05:53, 19 Նոյեմբերի 2018-ի տարբերակ

Ախշարումով Դմիտրի Դմիտրիի
Ахшарумов Дмитрий Дмитриевич
Անգլերեն:	Akhsharumov Dmitri
Հայերեն:	Ախշարումով Դմիտրի Դմիտրիի
Ծննդյան տարեթիվը:	19.05.1823
Ծննդավայրը:	Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսաստան
Մահվան տարեթիվը:	20.01.1910
Մահվան վայրը:	Բաքու, Ադրբեջան
Համառոտ տվյալներ: Գրող, բժիշկ:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1823թ. մայիսի 19-ին Ռուսաստանի Սանկտ-Պետեբուրգ քաղաքում:

Կրթություն

• Ավարտել է Պետերբուրգյան առաջին գիմնազիան:
• 1846թ. ավարտել է Սանկտ Պետերբուրգի համալսարանի արևելագիտական ֆակուլտետը:
• 1862թ. ավարտել է բժշկավիրբուժական ակադեմիան:

Աշխատանքային գործունեություն

• 1846թ.-ից աշխատել է արտաքին գործերի նախարարության ասիական բաժանմունքում:
• Մինչև 1882թ. աշխատել է Ռուսաստանի մի շարք բժշկական հաստատություններում:

Ձեռքբերումներ

• 1855թ.՝ ենթասպա:
• 1866թ.՝ բժշկական գիտությունների դոկտոր:

Այլ

• Դ.Ի. Աշխարումովի որդին է, Ն.Դ. Աշխարումովի եղբայրը:
• Ինստիտուտում Ախշարումովը ծանոթանում է Ի.Մ. Դեբուի հետ, ումից ստացած սոցալական գրքերը նրա համար նոր աշխարհահայացքի հիմք են հանդիսանում:
• Լինելով ուտոպիստ-սոցիալիստ՝ Շ. Ֆուրիեի գաղափարները (որոնց հետ ծանոթացել է 1848թ. գարնանը) զուգակցել է հեղափոխական ժողովրդավարությանը, ընդունել ժողովրդի ստորին խավերին քաղաքական պայքարում ներգրավվելու անհրաժեշտությունը: Խոսելով Ֆուրեի գաղափարների մասին՝ Ախշարումովն ասել է. «Այստեղից... սկիզբ առավ իմ մեջ սոցիալական ուղղվածությունը»:
• 1848թ. դեկտեմբերից Ախշարումովը դառնում է Պետրաշևսկովի ժողովների ակտիվ մասնակից: Նա նաև հաճախում էր Դեբու եղբայրների, Ն.Ս. Կաշկինի խմբակները:
• 1849թ. ապրիլի 23-ին բանտարկվել է և դատապարտվել գնդակահարության: Նույն թվականի դեկտեմբերի 22-ին նրա դատավճիռը փոխվել է և նա 4 տարով աքսորվել է Կովկաս՝ որպես շարքային զինծառայող: Որոշ ժամանակ անց անցել է Փոքր Չեչնիա և մասնակցել արշավանքներին: 1857թ. զորացրվել է: Նույն թվականին նրա իրավունքները վերականգնվում եմ:
• Գրել է բժշկությանը վերաբերվող աշխատություններ և բանաստեղծություններ:
• Պոլտավայում հիմնել է բժիշկների միություն:
• 1870թ.-ից աշխատել է պատրաշևականների խմբի և դրա ոչնչացման հիշողությունների վրա, որտեղ վառ գույներով նկարագրել է Սեմենովյան շարահրապարակում դատավճռի ընթերցման տեսարանը:

Մատենագիտություն

• Ахишрумов Д.Д., Сочинения 1846—49 гг. Показания — ЦП, т. 3.
• Ахшарумов Д.Д., [Заметки], [Автобиографическая записка], [Заметка о суде].
• Ахшарумов Д.Д., Из моих воспоминаний (1849—1851). Со вступит, статьей В. И. Семевского. СПб., 1905.
• Ахшарумов Д.Д., Из моих воспоминаний. Годы солдатской ссылки (1851 — 1857).— Современный мир, 1908, № 4, 5.
• Ахшарумов Д.Д., Записки петрашевца. Предисловие В. Невского. М.— Л., 1930.
• Ахшарумов Д.Д., Стихотворения.— В кн.: Поэты-петрашевцы. Л., 1957. Вступит, статья В. В. Жданова.
• Ахшарумов Д.Д., Из моих воспоминаний.— В кн.: Первые русские социалисты. Л., 1984.
• Ахшарумов Д.Д., "Утопический социализм в России." Хрестоматия под ред. А.И.Володина, М., 1985.

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
• Павловский, Иван Францевич Полтавцы: Иерархи, государственные и общественные деятели и благотворители Полтава: Т-во Печатн. Дела (тип. бывш. Дохмана), 1947.
• Саркисян С. Т. Энциклопедия Арцах-Карабаха. Спб., 2005. - 312 с.