15:13, 25 Դեկտեմբերի 2014-ի տարբերակ

Ալպոյաճյան Արշակ Աստավածատուրի
Алпоячян Аршак Аствацатурович
Անգլերեն:	Alpoyachyan Arshak
Հայերեն:	Ալպոյաճյան Արշակ Աստավածատուրի
Ծննդյան տարեթիվը:	17.06.1879
Ծննդավայրը:	Կոստանդնուպոլիս, Թուրքիա
Մահվան տարեթիվը:	24.06.1962
Մահվան վայրը:	Կահիրե, Եգիպտոս
Համառոտ տվյալներ: Պատմաբան, բանասեր, մանկավարժ, հասարակական գործիչ:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1879թ. հունիսի 17-ին Թուրքիայի Կոստանդնուպոլիս քաղաքում:

Մահացել է 1962թ. հունիսի 24-ին Եգիպտոսի մայրաքաղաք Կահիրեում:

Կրթություն

• Սովորել է Կոստանդնուպոլսի Պերպերյան վարժարանը:
• 1899թ. ավարտել է Կոստանդնուպոլսի Կեդրոնական վարժարանը:

Աշխատանքային գործունեություն

• 1900-ական թթ. առաջին տասնամյակում աշխատակցել է «Մասիս», «Ծաղիկ», «Բյուզանդիոն» պարբերականներին՝ հիմնականում պատմա-բանասիրական հոդվածներով:
• 1910-1922թթ.՝ Կոստանդնուպոլսի պատրիարքարանի քարտուղար:
• Մինչև 1922թ.՝ Եսայան վարժարանի պատմության ուսուցիչ:
• 1922թ. աշխատել է Հունաստանի Քորֆուի ամերիկյան որբանոցում:
• 1922թ.՝ Կոստանդնուպլսի «Վերջին լուր» թերթի շրջիկ թղթակից:
• 1922թ.-ից Եգիպտոսում զբաղվել է մանկավարժությամբ, եղել եղել Կահիրեի հայոց առաջնորդարանի դիվանապետը:
• 1923թ.-ից՝ Կահիրեի Գալստյան վարժարանի ուսուցիչ:
• 1936-1937թթ. Կահիրեում հրատարակել է «Ազատ միտք» շաբաթաթերթը:

Ձեռքբերումներ

• 1905թ.՝ Իզմիրլյան գրականության մրցանակ («Հայք ի Ռումելի» աշխատության համար):

Այլ

• Աշխատությունները վերաբերում են հայկական գաղթավայրերի պատմությանը, հայ բանասիրությանը, կրթությանը:
• 1901թ. «Բազմավեպում» տպագրել է վիպասանուհի Սրբուհի Տյուսաբի մասին մի հետազոտություն, որը լույս է ընծայել նաև առանձին գրքույկով:
• Մեծարժեք է Ալպոյաճյանի «Պատմական Հայաստանի սահմանները» աշխատությունը՝ նվիրված Հայաստանի պատմական աշխարհագրությանն ու հասարակական-քաղաքական պատմությանը:
• Ալպոյաճյանի գրադարանն ու դիվանը պահվում են Մատենադարանում:

Հրապարակումներ մամուլում

• Վարդան Գրիգորյան, Արշակ Ալպոյաճյանի անտիպ աշխատություններն ու Նամականին, «Ազգ» օրաթերթ, #201, 05.11.2002:

Մատենագիտություն

• Ալպոյաճյան Ա.Ա., Հայք ի Ռումելի (անտիպ):
• Ալպոյաճյան Ա.Ա., Ուսումնասիրութիւն Սրբուհի Տիւսաբի, 1901:
• Ալպոյաճյան Ա.Ա., Գրիգոր Զօհրապ, 1919:
• Ալպոյաճյան Ա.Ա., Մինաս Չերազ, Կահիրե, 1927:
• Ալպոյաճյան Ա.Ա., Պատմութիւն հայ Կեարիոյ, հ. 1-2, Կահիրե, 1937:
• Ալպոյաճյան Ա.Ա., Պատմութիւն հայ գաղթականութեան, հ. 1-3, 1941-1961:
• Ալպոյաճյան Ա.Ա., Պատմութիւն հայ դպրոցի, հ. 1, 1946:
• Ալպոյաճյան Ա.Ա., Պատմական Հայաստանի սահմանները, 1950:
• Ալպոյաճյան Ա.Ա., Պատմութիւն Եւդոկիոյ հայոց, Կահիրե, 1952:
• Ալպոյաճյան Ա.Ա., Արաբական Միացեալ Հանրապետութեան Եգիպտոսի նահանգը և հայերը, 1960:
• Ալպոյաճյան Ա.Ա., Պատմութիւն Մալաթիոյ հայոց, Կահիրե, 1961:
• Ալպոյաճյան Ա.Ա., Յուշամատեան կուտինահայերու, Կահիրե, 1961:
• Ալպոյաճյան Ա.Ա., Իրաքի հայերը, Ե., 2003:

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
• Գառնիկ Ստեփանյան, Կենսագրական բառարան, հ. Ա, Երևան, «Հայաստան», 1973, էջ 53-54:
• Ալպոյաճյան Արշակ, Dasaran.am:
• Ալպոյաճյան Արշակ, Պատմա-բանասիրական հանդես: