07:38, 27 Հոկտեմբերի 2014-ի տարբերակ

Հայրյան Արմեն Թևանի
Айриян Армен Теванович
Անգլերեն:	Hayryan Armen
Հայերեն:	Հայրյան Արմեն Թևանի
Ծննդյան տարեթիվը:	25․09․1910
Ծննդավայրը:	Տող, Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն
Մահվան տարեթիվը:	13․02․1960
Մահվան վայրը:	Տաշքենդ,Ուզբեկստան
Համառոտ տվյալներ: Խորհրդային բանակի ավիացիայի մայոր, Խորհրդային Միության հերոս:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1910թ. սեպտեմբերի 25-ին Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության Հադրութի շրջանի Տող գյուղում:

Մահացել է 1960թ. փետրվարի 13-ին Ուզբեկստանի մայրաքաղաք Տաշքենդում:

Կրթություն

• 1940թ. Տաշքենդում ավարտել է ՕԴ-ն:
• Սովորել է Էնգելս քաղաքի օդաչուական դպրոցում։

Աշխատանքային գործունեություն

• Ավիազորամասում 4 տարի մեխանիկ է աշխատել:
• Եղել է էսկադրիլիայի հրամանատար:
• 1944-1945թթ.՝ ավիագնդի հրամանատարի օգնական։

Ձեռքբերումներ

• • 1942թ.՝ Կարմիր դրոշի շքանշան:
• 1944թ.՝ Խորհրդային Միության հերոս:
• Կարմիր դրոշի 2-րդ շքանշան:
• 1944թ. պարգևատրվել է Լենինի շքանշանով:
• 1944թ.՝ «Ոսկե աստղ» մեդալ:
• 1945թ. պարգևատրվել է Ալ. Նևսկու շքանշանով:
• 1946թ.՝ Կարմիր աստղի շքանշան:
• 1944թ.՝ «Մարտական վաստակի համար» մեդալ:

Այլ

• Զորակոչվել է ԶՈւ 25.09.31-ին Սամարղանդի ՔԶԿ-ի կողմից:
• Տիրասպոլի պաշտպանության մարտերում կատարել է 40 թռիչք:
• 1941թ. նոյեմբերին Կրեմենչուգի մատույցներում ոչնչացրել է հակառակորդի բենզինե ցիստերները և մոտ 200 հոգի:
• 26.06.1942թ. նրա վեցյակը Բրյանսկի օդանավակայանում ոչնչացրել է 14 ինքնաթիռ, օգոստոսին' խափանել հակառակորդի գետանցումը Դոնով:
• 1941թ. սեպտեմբերին Պոլտավայի օդանավակայանում խմբի կազմում' 14 ինքնաթիռ, Գուդերիանի տանկային շարասյունից' 11 տանկ:
• Ստալինգրադի ճակատամարտում կատարել է 17 թռիչք:
• 1943թ. հոկտեմբերի դրությամբ Հայրյանը կատարել էր 105, իսկ նրա ԱԷ' 324 հաջող մարտական թռիչք, ինչի արդյունքում հակառակորդին նշանակալից վնաս էր պատճառվել: Հատկապես աչքի է ընկել հակառակորդի Տագանրոգյան խմբավորման ջախջախման և Դոնբասի ազատագրման ժամանակ: 105 գրոհային հաջող մարտական թռիչքի, Տագանրոգի խմբավորման ոչնչացման ու Դոնբասի ազատագրման:
• ԽՍՀՄ հայրենական պատերազմի ժամանակ մարտնչել է Հարավ-արևմտյան, Բրյանսկի, Ստալինգրադյան, Հարավային, 1-ին, 2-րդ, 3-րդ մերձբալթյան, Լենինգրադյան ռազմաճակատներում։
• ՀՄՊ-ի մարտերում ավիաէսկադրիլյան կատարել է 2600 մարտական թռիչք, ոչնչացրել 18 տանկ, 250 ավտոմեքենա, 6 զենիթա-հրետանային մարտկոց, ավելի քան 300 զինվոր:
• 1951թ. զորացրվել է:
• Ապրել է Տաշքենդում:
• Հերոսի կոչման արժանացել է Սևաստոպոլի ազատագրման համար։

Նկարներ

• 

  նկարի նկարագրության տեքստ

Տեսանյութեր

• Տեսանյութի նկարագրության տեքստ:

Հրապարակումներ մամուլում

• Մամուլի նյութի նկարագրության տեքստ:

Մատենագիտություն

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ.,Հ.1,Աբալյան-Ղուշչյան,2005:
• Այսօր ԽՍՀՄ Հերոս Արմեն Հայրյանի ծննդյան օրն է: