոմոն Թեհլերյանի մասին գրքի ռուսերեն թարգմանության շնորհանդեսը:] | ||
| + | *[http://www.armedia.am/?action=InnerLife&what=show&id=1247170186&lang=arm Սպանություն, որը հանցանք չէր:] | ||
| + | *[http://hay.pagelanding.net/-295.html Սողոմոն Թեհլերյան:] | ||
| + | *[http://www.hayzinvor.am/2209.html ՌՈՒՍԵՐԵՆ Է ԹԱՐԳՄԱՆՎԵԼ ՍՈՂՈՄՈՆ ԹԵՀԼԵՐՅԱՆԻ ԳԻՐՔԸ:] | ||
| + | *[http://life.panorama.am/hy/news/2014/03/15/sogomon-tehleryan/115718 «Ատրճանակից արձակված մի գնդակով կատարվել է սպանություն»… Հաղթանակի սկիզբը… Սողոմոն Թեհլերյան:] | ||
=Մատենագիտություն= | =Մատենագիտություն= | ||
| − | * | + | *Թեհլերյան Ս. Խ., Վերյիշումներ (Թալէաթի ահաբեկումը), Կահիրե, 1956: |
| − | |||
=Տե՛ս նաև= | =Տե՛ս նաև= | ||
| − | *Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005: | + | *Ով ով է. հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005: |
| − | *[http:// | + | *Армин Вегнер. Судебный процесс Талаата-паши Стенографический отчет о судебном процессе с предисловием Армина Т. Вегнера и приложением. Немецкое издательство “Политика и история”. Берлин, 1921. — Издательство “ФЕНИКС”. Москва, 1992. |
| − | *[http://www. | + | *Казинян А. 100 величайших армян ХХ века. М., 2006. |
| + | *Я – армянин. Ер., 2000. | ||
| + | *Нерсисянисты (1824-1914). Авакян С., Периханян Г. Ер., 1975 | ||
| + | *Դատավարութիւն Թալէաթ-փաշայի. սղագրական զեկուցում, Վնն., 1921: | ||
| + | *[http://i.aygevanschools.ru/u/14/644a7465d248a900ec53f8c2fb5ab8/-/D%20007.pdf Սողոմոն Խաչատուրի Թեհլերյանը ծնվել է 1896 թ ...:] | ||
| + | *[http://www.armeniapedia.org/index.php?title=Trial_of_Soghomon_Tehlirian The Case of Soghomon Tehlirian.] | ||
| + | *[http://armenianhouse.org/wegner/docs-ru/trial/contents.html СУДЕБНЫЙ ПРОЦЕСС ТАЛААТА-ПАШИ.] | ||
| + | *[http://www.genocide.ru/enc/tehleryan.htm ТЕЙЛЕРЯН, СОГОМОН.] | ||
| + | *[http://www.encyclopedia.am/pages.php?bId=2&hId=1179 Թեհլերյան Սողոմոն - Հայկական Հանրագիտարան:] | ||
| + | *[http://kohktg-order.do.am/news/soghomon_t_39_ehleryani_masin_t_39_aleat_39_i_mahy_39_vrijhar_39_owi_daty_39/2013-08-10-12#.VD4wMPn-HqM ՍՈՂՈՄՈՆ ԹԵՀԼԵՐՅԱՆԻ ՄԱՍԻՆ: ԹԱԼԵԱԹԻ ՄԱՀԸ և ՎՐԻԺԱՌՈՒԻ ԴԱՏԸ:] | ||
| + | *[https://goharghalachyan.wordpress.com/tag/%D5%BD%D5%B8%D5%B2%D5%B8%D5%B4%D5%B8%D5%B6-%D5%A9%D5%A5%D5%B0%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6/ Ավետիք Իսահակյան: Կիսաբացահայտված փաստեր:] | ||
| + | *[http://nakhshkaryan.wordpress.com/2012/04/19/%D5%A1%D5%BA%D6%80%D5%AB%D5%AC-24-%D5%AB%D5%B6-%D5%A8%D5%B6%D5%A4%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB-3/ ՎՐԻԺԱՌՈՒԹՅԱՆ ՀԱՅՈՑ ՔՐՄԵՐԸ:] | ||
| + | *[http://www.armeniansgenocide.am/ru/Encyclopedia_Of_armenian_genocide_Tehleryan_Soxomon ԵՊՀ հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ:] | ||
| + | *[http://samogo.net/articles.php?id=497 Самый первый и самый жестокий геноцид в истории.] | ||
| + | *[http://www.cilicia.com/armo_tehlirian.html The Trial of Soghomon Tehlirian.] | ||
| − | [[Category: | + | [[Category:Ազգային-ազատագրական շարժման գործիչներ]] [[Category:Վրիժառուներ]] |
Ընթացիկ տարբերակը 09:20, 15 Հոկտեմբերի 2014-ի դրությամբ
| Թեհլերյան Սողոմոն Խաչատուրի | |
| Тейлерян Согомон Хачатурович | |
| |
| Անգլերեն: | Soghomon Tehlirian |
| Հայերեն: | Թեհլերյան Սողոմոն Խաչատուրի |
| Ծննդյան տարեթիվը: | 02.04.1896 |
| Ծննդավայրը: | Ներքին Բագառիճ, Արևմտյան Հայաստան |
| Մահվան տարեթիվը: | 23.05.1960 |
| Մահվան վայրը: | Սան Ֆրանցիսկո, ԱՄՆ |
| Համառոտ տվյալներ: Հայ ազգային-ազատագրական շարժման գործիչ, վրիժառու: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1896թ. ապրիլի 2-ին Արևմտյան Հայաստանի Էրզրումի նահանգի Ներքին Բագառիճ գյուղում:
Մահացել է 1960թ. մայիսի 23-ին ԱՄՆ-ի Սան Ֆրանցիսկո քաղաքում:
Կրթություն
- 1912թ. ավարտել է Երզնկայի Կեդրոնական վարժարանը:
- Սովորել է Թիֆլիսի Ներսիսյան դպրոցում:
Այլ
- 1913թ. մեկնել է Եվրոպա, սակայն Առաջին աշխարհամարտը (1914-1918) սկսվելուց հետո վերադարձել է Հայաստան, կռվել Անդրանիկի գնում:
- 1918թ. մարտում վիրավորվել է, տեղափոխվել Թիֆլիս:
- 1919թ. մեկնել է Հյուսիսային Կովկաս, ապա՝ Կոստանդնուպոլիս:
- 1921թ. Թեհլերյանը մասնակցել է Դաշնակցության Նեմեսիս գործողությանը՝ առաջադրանք ստանալով սպանել Եղեռնի գլխավոր կազկակեպչին՝ Թալեաթ փաշային: Նույն տարվա մարտի 15-ին Բեռլինի Շառլոտենբուրգ թաղամասի Հարդենբերգ փողոցում Սողոմոն Թեհլերյանը գնդակահարում է Թալեաթին և ձերբակալվում: Սակայն 1921թ. հունիսի 2-ին գերմանական դատարանը անպարտ է ճանաչում Սողոմոն Թեհլերյանին: Վերջինս պաշտպանվում էր երեք դատապաշտպանների կողմից, որոնցից մեկը դոկտոր Թեոդոր Նիմայերն էր՝ օրենսդրության պրոֆեսոր Քիլի համալսարանից:
- Արդարացված Թեհլերյանը երկար տարիներ ապրել է Հարավսլավիայի մայրաքաղաք Բելգրադի Դալմատինսկա փողոցի թիվ 78 տանը: 19452.-ից հետո բնակություն է հաստատել ԱՄՆ-ի Ֆրեզնո քաղաքում, որտեղ էլ մահացել է 1960թ. մայիսի 23-ին:
- Ի հիշատակ Թեհլերյանի՝ հուշարձան է կանգնեցվել Ֆրեզնոյում, Թալինի շրջանի Մաստարա գյուղում և Երևանում:
Նկարներ
Սողոմոն Թեհլերյանի գերեզմանի հուշարձանը Ֆրեզնոյի «Արարատ» գերեզմանոցում
Տեսանյութեր
- Согомон Тейлерян- Суд [Nemezis:]
- ՍՈՂՈՄՈՆ ԹԵՀԼԵՐՅԱՆ:
- Սողոմոն Թեհլերյան HAXTANAKI SKIZB@ ՀԱՂԹԱՆԱԿԻ:
- ՆԵՄԵՍԻՍ կամ ՍՈՂՈՄՈՆ ԹԵՀԼԵՐՅԱՆ և ԹԱԼԵԱԹ:
- Սողոմոն Թեհլերյան;
- Սողոմոն Թեհլերյան. «Ես մարդ եմ սպանել, բայց մարդասպան չեմ»:
- Aram Yerganian Soghomon Tehlirian:
- Սողոմոն Թեհլերյանը սատկացրեց շուն - թալեաթին ...:
- Tesankyun 341 Սողոմոն Թեհլերյան:
- Մի լուսանկարի պատմություն Սողոմոն Թեհլերյան:
- Սողոմոն Թեհլերյանի 115 ամյակ:
- Seda Garibyan (Soghomon Tehlerian "Kilikia"):
- Սողոմոն Թեհլերյանի Գերեզմանին:
- ՆԵՄԵՍԻՍ կամ ՍՈՂՈՄՈՆ ԹԵՀԼԵՐՅԱՆ և ԹԱԼԵԱԹ:
- Soghomon Tehleryan Part I:
- nemesis soxomon tehleryan:
- ՄԵՆՔ ԵՐԲԵՔ ՉԵՆՔ ՄՈՌԱՆԱ ՀԱՅՈՑ ՑՈՂԱՍՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ:
- Операция "Немезис" / Operation "Nemesis".
- Talat Pashan Pakhav Berlin.
Հրապարակումներ մամուլում
- ՍՈՂՈՄՈՆ ԹԵՀԼԵՐՅԱՆ - ankakh.com:
- Ես մարդ եմ սպանել, բայց մարդասպան չեմ. Սողոմոն Թեհլերյան:
- Թալեաթ փաշայի սպանության 91-րդ տարին հայ երիտասարդները նշում են մեծ ուրախությամբ:
- Սպանությունն արդարացված է ...:
- Սողոմոն Թեհլերյան:
- Երևանում կկայանա Սողոմոն Թեհլերյանի մասին գրքի ռուսերեն թարգմանության շնորհանդեսը:
- Սպանություն, որը հանցանք չէր:
- Սողոմոն Թեհլերյան:
- ՌՈՒՍԵՐԵՆ Է ԹԱՐԳՄԱՆՎԵԼ ՍՈՂՈՄՈՆ ԹԵՀԼԵՐՅԱՆԻ ԳԻՐՔԸ:
- «Ատրճանակից արձակված մի գնդակով կատարվել է սպանություն»… Հաղթանակի սկիզբը… Սողոմոն Թեհլերյան:
Մատենագիտություն
- Թեհլերյան Ս. Խ., Վերյիշումներ (Թալէաթի ահաբեկումը), Կահիրե, 1956:
Տե՛ս նաև
- Ով ով է. հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
- Армин Вегнер. Судебный процесс Талаата-паши Стенографический отчет о судебном процессе с предисловием Армина Т. Вегнера и приложением. Немецкое издательство “Политика и история”. Берлин, 1921. — Издательство “ФЕНИКС”. Москва, 1992.
- Казинян А. 100 величайших армян ХХ века. М., 2006.
- Я – армянин. Ер., 2000.
- Нерсисянисты (1824-1914). Авакян С., Периханян Г. Ер., 1975
- Դատավարութիւն Թալէաթ-փաշայի. սղագրական զեկուցում, Վնն., 1921:
- Սողոմոն Խաչատուրի Թեհլերյանը ծնվել է 1896 թ ...:
- The Case of Soghomon Tehlirian.
- СУДЕБНЫЙ ПРОЦЕСС ТАЛААТА-ПАШИ.
- ТЕЙЛЕРЯН, СОГОМОН.
- Թեհլերյան Սողոմոն - Հայկական Հանրագիտարան:
- ՍՈՂՈՄՈՆ ԹԵՀԼԵՐՅԱՆԻ ՄԱՍԻՆ: ԹԱԼԵԱԹԻ ՄԱՀԸ և ՎՐԻԺԱՌՈՒԻ ԴԱՏԸ:
- Ավետիք Իսահակյան: Կիսաբացահայտված փաստեր:
- ՎՐԻԺԱՌՈՒԹՅԱՆ ՀԱՅՈՑ ՔՐՄԵՐԸ:
- ԵՊՀ հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ:
- Самый первый и самый жестокий геноцид в истории.
- The Trial of Soghomon Tehlirian.
