«Աբելյան Հովհաննես Հարությունի»–ի խմբագրումների տարբերություն
Hayazg-ից
(→Կենսագրություն) |
(→Նկարներ) |
||
| (11 intermediate revisions by 2 users not shown) | |||
| Տող 2. | Տող 2. | ||
| name-am = Աբելյան Հովհաննես Հարությունի | | name-am = Աբելյան Հովհաննես Հարությունի | ||
| name-am-aliases = | | name-am-aliases = | ||
| − | | name-ru = Абелян | + | | name-ru = Абелян Оганес Арутюнович |
| − | | name-ru-aliases = | + | | name-ru-aliases = Абелян Ованес Артемьевич |
| name-lat = | | name-lat = | ||
| name-en = Abelyan Hovhannes | | name-en = Abelyan Hovhannes | ||
| name-fr = | | name-fr = | ||
| − | | image =Աբելյան_ննա.jpg | + | | image = Աբելյան_ննա.jpg |
| birth-date = 23.10.1865 | | birth-date = 23.10.1865 | ||
| − | | birth-place = Շամախի | + | | birth-place = Շամախի, Ադրբեջան |
| − | | death-date | + | | death-date = 01.07.1936 |
| − | | death-place | + | | death-place = Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն |
| description = Դերասան: | | description = Դերասան: | ||
}} | }} | ||
=Կենսագրություն= | =Կենսագրություն= | ||
| − | Ծնվել է 1865թ. հոկտեմբերի 23-ին | + | Ծնվել է 1865թ. հոկտեմբերի 23-ին Ադրբեջանի Շամախի քաղաքում: |
| − | |||
==Կրթություն== | ==Կրթություն== | ||
| − | 1886թ. | + | *Նախնական կրթությունն ստացել է Շամախիում: |
| + | *Սովորել է Բաքվի ծխական դպրոցում: | ||
| + | *Սովորել է Բաքվի ռուսական ռեալական ուսումնարանում: | ||
| + | *1886թ. ընդունվել է Թիֆլիսի «Հայոց դրամատիկական ակումբի» խումբը, դիմախաղի, ձայնի առոգանության դասեր առել [http://am.hayazg.info/%D4%B1%D5%A4%D5%A1%D5%B4%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%8A%D5%A5%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%BD_%D5%80%D5%A5%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D5%BD%D5%AB: Պետրոս Ադամյանից]: | ||
==Աշխատանքային գործունեություն== | ==Աշխատանքային գործունեություն== | ||
| + | *1880թ. մասնակցել է աշակերտական ներկայացումներին և Ս. Սաֆրազյանի խմբի հյուրախաղերին: | ||
| + | *1882թ. Բաքվում սկսել է բեմական պրոֆեսիոնալ գործունեությունը Ա. Գոնչարովի ռուսական խմբում՝ որպես բեմահարդար, նան դերասան՝ դրամատիկ և օպերետային ներկայացումներում: | ||
| + | *1887–1891թթ. խաղացել է հայկական և ռուսական ներկայացումներում: | ||
| + | *1891թ.-ից հանդես է եկել հայկական թատրոնում՝ Թիֆլիսում, Բաքվում և այլուր: | ||
*1895թ. հիմնել է Թիֆլիսի «Հայոց դերասանական ընկերություն» թատերախումբը: | *1895թ. հիմնել է Թիֆլիսի «Հայոց դերասանական ընկերություն» թատերախումբը: | ||
| − | * | + | *1901–1905թթ. Գ. Պետրոսյանի հետ վարել է Թիֆլիսի մշտական թատերախումբը (1905թ.-ից՝ նաև ռեժիսոր): |
| − | *1912թ.գլխավորել հայ թատրոնի հյուրախաղերը Մոսկվայում և Սանկտ Պետերբուրգում | + | *1908թ. Ա. Արմենյանի հետ կազմակերպել է Աբելյան-Արմենյան թատերախումբը: |
| − | *1913թ.իր խմբով ելույթներ ունեցել Իրանում,Միջին Ասիայում | + | *1912թ. գլխավորել է հայ թատրոնի հյուրախաղերը Մոսկվայում և Սանկտ Պետերբուրգում: |
| − | *1917թ. | + | *1913թ. իր խմբով ելույթներ է ունեցել Իրանում, Միջին Ասիայում: |
| − | *1925թ.հայկական թատերախմբերի հետ խաղացել է Կոստանդնուպոլսում,Զմյուռնիայում,Եգիպտոսում,Փարիզում,Բրյուսելում,Լոնդոնում,ԱԱՆ-ում: | + | *1917թ.՝ «Հայ դրամատիկական դերասանների միության» նախագահ: |
| − | *1925թ.՝ Երևանի առաջին պետական թատրոնի (Սունդուկյանի անվան)դերասան: | + | *1925թ. հայկական թատերախմբերի հետ խաղացել է Կոստանդնուպոլսում, Զմյուռնիայում, Եգիպտոսում, Փարիզում, Բրյուսելում, Լոնդոնում, ԱԱՆ-ում: |
| − | *1927- | + | *1925թ.՝ Երևանի առաջին պետական թատրոնի (Սունդուկյանի անվան) դերասան: |
| + | *1926թ.-ից սկսել է շրջագայությունները Կովկասում, Ռուսաստանի հարավում, Միջին Ասիայում: | ||
| + | *1927-1928թթ.՝ Բաքվի հայկական թատրոնի դերասան: | ||
| − | ==Դերեր== | + | ===Դերեր=== |
| − | * | + | *էլիզբարով - Շիրվանզադեի «Պատվի համար»: |
| − | * | + | *Ռուստամ, Բարխուդար - Շիրվանզադեի «Նամուս»: |
| − | * | + | *Գիժ Դանել - Շիրվանզադեի «Չար ոգի»: |
| − | * | + | *Ավենգալի - Գեի «Տրիլբի»: |
| − | * | + | *Շտոկման - Իբսենի «Դոկտոր Շտոկման»: |
| − | * | + | *Պեպո - Սունդուկյանի «Պեպո»: |
| − | * | + | *Վանահայր - Շանթի «Հին աստվածներ»: |
| − | * | + | *Աբիսողոմ աղա, Պաղտասար - Պարոնյւսնի «Մեծապատիվ մուրացկաններ», «Պաղտասար աղբար»: |
| − | * | + | *Ասլան ամի - Վ.Վաղարշյանի «Օղակում»: |
| − | * | + | *Օթելլո, Լիր - Շեքսպիրի «Օթելլո», «Լիր արքա»: |
| − | * | + | *Ժադով - Ա.Օստրովսկու «Եկամտաբեր պաշտոն»: |
| − | == | + | ==Ձեռքբերումներ== |
| − | *1925թ.ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ: | + | *1913թ.՝ Առյուծի և Արևի առաջին աստիճանի շքանշան Իրանի շահի կողմից: |
| − | *1932թ. | + | *1925թ.՝ ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ: |
| + | *1932թ.՝ ՀՍԱՀ աշխատանքի հերոս: | ||
| + | |||
| + | ==Այլ== | ||
| + | *Վ. Գունիայի, Ն. Գարոնիա–Ցագարելու, Կ. Ղիփիանու, Կ. Մեսխու, Վ. Աբաշիձեի, Լ. Ալեքսի-Մեսխիշվիլու, Հ. Արաբլինսկու, Մ. Ալիևի, Ա. Շարիֆզադեի հետ Աբելյանի բարեկամությունը նպաստել է վրաց, ադրբեջանական և հայ թատրոնների կապերի փոխադարձ ամրապնդմանը, ազգային բեմերի գոյատևմանը: | ||
| + | *1936թ. Վանաձորի դրամատիկական թատրոնը կոչվել է Աբելյանի անունով: | ||
| + | *Երևանի փողոցներից մեկը կրում է Աբելյանի անունը: | ||
| + | *[http://am.hayazg.info/Աբելյան_Ալեքսանդր_Հարությունի#.D4.BF.D6.80.D5.A9.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6 Աբելյան Ալեքսանդրի]եղբայրն է: | ||
=Նկարներ= | =Նկարներ= | ||
| − | + | ===[[/Նկարներ|Նկարներ]]=== | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
=Տեսանյութեր= | =Տեսանյութեր= | ||
*[http://www.youtube.com/watch?v=Mr6LxJByZpo Հովհաննես Աբելյան:] | *[http://www.youtube.com/watch?v=Mr6LxJByZpo Հովհաննես Աբելյան:] | ||
| + | *[http://www.youtube.com/watch?v=Sp194GHDTbc Հովհաննես Աբելյան:] | ||
=Հրապարակումներ մամուլում= | =Հրապարակումներ մամուլում= | ||
*[http://www.azg.am/AM/print/2006032318 Հովհաննես Աբելայն:ԱԶԳ:] | *[http://www.azg.am/AM/print/2006032318 Հովհաննես Աբելայն:ԱԶԳ:] | ||
| − | |||
=Տե՛ս նաև= | =Տե՛ս նաև= | ||
| + | *Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005: | ||
| + | *Մելիքսեթյան Ս., Հովհաննես Աբելյան, Երևան, Հայպետհրատ, 1954: | ||
| + | *Հայ Սովետական Թատրոնի Պատմություն, 1967: | ||
| + | *Երկանյան Վ.Ս., Հայկական մշակույթը 1800-1917թթ., Երևան, 1982: | ||
*[http://armtheatre.livejournal.com/26231.html Հայ թատրոնի մասին:Հովհաննես Աբելյան:] | *[http://armtheatre.livejournal.com/26231.html Հայ թատրոնի մասին:Հովհաննես Աբելյան:] | ||
*[http://www.armeniaculture.am/am/Encyclopedia_abelyan_hovhannes ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ:Հովհաննես Աբելյան] | *[http://www.armeniaculture.am/am/Encyclopedia_abelyan_hovhannes ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ:Հովհաննես Աբելյան] | ||
| − | * | + | *[http://www.peoples.ru/art/theatre/actor/abelian/ Биография Ованес Абелян - Peoples.ru.] |
| − | [[Category:Դերասաններ]] | + | [[Category:Դերասաններ]] [[Category: ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստներ]] [[Category:ՀՍԱՀ աշխատանքի հերոսներ]] |
Ընթացիկ տարբերակը 09:34, 4 Մայիսի 2018-ի դրությամբ
| Աբելյան Հովհաննես Հարությունի | |
| Абелян Оганес Арутюнович | |
| |
| Անգլերեն: | Abelyan Hovhannes |
| Հայերեն: | Աբելյան Հովհաննես Հարությունի |
| Ծննդյան տարեթիվը: | 23.10.1865 |
| Ծննդավայրը: | Շամախի, Ադրբեջան |
| Մահվան տարեթիվը: | 01.07.1936 |
| Մահվան վայրը: | Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն |
| Համառոտ տվյալներ: Դերասան: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1865թ. հոկտեմբերի 23-ին Ադրբեջանի Շամախի քաղաքում:
Կրթություն
- Նախնական կրթությունն ստացել է Շամախիում:
- Սովորել է Բաքվի ծխական դպրոցում:
- Սովորել է Բաքվի ռուսական ռեալական ուսումնարանում:
- 1886թ. ընդունվել է Թիֆլիսի «Հայոց դրամատիկական ակումբի» խումբը, դիմախաղի, ձայնի առոգանության դասեր առել Պետրոս Ադամյանից:
Աշխատանքային գործունեություն
- 1880թ. մասնակցել է աշակերտական ներկայացումներին և Ս. Սաֆրազյանի խմբի հյուրախաղերին:
- 1882թ. Բաքվում սկսել է բեմական պրոֆեսիոնալ գործունեությունը Ա. Գոնչարովի ռուսական խմբում՝ որպես բեմահարդար, նան դերասան՝ դրամատիկ և օպերետային ներկայացումներում:
- 1887–1891թթ. խաղացել է հայկական և ռուսական ներկայացումներում:
- 1891թ.-ից հանդես է եկել հայկական թատրոնում՝ Թիֆլիսում, Բաքվում և այլուր:
- 1895թ. հիմնել է Թիֆլիսի «Հայոց դերասանական ընկերություն» թատերախումբը:
- 1901–1905թթ. Գ. Պետրոսյանի հետ վարել է Թիֆլիսի մշտական թատերախումբը (1905թ.-ից՝ նաև ռեժիսոր):
- 1908թ. Ա. Արմենյանի հետ կազմակերպել է Աբելյան-Արմենյան թատերախումբը:
- 1912թ. գլխավորել է հայ թատրոնի հյուրախաղերը Մոսկվայում և Սանկտ Պետերբուրգում:
- 1913թ. իր խմբով ելույթներ է ունեցել Իրանում, Միջին Ասիայում:
- 1917թ.՝ «Հայ դրամատիկական դերասանների միության» նախագահ:
- 1925թ. հայկական թատերախմբերի հետ խաղացել է Կոստանդնուպոլսում, Զմյուռնիայում, Եգիպտոսում, Փարիզում, Բրյուսելում, Լոնդոնում, ԱԱՆ-ում:
- 1925թ.՝ Երևանի առաջին պետական թատրոնի (Սունդուկյանի անվան) դերասան:
- 1926թ.-ից սկսել է շրջագայությունները Կովկասում, Ռուսաստանի հարավում, Միջին Ասիայում:
- 1927-1928թթ.՝ Բաքվի հայկական թատրոնի դերասան:
Դերեր
- էլիզբարով - Շիրվանզադեի «Պատվի համար»:
- Ռուստամ, Բարխուդար - Շիրվանզադեի «Նամուս»:
- Գիժ Դանել - Շիրվանզադեի «Չար ոգի»:
- Ավենգալի - Գեի «Տրիլբի»:
- Շտոկման - Իբսենի «Դոկտոր Շտոկման»:
- Պեպո - Սունդուկյանի «Պեպո»:
- Վանահայր - Շանթի «Հին աստվածներ»:
- Աբիսողոմ աղա, Պաղտասար - Պարոնյւսնի «Մեծապատիվ մուրացկաններ», «Պաղտասար աղբար»:
- Ասլան ամի - Վ.Վաղարշյանի «Օղակում»:
- Օթելլո, Լիր - Շեքսպիրի «Օթելլո», «Լիր արքա»:
- Ժադով - Ա.Օստրովսկու «Եկամտաբեր պաշտոն»:
Ձեռքբերումներ
- 1913թ.՝ Առյուծի և Արևի առաջին աստիճանի շքանշան Իրանի շահի կողմից:
- 1925թ.՝ ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ:
- 1932թ.՝ ՀՍԱՀ աշխատանքի հերոս:
Այլ
- Վ. Գունիայի, Ն. Գարոնիա–Ցագարելու, Կ. Ղիփիանու, Կ. Մեսխու, Վ. Աբաշիձեի, Լ. Ալեքսի-Մեսխիշվիլու, Հ. Արաբլինսկու, Մ. Ալիևի, Ա. Շարիֆզադեի հետ Աբելյանի բարեկամությունը նպաստել է վրաց, ադրբեջանական և հայ թատրոնների կապերի փոխադարձ ամրապնդմանը, ազգային բեմերի գոյատևմանը:
- 1936թ. Վանաձորի դրամատիկական թատրոնը կոչվել է Աբելյանի անունով:
- Երևանի փողոցներից մեկը կրում է Աբելյանի անունը:
- Աբելյան Ալեքսանդրիեղբայրն է:
Նկարներ
Նկարներ
Տեսանյութեր
Հրապարակումներ մամուլում
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
- Մելիքսեթյան Ս., Հովհաննես Աբելյան, Երևան, Հայպետհրատ, 1954:
- Հայ Սովետական Թատրոնի Պատմություն, 1967:
- Երկանյան Վ.Ս., Հայկական մշակույթը 1800-1917թթ., Երևան, 1982:
- Հայ թատրոնի մասին:Հովհաննես Աբելյան:
- ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ:Հովհաննես Աբելյան
- Биография Ованес Абелян - Peoples.ru.
